Nieuwe consumptiepaddestoelen op komst
Fides Pacta met
uitgebalanceerd
team in zaalstrijd
DAC sprint
naar titel
Danaïden degradatiekandidaat
LEIDEN - Het is al weer heel wat jaartjes zo de gewoonte dat de korfballers in de maand
november het natte, modderige veld verwisselen voor de wat aangenamere zaal. Zo ook
dit jaar. Toch is er een kleine eigenlijk niet zo noemenswaardige verandering te consta
teren. Voorheen werd er dan altijd gesproken over microkorfbal. Dit jaar is echter
gekozen voor een andere benaming. Microkorfbal is om nog onduidelijke redenen om
gedoopt in zaalkorfbal.
Het zal even wennen zijn, maar om
er lang bij te blijven stilstaan
hoeft voor de doorsnee korfbal
ler niet. Het gaat immers om het
spel en niet om hoe het heet.
In de Overgangsklasse van de Lan
delijke competitie zullen dit jaar
wederom twee Leidse teams pro
beren de kleuren van hun vereni
ging zo goed mogelijk te verdedi
gen. De Danaïden, die na een
bloeiperiode in de Hoofdklasse
al weer heel wat jaartjes op dit
niveau meedraait en Fides Pacta
dat eveneens na een periode van
twee jaar in de Hoofdklasse in de
Overgangsklasse terugkeerde,
maar daar in het seizoen 79-80
zelfs ongelukkig uit degradeer
de. Fides Pacta had aan één sei
zoen genoeg om weer op het ver
trouwde niveau terug te keren
door vorig seizoen het fel begeer
de kampioenschap te behalen.
Ten opzichte van het vorig sei
zoen is de Leidse Overgangsklas-
ser bij de heren nauwelijks ge
wijzigd. Dik Onderwater, Hennie
Piket, en Nico Pikaar zijn ook dit
jaar weer bij Fides Pacta van de
partij, terwijl Robin Sommeling
door Gerard Bos verkozen is bo
ven Wim Piket. Het dames vier
tal is daarentegen drastischer ge
wijzigd. Uit de ploeg zijn gelaten:
Diet Rijsbergen, Yvonne Verste
den en Joke Noordervliet. De
trainingswijze van Gerard Bos,
waarin zo als bekend veel duur-
trainingen zijn verweven, wer
den een te groot struikelblok. De
nieuwe lichting daarentegen
heeft met deze trainingswijze
geen enkel probleem. Janneke
Verlind en Wilma Neuteboom
demonstreerden vooral op het
Fides Pacta toernooi van afgelo
pen zondag al hun grote vooruit
gang. Patricia Gottmer en Jac
queline Velthuijzen completeren
het Fides Pacta team. Gelet op
de tot nu toe in oefenwedstrijden
vertoonde mogelijkheden, is het
niet ondenkbaar dat Fides Pacta
onder leiding van Gerard Bos in
deze competitie, nu alle aanloop
plooitjes glad gestreken zijn, een
steviger duit in het zakje zal doen
r het c
t het
DEN HAAG Alleen in het cijfer -
spel van afgelopen weekeinde
heeft niemand de eerste prijs ge
wonnen. Zowel bij de lotto, de
toto als de toto-gelijk waren er
deelnemers die alles goed had
den. De drie winnaars bij lotto
nummer 46 vangen ruim 266.000
gulden.
De uitslagen zijn:
Uitslag lotto no. 46
le prijs: 3 winnaars, elk
f266.852,40; 2e prijs: 5 winnaars,
elk f30.000,-; 3e prijs: 275 win
naars, elk f 1.088,60; 4e prijs:
10.329 winnaars, elk f28,90; 5e
prijs: 138.255 winnaars, elk f 5,-.
Uitslag toto no. 46
le prijs: 11 winnaars, elk f7.108,80;
2e prijs: 300 winnaars, elk
f 122,30; 3e prijs: 2.490 winnaars,
elk f36,80.
Uitslag toto-gelijk no. 46
le prijs: 2 winnaars, elk f 4.050,90;
2e prijs: 8 winnaars, elk f 168,70;
3e prijs: 166 winnaars, elk f 40,60;
4e prijs: 3.180
f3,30.
Uitslag cijferspel no. 46
6 cijf. goed. geen winnaar; 5 cijf.
goed: 1 winnaar, f 10.000,-; 4 cijf.
goed: 38 winnaars, elk f 1.000,-; 3
cijf. goed: 362 winnaars, elk
f 100.-; 2 cijf. goed: 3.749 winnars,
elk f 10,-.
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1981
i de
topposities gaat. De fusieclub
lijkt een uitgebalanceerd team
op de been te brengen, waarin
schot het wapen zal z^n waar te
genstanders mee worden over
wonnen. "Deze samenstelling
benadert heel dicht de mogelijk
heid om op de korf gerichte aan-
valspatronen, zonder gebrei,
waaraan ik een enorme hekel
heb, te ontwikkelen", aldus Bos.
Het huidige korfbal vertoont in
derdaad steeds meer de tendens
naar langere spelcombinaties
voordat er op de korf wordt ge
schoten. Vaak wordt dan in zo'n
combinatie-patroon ook nog
eens de bal verloren, zodat in het
geheel geen aanval op de korf
heeft plaatsgevonden. Ondanks
dat Bos de ontmoetingen tegen
de Friese clubs als Stanfries en
Wordt Kwiek als moeilijk kwali
ficeert. stelt hij dat elke tegen
stander die Fides deze competi
tie ontmoet kwalitatief sterk is'.
Anders is het gesteld met De Da
naïden. Toonden de 'scholieren'
in de veldcompetitie over een
sterk team te kunnen bechikken,
het zaalkorfbalgebeuren heeft
tot nu toe nog weinig hoopvolle
resultaten laten zien. Het micro
achttal is ten opzichte van vorig
seizoen slechts op twee plaatsen
gewijzigd. In het damesviertal is
Annemarie van Dijk, afkomstig
van KVR op de plaats van Yvon
ne Kamerling terecht gekomen
en voldoet daar uitstekend. Toch
zal het moeilijk worden om de
Leidse vedette te vergeten. Hier
in schuilt al een klein beetje Da-
naiden's probleem. Een groter
probleem is de samenstelling
van het herenviertal. Hans v.d.
Leek, Cees Christiaanse en als
zijn enkelblessure spoedig gene
zen is Hennie Devilee vormen de
basis voor een sterk Danaiden-
team, maar de vierde heer blijft
voor als nog een vraagteken.
Ruud Visser kon in de laatste
twee oefenwedstrijden niet im
poneren, maar coach Ron Ek wil
voor als nog niet om hem heen
vanwege zijn (nog niet uit de verf
gekomen) rol in het verdedi
gingsvak. Daarom is ook de ver
wachting voor de start van de
zaalkorfbalcompetitie bij EK
niet hoog gespannen. "Vooral de
eerste drie wedstrijden zullen
nachtmerries opleveren. In de
eerste wedstrijd zal er hoogst
waarschijnlijk niet over Hennie
Devilee beschikt kunnen wor
den, terwijl Kees Christiaanse de
daarop volgende veertien dagen
niet beschikbaar zal zijn." Met de
wetenschap dat er geen bruikba
re vervangers voorhanden zijn^
zullen de punten om buiten het
degradatiegevaar te blijven in de
resterende thuiswedstrijden
moeten worden veroverd. Een
voorspelling die in schril con
trast staat met de prestaties van
vorig microseizoen, maar geba
seerd op resultaten in oefen
duels, waaronder Fides Pacta De
Danaïden 17-7! Nu zijn oefen
duels niet altijd een graadmeter.
Ron Ek ziet dan ook best positie
ve zaken in een nederlaag. "We
weten nu wat onze zwakke plek
is en zullen vandaar uit naar de
toekomst moeten werken, die
met vertrouwen wordt tegemoet
gezien. Angst is een slechte raad
gever, vertrouwen de beste ba
sis". In de Eersteklasse is drin
gen geblazen wat betreft de Leid
se ploegen. Ons Eiland,
Zuiderkwartier, Pernix en TOP
zullen hierin uitkomen. Slechts
twee hebben kampioenskansen.
In IA zal het pleit beslist worden
tussen Pernix of TOP. In IB is
Zuiderkwartier een gevaarlijke
out-sider. Terecht ziet
Zuiderkwartier op tegen de
duels met Ready en Sperwers,
maar de ondubbelzinnige koppo
sitie in de Eersteklasse van de
veldcompetitie moet de geel-
blauwen het vertrouwen geven
deze ploegen met open vizier te
gemoet te treden. Voor het Sas-
senheimse TOP geit in wezen het
zelfde. Alleen zullen de "streek-
derby's" tegen Pernix en Ons Ei
land niet voorspelbaar zijn. De
Sassenheimers zijn na drie jaar
training van Ruud van der Horst
in de breedte sterker geworden
en lijken daarom op papier een
betere formatie de zaal in te kun
nen sturen dan Pernix, dat nog
volop in de aanloopfase verkeert
om het "Amsterdamse" spel van
trainer Nico Steelink onder de
knie te krijgen. "Heel langzaam
begint het te komen. Ons laatste
oefenduel tegen VES (9-4) geeft
het vertrouwen dat ik nog steeds
in deze ploeg heb voldoende ba
sis. Wat Ons Eiland zal presteren
als debutant in de Eersteklasse is
onduidelijk. Belangrijk is vooral
de resultaten die geboekt wor
den in de eerste drie wedstrijden.
GERT GRESSIE
LEIDEN - In de volleybalcompetitie wordt er kennelijk bij de heren
alles aan gedaan om DAC zo comfortabel mogelijk naar de titel te
helpen. Nu verloor naaste concurrent Leython onverwacht een punt
bij WVC.
Bij de dames viel er een kanshebber voor de titel terug. NOVO verloor i
van Leython. Bij de heren behaalde koploper DAC-1 een regelmatige I
overwinning op WW-2. Volgens DAC was dit de zwakste tegenstander
die men tot nog toe ontmoet had in de kompetitie. Na de eerste set met
15-3 gewonnen te hebben ging men maar wat experimenteren met
staffels om de motivatie op peil te houden. Nu werd het 15-8. In de
laatste set bepaalde DAC met 15—4 de eindstand al snel op 3—0.
DAC-2 draaide niet zo goed tegen LUSV-2. Anderzijds vond LUSV dat ze
de beste wedstrijd van dit seizoen had gespeeld. Met Theo Verlint als
prima spelverdeler en aanvaller werd DAC-2 nauwelijks kansen gebo
den. Het LUS V-blok sloot dit keer ook hermetisch. Mede hierdoor
bleef DAC beneden de 10 punten per set. LUSV won via 15-7,15-7 en
15-8.
Donar-2 kon zijn ploeg slechts kompleet maken met een invaller uit het
vierde teani tegen SKC. Daardoor draaide het niet zo glad als in de
voorgaande wedstrijden. SKC echter herstelde zich aardig van de re
cente nederlagen. Er ontstond een spannende wedstrijd waarin SKC de
eerste set won (10-15). Halverwege de tweede set blesseerde Jan Wil
lem van Heuten zich van SKC. Het ritme stokte en Donar kwam gelijk
(15—6). De derde set duurde erg lang en werd pas op 17-9 beslist ten
gunste van SKC. Donar kwam echter onder leiding van William Sfijger
toch op 2-2 (15-9).
Gemini-3 had te veel moeite met de opslag van Orion en dat vooral in de
derde set. Bij Orion waren blok en verdediging erg sterk terwijl aanval
lend Freek Durieux en Rob van Houten veel scoorden. Hierdoor werd
het onverwacht een gemakkelijke overwinning voor Orion (15-9,11-9
en 15-4).
WVC was veel sterker dan NOVO-2, hetgeen tot uitdrukking kwam in de
setstanden 15-7, 15-3. Op 12-3 in de derde set ging WVC wat experi
menteren met de aanval en dit liep verkeerd af. Met 15—17 won nu
NOVO-2. Met het oude systeem won WVC daarna op zijn sloffen de
vierde set: (15—3) en de wedstrijd met 3—1.
Leython-2 verloor een kostbaar punt aan de reserves van WVC, nadat het
vorige week nog het eerste team had verslagen. Zonder Herman Smee-
le (gescheurde enkelbanden) en Frans Rijck v.d. Gracht (met het eerste
team als coach) kon Leython niet in zijn ritme komen. De eerste set
ging dan ook verdiend naar WVC-2, 15-10. Dat werd even snel recht
gezet. Goed serveren bracht vervolgens 1-15 op het scorebord. Toch
won Leython ook de derde set (13—15). In de vierde set ging het mis.
Met 15-7 kwam WVC-2 op 2^-2.
Bij de dames was de belangrijkste wedstrijd die tussen twee van de drie
koplopers t.w. NOVO-2 en Leython-2. Leython toonde zich in deze
moeilijke uitwedstrijd echter onbetwist de beste. De pass lag goed
waardoor de spelverdeelsters gevarieerde aanvallen konden opzetten,
die de NOVO-verdedigsters vaak kansloos lieten. NOVO stond eigen
lijk perplex en sloeg zich kapot op het hechte Leython blok. Toch was
de wedstrijd het aankijken zeker waard. Met 12—15, 13—15, 15—8 én
8-15 won Leython met 1-3. In de derde set ging het bij Leython alle
maal wat minder nauwkeurig, wat enige misverstanden tot gevolg had.
In de vierde set draaide het weer als vanouds. Door dit resultaat kwam
Ridderveld alleen op kop met 1 punt voorsprong op Leython. Ridder-
veld versloeg uit namelijk Orion met 0-3.
DAC-2 moest zonder Maija van Luik uitkomen en zonder haar speelt de
ploeg niet op het peil waarop ze kunnen. Ook tegen VCL bleek dat weer
en dan mocht DAC nog van geluk spreken, dat het in de vierde set een
3—13 achterstand nog kon ombuigen naar 15—13 winst. Daardoor werd
het 2-2 (13-15, 15-2, 13-15 en 15-13).
Leython-3 had met LUSV-2 weinig moeite. In het begin van de eerste 2
sets kon LUSV nog aardig bij blijven, maar in de derde set lukte dat
ook al niet meer. Bovendien miste LUSV node zijn coach. Leython-3
profiteerde gretig en nam in alle drie de sets ruim afstand met doeltref
fend spel (3-0, 15-7, 15-6, 15-6).
VCS deed van zich spreken door knap gelijk te spelen tegen InUpGo. De
nieuwe speelsters bij VCS gaan steeds beter draaien: (2-2).
GER RENES
Al sinds het midden van de ja
ren 70 liggen plannen gereed
voor de bouw van een cham-
pignon-broedfabriek in Lim
burg. De fabriek, die voor
het transport van het broed
sterk afhankelijk is van
luchtvervoer, zou aan hon
derd mensen werkgelegen
heid verschaffen. Het Proef
station voor de Champig
noncultuur in Horst, dat de
plannen samen met de Coö
peratieve Nederlandse
Champignonkwekersvereni-
ging ontwikkelde, heeft alle
know-how voor de broedfa-
briek in huis. Het produkt
heeft profijtelijk perspec
tief. Toch liggen de plannen
nog steeds in de ijskast.
Dr. ir. Leo van Griensven, se
dert 1 juli directeur van het
Proefstation voor de Cham
pignoncultuur kan de terug
houdendheid wel plaatsen.
„De laatste jaren heeft de Co
öperatieve Nederlandse
Champignonkwekersvereni-
ging fors in haar compostbe-
drijven in de kop van Noord-
Limburg geinvesteerd".
„Ter verduidelijking: champig
nons worden geteeld op com
post, die voornamelijk uit
strorijke paardemest wordt
bereid. Volgens de conven
tionele kweekmethode zweet
de compost uit in de cellen
van de kwekerij, waarna de
compost met broed (mono
cultures van de schimmel-
pluis) wordt geent. Sinds
1975 gebeurt dat enten van de
compost ook in reusachtige
tunnels van de compostbe-
drijvcn van de Coöperatieve
Nederlandse Champignon-
kwekersvereniging. waar
door de champignonkwekers
compost kunnen krijgen die
reeds met champignonmyce-
lium is doorgrocid. Het
scheelt de champignonkwe-
kcr 12 tot 14 dagen, die de
doorgroei van het uitge
strooide bloed normaliter
vergt Door die tijdbesparing
kan de kweker tot acht en
een halve kweek per jaar ko
men".
Dr.ir. Leo van Griensven in het proefstation van de champignonkweker
Inktzwam, nieuwe eetbare paddestoel.
„Daar de kinderziektes van de
ze doorgroeide compostme-
thode en die van de mechani
sche oogst nog niet alle zijn
overwonnen, wacht men om
andere initiatieven tot ont
wikkeling te brengen", ver
ontschuldigt Van Griensven
de terughoudendheid van de
champignonkwekers. Hij
geeft toe dat zij moeilijk te rij
men is met de toenemende
werkloosheid en de roep naar
werkgelegenheid. Te minder
daar de Nederlandse cham
pignonkwekers alle broed uit
het buitenland betrekken.
Nederland telt momenteel
ruim champignonkwekers,
die 65 miljoen kilo per jaar
produceren, waarmee ze met
de Engelsen een gedeelde
vierde plaats op de wereld
ranglijst bezetten.
Verspreidingsgebied
De champignonkwekerijen zijn
voornamelijk -gelegen op de
arme zandgronden langs de
Maas, in de Bommelerwaard,
in West-Brabant, waar de
vlasteelt verpieterde en in
Yerseke, waar oesterkwekers
op de teelt van champignons
overschakelden.
Vooral na de ingebruikname in
1951 van het Proefstation
voor de Champignoncultuur
kwam de champignonteelt
snel tot ontwikkeling. Via de
voorlichtingsdiensten ging
veel kennis van het proefsta
tion naar de kwekers. Deze
doorstroming van onderzoek
en het champignonteelton-
derwijs, dat in Horst wordt
gegeven, kwamen de cham
pignonteelt zeer te stade.
Toch ziet dr. Van Griensven
dreigende wolkenvelden.
„Markt en produkt zijn
kwetsbaar. Negentig procent
van onze export, die 75 tot 80
procent van de totale cham-
pignonproduktie bedraagt,
wordt in Duitsland afgezet,
en wat het produkt betreft: in
Nederland wordt voorname
lijk de agaricus bisporus ge
kweekt: kleine, witte cham
pignons, die erg gevoelig zijn
voor de afstervingsziekte, die
aan het eind van de jaren zes
tig en in het begin van de ja
ren zeventig toesloeg, waar
door opbrengst en kwaliteit
sterk daalden".
„Door die stroppen kwam het
dat men in het proefstation
ging experimenteren met de
bitorquis: de straatchampig
non, die door het asfalt heen
groeit. Veredeld bleek hij re
sistent tegen de gevreesde vi
rusziekte. Het enige nadeel is
dat hij wat kort van steel is,
waardoor bij mechanisch
oogsten het hoedje wordt af
gemaaid. Door veredeling
kon reeds een langere steel
worden verkregen, maar men
is nog niet waar men zijn wil,
dus duren de proeven voort".
Afzetverbreding
Vanwege de kwetsbaarheid
van produkt en afzetmarkt
bepleit Van Griensven afzet-
en assortimentsverbreding.
„Want natuurlijk is er nog
iets anders aan de champig
nons. In reclames liet men
het voorkomen dat er geen
andere eetbare paddestoelen
zijn. Ook werd de mensen
aangepraat, dat champignons
wit, klein en gesloten moeten
zijn".
„In Frankrijk zijn de champig
nons echter lichtbruin;
„blond" zegt de Fransman. In
Engeland zijn ze eveneens
„blond,, open en veel groter.
Ze worden er zonder steel
verkocht. De Engelsen wik
kelen er een hamburger in en
schuive de champignons de
oven in. Ze vormen een uit
stekende aanvulling op vlees".
„Ook de bruine grottencham-
pignon, die uit Frankrijk
wordt geimporteerd, kunnen
wij heel goed kweken.
Paarse Ridderzwam
„Behalve deze champignons
zijn er ook andere niet min
der lekkere paddestoelen.
Neem de Lepista nuda, de
paarse ridderzwam, die op de
Balkan, in Duitsland, Enge
land, Frankrijk, Italië en
Zwitserland in de herfst on
der de bomen wordt geplukt.
Als enige in de wereld zijn
wij er in Horst in geslaagd die
paarse ridderzwam in cultuur
te brengen. De opbrengst be
draagt vijf tot zeven kilo de
vierkante meter per oogst.
Dat is minder dan die van
champignons, die in twee
vluchten 27 kilo per vierkan
te meter opbrengt. Maar ver
geet niet, dat 10 tot 20 jaar ge
leden de opbrengst van de
champignons dezelfde was".
„Over de afzet van de paarse
ridderzwam heb ik reeds on
derhandelingen gevoerd met
een groothandelscentrum
voor de horeca in Breda. Men
bleek erg geïnteresseerd en
bereid tot afname. Om de
teelt voor de kwekers aan
trekkelijk te maken zal een
garantieprijs moeten worden
bedongen", aldus Van
Griensven, die dezer dagen
de paarse ridderzwam in de
propaganda van het Centraal
Bureau voor de Tuinbouw
veilingen zal aanbevelen.
Oesterzwam
„Een paddestoel met grote culi
naire kwaliteiten is ook de
pleurotus, de oesterzwam,
die op dode bomen groeit. Hij
is ideaal voor gebruik in een
restaurant. De oesterzwam
accentueert de smaak van
knoflook en uien. Hij kan
echter niet op compost wor
den geteeld. Bovendien
vormt de oesterzwam een gi
gantische hoeveelheid spo-
- ren, waardoor dichte mist in
de cellen ontstaat. Mensen
die daarvoor allergisch zijn,
moeten ervan niezen".
Inktzwam
„Een andere delicatesse is de
coprinus, de inktzwam, die in
de nieuwe polders als berm
begroeiing voorkomt. Hij
heeft echter het nadeel, dat
hij verinkt als hij te oud
wordt. Conserveringsproe-
ven duren daarom voor t".
Cantharellen
„Voorts wordt geestdriftig
geëxperimenteerd met can
tharellen. Er is èèn man al
een jaar aan bezig. Cantharel
len gelden op de Balkan, in
Duitsland en in Frankrijk als
een begeerde lekkernij, in
Nederland zijn ze peperduur.
De prijs schommelt tussen 50
en 75 gulden per kilo. Vraag
is of ze in een bed kunnen
worden gekweekt. Cantharel
len groeien in de natuur in
symbiose met boomwortels".
„Vraag blijft ook of de in cul
tuur te brengen paddestoelen
kunnen worden afgezet. Er
bestaat een drempelvrees
voor andere paddestoelen
dan champignons. Paddes
toelen worden nog te zeer
met heksen en padden geas
socieerd".
JAN VAN LIESHOUT
