Politieke strijd
om burgemeester
Rechter te zwaar belast
Kamer wil uitleg over munitietreinen
Reeks getuigen
in zaak Uniser
"Hitier-jeugd" in
Friesland actief
Via Eemshaven en noordelijke spoorlijnen naar Duitsland
Opschudding over idee CDA
MM II
Ontldeden bezoekster
leidt tot protesten
Proeven met
lagere
snelheid in
binnenstad
Starfighter neergestort;
andere in brand gevlogen
WOENSDAG 2 DECEMBER 1981
BINNENLAND
PAHIAIA 7
OPSTERLAND (ANP) - De politie in het Friese Opsterland
speurt sinds het weekeinde naar een groep jongeren die in de
bossen in deze gemeente in een soort gevechtstenue is gezien,
onderwijl de Hiler-groet brengend.
Tot nu toe heeft de politie een van de in totaal zeven mannen, een
22-jarige inwoner van Drachten, aangehouden Bij huiszoeking
in de woning van de man vond de politie stickers van de Neder
landse Volks Unie. hakenkruizen en een affiche met de tekst
"koop niet bij joden". Ook vond de politie een stiletto en een
alarmpistool.
Met dat laatste wapen werd in het weekeinde een jachtopziener
die de zeven mannen in de bossen van Beemsterzwaag had ge
zien bedreigd, nadat deze de groep had gesommeerd tie bossen
te verlaten. Bovendien namen de zeven mannen een gevechts
houding aan. De inwoner van Drachten kon aan de hand van een
door de opziener gegeven signalement worden aangehouden.
De man is inmiddels weer op vrije voeten gesteld. De politie heeft
tegen hem proces-verbaal opgemaakt wegens verboden wapen
bezit (de stiletto). De politie zegt nog in het duister te tasten over
de identiteit van de andere zes mannen.
DEN HAAG (GPD) - De
1 drie regeringspartijen wil
len opheldering over de
plannen om Amerikaanse
munitie via de Eemsha
ven en noordelijke spoor
lijnen naar Duitsland te
vervoeren. De vaste com
missies voor verkeer en
waterstaat en van defensie
willen dezer dagen een
brief schrijven waarin de
regering om een notitie
over de munitietreinen
wordt gevraagd.
PVDA. CDA en D66 hebben gister
middag de koppen bij elkaar ge
stoken op initiatief van het D 66
Kamerlid Dik Tommei Volgens
Tommei is er uit dat beraad ge
volgd dat de staatssecretarissen
van verkeer en waterstaat (Van
der Doef) en defensie (Stemer-
dink) om een notitie aan de
Tweede Kamer wordt gevraagd.
Bij alle drie partijen bestaat gro
te interesse in de problematiek
waarmee het Noorden afgelopen
zaterdag is overvallen.
"Vreselijke dingen"
Ik denk ook dat defensie wel be
lang heeft bij het sturen van een
notitie over die zaak aan ons. ge
zien alle elkaar tegensprekende
berichten van de kant Van defen
sie zelf en de spoorwegen", aldus
Dick Tommei. Men zal best wel
willen uitleggen hoe het zit in-
plaats van verhalen te zien ver
schijnen over vreselijke dingen.
Het lijkt me beter dat wij die
zaak eens op een rij krijgen"
Tommei en zijn coalitiegenoten
Eversdijk (CDA) en Castncum
(PvdA) verwachten overigens
niet dat die notitie van Defensie
er binnen een paar dagen al is.
De verwachting is dat hij er vóór
het Kerstreces (de vakantie) ook
niet meer komt. Die vakantie be
gint 19 december. "Ik vermoed
dat we kort na het reces, in ja
nuari. dan op basis van die noti
tie van de regering een monde
ling overleg met de staatssecreta
rissen kunnen voeren."
Het zal wel zo moetèn zijn dat het
overleg tussen de Kamerleden
en de regering plaats heeft voor
dat het eerste proeftransport vol
gend jaar zal worden uitgevoerd
door de Spoorwegen "Als de
staatssecretarissen dat transport
zouden laten doorgaan zonder
overleg met de Kamer, zou dat
de verkeeTde manier zijn Maar
ik verwacht een soepele opstel
ling. want een transport voor het
overleg aan dat kan niet". meent
de woordvoerder namens de re
geringspartijen.
"Onzin"
Dat defensie argumenteert dat de
transporten eigenlijk een zaak
zijn van de Spoorwegen, het Ha
venschap en de Amerikaanse le-
gerautoriteiten is volgens Tom
mei onzin "Er zitten natuurlijk
zoveel aspecten van veiligheid
en ook van waterstaat aan vast
dat de Kamer moet weten wat er
gebeurt Ik acht het onjuist om
dit zonder ons zomaar af te doen.
Dat zullen we als Kamer niet
kunnen goedkeuren"
Inmiddels heeft de fractie van de
PSP in de Tweede Kamer wel
schriftelijke vragen over de mu
nitietreinen gesteld. Uitgangs
punt by die vragen is dat de mi
nister van Defensie met spoed al
le informatie met betrekking tot
de munititietremen aan de Ka
mer moet overleggen
DEN HAAG (GPD) - Alleen de plaatselijke politieke verhoudingen mogen een rol spelen
bij burgemeestersbenoemingen, vindt de CD A-fractie in de Tweede Kamer. Een verde
ling van burgemeestersposten volgens de landelijke verhoudingen noemt het CDA
principieel onjuist.
CDA-kamerlid Van der Sanden
zorgde met deze verklaring dis
dagavond voor enige opschud
ding tijdens het debat over de Be
groting binnenlandse zaken.
Woordvoerders van PvdA, D'66
en WD bepleitten juist een bete
re verdeling van de burgemees
tersposten volgens de landelijke
normen.
Evenhuis (WD) signale.erde dat
het CDA in feite het regeerak
koord open breekt. Daarin wordt
immers erkend dat D'66 een ach
terstand heeft bij benoemingen
en dat deze wordt ingelopen.
Volgens Van der Sanden gaat het
daarbij echter niet per se om bur
gemeestersbenoemingen.
In een gemeente waar een partij de
absolute meerderheid heeft,
moet volgens het CDA de burge
meester uit diezelfde partij af
komstig zijn. Waar de gemeente
raad het in meerderheid eens is
over de politieke kleur die de
nieuwe burgemeester zou moe
ten hebben, mag daarvan niet
worden afgeweken.
Op grond van deze criteria en door
hemzelf aangedragen cijfers -
waaruit blijkt dat het CDA in 551
van de 806 gemeenten de groot
ste partij is - kwam Van der San
den tot de conclusie dat het CDA
helemaal niet overbedeeld is met
burgemeestersposten. Vergele-
BREDA (ANP) - De verdediging
in het Uniser-proces heeft van
daag op de tweede zittingsdag
een lijst van 47 getuigen en getui-
gen-deskundigen overgelegd.
Die zullen in zeven zittingsdagen
gehoord moeten worden. Pas
daarna, in de derde week van de
cember, zullen de verdachten
aan bod komen. Op de eerste zit
tingsdag kwam de verdediging
aanvankelijk met een getuigen
lijst waarop bijna zestig
stonden.
Op de lijst komt een groot aantal
vertegenwoordigers voor van be
drijven waarmee Uniser zaken
heeft gedaan. Deze week worden
ook twee topambtenaren van het
ministerie van volksgezondheid
en milieuhygiëne, drs. A. Goud
smit en A. H. van de Beesen ge
hoord. De verdediging wil verder
onder andere de burgemeesters
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
regenbui
regenbui
geheel bew.
geheel bew.
geheel bew.
half bew.
half bew.
half bew.
geheel bew.
Maliorca
Munchen
Oslo
Stockholm
Wenen
Istanbul
Las Palmas
Td-Aviv
Tunis
onbew.
half bew.
geheel bew.
onbew.
half bew.
onbew.
geheel bew.
licht bew
half bew.
onbew.
regen
van Klundert en Krimpen a/d
IJssel, de Wageningse hoogle
raar prof. Koeman, rechercheurs
uit het politieteam in de Uniser-
zaak en twee ex-directeuren van
de Afvalverwerking Rijnmond
aan de tand voelen
Vandaag komt eerst de bedreiging
waarvan ex-Uniser-directeur
Magnus S. onder meer wordt
verdacht aan de orde. Hij zou een
werknemer gedreigd hebben iets
met diens dochtertje te doen in
dien de werknemer lozingsfor
mulieren zou achterhouden om
ze later aan de politie te geven.
Daarna wordt de directeur van een
oliehandel waaraan Uniser che
misch verontreinigde stookolie
heeft geleverd, gehoord. Tegen
deze getuige is onlangs voor de
Rotterdamse rechtbank wegens
zwendel een gevangenisstraf van
vier jaar geëist.
Ex-voorzitter
Lepra-fonds
17 december
voor rechter
DEN HAAG (GPD) - De ex-voor
zitter van het Nederlandse Le
prafonds, prof. dr. G. H. L. Z. uit
Wassenaar, die ervan wordt ver
dacht geld van het fonds te heb
ben verduisterd, moet op 17 de
cember voor de rechtbank in
Den Haag verschijnen. De Haag
se officier van justitie mr. H. A.
Holthuis heeft dit gisteren desge
vraagd meegedeeld.
Prof. Z. wordt ervan beschuldigd
ruim 160.000 gulden te hebben
verduisterd. Ook zou hij een
driemaandelijkse toelage van
een vriend hebben aangenomen,
terwijl dit geld om fiscale rede
nen zogenaamd als schenking
voor de missie bij hem terecht
kwam. Behalve dit wordt hij van
knoeierijen in een accountants
rapport verdacht.
De ex-voorzitter werd in oktober
1979 aangehouden op aanwijzing
van oud-medewerkers van het
Leprafonds. Niet lang daarna
werd hij in afwachting van zijn
proces vrijgelaten. De rechtszaak
tegen Z. werd in januari vorig
jaar uitgesteld voor heropening
van het gerechtelijk vooronder
zoek. Daarna diende hij een be
zwaarschrift in tegen de dagvaar
ding. In juli van dit jaar werd dit
beroep door de Hoge Raad afge
wezen.
ken met de verhoudingen in de
Tweede Kamer is dat wel het ge
val.
De Cloe (PvdA) bepleitte in tegen
stelling tot de CDA'er juist een
verdeling van de burgemeester
sposten volgens de landelijke po
litieke verhoudingen. Op grond
daarvan claimde hij voor zijn ei
gen partij meer burgemeesters in
de zuidelijke provincies.
Provincies
In het debat over de begroting van
binnenlandse zaken bleken
voorts meningsverschillen over
de bestuurlijke herindeling van
het land. WD en CDA zeiden
dat minister Van Thijn minder
haast moet maken met de split
sing van provincies en meer aan
dacht moet schenken aan een
nieuwe verdeling van de taken
tussen rijk, provincies en ge
meenten.
Het accent dat Van Thijn legt op
wijzigingen in de provinciale in
deling wekt onnodige onrust in
het land, aldus Mateman (CDA).
Hij hekelde: „Weer wordt de be
stuurlijke koe niet bij de horens,
maar bij de staart gepakt".
De Cloe (PvdA) onderstreepte juist
de noodzaak om met meer
kracht en sneller de weg van de
reorganisatie te vervolgen. De
centralisatie van taken naar een
groter aantal (dus kleinere) pro
vincies kan aanzienlijke bespa
ringen opleveren, zei hij.
De derde regeringsfractie, D'66,
wees op mogelijkheden om met
behoud van de bestaande pro
vinciale indeling verbeteringen
aan te brengen. De Democraat
Bakker stelde voor de provincia
le gedeputeerden te belasten met
de zorg voor een bepaalde streek
in hun provincie.
Tweede Kamer
ontvangt
vorstenpaar
DEN HAAG (GPD) - Koningin
Beatrix zorgde gistermiddag
in de Tweede Kamer voor
een historisch moment. Ze
bracht er samen met prins
Claus een werkbezoek. Ka
mervoorzitter Dolman me
moreerde dat het sinds 1904
niet was voorgekomen dat
een regerend vorst in het ge
bouw van de Tweede Kamer
kwam.
De koningin aanschouwde van
uit een loge ongeveer twintig
minuten lang het kamerde
bat over de justitiebegroting.
Ze bezocht fractiekamers en
ambtelijke afdelingen en
sprak tenslotte informeel met
de leden van de Tweede Ka
mer. De vergadering werd
voor die gelegenheid een
paar uur onderbroken.
Pnns Claus onthulde een por
tret van zijn echtgenote, ge
schilderd door de Wassenaar-
se kunstenaar Sierk Schroe-
der. De koningin legde bij het
begin van haar werkbezoek
een krans bij de erelijst van
gevallenen, waarin de namen
zgn vermeid van alle Neder
landers die tijdens de Twee
de Wereldoorlog omkwamen.
Op de foto: Koningin Beatrix
samen met Kamervoorzitter
Dolman in de loge.
In Bijlmer-bajes
AMSTERDAM (ANP) - De werk
groep rechtspositie gedetineer
den in Amsterdam heeft gister
avond geprotesteerd tegen het
ontkleden van een bezoekster
van de Bijlmer-b^jes door een
bewaakster.
Volgens de werkgroep, die een en
ander de afgelopen week heeft
onderzocht, heeft de directie van
het huis van bewaring "De
Schans" in de Bijlmer-bajes op
maandag 23 november bewaar
ders opdracht gegeven om de
echtgenote van een gedetineerde
op haar lichaam en kleding te on
derzoeken omdat zij ervan werd
verdacht alcoholica bij zich te
hebben.
Een dag later zou de cel van de be
trokken gedetineerde zijn geïn
specteerd waarbij religieuze
joodse attributen zijn vernield.
De werkgroep., bestaande uit
(rechts)-hulpverleners, vraagt
zich af of dit gebeurd is uit onwe
tendheid. Wel is inmiddels vol
gens de werkgroep schadever
goeding hiervoor toegezegd.
Helaas, aldus de werkgroep in een
verklaring, is het gebruik in de
Bijlmer bajes dat iedere gedeti
neerde, na bezoek van onder
meer familie, kennissen, advoca
ten en hulpverleners, zich moet
ontkleden om gecontroleerd te
worden op het bezit van verbo
den goederen. In andere inrich
tingen zou zoiets alleen gebeuren
als er "gerichte" aanleiding toe
is, bijvoorbeeld als er vermoe
dens bestaan dat er gesmokkeld
wordt. In andere gevallen ge
beurt het alleen maar bij wijze
van steek Droef.
Bij het gebeurde op 23 november
in de Bijlmerbajes is de directie
evenwel nog een stap verder ge
gaan door ook van de bezoekster
te eisen "zich zo'n vernederende
ontkleedpartij te laten welgeval
len". Bezoekers kunnen maar al
te gemakkelijk gechanteerd wor
den tot het ondergaan van een
dergelijke controle, aldus de
werkgroep. "Immers als zij hier
niet aan meewerken wordt hun
de toegang blijvend ontzegd
Een handelwijze zoals in dit ge
val getuigt naar het oordeel van
de rechtshulpverleners van grof
machtsmisbruik van functiona
rissen van het gevangeniswezen.
Een woordvoerder van het minis
terie zei in een eerste commen
taar gisteravond dat een bezoe
ker inderdaad gefouilleerd kan
worden als er enig vermoeden
bestaat dat die bezoekers verbo
den artikelen bg zich draagt.
DEN HAAG (GPD) - Minister Zee
valking (verkeer en waterstaat)
geeft een aantal gemeenten toe
stemming om in de bebouwde
kom proeven te nemen met het
verlagen van de wettelijk vastge
stelde snelheid van 50 kilometer
per uur. De minister mag een ge
meente niet toestaan de snelheid
van het gemotoriseerd verkeer in
de bebouwde kom zelfstandig te
verlagen Dat kan volgens de we-
genverkeerswetgevmg alleen
maar in woonerven en als tijdelij
ke maatregel die betrekking
heeft op de toestand van de weg
Een aantal gemeenten heeft zich
bg het ministerie van verkeer en
waterstaat aangemeld voor een
experiment met lagere snelhe
den in de bebouwde kom. Vol
gens minister Zeevalking valt er
veel voor te zeggen de maxi
mumsnelheid in zogenoemde
verblijfsgebieden te verlagen,
maar dan moet zo'n lagere snel
heid bij de weggebruikers wel
als begrgpelijk en aanvaardbaar
worden ervaren
Als een lagere snelheid in gebieden
binnen de bebouwde kom wen
selijk wordt geacht, dan moet het
ontwerp van de wegen zodanig
zijn dat de verkeersdeelnemers
niet worden uitgenodigd om har
der te rijden, schrgft de minister
aan de gemeenten
Het is nog niet geheel duidelgk aan
welke eisen een weg of een stel
sel van wegen moet voldoen, wil
een maximumsnelheid lager dan
50 km per uur inderdaad zin heb
ben. Aan de hand van de erva
ring die bij de experimenten
wordt opgedaan, zal worden na
gegaan of. en op welke wgze. tot
lagere maximumsnelheden kan
worden besloten.
DEN HAAG (ANP) - Verpleeg
kundigen moeten de vrijheid
hebben om geen medewerking
te verlenen aan een abortus. De
praktijk wijst maar al te vaak
uit dat verpleegkundigen en
vooral leerlingverpleegkundi
gen uit hun fünctie worden ge
weerd als ze op grond VM hun
geweten geen medewerking aan
een abortus verlenen. Dat zegt
de Christelijke Stichting voor
hulp aan Gewetensvervolgden.
die gisteren een petitie met
15.000 handtekeningen heeft
aangeboden aan minister Gar
deniers (volksgezondheid).
PvdA en D'66: echtscheiding door ambtenaar
DEN HAAG (ANP) - Premier Van
Agt zal volgende week een ope
ratie aan zijn spataderen onder
gaan in het Nijmeegse Radboud-
ziekenhuis. Aansluitend op zijn
verblijf in het ziekenhuis zal Van
Agt enkele weken met vakantie
gaan. zo is door de Rijks Voor-
lichtings Dienst meegedeeld.
ROTTERDAM (ANP) - De Rot
terdamse officier van justitie
mr. D. Copper heeft gisteren een
gevangenisstraf van vier jaar
met aftrek geëist tegen een 36-
jarige man die de afgelopen zo
mer in Rotterdam zijn vrouw
met messteken en door het
dichtknijpen van de keel om het
leven heeft gebracht. Zowel de
officier als de raadsman spra
ken van een "crime passionel":
de verdachte kwam in een op
welling tot zijn daad omdat hij
zijn vrouw aan een ander dreig
de te verliezen.
DEN HAAG (ANP) - De
fracties van PvdA en D'66
in de Tweede Kamer zijn
er voorstander van om de
ambtenaar van de burger
lijke stand naast zijn be
voegdheid om huwelijken
te sluiten ook de bevoegd
heid te geven om huwelij
ken te ontbinden. Dit
bleek gisteren tijdens het
Kamerdebat over de be
groting van het departe
ment van justitie.
De twee partgen bepleitten dit
vooral om de overbelasting van
de rechterlijke macht tegen te
gaan Volgens mevi H i.i Ber
ger (PvdA) maken de echtschei
dingen meer dan de helft van het
aantal civiele rechtszaken uit
Algemeen klonk in de Kamer be
zorgdheid over de grote belas
ting van de rechterlgke macht.
Dit houdt volgens de Kamer ook
verband met het grote aantal re
gelingen dat er op tal van gebie
den is. De CDA-er Faber herin
nerde er aan dat er ongeveër
600 000 rechterlijke uil l
per jaar zgn, zodat men "door de
bomen het bos niet meer ziet en
de ene rechter nauwelijks weet
wat de ander doet".
De burgers verdwalen in "wouden
van regels en bepalingen" zo
meende de socialist Kosto. Hij
noemde het dringend noodzake
lgk dat de bewindslieden streven
naar een vereenvoudiging van de
regelgeving. Ook de wetgeving is
vaak niet slagvaardig genoeg,
doordat allerlei belangengroe
pen in het ontwerpstadium van
de wet gehoord worden, zo zei
Kosto.
Leegstandswet
De WD-er Nijpels drong er op aan
dat de overheid de financiële
consequenties van nieuwe uit te
vaardigen wetten in beschou
wing neemt. Hij noemde in dit
verband de Leegstandwet, waar
van de invoering volgens Ngpels
ongeveer honderd miljoen gul
den gaat kosten. Ngpels zei het
verder oiguist te vinden dat een
horeca-ondernemer die binnen
vgf jaar twee maal voor rgden
onder invloed is gepakt zgn ver
gunning kwijt kan raken. Hg
vindt het onrechtvaardig dat de
horeca ondernemer voor een ex
tra straf in aanmerking komt. ter
wgl hg het misdrgf waar het om
gaat (njden onder invloed) nooit
gepleegd kan hebben tgdens de
uitoefening van zgn vak. aldus
Ngpels. Hg diende hierover een
motie in.
Gevangenissen
Het vinden van een oplossing voor
het aanzielijk tekort aan plaats
ruimte in gevangenissen is een
zaak van de allerhoogste priori
teit. Dit zei de CDA-er Van de
Toorn. Ook de PvdA staat posi
tief tegenover het uitbreiden van
de gevangeniscapaciteit, maar
mevr Van Es (PSP) liet oen an
der geluid horen Het geld dat nu
in gevangenisuitbreiding wordt
gestoken zou volgens haar beter
aan meer rechtshulp besteed
kunnen worden Zg vindt dat
vrgheidsbeperkende maatrege
len juist zoveel mogelijk moeten
worden teruggedrongen. Zg
diende in verband hiermee een
wij/iging.sviiorstri op de bcgro
ttng ui
Mevr Haas-Berger (PvdA) vroeg
een meer gerichte fraude-bestrij
ding, dn- volgens haar hard no
dig is Volgens haar wordt jaar
lijks naar schatting een bedrag
van 15 miljard gulden aan de
overheid onthouden. Zg erkende
dat het door de complexiteit van
de materie niet eenvoudig is om
de fraude harder aan te pakken
en zg vindt het daarom nodig dat
er zo spoedig mogelijk in ieder
arrondissement speicale fraude
officieren komen en meer ges pc
cialiseerd politie personeel
DEN HAAG (ANP) - Twee Starfighters van de Komnklgke Luchtmacht
zgn gisteren totaal vernield. Omstreeks elf uur gistermorgen vloog bo
ven West-Duitsland. vgftig kilometer oostelgk van Dclfzgl, een toestel
in brand na in aanraking te zgn gekomen met een vogel De piloot zag
kans de Starfighter. die als verloren moet worden beschouwd, aan de
grond te zetten op de Westduitse vliegbasis Jevcr Hg zelf werd met
brandwonden naar Volkel gevlogen.
Een half uur later stortte een tweede Starfighter neer boven de Wadden
zee door nog onbekende oorzaak De piloot, de 29 jarige eerste luite
nant P Donkerbroek uit Uden. redde zich met behulp van zgn vlicg-
stoel. In totaal zgn dit jaar dne Starfighters verloren gegaan.
Van Agt moet
geopereerd
