Actie tegen belastingdienst Economie Extra Reactie op hausse-stemming Si"!*!?? Beursweek dSEEH Leidse Rechtswinkel heeft bezwaar tegen hulp bij aangifte uvuiovvv/ürx ZATERDAG 5 DECEMBER 1981 PAGINA 21 Met het plan voor het experi ment in Arnhem sneed het mes aan verschillende kan ten. Belastingebetalers wer den geholpen met hun aan gifte en de belastingdienst zelf had via deze service een antwoord op het imago van de grote "boosdoener". In het juninummer van het maandblad "Wij van Finan ciën" bedoeld voor alle ambtenaren direct of indirect bij het ministerie in dienst") verscheen van de hand van mr. F. Kamphuis van de Arn hemse dienst een verslag over het experiment. Hij schreef onder meer: 'Doordat tijdens het onderhoud, dat gemiddeld 22 minuten duurde, meteen naar bewijs stukken werd gevraagd en onregelmatigheden eveens onmiddelijk werden bespro ken kunnen nu ruim 1.650 aangiften veel sneller tot een aanslag leidenDaar ligt de kracht en de toekomst van een goede voorlichting Biljetten die anders relatief bewerkelijk zouden zijn. zijn nu als het ware panklaar". Angst Hët is met name die passage die de medewerkers van de Leids Rechtswinkel beves tigde in hun angst dat het Arnhemse project geen goe de zaak is. Peter van Some ren van de afdeling belastin gen van de rèchtswinkel: "Vanwege dit voordeel, het combineren van het geven van voorlichting, met de aan slagregeling zou het experi ment geslaagd zijn. Wij vin den dat bij fiscale hulpverle ning niet de efficiëntie van de belastingdienst voorop moet staan, maar de belangenbe hartiging van de client". In een notitie waarin de argu menten van de rechtswinkel voor de actie zijn vervat, schetsen de medewerkers de gewijzigde taak van de dienst. Vroeger was de ver houding fiscus-belastingbe- taler gebaseerd op het har moniemodel, maar toen be lastingontduiking ging toe nemen is de praktijk steeds meer die van het conflictmo del geworden. De belastingc- betaler bedenkt allerhande uitwegen om zo min mogelijk te betalen; de dienst moet voortdurend op haar hoede zijn en die uitwegen achter halen. zo redeneert de rechts winkel. Veel tijd De medewerkers zeggen uit er varing te weten dat het invul len van een aangiftebiljet veel tijd vergt en dat er meer vragen gesteld moeten wor den dan op het aangiftebiljet staan aangegeven. Als voor beeld wordt de aftrek van zie- ketkosten genoemd. Is deze post tien procent of meer dan het onzuivere inkomen, dan komt de belastingplichtige voor aftrek in aanmerking. Daartoe dient een groot aan tal vragen beantwoord te worden en dat vergt tijd. De belastingebetaler die naar de dienst gaat is dan afhankelijk van de bereidheid van de ambtenaar om "te zoeken" naar aftrekposten. De rechts winkel vraagt zich in dit ver band af of zo n ambtenaar wel de aangewezen figuur is om dat te doen. Door Ton van Brussel Verwezen wordt naar het boek Belastingen en rechtshulp" van de fiscalist Brouwers, die de rol van adviseur als een principieel partijdige ken schetst. Verwezen wordt ook naar Nooteboom, die in '79 als staatssecreatris in een re devoering het recht op onaf hankelijk advies bepleitte voor alle belastingplichtigen. Uitbreiding De actie van de Leidse Rechts winkel richt zich in eerste in stantie op het parlement. Staatssecretaris Kombrink heeft zich tijdens één van zijn eerste publieke optredens al in positieve zin over het Arn hemse experiment uitgelaten en zijn voorkeur voor uitbrei ding tot andere diensten deze week op de radio nog eens herhaald. Hij bepleit wel een verscheidenheid in hulpvor- men, maar heeft nog niet aan gegeven hoe die gedachte in de praktijk moet worden uit gewerkt. Het ligt voor de hand dat als in januari de be groting van financieen in de Tweede Kamer wordt behan deld. de kwestie opnieuw aan de orde komt. Wantrouwen De PvdA-fractie in de Tweede Kamer heeft zich nog niet over een standpunt beraden. De brief van de Leidse Rechtswinkel ligt bij de frac tieadviseurs, de zg. "fiscale breingroep". De Leidse fiscalist Flip de Kam is voorzitter van die groep. Hij kan zich maar zeer ten de le vinden in de bezwaren, maar kan bij gebrek aan be raad in dit stadium niet an ders dan op persoonlijke titel spreken "Ik heb me ver baasd over de actie in die zin dat ik signaleer dat de rechts winkel kennelijk niet toe staat dat de overheid een voorlichtende functie heeft. De belangentegenstelling doet zich ook op sociale dien sten voor en bij de toewijzing van woningen en op tal van andere terreinen. Je kunt zo ver gaan dat je de overheid als geheel wantrouwt, maar ik ga daar niet in mee. Ik kan me voorstellen dat in uitzon derlijke situaties, als er spra ke is van conflicten met de belasting een onafhankelijk advies nodig is. Maar het gaat om mensen met een laag in komen. die een belastingcon sulent niet kunnen betalen. In veel gvallen betreft het be trekkelijk eenvoudige aangif ten. met heel weinig aftrek posten Het geval van de ziek tekosten is genoemd. Dat gaat pas bij tien procent op, dus ook dat is uitzonderlijk. In zijn algemeenheid zeg ik. maar dat is dus een persoon lijke opvatting, de belasting dienst is zeker in staat om mensen te adviseren en te helpen zonder dat dat nadelig uitwerkt", aldus De Kam. Verheugd De Nederlandse Vereniging van Inspecteurs van 's Rijks Belastingen onderschrijft die opvattingen. Voorzitter Ver meulen toont zich zeer ver heugd over het experiment en zou dit gaarne tot alle an dere diensten uitgebreid wil De Leidse Rechtswinkel is een actie begonnen tegen het ex periment van de belasting dienst in Arnhem waarbij ie dereen die moeite heeft met het invullen van een aangifte biljet inkomstenbelasting een handje wordt geholpen Mensen die er niet meer uit komen kunnen zich tot de dienst wenden en belasting ambtenaren kunnen dan be hulpzaam zijn om het karwei tot een goed einde te bren gen. De medewerkers van de Leidse Rechtswinkel, die zelf al een afdeling belastingen heeft, hebben bezwaren tegen die aanpak. Zij gaan van het principe uit dat het invullen van de formulieren en het controleren van de aangifte nooit bij één en dezelfde in stantie mag berusten. Dan treedt een vermenging van functies op die niet in het be lang is van de belastingplich tigen. Het project in Arnhem is begin dit jaar van start gegaan on der verantwoordelijkheid van de toenmalige staatsse creatris van belastingzaken Van Amelsvoort. Achterlig gende gedachte: het invullen van het aangiftebiljet is verre van eenvoudig. Niet iedereen beschikt over de middelen om daarbij de hulp van een belastingconsulent in te roe pen. Aanvullende hulpverle ning is noodzakelijk. Klachten De belastingdienst is de afgelo pen jaren in toenemende ma te middelpunt van discussie. Belastinginspecteurs klagen steen en been over het uitblij ven van maatregelen die een vereenvoudiging van de wet geving moeten opleveren. Er is bovendien te weinig man kracht om de aangiften goed en tijdig te verwerken en be lastingfraude aan te pakken. Belastingbetalers klagen over zowel de hoogte van de belasting als het ingewikkel de formulier. Ambtenaren op het departement verbazen zich over het gebrek aan des kundigheid in het parlement, waar fiscalisten op de vingers van één hand te tellen zijn. Hooggespannen verwachtin gen waren er dan ook in '77 toen bekend werd dat de Am sterdamse hoogleraar in het belastingrecht prof. mr. A. Nooteboom benoemd was tot staatssecretaris op het minis terie van financiën, speciaal belast met de portefeuille be lastingen. Hij stelde de dienst niet teleur. De op papier veel besproken reparatiewetge ving nam hij stevig ter hand. In twee jaar tijd kwam hij tot concrete voorstellen aan het parlement, maar begin 1980 moest hij, zoals de traditie dat voorschrijft, minister Andriessen volgen die aftrad als gevolg van een conflict over de bezuinigingsproble- matiek. Boosdoener De econoom Van Amelsvoort volgde hem op, en daar is in middels weer Kombrink voor in de plaats gekomen. Van Amelsvoort was weliswaar woordvoerder van de CDA- fractie op het gebied van be lastingzaken, maar gold vóór zijn aantreden als bewinds man niet als een uitgespro ken deskundige van het ni veau van Nooteboom. Kom brink studeerde politieke en sociale wetenschappen, was lange tijd eerste woordvoer der van de PvdA voor volks huisvesting, maar verwissel de die portefeuille voor finan ciën op het moment dat zijn collega Dolman kamervoor zitter werd. Het ministerie stelt het dus aan de politieke top weer zonder fiscalist en dat stemt betrokkenen aller minst optimistisch. len zien: "Natuurlijk is het juist dat de wetgeving afgrij selijk ingewikkeld is en het invullen van het biljet verre van eenvoudig Dat probleem heeft de overehid in de we reld geholpen en we kunnen natuurlijk wel hopen dat dat nog eens verbetert, maar voorlopig is dat dromen. De overheid heeft zijn verant woordelijkheid naar de belas tingplichtigen nu onder ogen gezien en helpt dus. Ik vind dat een uitstekende zaak Het beeld dat de rechtswinkel op roept alsof wij de vijanden zouden zijn van de belasting plichtigen is oiyuist" "Waar gaat het nu om1 Mensen die voor de belasting gege vens achter de hand willen houden, reken ik niet tot de groep die bij het invullen de hulp van de belastingambte naar in roept. Als gesproken wordt over panklare aangif ten. dan betekent dat niet dat de belastingbetaler te kort is gedaan. Het is ook niet zo dat wij zitten in te vullen Wij ge ven adviezen en wy helpen, maar de belastingplichtige zelf blijft verantwoordelijk Ook de cx-staalsscretans Van Amelsvoort staat nog immer achter "zijn" proef Natuur lijk is terughoudendheid op zijn plaats voor de betrokken ambtenaar, maar voorlich ting en service zijn voor de overheid hele wezenlyke za ken. waaraan door dit experi ment recht wordt gedaan. Het zou ideaal zijn als er voor conflictsituaties een onafhan kelijke adviseur voor handen was. ook voor mensen met een laag inkomen. Maar dat kost geld en ik kan met zeg gen of bij de huidige econo mische situatie een voorstel om zo'n mogelijkheid in het leven te roepen veel prioriteit zal krygen. Ook van myzelf weet ik dat nog niet. Het is een keuze, maar het principe van de onafhankelijkheid spreekt me wel aan. Dat laat onverlet dat ik groot vertrou wen heb in de belasting dienst en de oprechte motie ven van de mensen die daar werken Pro deo Heel andere geluiden zijn op te tekenen in de knng van be lastingconsulenten Een woordvoeder van de Federa tie van Nederlandse Belas tingconsulenten. zegt niet zoccr principieel alswel prak tische bezwaren te hebben te gen het experiment "Er is een duidelijke tegenstelling van belangen en die wijzen wij af. In pnncipe is het een goede zaak dat de overheid hulp biedt, maar wy vinden dat er een andere regeling moet komen. Zoals sommige inkomensgroepen recht heb ben op een pro-deo advocaat, zo zou men ook recht moeten hebben op een pro-deo belas tingconsulent. Er is eens per jaar een hausse tussen fe bruari en april. Bureaus voor rechtshulp kunnen dat ver moedelijk niet aan. Belas tingconsulenten wel. Voor waarde is uiteraard dat de overheid dan ook het beroep van belastingconsulent be schermd en dat is nu nog niet het geval" De Leidse rechtswinkel kent de argumenten tegen de ac tie, maar voelt zich verplicht om door te gaan. Buitenland se werknemers maken bij voorbeeld een groot deel uit van de groep die zich voor be lastinghulp tot de winkel wendt "Voor deze mensen moet helemaal veel tyd wor den uitgetrokken en de vraag is of dat op het belastingkan toor gebeurt Wy willen de belastingambtenaar zeker niet bestempelen als iemand die zich per definitie tegen de belastingplichtige opstelt, maar het gaat ons om de prin cipiële tegenstelling". De Leidse Rechtswinkel helpt jaarlijks veel mensen die moeite hebben bij het invul len van hun aangiftebiljet inkomstenbelasting. Dat is een ingewikkelde zaak en niet iedereen heeft geld om daarvoor een belastingconsulent in te huren. De over- heid heeft zich het lot van die mensen inmiddels ook aangetrokken en experimen- teert in Arnhem met een project waarbij belastingambtenaren desgevraagd hulp bieden Onjuist, vindt de rechtswinkel, belastingambtenaren moeten de aangifte controleren en als ze die ook invullen is er een vermenging van functies. Bureaus voor rechtshulp zouden subsidie moeten krijgen om onafhankelijk advies te ge ven. De actie van de Leidse rechtswinkel wordt zowel gesteund als fel van de hand gewezen. In bijgaand artikel een overzicht van de meningen. Voor de Amsterdamse effec- Woii ctroot hanocn i:_~tjn„rcieiiinnnn «..«t. ..i» Voor de Amsterdamse effec tenbeurs was het ditmaal een week waarin het opgewekte begin al spoedig overging in apathie en kleurloosheid. De aanvankelijk oplopende no teringen begonnen te stok ken en gingen over in de af brokkeling die de laatste paar maanden al zo vaak is opge treden. Ook Wall Street wist de hausse-stemming van de vorige week niet vast te hou den. al verliepen hier de eei- ste beursdagen van de week nog in een positieve sfeer. Maar daarna trad een flinke reactie in. Overwegend nogal teleurstel lende bedrijfsberichten enen stagnerende rentedaling wa ren voor Amsterdam de re den om de toekomst minder optimistisch in te zien. Voor Wall Street was het waar schijnlijk meer een kwestie van een technische reactie op een periode van fikse koers stijgingen Een naderhand onjuist gebleken gerucht over een hartaanval van pre sident Reagan was aanlei ding tot een koersval van acht punten. Daarna bleef Wall Street hangen Anders dan hier te lande zijn in Amerika de bedrijfsgeluiden over het derde kwartaal ver stomd. De laatste maand van het jaar is aangetreden waar in Wall Street zoals gebruike lijk in het teken komt te staan van de beruchte belasting verkopen en de window- dressing (het schoonmaken van de balans van de vele be leggingsmaatschappijen) Deze willen voor het jaarein de meestal nog gauw bepaal de posten slijten of bijkopen, al naar gelang men de per spectieven van het nieuwe jaar beziet. Economisch wor den die niet erg gunstig geacht en voor het midden van het jaar 1982 wordt er niet op een conjuncturele op-, leving gerekend. Maar op het rentefront zou de situatie wel eer^s flink kunnen opklaren. Amerika's minister van finan ciën verklaarde tenminste dat volgens zijn inzichten de rente volgend jaar weieens fors lager zou kunnen ko men. Tot dusver gaat het wel iswaar nog niet erg snel met de neerwaarts gerichte rente ontwikkeling. maar het gros van de Amerikaanse banken is toch bij 15,5 procent geko men tegen 21 procent als top eerder dit jaar. Het huidige percentage is het laagste van 1981 tot dusver, maar kan voor eind december nog la ger komen De kredietautori- teiten hebben de teugels ver der gevierd, maar het wach ten is op het officiële discon to dat nog te hoog is. De dalende rente kan een flin ke compensatie bieden tegen de ongetwijfeld minder gun stige conjuncturele geluiden in de Verenigde Staten hoe wel bepaalde kringen bewe ren dat de slechte teneur daarvan wordt overdreven. Toch liet het conjunctuurcij fer over de maand oktober een daling zien van 1,8 pro cent, de grootste daling in een maand van dit jaar En daar november nog slechter was, met een bijzonder on- gustige maand voor de auto- en staalindustrie, zal de rente in de eerstkomende paar maanden wel extra sterk moeten dalen om straks in ja nuari de beurs voor te grote teleurstellingen de kwartaalcijfers te behoe den. Ook op onze beurs maakt men zich zorgen. Hoewel de be drijfsberichten over Het der de kwartaal van de grote mul tinationals over het algemeen bevredigend tot zelfs zeer goed waren, liet de meer plaatselijk georiënteerde be drijfssector minder gunstige geluiden horen De winsten van Buhrmann-Tetterode en het verzekeringsconcern AMEV waren weliswaar posi tief, maar vielen toch tegen. EMBA zakte verder in het rood en de tapijtfabriek Ber- goss heeft uitstel van beta ling moeten aanvragen Mi nister Terlouw zit nog steeds met het ketclproject en het Estel-probleem in zijn maag en weet nog niet welke oplos sing er voor Hoogovens ge vonden moet worden. Ook het gesprek van de regering met de bednjfspartners heeft nog niets opgelost en alleen tot nieuwe berekeningen ge leid. Opvallend was voorts het stag neren van de rentedaling. door C. Wagenaar Ook hier begon de week posi tief met een lichte koersstij ging van de obligatiemarkt. De afgifteprijzen van ver schillende soorten pand- en bankbrieven werden verder verhoogd en de banken brachten de opslagrente an dermaal met een half procent terug, zodat er nu nog een procent bovenop de normale bankrente rust Maar in het midden van de week begon nen vooral de staatsfondsen te aarzelen, terwijl later in de week vooral het buitenland met materiaal aan de markt kwam De index zette een vrij scherpe daling in en sommi ge staatsleningen lieten op een dag een vol procent val len. Dat is nogal wat en deed een lichte paniek onstaan op de markt Maar de jongste 12.75 procent-staatslening bood krachtige weerstand en bleef boven de 105 procent. Gehoopt wordt dat deze be roering er een is van snel voorbijgaande aard Ondertussen moest toch ook de aandelenmarkt terug Vele aanvankelijke koerswinsten werden later in de weck weer afgebroken. Alleen ons hoofdfonds Koninklyke Pe troleum bleef zich opvallend goed houden dankzij bclang- stellinx vanuit Wall Street, waar op grond van de gunsti ge derde kwartaalcijfers weer veel gWattgK OVV d> Ko ninkltjke Shell wordt geoor deeld. Het aandeel hield er deze week een paar guldens winst aan over Maar Unile ver. die een uitstekende pe riode achter de rug heeft, moest nu een paar gulden te rug. Byzonder flauw lag Océ van der Grinten met een ver lies van zes gulden naar nieu we dieptepunten uit z'n be staan Soortgelijke diepterecords tra den ook op voor de BAM en Furness Slechte berichten duwden EMBA zo'n twintig gulden en Unikap tien gul den terug Zelfs de verzeke ringsreus AMEV moest terug van 91 gulden op 86 gulden door een tegenvallend winst- bericht Hoewel deze onder neming in 1981 opnieuw flink meer zal verdienen Een goe de week draaide daarentegen Wessancn af met een stijging van drie gulden Holec was vyf gulden in herstel en Ver- enigde Machine Fabrieken Stork een paar gulden beter op nieuwe orders voor de ke- telbouw

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 21