Parlement geeft
steun aan Reagan
De prijs van een
loonmaatregel
Twee jaar cel geëist tegen hoofdagent
Bundeling linkse partijen
Personeel Hoogovens stopt
pensioengelden in bedrijf
Wegens doodschieten Meta Hofman
Reserve over uitvoering voorstel
"Jongeren dwingen tot werken"
PPR-congres steunt partijbestuur
99
Ziek zijn duurder, of
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1981
BINNENLAND
Pagina 7
AMSTERDAM (GPD) - Zijn handen had hij
moeten gebruiken, desnoods de wapen
stok. Maar nooit had de 25-jarige hoofd
agent Kees V. zijn pistool mogen trek
ken. Twee jaar gevangenisstraf wegens
doodslag eiste de officier van justitie bij
de Amsterdamse rechtbank gisteren te
gen hem. De Amsterdamse politieman
had half augustus de 33-jarige Meta Hof
man in haar woning doodgeschoten, na
dat ze hem in overspannen toestand met
een bot aardappelmesje had „bedreigd".
Meta, in de war omdat haar ex-man met
haar drie kinderen naar Australië was
vertrokken, gooide van drie hoog flessen
uit het raam. Op therapie had ze geleerd
iets stuk te gooien als emoties haar te
veel werden; ze was ontdaan, omdat een
brief aan haar kinderen als onbestelbaar
was teruggezonden.
Diverse hulpverleners wisten van haar si
tuatie af, maar hielpen óf niet óf te laat;
zowel de officier als de advocaat hadden
er forse kritiek op. Ook bij de politie was
bekend dat Meta het moeilijk had. Maar
de politiemannen die naar haar woning
waren gestuurd, dachten dat het om een
burenruzie ging.
Hoofdagent Kees V.: „Ik was vrij gespan
nen, want je kan van alles verwachten".
Beneden al laadde hij zijn pistool door.
Maar boven lag Meta op haar buik op
bed, doodstil. Papieren lagen door de ka
mer verspreid. Het stille huis, de ravage
en het niet reageren van de vrouw die net
een fles uit het raam had gegooid, beang
stigde Kees V., zo verklaarde hij. Ook zijn
21-jarige collega, Mark Leenberg, zei met
de situatie geen raad te weten.
Toen Meta op haar verzoek een glas water
wilde drinken, liet V. haar naar de keu
ken gaan. Daar pakte ze volgens de poli
tiemannen het mesje.
Voorzitter van de rechtbank, mr. J. Schro
der: „Waarom heeft u uw handen toen
niet gebruikt?"
Kees V.: „Op de politieschool hebben we
niet geleerd een onderhandse steekbewe-
ging te blokkeren. En na school hebben
we geen enkele training in verdedigings-
sporten gehad". Daarom trok Kees V.,
mentor (leermeester, begeleider, red.),
van jongere agenten, zijn pistool, hoewel
hy in twee jaar geen schietles meer had
gehad.
Officier van justitie, mr. J. Pieters, vond dat
het geweldsgebruik door de politie de
perken van redelijkheid en gematigdheid
niet te buiten mag gaan. En dat volgens
de geweldsinstructie vrouwen, kinderen
en invaliden extra moeten worden ont
zien. „Het waarschuwingsschot alleen al
ging veel te ver", vond de officier. „Meta
Hofman stond niet als agressief bekend,
integendeel. Eerder dan een ander zou ze
zichzelf iets aandoen".
De raadsman, mr. C. Boekhoff, meende dat
er van een structureel probleem bij de
politie sprake is, „dat zich op het hoofd
van mijn cliënt ontlaadt". Hij sprak van
een slechte opleiding, een slechte opvang
en van een slechte leiding „De diender
staat alleen op straat en het kader zit
thuis. En nu laat ook het Openbaar Minis
terie zijn eigen politie in de kou staan".
Mr. Boekhof vond. dat er sprake was van
noodweerexces en vroeg ontslag van
rechtsvervolging.
„Moordenaar" en „leugenaar" klonk enke
le malen vanaf de publieke tribune, waar
moeder Tine en haar zoon Hans hun emo
ties niet steeds de baas konden. In zijn
laatste woord zei de hoofdagent „het vre
selijk te vinden voor de familie wat er ge
beurd was".
De uitspraak is vrijdag 4 december om half
tien 's morgens.
DEN HAAG (GPD) - Regering en Tweede Kamer hechten belang aan de voorstellen van
de Amerikaanse president Reagan voor de komende onderhandelingen over beperking
van de kernbewapening in Europa. Op de Amerikaanse invulling van de zogenaamde
nul-optie voor die onderhandelingen willen ze zich echter niet vastleggen.
Dat is de uitkomst van de stem
mingen over een aantal moties1
die tijdens het debat over de re
geringsverklaring waren inge
diend over de kernbewapening.
Het debat mondde uit in een
reeks van moties op dit terrein.
Een poging van WD-fractielei-
der Wiegel om ondubbelzinniger
steun "te betuigen aan Reagan's
voorstellen (met name aan de eis
dat de Russen alle raketten van
het type SS-20, SS-4 en SS-5
moeten ontmantelen wil de NA
VO van modernisering afzien)
leed schipbreuk.
Minister-president Van Agt onder
streepte namens het kabinet het
grote belang van de voorstellen
die Reagan deze week deed. De
door Nederland steeds bepleite
nul-optie zal nu in de komende
onderhandelingen serieus wor
den onderzocht, stelde Van Agt
tevreden vast.
Als bezwaar tegen een door Wiegel
ingediende motie voerde hij ech
ter aan, dat daarin de voorstellen
van de president als enig moge
lijke verwezenlijking van de nul
optie werden afgeschilderd. Het
kabinet wil de kans op een ande
re definitie daarvan tijdens de
onderhandelingen open laten.
Van Agt vroeg de Kamer daarom
zich te beperken tot steun aan
het regeringsstandpunt.
De regeringsfracties deden dat. Zij
wezen ook een tot twee maal toe
door Wiegel afgezwakte motie af,
waarin de WD-leider de Kamer
nog slechts voorstelde het initia
tief van Reagan - met de regering
- toe te juichen als een belangrij
ke politieke aanzet tot construc
tieve onderhandelingen met de
Sowjet-Unie. „Het standpunt
van de WD evolueert wel erg
snel", hekelde Meijer (PvdA). Al
leen de kleine rechtse partijen
steunden de motie-Wiegel.
Brinkhorst (D'66) kwam op het
laatste nippertje met een eigen
motie, als tegenhanger van die
van Wiegel, over de rede van
Reagan. Daarin werd gerept van
instemming en voldoening, maar
tevens gesteld dat uitkomst van
de komende onderhandelingen
tenminste moet zijn dat er geen
nieuwe raketten komen. Omdat
geen van beide coalitiegenoten
(CDA en PvdA) hem steunden
(„geen behoefte aan", zeiden
Meijer en Lubbers) trok Brink
horst zijn motie schielijk weer in.
De enige kernwapenmotie die
werd aangenomen, was er een
van de gezamenlijke regerings
fracties. Daarin werd de regering
gevraagd om alles in het werk te
stellen binnen de NAVO, dat de
nul-optie (in welke definitie dan
ook) als onderhandelingsresul
taat uit de bus komt. Alleen PSP.
CPN, PPR en de PvdA'er De Vis
ser stemden tegen, omdat het
NAVO-modemiseringsbesluit
van '79 er feitelijk in werd er
kend als basis voor de onderhan
delingen.
Een motie van de PvdA, waarin
modernisering van NAVO-kern-
wapens hoe dan ook werd afge
wezen, ook indien de komende
Amerikaans-Russische bespre
kingen niet tot het best denkbare
resultaat zouden leiden, haalde
het niet. De coalitiepartners,
CDA en D'66, wezen die motie
als onverstandig van de hand, nu
de wapenbeheersingsonderhan-
delingen juist op het punt staan
te beginnen. Om die reden stem
den ook zogenaamde atoompaci
fisten binnen de CD A-fractie te
gen, hoewel ze het inhoudelijk
met de PvdA-mening eens wa
ren. Alleen klein links steunde
de PvdA.
PSP, CPN en PPR hekelden de
steun van de regering en kamer
meerderheid aan de voorstellen
van Reagan. Volgens Van der
Spek (PSP) was het enige doel
van Reagan's toespraak het uit
lokken van negatieve reacties uit
Moskou, om daarna alsnog de
NAVO-plannen uit te kunnen
voeren. Steun aan die voorstel
len is ofwel medeplichtigheid,
ofwel naiviteit, zei Van der Spek.
Bakker (CPN) zei nooit verwacht
te hebben, dat dit kabinet een zo
vergaande aanhankelijkheidsbe
tuiging aan „die propaganda-toe-
spraak" van Reagan zou geven.
Verstrekkende moties van PSP en
PPR tegen alle nieuwe kernwa
pens en voor het kernwapenvrij
maken van Europa kregen
slechts steun van PSP, PPR en
CPN, plus enkele leden van de
PvdA-fractie.
VLAARDINGEN (ANP) - De Vlaardingse Nieuwe Kerk is deze week
gesloopt, maar de 18 meter hoge en 18.000 kg wegende torenspits blijft
behouden. De spits gaat dienst doen als ix>lière in het park van een nieuiü-
bouwwijk. Gistermiddag waren de weersomstandigheden gunstig en
werd het karwei geklaard.
IJMUIDEN (GPD/ANP) - Uit het
pensioenfonds van Hoogovens
zou een bedrag van 100 miljoen
gulden moeten worden gehaald
ten behoeve van investeringen in
het noodlijdende staalbedrijf.
Met deze suggestie kwam het be
stuur van de bedrijfsledengroep
van de FNV vandaag op een
persconferentie in Velsen-
Noord.
De FNV gaat het plan nog bespre
ken met de andere bonden en de
ondernemingsraad van Hoogo
vens. De vakcentrale stelt wel als
strikte voorwaarde dat het geld
uitsluitend mag worden bestemd
voor investeringen ten behoeve
van het behoud van een geïnte
greerd staalbedrijf in IJmuiden.
Volgens de FNV moet de 100 mil
joen gulden worden gebruikt
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
sluit elementen van dwang niet
uit in de maatregelen die het gaat
treffen ter bestrijding van de
jeugdwerkloosheid. Premier
Van Agt zei dit gistermiddag tij
dens het voortgezete debat over
de regeringsverklaring.
Van Agt noemde het huidige peil
van de jeugdwerkloosheid on-
ADVERTENTIE
aanVaardbaar hoog. De bestrij
ding ervan zal de hoeksteen vor
men van het werkgelegenheids
beleid dat deze regering gaat
voeren, aldus Van Agt.
De premier wilde zich niet vastleg
gen op bedragen die zullen wor
den uitgetrokken voor arbeids
projecten ten behoeve van werk
loze jongeren. De PPR had daar
in een motie om gevraagd. Wel
zei Van Agt, dat het rijk bij
bouwprojecten meer leerling-
bouwvakkers zal inschakelen
De betrijding van de jeugdwerk
loosheid zal verder vooral be
staan uit een betere afstemming
van vraag en aanbod, ruimere
kansen in het leerlingwezen en
direct werkgelegenheid verrui
mende maatregen.
Van Agt bleef vasthouden aan de
„solidariteitsheffing". Het gaat
de regering erom „zoveel moge
lijk werk op zo kort mogelijke
termijn tot stand te brengen. Wij
kunnen daarvoor de opbrengst
van de solidariteitsheffing niet
missen". De premier zei „ontvan
kelijk" te zijn voor de bezwaren
van de sociale partners. „Het
gaat ons om het doel - meer werk
- en niet om het middel". Hij
noemde de solidariteitsheffing
„niet mooi, een noodgreep",
maar een die nodig is om aan
geld te komen, vooral voor de be
strijding van de jeugdwerkloos
heid. Voor 1983 zal de regering
op een andere manier aan geld
voor dat doel moeten zien te ko-
voor investeringen u
teel geen geld voor is en die zich
zelf op korte termijn terugverdie
nen. Door geld uit het pensioen
fonds in het bedrijf te stoppen
zouden de werknemers vertrou
wen moeten tonen in de toe
komst van het IJmuidense be
drijf.
De FNV zegt dat de reserves van
het pensioenfonds de voorgestel
de operatie mogelijk maken. Het
Hoogovenfonds heeft momen
teel 1,7 miljard gulden in reserve.
Het hoofd personeelszaken Neder
land van Estel, M. Davidse, zei in
een eerste reactie dat hij het plan
van de werknemers "erg con
structief' vindt en dat Hoogo
vens het zeer zeker positief zal
benaderen. Zijn definitieve oor
deel hangt af van de voorwaar
den die bij het verstrekken van
de lening worden gesteld.
Verder zei Davidse, dat goed moet
worden afgewogen waarin het
geld zal worden geïnvesteerd.
Voor het pensioenfonds, waar in
totaal twee miljard gulden in zit,
ziet hij weinig risico's. "We heb
ben wel zoveel vertrouwen in
Hoogovens, dat zo'n investering
voor het pensioenfonds beslist
niet de meest risicovolle beleg
ging zal zijn".
AMERSFOORT (GPD) - De
PPR zal de komende tijd
de nadruk leggen op bun
deling van de progressie
ve partijen van D'66 tot en
met de CPN. Het partij
congres dat gisteren en
vandaag in Amersfoort
wordt gehouden, volgt
hiermee in grote meerder
heid het partijbestuur.
Tegen de strategiemotie van het
partijbestuur was de afgelopen
tijd weerstand gekomen van een
groep leden, de zogeheten Gode
bald-groep. Hierin zitten enkele
kopstukken van de partij zoals
oud-staatssecretaris Van Huiten,
NOS-voorzitter Jurgens en oud-
partijvoorzitter Van Dam. Een
amendement tegen het bestuurs-
standpunt werd met 720 tegen 79
stemmen verworpen.
Het partijbestuur wil een brug
functie vervullen tussen klein
links en de grotere progressieve
partijen PvdA
sieve meerderheid, maar wil
daarbij het accent verleggen naar
het CDA en daar kiezers wegha
len om een linkse meerderheid te
bewerkstelligen.
combinatie moet dan blijven
streven naar een progressieve
meerderheid. De Godebald-
groep wil eveneens de progres-
Deze Mevrouw Beckers, voorzitter
de PPR-fractie in de Tweede Ka
mer, meent dat de godebalders te
pessimistisch zijn. Volgens haar
kan de PPR best groeien wan-
AD VERTE NTIE
2e internationale KUNST- ANTIEKBEURS
'OUDT - 'S GRAVENHAEGHE'
Nederlands Congresgebouw, Den Haag
|70 Nederlandse, Belgische en Engelse Antiquairs en
galeries met belangrijke afdeling Moderne Kunst
neer zij maar met „zelfvertrou
wen optreden". „Dan blijven we
niet in de drie zetels steken", zei
zij-
Zij werd bijgevallen door oud-frac
tievoorzitter Bas de Gaay Fort
man. De partij kan doorbreken
wanneer „lijn en stijl van de par
tij verbeterd worden", zei De
Gaay Fortman.
Volgens Van Huiten moet de PPR
voorkomen dat de partij op de
„machteloze linkse hoop" wordt
gegooid. De meeste stemmen zit
ten in het midden en die moeten
over de streep worden getrok
ken, meent hij.
Jurgens zei dat de partij zijn „zelf
genoegzaamheid" moet doorbre
ken Volgens hem is de PPR nu
„lekker links en de kiezers moe
ten maar naar ons toekomen".
Dat gebeurt echter niet en de
PPR moet naar de kiezers gaan
om de progressieve meerderheid
te halen, aldus Jurgens.
De Godebald-groep gaat zich nu
beraden wat hen verder te doen
staat: in de partij blijven of eruit
stappen. Jurgens betreurde de
uitspraak van het congres „Er
blijkt geen voedingsbodem in de
partij te zijn voor een andere po
litiek". Ook Van Huiten bena
drukte dat de groep gezamenlijk
verder gaat.
Als laatste punt op de vrijdag
avondagenda stond nog de ver
kiezing van de nieuwe voorzitter.
Van Huiten stond kandidaat,
maar die trok zich na de uitslag
van de stemming over de voor
stellen van de Godebald-groep
terug. Wim de Boer werd daarna
als voorzitter gekozen.
Het kabinet sluit, zo heet het.
een nieuwe loonmaatregel
niet uit Maar wie de rege
ringsverklaring er op na
leest, komt tot de conclusie
dat het besluit tot een. ver
kapte maar wel verstrekken
de, loonmaatregel al is geno
men. De plannen om te kor
ten op de ziekteuitkeringen
houden niets minder in dan
dat.
Bewindsman Den Uyl (sociale
zaken) maakt zijn woorden
waar als sociaal-democraat
durft hij impopulaire maatre
gelen te nemen. De werkne
mer die door ziekte wordt ge
troffen, moet vanaf 1 april vol
gend jaar rekenen op een uit
kering die netto vijftien pro
cent lager uitvalt dan het ge
bruikelijke maandsalaris. Zo
als het er nu uitziet zal elke
bij cao geregelde aanvulling
worden verboden. Dat bete
kent niet alleen een ingreep
in bestaande cao's, waarin
werknemers en werkgevers
veelal een aanvulling tot hon
derd procent van het loon
hebben geregeld. Het bete
kent ook een drastische en
blijvende beperking van de
onderhandelingsvrijheid tus
sen bonden en ondernemers.
Inmiddels heeft Den Uyl, ge
schrokken van oppositie uit
eigen kring by monde van
PvdA-woordvoerder Wölt-
gens, aangekondigd met een
afgezwakte versie van zijn
plannen te zullen komen. Met
name de laagstbetaalden zul
len nu worden ontzien. Daar
mee blijven echter de bezwa
ren grote bezwaren overeind.
Evenwicht
Officieel heet het dat de werk
nemer straks in alle gevallen
verplicht is tot het afdragen
van premies voor verzekerin
gen tegen werkloosheid,
ziekte en arbeidsongeschikt
heid, waarvan hij nu in geval
van ziekte is vrijgesteld. Dat
klinkt alleszins redelijk. Men
kan zich weliswaar afvragen
in hoeverre het terecht is by
ziekte minder wordt uitbe
taald dan anders, maar dat
zelfde geldt ook voor (onvrij
willige) werkloosheid.
Omwille van het 'evenwicht'
geeft het kabinet ook de
werkgever een deel van de
verantwoordelijkheid bij het
terugdringen van het ziekte
verzuim Dat gaat, eveneens
per 1 april volgend jaar, ge
stalte knjgen in een uitbrei
ding van het aantal wachtda-
gen: de werkgever zal straks
by ziekte van een personeels
lid niet twee maar vijf dagen
het loon voor zijn rekening
moeten blijven nemen.
Eigen risico
Uiteindelijk komt het allemaal
neer op een verhoogd eigen
risico by ziekte. Voor werk
nemer èn werkgever. Een
eerlijke verdeling? Ogen
schijnlijk wel. Maar wie het
door Den Uyl voorgestane
korten op de ziekteuitkering
nader bekijkt komt tot de
constatering dat dit plan een
pure lastenverlichting in
houdt voor het bedryfsleven.
Gepresenteerd als een plicht
voor de werknemer om ook
bij ziekte premies te betalen,
houden de plannen concreet
niet meer in dan dat de werk
gever straks alleen maar de
wettelijke uitkering van tach
tig procent bruto (85 procent
netto) doorschuift naar de
(zieke) werknemer zonder
dat hij daar iets aan toe hoeft
te voegen en zelfs mag voe
gen.
Daarmee komen financiële risi
co's van maatregelen, die zyn
bedoeld om het ziektever
zuim terug te dnngen, eenzy-
dig op de schouders van de
werknemers te liggen. Er
staat niets tegenover Geen
maatregelen ter voorkoming
van ziekteverzuim door ver
betering van arbeidsomstan
digheden. Geen plicht voor
de werkgever om, bijvoor
beeld. een na een hartaanval
gedeeltelijk arbeidsonge
schikt verklaarde werknemer
weer in dienst te nemen (ter
wijl voor die werknemer wel
de plicht bestaat om passen
de arbeid te aanvaarden). En
zeker geen extra banen
Wie het wat optimistischer be
schouwt kan wyzen op de
druk die toch ook op de
werkgever is gskgd OU <'i' k
te zoveel mogelyk te voorko
men. De ondernemer zal de
risico's van ziekte zoveel mo
gelyk trachten terug te drin
gen. Dat kén inderdaad lei
den tot betere arbeidsom
standigheden Maar bij een
grote werkloosheid en een te
ruglopende economie ligt
een streng beleid van wcr-
ving en selectie meer voor de
hand: de jonge, pas getrouw
de en net uit militaire dienst
ontslagen man staat dan weer
voor in de rij Alle discussies
over een eerlyke (her-)verde-
ling van arbeid zullen dan
Overspannen
Zo zyn er meer vervelende ge
volgen denkbaar van de rege
ringsplannen. Neem de werk
nemer die. overspannen ge
raakt, met ziekteverlof gaat.
Is de werkgever aansprake-
lyk of zyn huiselyke spannin
gen de oorzaak? Dergelyke
vragen worden van groot be
lang. want de werknemer
verdwijnt geruime tijd 'in de
ziektewet' en moet dan ge
noegen nemen met minder
loon en wellicht hogere on
kosten. Het voorzienbare ge
volg: Amerikaanse toestan
den. Schadeclaims van werk
nemers via de rechter; werk
gevers die er alles aan doen
om de schuld by de werkne
mer te leggen of anders die
werknemer zo snel mogelyk,
weer aan het werk te krijgen
Het beeld van de bedrijfscon-
tróleur die in pnvézaken gaat
roeren doemt op.
De bonden kunnen daar weinig
aan doen, als de regering hen
de mond snoert. Dat is voor
Bouwbond voorzitter Buys
reden geweest om de rege
ring te waarschuwen voor
een 'keiharde confrontatie'
als het kabinet de plannen
doorvoert Buys ziet het al ge
beuren: de 'totale afbraak
van de verzorgingsstaat'. Wat
in tachtig jaar werd opge
bouwd. wordt in twintig jaar
weer afgebroken als gevolg
van de bemoeizucht van de
overheid. Want nu gaat alleen
om de bovenwettelyke uitke
ring bij ziekte, maar de vol
gende stap is dan snel gezet.
Waarom niet ook door werk
nemers en werkgevers over
eengekomen uitkeringen bo
ven het wettelijk minimum
verbieden in geval van ar
beidsongeschiktheid of een
afvloeiingsregeling
Potten leeg
Den Uyl doet het allemaal niet
voor zyn lol natuurlijk Hij is
op Sociale Zaken terecht ge
komen op een moment dat,
voor het eerst sinds vele ja-
ML alle potten leeg zyn. ter
wijl hij maar weinig moge
lijkheden heeft om ze weer
wat aan te vullen. Met uitzon
dering van de (als eenmalig
bedoelde) solidariteitsheffing
zijn, volgens het regeringsak
koord, verdere algemene las
tenverzwaringen en verho
ging van de overheidsuitga
ven tabbe. Vandaar dat het
kabinet het moet zoeken in
de 'privatisering', zoals in
voering van het eigen risico
by ziekte. Zo'n maatregel
moet, financieel, bezien, lei
den tot een lagere premie
druk en tot inkrimping en be
tere beheersbaarheid van de
overheidsuitgaven
Wat is, naast minder ziektever
zuim. het werkelijke resul
taat? Oorlog met de bonden
Dat in elk geval, met weer als
gevolg dat de werknemers
steeds minder bereid zullen
zyn in eigen verantwoorde-
lykheid oplossingen voor de
huidige (economische) pro
blemen aan te dragen De
voordelen die daar tegenover
staan zyn op z'n minst twij
felachtig te noemen. Het ryk
zelf wordt er zeker niet veel
rijker van Volgens Deri l.'vl
moeten de twee maatregelen
volgend jaar 1.2 miljard ople
veren (500 miljoen door het
invoeren van de vyf wachtda
gen en 700 miljoen door het
korten op de ziekte-uitkerin
gen), maar de overheid heeft
by deze maatregelen slechts
direct belang voor zover zy
zelf werkgever is.
Waar het gaat om vermindering
en beheersing van de over
heidsuitgaven, het scheppen
van voorwaarden voor een
gezonde economie en samen
leving is de loonmaatregel
een omslachtig, grof en wei
nig effectief middel Dat lykt
men in Den Haag uit het oog
te verliezen Het welslagen
van het werkgelegenheids
plan is de enige hoop waar
aan Den Uyl zich zo nog vast
kan klampen De relatie tus
sen regenngspartyen en vak
bonden kan er evenwel niet
mee worden gered
WIM FORTUYN
