Serie over Ghana vroeger en nu
PONTIAC
Orkestleider Boyd
Bacliman overleden
[lesprogramma
KON: geen prijs van minister
Aad v.d. Heuvel volgt spoor van slavenopkoper
André Hazes
verruilt
podium voor
circuspiste
'van0lobbimi thf&hattel
'Villa de Madrid':
voortreffelijk
Natalie Wood begraven
DONDERDAG 3 DECEMBER
RADIO - TV - KUNST
DEN HAAG (GPD) - De IKON ra-
dio wil de haar toegekende Dick
Scherpenzeel-prijs niet ontvan
gen uit handen van minister Van
Dijk van ontwikkelingssamen
werking. Aanleiding hiertoe is de
weigering van de bewindsman
om voor de IKON-microfoon in
te gaan op als racistisch aange
merkte uitlatingen in artikelen
die hij schreef in 1958 in het
Zuidafrikaanse tijdschrift Wa
penveld. Een woordvoerder van
het ministerie van ontwikke
lingssamenwerking verklaarde
desgevraagd dat de prijsuitrei
king in dat geval waarschijnlijk
zal worden afgelast, en dat het
heel goed mogelijk is het prijsbe-
drag van 5000 gulden oyer te ma-
ken op de rekening van de
IKON.
De woordvoerder van het ministe
rie zei dat minister Van Dijk de
IKON heeft verwezen naar het
debat in de Tweede Kamer over
de begroting van ontwikkelings
samenwerking. waar hij vandaag
uitvoerig zal ingaan op vragen
uit de Kamer. Op verzoek van
een aantal kamerleden zal de mi
nister in zijn antwoord naar ver
wachting uitdrukkelijk afstand
nemen van zijn vroegere uitlatin
gen. en zich distantiëren van het
apartheidsregime Minister Van
Dijk was alleen bereid voor de
IKON-radio te spreken over zijn
huidige opvattingen ten aanzien
van Zuid-Afrika. aldus de woord
voerder.
Intussen heeft de Nigcnaanse am
bassadeur bij de Verenigde Na
ties. Maitama-Sule. zijn beschul
digingen aan het adres van mi
nister Van Dijk ingetrokken
Maitama-Sule had Van Dijk en
kele dagen geleden een racist ge
noemd. maar zei gisteren niet ge
weten te hebben dat de opvattin
gen van de minister, waarop hij
zijn beschuldiging had geba
seerd. al 23 jaar geleden geschre-
gen dat er weer toerisme in Gha
na komt. „Zo'n toeristenindus
trie kan van verdomd veel be
lang zijn. Begrijp me goed. ik
ken de nadelen van toerisme,
maar ik zie dat het land hard geld
nodig heeft", zegt hij. ..Ontwik
kelingsorganisaties zouden zich
daar mee bezig moeten houden
en die zouden zich ook meer
kunnen bezighouden met de in
dustrieën in zo'n land. zodat de
eigen bevolking ervan profiteren
kan".
Tot slot hoopt Van den Heuvel dat
Nederland zal helpen de forten
Batenstein en Amsterdam te res
taureren. In fort Amsterdam was
de allereerste slavengevangenis
opgenomen.
Aad van den Heuvel heeft uit het
overvloedige materiaal dat hij op
zijn speurtocht ontdekte ook een
boek samengesteld, onder de
zelfde titel als de tv-sene: „Wil
lem Bosman: in goud en slaven".
In dit boek. dat deze week ver
schijnt. zijn veel meer passages
opgenomen uit het oorspronke
lijke werk van Bosman. Het geeft
een treffend beeld van de kolo
niale geest uit vroeger tijden (Ne
derland 2. 19.25 uur).
André Hazes
(Van één onzer verslaggevers)
AMSTERDAM - André Hazes, de
zanger van het levenslied, ver
ruilt in 1982 zes tot zeven maan
den het toneel voor de circus-pis
te. Het is vrijwel zeker, dat Hazes
van april tot en met oktober op
tournee door Nederland gaat met
het circus van Bassie en Adnaan.
Hazes zal in het circus minimaal
één en maximaal twee keer per
dag een optreden verzorgen. Die
twee keer per dag in de piste ver
schijnen zal zich vooral afspelen
in de periode, dat schoolkinde
ren vakantie hebben, in de week
einden en woensdagmiddagen.
Helemaal definitief is het nog niet.
dat André 'circus-artiest' wordt.'
De contracten, die via het thea
terbureau van Joop van den En-
de lopen, moeten nog worden ge
tekend. Maar dit lijkt slechts een
formaliteit. Zowel Hazes als de
mensen die in en om het circus
werken heeft positief gerea
geerd. Op het voorkeurs lijstje
van Van den Ende staat de zan
ger als nummer één genoteerd.
Zou de zaak met hem afketsen, dan
zijn er nog enige kandidaten die
voor de tournee in aanmerking
komen. Wie dat zijn wilde een
woordvoerder van het theaterbu
reau niet prijsgeven.
ADVERTENTIE
breestraat 95 Leiden
NIEUWKOOP (ANP) - Boyd
Bachman. die als leider van een
showorkest in ons land en daar
buiten naam maakte, is op 72-ja-
rige leeftijd in een ziekenhuis in
Leiden overleden. De laatste ja
ren woonde hij teruggetrokken
in Nieuwkoop.
Boyd Bachman werd in Kopenha
gen geboren en is zijn Deense na
tionaliteit trouw gebleven. Voor
de Tweede Wereldoorlog was hij
de clowneske drummer bij het
amusementsorkest van Paul
Godwin.
Bachman ging tijdens de oorlog
met het orkest verder
Na de oorlog werkten Bachman en
zijn orkest veel voor de Engelse
en Amerikaanse militairen in
Duitsland. Vele jaren ging het or
kest op tournee naar het buiten
land. met name voor voorstellin
gen in nagenoeg alle volkspar
ken in Zweden Het succes van
het orkest viel ook af te lezen uit
de drommen die in Amsterdam
van de Munttoren tot aan Heck's
aan het Rembrandtplein stonden
te wachten om een optreden in
de lunchroom by te wonen.
NEDERLAND 1
18.20 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.28 - Avanti. Avanti (TELEAC)
18 58 - Journaal (NOS)
19.00 Vinger aan de pols (AVRO)
19.30 - Fred Astaire een stralende ster (AVRO)
21.05 - Televizier special Indie (AVRO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag Vandaag (NOS)
22.10 - De schoolbank, informatief programma (NOS)
22.45 - Journaal (NOS)
22.50 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18 25
1835
1850
18 59
1925
20 00
20 27
21 20
21 55
22.20
23 20
23.45
23.50
Paspoort voor Turken (NOS)
Sesamstraat (NOS)
Jeugdjournaal (NOS)
De Muppetshow (KRO)
Willem Bosman: in goud en leven, documentaire s
(KRO)
Journaal (NOS)
De legende van Koning Arthur, tv-sene (KRO)
Brandpunt (KRO)
De Sullivans. tv-serie (KRO)
De alles is anders show (KRO)
Bidden met de bijbel (KRO-RKK)
Journaal (NOS)
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Reg. progr NDR: 18 00 Drei Da-
men vom Grill, tv-sene 18 30 Ac
tual. 18.45 Kleutersene 18.55 Reg.
magaz 19 25 Sport 19 59 Progr
overz WDR 18.00 Misdaadmagaz
18.15 Der Leidensweg.tv-serie. 19 15
Actual. 19 45 Was Sich neckt. das
liebt sich. tv-serie 20 00 Journ
20.15 Talkshow. 21.15 Sonderdezer-
nat KI. tv-sene. 22 30 Actual. 23 00
Docum. 23.45 Joum.
DUITSLAND II
18.20 Der Bastian, tv-serie 1857
Progr overz 19.00 Journ. 19.30 Spel-
progr. 21 00 Actual 21.20 Dia
progr. 22.20 Der Traum vom Gluck.
tv-spel. 23.45 Joum.
DUITSLAND III
18.00 Kleuterprogr 18.30 Cursus na
tuurkunde 19 00 Inform, jeugdsene.
19 45 Journal 3 20 00 Joum 20 15
Pranebanditen (Reprisal i speel
film 21 25 Hobbymagaz 22 10 Film-
reoortaee 22 55 .tnorr».
BELGISCHE TV
NET I
progrm 19 07 Inform, progr 19 37
Meded en Morgen 19 45 Joum.
20 10 Spelprogr 20.50 Actual, ru-
Van 18 00 tot 20 10 Zie NET I 20 10
Docum scne. 20.55 Drie sterren O.
de dagen (Alyam. aiyam). speelfilm
22.20 Filmrubnek
DONDERDAG 3 DECEMBER
HILVERSUM I
NOS: Ieder heel uur nws. NCRV
18.06 Hier en nu. magaz. 19 02 (S) De
wereld zingt Gods lof 19 45 Leger
des Heils Kwartet. 20.03 Vierkant
voor muz. 21.02 (S) Op de vrije toer
21.53 Om nooit te vergeten. 22 02 (S)
NCRV-Donderdag-Sport 22 50 Poli
tiek bekeken. NOS 23 02 (S) Met het
oog op morgen. KRO 0 02 (S) De
nachtspiegel 1 02 (S) Niemands
land. 6.02 (S) Van 6zes klaar wakke-
HILVERSUM II
AVRO: 18 00 Nws. 18.10
AVRO's Radiojoum. P P 18 20
Uitz van de PSP IKON 18 30
Kleur AVRO 19 00 AVRO akade
mie. 19.20 Richting 19 30(S)Operet-
te-muz. 20.00 Nws 20 03 Jus in een
kuiltje en andere zaken, die het le
ven kunnen veraangenamen. 21 15
Spel met P'm zic- TELEAC 31 30 Mi-
croelektronika (2) 22 00 Manage-
HlLVERSl'M III
NOS: Ieder heel uur nws. 18 04 De
Avondspits TROS 19 02 Poster
20.02 Fery Maat s soul show 22 02
Sesjun. 23 02 Wim van Putten met
VRIJDAG 4 DECEMBER
HILVERSUM I
land 6 02 (S) Van 6sen klaar wakker
7 03 Echo 8 03 Echo 9 03 iSi Mensen
en medeklinkers 12 03 (S) Tüssen
de middag lusfcen de mensen 13 05
Echo 13 18(8 I Kruii of munt 14 01
(S)The ComplÓt 16 02 (S) Op de val-
IIILVERSUM II
d.enst VPRO (7.30.8.00 en 8.30 Nws
NOS 905 Gymnastiek voor de
vrouw 9 15 Werkbank 9 25 Water-
standen 9 30 Nws VPRO 9 32 EX
pres VPRO 10 30 Nws 10 32 Demo
crat AVRO 11 05 De Nederlandse
schoolradio 11 20 Switch on TROS
11 30 Nws 11 32 Week in Week uit
12 20 AGraria NOS 12 26 Medede-
lingen voor land en tuinbouw 12 30
Nws. TROS 12 36 Aktua 13 00 Nws.
13 11 Inkijk met Inbar NOS 13 30
Nws 13 32 Meer over minder 14 30
Nws TELEAC 14 32 Diabetes NOS
15 02 Spiegel van Belgie 15 30 Nws
15.32 Het gesprek van de dag 16 30
Nws 16 32 't kan van nut zyn. 17.00
HILVERSUM III
leder heel uur nieuws EO 7 02
Ronduit op drie 8.03 EO-
Metterdaad-Memo 8 05 Tijdsein
9 03 De muzikale fruitmand 10 03
Muziek matief 10 45 Passaporto per
11 nelo NCRV 11 03 Pop non stop
12 03 G.H-.em.ddag VOO 14 03 Tip-
parade 15 20 Popjournaal 15 30Tup
30
HILVERSUM IV
NOS 7 00 Nws 7 02 Vroeg klassiek
8 00 Nws 9 00 Muziek uit de Midde-
leeuwen en Renaissance 9.55 Vrij
dagmorgenconcert. Wagner Curio
sa VOO 11 00 Muziek voor miljoe
nen 11 30 NCRV Journaal voor de
scholen 12.15 Nieuwe muzikale
meesterwerken NOS 13 00 Nws
13 05 Nederlandse Mu/iakmagazine
VPRO 15 00 Muziek 0|
LEIDEN - Om de overgang van klimaat voor het Spaanse kamer
koor "Villa de Madrid" niet te groot te maken had men de Kapel
zaal van K O verwarmd van subtropische tot tropische hitte,
die vooral na de pauze bijzonder hinderlijk werd voor zangers,
dingent en luisteraars
Een voortreffelijk kamerkoor, overigens! Onder geestdriftige lei
ding van Jose Maria Barquin zong het voor de pauze Spaanse
koorwerken uit de 15de en 16de eeuw. na de pauze uit de 17de
eeuw. Diktic en expressie waren bijzonder verzorgd. Het was
evenwel jammer dat er geen teksten verstrekt waren zodat de
inhoud meestal van een enkel begrepen woord geraden moest
worden, zoals b v in 'La Negrina (Ensalada) van Matco Flecha,
waarin allerlei wonderlijke gebeurtenissen sehgnen plaats te
vinden aan de uitdrukking op de gezichten te zien, aan de spon
tane. wat ruwe klank van de bassohst te horen en dc onverwach
te trommelslagen
De homogeniteit van de zeven sopranen was verbluffend Helder,
licht trillend, klonken zij als een instrument. De vijf alten had
den een wat melancholieke, hees timbre, hetgeen, /..als later in
een solo in Aqué nos combridas Brés' van Tomas Gircra bleek,
voornamelijk door één van dc alten veroorzaakt werd Samen
met de vier tenoren en de vier bassen beschikt Villa de Madrid
over een volle koorklank, die inct accuratesse en vcel aandacht
voor ritme en dynamiek wordt aangewend
ELLEN LOOYESTIJN
HILVERSUM (GPD) - „Die Willem Bosman was een
aarts-koloniaal. Zo denigrerend als hij sprak over de
negers! Alleraardigst zoals die man in brieven aan zijn
oom en vriend in Nederland verslag deed van zijn erva
ringen. Het prototype van de Gouden-Eeuw-mentali-
teit, ja. Heel handig, maar ook slecht".
Met een ondertoon van verbazing en ironie, vertelt Aad
van den Heuvel over de hoofdfiguur uit een serie van vijf
reportages die hij voor de KRO maakte en waarvan de
eerste vanavond wordt uitgezonden.
Willem Bosman was een opper
koopman van de West-Indische
Compagnie, die aan het slot van
de 17e eeuw de Nederlandse be
langen aan de Goudkust, het te
genwoordige Ghana, behartigde.
Dat wil zeggen: hij handelde er
in goud en slaven. Feitelijk was
een groot deel van Ghana gedu
rende bijna drie eeuwen een Ne
derlandse kolonie. Van 1598 tot
en met 1873, het jaar waarin het
laatste Hollandse deel van de
Afrikaanse westkust aan de En
gelsen Werd verkwanseld, had
Nederland er uitgebreide bezit
tingen.
In Ghana herinnert veel nog aan
die Nederlandse aanwezigheid.
Verschillende straten hebben
Nederlandse namen en sommige
koolzwarte afstammelingen van
de Nederlanders dragen namen
als Vroom, Bosman en Van der
Puijen. Ook een Nederlands
kerkhof herinnert er aan. Maar
het meeste indruk maken nog de
vele Nederlandse forten (met na
men als Leidzaamheid, Oranje,
Amsterdam en Batenstein), die
naast enkele Zweedse, Deense,
Brandenburgse en Portugese
forten, als symbolen van de kolo
niale tijd in de kuststreek zijn
blijven staan.
Daarom valt des te meer op, dat in
de geschiedenisboeken bijna
niets is terug te vinden van deze
periode. De officiële Nederland
se geschiedschrijvers weten er
wel van. maar buiten hun kring
is dit stukje historie nagenoeg
vergeten. „Ik denk toch dat dat
met de slavenhandel te maken
heeft", zegt Aad van den Heuvel.
Zelf stuitte hij bij toeval op de
naam William Bosman in een En
gels boek. „Ik dacht: dat zou best
een Nederlander kunnen zijn. En
dat klopte. Uit dat boek bleek
dat Bosman, na vijftien jaar
dienst de West-Indische Com
pagnie in 1701 verlaten had. Hij
had onenigheid gekregen met de
leiding van de compagnie. Bos.
man vond namelijk dat Neder
land zich aan de Afrikaanse
westkust geheel moest gaan toe
leggen op de goudhandel. Het
merendeel van de compagnie
hield echter vast aan de slaven
handel als „de hoeksteen" van de
handel, zo staat het letterlijk in
de brieven".
Aanvankelijk was het de bedoeling
van de programmamakers te la
ten zien hoe een, Nederlandse
ontdekkingsreiziger vroeger
dacht over een land en zijn be
volking in Afrika. En die situatie
te vergelijken met de huidige
tijd. „Maar", zegt Aad van den
Heuvel, „de meeste Nederlandse
ontdekkingsreizigers uit die tijd
reisden per schip. Zo'n schip na
bouwen was een beeije te begro
telijk".
De tweede langspeelplaat van
„Kinderen voor kinderen" heeft
nauwelijks een maand na het op
de markt brengen de gouden
status bereikt. Dat betekent dat
er meer dan 50.000 exemplaren
van zijn verkocht. De gouden
plaat zal zaterdagmiddag wor
den overhandigd aan Flory An-
stadt, de producer van „Kinde
ren voor kinderen 2". Dit ge
beurt tijdens het concert dat
rechtstreeks vanuit de VARA-
studio vanaf 1500 uur via Hil
versum 1 zal worden uitgezon
den. Tijdens dit programma zal
ook de uitslag van de VARA
Speelgoed Actie worden be
kendgemaakt.
Het idee om de situatie van toen
met nu te vergelijken is wel be
waard gebleven. In de vijf repor
tages, die elk een half uur duren,
gebeurt dat consequent. De eer
ste aflevering geeft algemene in
formatie en gaat in op het toeris
me. Deel twee gaat over de goud
winning van toen en de mijnex-
ploitatie door grote multinatio
nals nu. in deel drie wordt de sla
venhandel gesteld tegenover de
erbarmelijke arbeidsverhoudin
gen in Ghana (door Aad van den
Heuvel de moderne slavernij ge
noemd). deel vier over de handel
toen en nu en deel vijf gaat in
hoofdzaak in op leven en dood.
de cultuur, kunst en medische
wetenschap.
Aad van den Heuvel: reporlhge oi
„Voor mij is één van de doelen van
deze reportages een stukje ge
schiedenis weer te geven, dat tot
dusver ontbrak Wij Nederlan
ders weten ontzettend weinig
van onze eigen geschiedenis. Wi j
vinden ook allerlei duigen uit die
allang uitgevonden zijn", meent
Van den Hèuvel.
Verder noopt Aad van den Heuvel
dat zijn reportages ertoe bijdra-
LOS ANGELES - De actrice Natalie Wood, die het afgelopen weekeinde
in zee verdronk, is gisteren in Beverly Hills begraven. Bij de begrafenis
waren ongeveer negentig familieleden en vrienden aanwezig, onder
wie Frank Sinatra. Gregory Peck. Fred Astaire en Rock Hudson. De
vijftien minuten durende dienst bij het graf werd geleid door een
geestelijke van de Russisch orthodoxe kerk van Hollywood. Natalie
Wood was van Russische afkomst. Natalie Wood, die 43 jaar is gewor
den, was getrouwd met de acteur Robert Wagner (51). die haar na een
scheiding voor de tweede maal huwde.
Op de foto's ziet men hoe Robert Wagner en zijn kinderen afscheid ne
men van hun vrouw en moeder.
|r Wassenaarse Slag
strand
Oók de u/eg naar
'n perfekte ambiance
voor uw diner of
receptie!
Hotel -Restaurant
„DUINOORD"
WASSENAARSESLAG 26
2242 PJ WASSENAAR
Mies krijgt
kwart
miljoen
van Duitse tv
BONN - De Westduitse televi
siestations WDR en Radio
Bremen moeten 250.000
mark aan Mies Bouwman be
talen. Mies Bouwman had
het idee geleverd voor de te
levisieshow 'Aan de lopende
band', die Rudi Carrell in op
dracht van de genoemde sta
tions jarenlang op de Duitse
televisie heeft gepresenteerd.
Er was overeengekomen dat
Mies Bouwman 10.000 mark
honorarium per uitzending
zou krijgen, maar zij heeft
slechts cén keer geld gekre
gen; 25 uitzendingen zijn niet
betaald. Daarop stapte Mies
Bouwman naar de rechter en
die heeft nu besloten dat zij
een schadeloosstelling moet
krijgen.
