Wanbeheer van het Huis Gods
cnsssoBQ
Voorzitter van de Gereformeerde Bond: Kappen met het IKV
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1981
ZWOLLE- De voorzitter van de Gere
formeerde Bond in de Hervormde
Kerk, de Zwolse predikant L. J. Ge
luk, blijft vandaag gewoon thuis. Hij
demonstreert niet mee in Amster
dam. En zijn geestverwanten in de
synode zijn vanmorgen om 11 uur,
toen de synodevergadering werd af
gebroken om gelegenheid tot deelne
ming aan de demonstratie te geven,
rechtstreeks naar huis gegaan. Met
zeer gemengde gevoelens.
De instemming van het synodebestuur
met deze manifestatie tegen de kern
bewapening die volgens ds. Geluk
een 'stille oproep' tot deelneming in
hield - heeft het hoofdbestuur van
de bond zelfs bewogen tot een 'tegen-
demonstratie'. Want zó mag je de
'open brier op poten, die de Gerefor
meerde Bond aan de synode richtte,
toch wel noemen. Een 'cri de coeur',
zegt voorzitter Geluk zelf. Ongekend
hevig gaat het hoofdbestuur in die
brief te keer tegen de handelwijze
van het synodebestuur ('moderamen'
in kerkelijke termen).
'Verbijstering' is het woord, waarmee
de stemming in het hoofdbestuur van
de bond zich het best laat beschrij
ven.
De 'open brief spreekt van 'wanbeheer
van het Huis Gods' (waarmee de kerk
wordt bedoeld) en ovetschrijding
van bevoegdheden, van 'verpolitie
king' van het evangelie, van een kerk
die tot 'actie- en pressiegroep' wordt
gemaakt en de straat wordt opgedre
ven, van 'verstrooiing van de kudde'
(het kerkvolk) en van tegenstellingen
die worden aangescherpt.
Kortom: de maat is nu wel vol. "De
grens van wat vele kerkleden nog
kunnen verdragen is bereikt". Kerke
raden, predikanten en gemeentele
den worden opgeroepen, de gelaten
heid en het stilzwijgen te verbreken
en de synode duidelijk te maken, dat
het zo niet verder kan.
Hoewel niet ieder binnen de kerk die
de politiek van de demonstratie af
wijst de geharnaste, gezwollen taal
van deze brief tot de zijne zal willen
maken, zullen velen - ook buiten de
bond - zich daarin toch kunnen her
kennen. De bond brengt op zijn eigen,
regelrechte manier onder woorden
wat bij menigeen in en ook buiten de
kerk leeft. Een synode moet na uit
spraken en besluiten in een zo delica
te zaak nu eenmaal rekenen op emo
tionele reacties.
Dominee Geluk (45) was bereid, over
de synode en de brief en over een
paar zaken daaromheen met mij te
praten. Het lange gesprek had deze
week plaats in zijn Zwolse pastorie.
Waarom koos u voor een 'open
brief?
Ds. Geluk: "Omdat verwacht
mocht worden, dat deze in en
buiten de kerk brede aan
dacht zou krijgen. Méér dan
een gesloten brief met een
verklarend artikel in 'De
Waarheidsvriend'. Daags te
voren is het moderamen van
de synode de complete tekst
toegezonden. Het zou niet
fair en elegant zijn geweest,
als het die uit ons blad had
moeten
De brief is zeer scherp. Woorden
als 'wanbeheer van het huis
Gods', 'geweldenarij', 'de
grens is bereikt' en 'verpoli-
tieking van evangelie en
kerk' liegen er niet om. De sy
nodale instemming met de de
monstratie was kennelijk de
druppel die bij u de emmer
deed overlopen.
G"Ons gemoed was vol. Het
was een natuurlijke reactie.
Eerdere pogingen om via ar
tikelen en gesprekken het be
leid om te buigen zijn op
niets uitgelopen. Het is weer
de oude klacht: de honden
blaffen, maar de karavaan
trekt verder".
"Volgens het kerkrecht heeft
het bestuur van ambtelijke
vergaderingen zeer beperkte
bevoegdheden. Het moet ver
gaderingen voorbereiden en
besluiten van die vergaderin
gen uitvoeren. Maar nu ne
men enkele mensen beslis
singen zónder zelfs de syno
de te hebben gehoord. Naar
buiten komt dat over, alsof
de synode in haar geheel en
daarmee de hele kerk achter
de demonstratie staat"
"Het argument dat het modera
men zich heeft beperkt tot
slechts een adhesiebetuiging,
is een geveinsd argument. Er
ligt een stille oproep in om
mee te demonstreren. Ook
het IKV (Interkerkelijk Vre
desberaad - dG) legt het zo
uit. Het moderamen is hier ei
genmachtig opgetreden en
heeft daarmee zijn bevoegd
heden overschreden. Het
heeft in deze uiterst delicate
kwestie velen op de ziel ge
trapt".
'Een tweede reden voor onze
harde opstelling ligt in het
feit dat het moderamen goed
op de hoogte is van de moeite
die velen - om verschillende
redenen - met de synodale
uitspraken in deze zaak heb
ben. Er hebben heel wat
mensen hierom voor de kerk
bedankt. Plaatselijk onder
vinden kerkeraden en kerk
voogdijen daarvan de weer
slag. Maar desondanks gaat
de synode voort op die weg.
Zo trapt ze kerkleden tegen
de schenen en stuurt ze velen
regelrecht de verstrooiing
"Het heeft ons bijzonder ge
griefd, dat het moderamen
met zijn ondersteuning van
de demonstratie de kerk de
straat op drijft. Het laat de
kerk op puur wereldse wijze
deelnemen aan een affaire
met leuzen en spandoeken"
Vermenging
U schrijft de 'verpolitieking' in
de kerk toe aan een bepaalde
theologie.
G "Ja, dat is een theologie die
het evangelie regelrecht toe
past op maatschappelijke en
politieke toestanden. Een
vermenging van de roeping
van kerk en overheid. De
Bergrede is er niét voor de
staat. Wél mag de kerk, maar
dan néóst de overheid, haar
kritische en profetische stem
laten horen".
In de Hervormde Kerk vindt
men zowat alles wat er poli
tiek. maatschappelijk en
theologisch onder ons volk
leeft. De Gereformeerde Bond,
hoe expansief en strijdvaar
dig ook bezig, is hierin een
minderheid. Die kan toch
maar niet de hele zaak naar
z'n hand zetten.
G.: "Onze gevoelens leven ook
sterk buiten de bond. We kre
gen onmiddellijk instem
ming met de brief van de
Vrienden van Kohlbrugge en
het Hervormd Beraad voor
Vredesvraagstukken. Dat va
ren in het kielzog van het
IKV stuit velen in verschil
lende hoeken van de kerk te
gen de borst. En het is nog
maar de vraag, of de synode
werkelijk een meerderheid
van de kerk vertegenwoor
digt als je uitgaat van de mee-
levenden".
Wa( bedoelt u precies met 'de
gelatenheid en het stilzwijgen
verbreken'?
G.: "Er is een tendens in de
kerk om alles wat van de sy
node komt maar over z'n
kant te laten gaan. De meer
derheid in de synode moet
eens bedenken, dat ze het de
minderheid niet onmogelijk
moet maken, in deze kerk te
blijven. Daartoe moet het
zwijgen worden verbroken
en moeten kerkleden per
soonlijk en via de ambtelijke
vergaderingen laten weten,
dat het nu te veel wordt"
Gespannen
In de 'open brief zegt u, dat de
grens is bereikt. Betekent dit,
dat de Gereformeerde Bond
nog eens zal breken met de
'kerk der Reformatie' als de
synode in de toekomst nog één
stap verder zou gaan?
G.: "Dan zouden wij op uiterst
gespannen voet met de syno
de komen te staan. Hoé dat
gestalte zou moeten krijgen,
kan ik nu niet zeggen. De
brief heeft inderdaad enigs
zins het karakter van een ulti
matum. Vanuit de nood
waarin velen verkeren. Aan
de verkeerde, ja valse profe
tieën moet een eind komen"
Het moderamen van de synode
heeft duidelijk gezegd, dat
het de discussie over het kern
wapenprobleem nog niet als
GELUK:
"Aan de
verkeerde, ja
valse
profetieën
moet een
eind komen".
afgesloten beschouwt Allen
die aan deze discussie deelne
men, aan welke kant ze ook
staan, streven naar beëindi
ging van de onhoudbare toe
stand waarin de wereld zich
door de kernbewapening be
vindt, verklaart het modera
men. De kerk doet dan ook
niet officieel als kérk mee aan
de demonstratie. Het modera
men stemde alleen in met het
organiseren ervan.
G.: "De hele organisatie gaat
gepaard met een oproep. In
stemming met de demonstra
tie houdt dus ook instem
ming met die oproep in. De
IKV-kernen in het land leg
gen het ook niet anders uit.
Kijk maar naar hun publika-
ties overal. Het moderamen
verwacht blijkbaar méér van
deze demonstratie dan van
een vurig gebed om werkelij
ke vrede. Méér van de straat
dan van de binnenkame-r"
Maar aan de demonstratie
gaan op vrijdagavond en za
terdagmorgen tal van ge-
beds- en bezinningsbijeen
komsten vooraf.
G.: "Dat gebedsuur is er in een
vrij laat stadium bij geko
men. Je kunt die samenkom
sten en de demonstratie ook
niet van elkaar losmaken. De
brief waarin het moderamen
zijn instemming betuigt was
gericht aan de predikanten
en kerkeraden. Het was geen
algemene, ongeadresseerde
verklaring. Dus gaat de kerk
in haar ambtelijke vergade
ringen de weg van de demon
stratie op. Een meer algeme
ne verklaring zou inderdaad
niet zo vérstrekkend zijn ge
weest"
Pot en ketel
De Gereformeerde Bond daalt
zelf ook af naar het politieke
vlak, als de 'open brief zegt,
dat de bond niet de weg wil
gaan die leidt tot het weerloos
maken van ons volk en van
het Westen, tegenover de God
loze, totalitaire en antisemi
tische ideologie van het com
munisme. Mag dat dan wél?
G.: "Wij willen niet, dat de kerk
haar invloed aanwendt om
die weerloosmaking te bevor
deren. De kerk mag ook het
tijdelijke en aardse heil op
het oog hebben, maar zich
daarbij niet op sleeptouw la
ten nemen door een streven
dat in zijn kortzichtigheid en
eenzijdigheid een bedreiging
is voor ons volk en voor de
vrede".
Dus tóch een politieke uit
spraak van de Gereformeerde
Bond. Verwijt hier de pot de
ketel niet dat-ie zwart is?
j.: "Op drie gebieden richten
zich onze bezwaren: dat het
moderamen handelt buiten
de synode om, dat op die ma
nier velen van de kerk ver
vreemden, en dat de kerk
blindelings met het IKV mee
loopt".
Denkt u met dit offensief te be
reiken wat u wilt? Ook in de
bond zelf is niet ieder geluk
kig met de brief. Neem de
Leidse dr. Meijers. Lid van de
bond én van de synode. Hij
zei zondag voor de IKON, dat
het hoofdbestuur van de bond
nu hetzelfde doet als de
atoompacifisten soms doen:
hun tegenstander tot ethisch
ketter verklaren.
G: "Onze brief is een harte-
kreet. Als iemand aan de
rand van de afgrond staat,
moet je hem met een hard
handige beweging ervan af
trekken. Er zullen in de bond
mensen zijn die het met deze
vorm niet eens zijn. Daar is
ook ruimte voor. Maar wij
hebben het zo geformuleerd
in de hóóp, daarmee de ver
blinding te doorbreken. Wat
het uitwerkt, weten we niet.
We hebben niets van tevoren
berekend. Dan moeten we
het verder overlaten aan de
Here God"
Afgrijselijk
Hoe moet het nu met het IKV?
G.: "Het beste zou zijn, ermee
te kappen. Het IKV zou eerst
maar eens kritisch naar bin
nen moeten kijken. Of er
soms ook politiek onbe
trouwbare elementen in zit
ten. De goeden niet te na ge
sproken, maar sanering zou
zeer op z'n plaats zijn. De reë
le gevaren van het commu
nisme zijn bij het IKV nau
welijks bespreekbaar. De
dreiging uit het Oosten wordt
gebagatelliseerd".
"Het is een volkomen naieve
gedachte, dat ontwapening
aan de ene kant automatisch
ontwapening aan de andere
kant tot gevolg zou hebben.
Men heeft geen besef van de
monsterlijkheid, de onmen
selijkheid en de hardheid van
de machthebbers achter het
IJzeren Gordijn. Ik heb zelf
twee keer achter het IJzeren
Gordijn gereisd. Het afgrijse
lijke militarisme dat ik déór
heb gezien is in een westers
land ondenkbaar".
Mede dankzij de campagne van
het IKV is een groot deel van
ons volk intens bezig met de
zaak van oorlog en vrede.
G.: "De ernst van de toestand
die de kernbewapening heeft
geschapen onderkennen wy
ook. Laat niemand denken,
dat de vrede óns niet ter harte
gaat. Maar de weg van het
IKV, van eenzijdige stappen
en dus van verzwakking van
de eigen veiligheid, laten wij
ons niet opdrijven".
Hebt u nog boze reacties op de
'open brief gekregen?
Ds. Geluk: "Persoonlijk slechts
enkele, en geen boze. Maar er
zijn méér hoofdbestuursle
den".
S. J. DE GROOT
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl.kerk 10 ds
Bouhuys. 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. De Jong,
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Horten-
sius, 11.15 ds. Hortensius en pater
Sweerts,
Bethlehemk.(Driftstr) 10 ds Panne-
koek. ha;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) 9 ds.
Wolthaus, 10.30 dr. Jongeneel, 5 ds
Rietveld;
Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds. De Mey,
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs;
Acad. Ziekenhuis 10.15 ds. Bovenberg,
Diakonessenhuis 10.30 ds. Van 't Hof,
Endegeest 9.30 ds. Friederich.
Geref. Kerk Zuiderk (Lammen-
schansw.) 10 ds. Bohlmeijer, Den Haag,
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Oegema.
O.geest;
Oude Vest 10 drs. Speelman, 5 ds. Oege-
Maranathak (L. Morsw.) zie herv. gem..
Bevrydingsk. (Montgomerystr.) zie
herv. gem.,
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Lo
cher.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.)
8.30 en 5 hr v Houten.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 5 ds.
Dekker
Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 leesdienst, 7
ds. Harinck, Den Haag.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Dnflstr) 11 30 en 5 30
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee.
Remonstr-Doopsgez. Gem (Lok
horstk.): 10.30 ds. Koek, ha
Baptistengem. (O Rijn 3): 10 ds. Bos
veld.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3)
10 hr. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. v. Diggelen.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: 10 hr.
Zylstra, di. 8 film. vr. 8 jeugdsam
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang. v.
Wielingen.
Leger des Heils (Hooigr): 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo 8
Zevendedagadventisten Lokhorstk.).
elke zat. 9.45 bybelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.) 9.30. 10.30 en 11 20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 8.30, 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9 30 en 11 30.
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30. 10. 11.30, 6
en 7;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9 30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12i
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv Gem. 9.30 ds. Berg-
sma. 7 ds. Goverts. mmv Katwijks man
nenkoor, jeugddienst).
AARLANDERVEEN Herv Gem. 10hr.
Bor, Alphen, 7 ds. Bronsgeest.
Geref. K. 10 ds. Verschoor, Aalsmeer.
6.30 ds. Vree.
Chr Geref K 9.30 dienst. 2.30 ds. v.d.
Weerd. Zeist
Rk Kerk zat. 7, zo 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv Gem.
Adventskerk 10 ds. De Jonge, 5 ds. v.d.
Heiden; Kruiskerk 10 ds. v. Vliet Har-
dinxveld. Opstandingsk. 10 ds. v.d. Hei
den; Salv.kerk 6.30 ds. Verwcy, Krim
pen a.d. IJssel, opendeurdienst; Nabij
10 ds. Bogers, gezinsd.. G. Herderk.
10.30 ds. Oosthoek. 6.30 ds. Verheul; De
Bron 9 en 10.30 ds. Verheul, 6.30 ds.
Oosthoek en pastoor De Graaff, leer-
dienst; Ashram (Marsdiep) 9 ds. Oost
hoek; Driehoorne 7 ds. Hanemaaijer; Al-
banianae (Diamantstr.) 10 ds. Moll; On
derweg (Lijsterl.) 10 ds. Oort; Sionsk.
(Planetens.) 9.30 en 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. K. Mar kerk 10 ds. Vree, 6.30 ds.
Stolk. Salv kerk 10 ds Stolk. 6.30 ds.
Verwey, Krimpen a.d. IJssel, opendeur
dienst. Zie ook herv gem.
Geref. K. Vryg.(Rijnstroom): 9.30
dienst, 3 ds. Poutsma.
Ned Geref. K. (school Willemstr.): 10.30
ds De Lange. ha. 4.30 br. Woensdregt.
Chr Geref K 9.30 en 4.30 ds. Slag-
Oud-Geref Gem (Hooftstr. 240): 9.30 en
4, do. 26 nov 7.15 ds. v. Prooyen.
Bapt gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek, in aula chr. lyceum.
Bapt gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. Keijzer.
Volle-evang.gem. (school Westprelu-
dew 10 dienst.
Pinkstergem. (school De Wegwijzer, Ba-
tenstein). 10 hr. v.d. Laan.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.): 10
en 6.30
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Cramer.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30.
Piusk. zat 7. zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.
BENTHUIZEN Herv. Gem. 9.30 en 6
ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN: Herv Gem' Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6.30 ds. Richter;
Salv kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. De
Vreugd;
Bethl.kerk 10 ds. Visser. Katwijk aan
Zee. 6 30 ds. Veldhuizen. Alblasserdam.
Geref. K.: 10 ds. Elderman, 6.30 ds. v.d.
Berg.
Geref. K. Vryg-: 9.30 en 4.30 ds. Pouts-
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, 6.30 ds. Stelwagen;
De Stek 9.30 ds. Stenwagen. Avond
maal.
Geref K.: 9.30 en 5 ds. Omta, ha.
Chr. Geref K.: 9.30 en 5 ds. v. Langevel-
de.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7. zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. De Graaf.
Geref K.: 9.30 en 5 ds. Bol.
Rk Kerk: dorp zat. 7. zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7. zo. 8.45 en 11.15;
Ryndyk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 8.45 ds. v.d.
Wal, geref dienst, 10.15 ds. Rothfusz, 7
dr. Rebel, Amersfoort, opendeurdienst,
7 in Parkwijk ds. v.d Wal
Geref. K.: zie herv. gemeente.
Chr. Geref K.: 10 ds. Biesma, 7 zie herv.
gem.
Rk Kerk: Mart zat 7. zo. 8.30. 10 en
11.30;
Jozefk. zat 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Hane
maaijer, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolkman,
ha.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv
Gem. Dorpsk. 10 ds. Schuurman, 6 ds.
Gebraad;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. v.
Niel.
Geref. K.: 9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds. Kos-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE Herv Gem. N
Kerk 10 ds. Vroegindewey. 6 ds.
Schuurman,
O. Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. v.d.
Plas. Bergambacht.'
Ichthusk. 10 ds. v. Roon, 5 ds. Visser;
Pnièlk. 9.30 ds. v.d. Plas, 6 ds. Drieber
gen;
Gr. v. Pr.school 10 ds. Vink;
Overduin 2 ds. Baas.
Geref. K.: Vr.kerk 10 ds. Snoey, 5 ds.
v.d. Horst.
Triumfatork. 10 hr. Brouwer, 5 ds. Heu-
le, Wassenaar, jeugddienst.
Geref. K Vryg.: 10 15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. K.: 8.45 en 7 kand. Smit.
Chr. Geref K.: 10 en 5 ds. v. Leeuwen.
Vrye Chr. Geref Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. De Reuver, Terneuzen.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. 10 ds. Mackaay, Leiden, 7 zie ge-
Geref. K.: 10 dr. Bade, 7 ds. Vlasblom,
Boskoop.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
K. Dorpsk.10 en 6.30 ds. v. Loenen;
Hoofdstr. 10 ds. De Jong, Leiden.
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Westera-
Franke;
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.30 ds.
Bijlsma.
Bapt.gem. (wijkgeb.Zylkw.): 10 br. De
Vries.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Schalk.
Geref. K.: 9.30 en 7 ds. Los, ha.
Rk Kerk: zat 7. zo. 8.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10.15 ds.
De Gelder;
Pauluskerk 10 en 7 ds. 't Hooft.
Geref. K.: 10 ds. Boswijk, 7 ds. Jaspers
Focks, Oude Wetering.
Geref. K. Vryg. 10 30 en 4.30 ds. De Put
ter.
Ned. Geref. K. (Salvatori): 9 en 5 ds.
Schuurman.
Chr. Geref K 10 en 4.30 ds. v. Dyken.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Kielder, 6.30 ds. v. Waarde, Rijk.
Geref. K.: 9.30 dr. Vlijm, Leiden, 6.30 ds.
Bakker, Wateringen.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.30 ds. Slag-
Remonstr. Gem.: 10 ds. Elders-Mayer.
Rk Kerk: zat. 7.30. zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Molenaar.
Geref. K.: 9.30 ds. Griffioen, Woerden, 7
ds. Elderman, Bodegraven.
Rk Kerk zat 7. zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Goverts, 7 ds. Bergsma.
Geref. K.: 9.30 ds. Wijngaarden, 4.30 ds.
Rang.
Chr. Geref K.: 9.30 en 3 ds. Visser.
Rk Kerk: 11 in geref. kerk (ivm herstel
werkzaamheden).
NOORDEN Herv. Gem. 9.30 ds. Noor-
degraaf, Ede, 7 hr. De Jong, Groningen.
Geref. K (W. Verlaat): 10 en 5 hr. v. Wal-
RkKerk: zat. 7.30, zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. Keuning, 5 hr. Visser, 7
ds. De Gelder, Lisse;
Hoofdstr. (Zee) 10 kand. Colijn, Leiden.
Buurtkerk 5 ds. Elgersma; Sole Mio 9
ds. Keuning;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Roetman.
Wadd veen.
Geref. K. Hoofdstr. (Zee) 10 kand. Bos.
5 ds. Elgersma;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Elgersma, 5
ds. v.d. Wal, H.gom;
Stichtingskerk 11 ds. Bouma.
Rk Kerk: Zee zat. 7. zo 9 30 en 11.
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
De Kuiper, Haarlem;
De Zilk 10 ds. Kalkman, ha.
Rk Kerk Victork. zat 7. zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 8.30 en 10
OEGSTGEEST: Herv.Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. Kooman;
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Sterringa, 7 ds. Heemskerk.
Geref. K.: 10 ds. Hofman, Amstelveen, 7
zie herv. gem.
Geref. K. Vryg.: 8.45 ds. De Putter, 2.30
ds. v.d. Haar.
Ned. Geref. K. (Gem.centrum): 8.45 ds.
De Lange, 4 kand. Horsman.
Van Wijckerslooth: 4 ds. Hemmes.
Endegeest: zie Leiden.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: WUl.kerk zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Bonaventurakapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 hr. Goedhart.
Geref. K.: 9.30 ds. Jaspers Focks, 5 ds.
De Raadt
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem. 9 30
kand. Hammer, Utrecht, 7 ds. Kielder
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. A. Romein, Ede, 5 ds. L.
Romein;
Bethelkerk 9.30 ds. L. Romein. (Grapje
van ds. L. Romein door de telefoon: "We
hebben een echt Romeinse zondag").
Geref. K.: Petrak. 9.30 ds. Baayen, 5 dr.
v. Oeveren,
Imm.kerk 9 en 10.30 dr. v. Oeveren, 5 ds.
Snel;
Mar.kerk 9.30 ds. Snel, 5 ds. Baayen.
Geref. K. Vrijg.: 10 ds. Zomer, 5.15 ds.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. De Joode
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 ds.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zat. 7. zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30
ds. Baas, Katwyk, 7 ds. v.d. Meer, jeugd
dienst in geref. kerk.
Geref. K.: 10 ds. Ferwerda, 7 ds. v.d.
Meer. jeugddienst.
Chr. Geref K.: 10 en 5 kand. De Bruyne.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv Gem. 9 30 ds. Klein
Kranenburg, 6.30 ds. Koelewijn.
Geref K.: 9.30 hr. v. Duin. 6.30 hr. Stam.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6 30 ds. Romein.
Geref K.: 9.30 ds. De Raadt. 6.30 ds.
Boswijk, Lisse.
Geref. K. Vryg.: 9.30 leesdienst, 5 ds.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. Bro
kerhof, ha.
Rk Kerk: zat 7. zo. 9, 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Van Ieperen, Bergschen-
hoek, 5 zie geref. kerk;
aula Noord-Hofi. 9.30 ds. v.d. Schoot.
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule.
Geref. K.: 10 en 5 ds. De Zwart.
Geref. K. Vryg.: 10 ds. Spijker, R.dam, 3
ds. Kamphuis, Voorburg.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
aula Noord-Hofi. 11.
WADDINXVEEN: Herv.Gem Brugk.
9.30 ds. Verboom, 5 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.30 ds. Maasland, 6.30
dienst;
Bethelk. 9.30 ds. Zaal, 5 kand. Kok;
Imm.kerk 10 en 5 ds. Hulst.
Geref. Kerk: Kruisk. 10 ds. v.d. Berg, 5
ds. Barendrecht;
Ontm.kerk 10 ds. De Moor.
Remonstr. Gem. 10 ds. Hoff-Visscher.
Rk Kerk: Victork. zo. 10;
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11.45.
WARMOND: Herv Gem. 10 en 5 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk: zat 7, zo. 8.30. 10 en 11.30
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. Wieman, Bodegra
ven, 7 kerkconcert;
Kievietk. 10 ds. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. K.: Zyllaan 10 ds. Middelkoop,
Bergen, 5 ds. v.d. Meulen.
Zuid 10 ds. v.d. Kamp.
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Rk Kerk Will zat.- 7, zo. 10 en 11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
G. Herderk. zat. 5, zo. 9 en 11.30.
WOUBRUGGE Herv. Gem. 9 30 ds.
Koelewijn, 6.30 ds. Klein Kranenburg.
Geref K 9 30 en 6.30 dr. v.d. Zwaan.
Rk Kerk: zat 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
v. Harten. Noorden.
Geref. K.: 9.30 ds. Den Boer, Hoofddorp.
7 ds. Femhout, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv Gem. 10 ds.
Rietveld.
Rk Kerk St. Jan zo 9 30 en 11;
Chr. Dienaark. zat 7, zo. 10;
H. Ryndyk zat 7, zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds.
Haakman, 6.30 ds. Oosterom, Tienho-
Geref. K 10 ds. Femhout, 6.30 ds. v. 't
Hoff, Boskoop, ha.
Remonstr. Gem.: 10 dr. Meyering,
O.geest.