Israël wil onderhandelen
Columbia voor op schema
Toch weer onrust in Tsjaad
Veel gewonden
bij rellen
in Frankfort
Schmidt
wil top
Reagaji-
Brezjnjev
Met Arabieren, maar zonder plan-Fahd als basis
Grieken protesteren
tegen NAVO en FS
Ambassadeur Nicaragua
in Washington stapt op
De eerste wijn
van 1981
BUITENLAND
PAGINA
LONDEN (Reuter) - Bonds
kanselier Helmut Schmidt
van West-Duitsland is voor
stander van een ontmoeting
tussen president Reagan van
de Verenigde Staten en par
tijleider Brezjnjev van de
Sowjet-Unie. In een vraagge
sprek met de Londense Ti
mes heeft hij vandaag ge
zegd, het idee komende week
naar voren te zullen brengen
als hij de Russische president
op bezoek krijgt.
Schmidt acht een Sowjet-Ame-
rikaanse topontmoeting nut
tig, opdat "ze elkaar ervan
overtuigen, dat ze geen van
beiden op oorlog uit zijn". De
bondskanselier toonde zich
bezorgd over de uiteenlopen
de verklaringen die leden van
de Amerikaanse regeringen
kort geleden hebben afge
legd over de mogelijkheid
van een beperkte kernoorlog
in Europa. "We zagen graag
wat meer overeenstemming
in verschillende Amerikaan
se uitlatingen", aldus
Schmidt, "dat zou bepaald
goed zijn voor het Westduitse
publiek".
Hij verwees kennelijk naar de
opmerking van minister Haig
van buitenlandse zaken, dat
er een NAVO-scenario is, dat
een "waarschuwingsschot"
met een kernwapen bevat om
een conventionele Sowjet-
aanval op West-Europa te
verhinderen. Minister Wein
berger van defensie sprak la
ter het bestaan van zo'n mo
gelijkheid tegen, terwijl pre
sident Reagan opmerkte dat
er wat onduidelijkheid is in
deze kwestie.
Schmidt verklaarde enige vra
gen te hebben voor Brezjn
jev. Zo wil Bonn graag weten,
waarom de Sowjet-Unie on
geveer 250 nieuwe SS-20-ra-
ketten heeft opgesteld met
elk drie kernkoppen. Minis
ter Genscher van buitenland
se zaken verklaarde gisteren
dat de Westduitse regering
Brezjnjev ertoe wil overha
len, ht Sowjet-kernarsenaal
voor de middellange afstand
te ontmantelen.
Op 30 november beginnen
Amerikaanse en Sowjet-on-
derhandelaars in Genève een
nieuwe ronde van besprekin
gen over de beperking van
kernwapens voor de middel
lange afstand in Europa.
Andrej Sacharov
Vlucht toch een succes
Sacharov gaat
zondag in
hongerstaking
MOSKOU (AFP) - De Russische
dissident Andrej Sacharov gaat
op 22 november in hongersta
king, zo blijkt uit een telegram
dat hij aan president Brezjnjev
heeft gestuurd.
Sacharaov, die in januari 1980
werd verbannen naar het verla
ten Gorki, wil met zijn actie een
emigratievisum krijgen voor
zijn scnoondochter, Elizabeta
Aleksejeva, die zich in de Ver
enigde Staten wil voegen bij haar
Sacharov heeft al twee keer eerder
hetzelfde aan de president ge
vraagd,maar hij heeft tot dusver
geen antwoord gekregen.
De Iraanse parlementsvoorzitter
Rafsanjani heeft er gisteren mee
gedreigd de oliekraan vanuit
Iran naar westerse landen dicht
te draaien. Hij verklaarde verder
dat de Amerikaanse militaire
manoeuvres die op het ogenblik
in het Midden-Oosten worden
gehouden het Iraanse volk geen
angst aanjagen.
Ook het parlementslid Hojatoles-
lam Sadegg Chalehcali uitte kri
tiek op de militaire oefeningen
van de VS in het gebied.
(Van onze correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - Het ruimteschip Columbia
is zaterdagmiddag na een bekorte missie
feilloos teruggekeerd naar de aarde. Piloot
Joe Engle zette het zware en motorloze toe
stel nauwkeurig op de middenstreep van
een landingsbaan van Edwards luchtmacht
basis in Californië. Volgens NASA-woord-
voerders heeft de Columbia, die pas morgen
zou terugkeren, 90 procent van de taken
kunnen vervullen. De tegels, die het toestel
tegen wrijvingshitte moeten beschermen,
zijn niet beschadigd. Voor de eerste keer in
de geschiedenis van de ruimtevaart werd
met hetzelfde toestel tweemaal gevlogen.
De vlucht was een succes, omdat in weerwil
van het uitvallen van een der drie accu's die
de hydraulische apparatuur aandrijven, ge
noeg werd bereikt om de veronderstelling
weg te nemen dat de VS een toestel hebben
gebouwd dat bij nader inzien niet deugt. De
in Canada gebouwde ,,arm", die in de toe
komst zal worden gebruikt om satellieten in
de ruimte te planten en voor reparatie bin
nenboord te halen, functioneerde zonder
problemen.
Achteraf zegt NASA nu dat het om proef
vluchten gaat, waarbij geen risico wordt ge
nomen. Vandaar de beknotting van de
vluchttijd, hoewel de Columbia ook genoeg
heeft aan een van de drie krachtopwekkers
om de landing te kunnen volvoeren. Het is
de energie voor het bewegen van de bestu
ringsoppervlakken die in de krachtcellen
wordt opgewekt. En tot nu toe was dat een
onderdeel, zo vaak beproefd in eerdere
ruimtevluchten en zo dikwijls verbeterd, dat
niemand dit falen had willen voorspellen.
„Een gedegen vogel in alle opzichten", liet Joe
Engle weten, nadat hij de Columbia door
een aantal scherpe wendingen had gejaagd.
Nadat de landingsprocedure was voltooid,
die veel tijd vergt om eventueel schadelijke
gassen weg te zuigen, en om onder meer de
astronauten aan een eerste lichamelijk on
derzoek te onderwerpen, liepen Engle en Ri
chard Truly nieuwsgierig langs de onder
kant van het ruimteveer om met eigen ogen
te zien hoe de hittewerende tegels zich had
den gehouden.
De volgende start wordt nu voor maart 1982
voorzien, maar vrijwel voor het eerst in deze
fase van de ruimtevaart bestaat in Cape Ca
naveral een voorsprong op het schema. De
lancering heeft dankzij de installatie van
enorme „douches", die de dreunende krach
ten van de lancering moesten beperken,
minder schade opgeleverd dan was ver
wacht aan de hand van de eerste lancering.
En de tegels hebben geen schade opgelopen.
(Van c
correspondent Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Israël is bereid met Saoedi-Arabië en elk
ander Arabisch land te onderhandelen, zonder voor
waarden vooraf, op elke plaats en op elk tijdstip. Dat
heeft een woordvoerder van premier Begin bekend ge
maakt.
FRANKFORT/BONN (GPD/DPA) - Bij de acties die tegen
standers van de uitbreiding van het vliegveld van Frank
fort gisteren hebben gehouden, zijn acht politieagenten
gewond geraakt. Ook onder de demonstranten vielen
verscheidene gewonden. De politie verrichtte een hon
derdtal arrestaties.
Een 74-jarige vrouw overleed na een haraanval toen de
ziekenwagen in de verkeerschaos vast kwam te zitten op
weg naar het ziekenhuis
SCHWANDORF (AP)- In de
Noord-Beierse stad Schwan-
dorf is in de nacht van zater
dag op zondag een recente
lijk gebouwde fabriek in el
kaar gezakt en gedeeltelijk
ingestort. De fabriek was ge
bouwd op een vroegere
bruinkoolmijn.
De politie maakte bekend dat
er geen gewonden zijn geval
len. De tachtig werknemers
die op het moment dat het ge
bouw begon te scheuren in
de fabriek aanwezig waren,
konden bijtijds een goed
heenkomen zoeken. In de
muren van de fabriek ont
stonden decimeters brede
scheuren. Enkele gebouwen
verdwenen in een veertig me
ter diepe krater. Ook een aan
tal panden rond de fabriek
liep schade op.
Alle gebouwen zullen waar
schijnlijk uit veiligheidsoog
punt moeten worden ge
sloopt. De schade wordt ge
schat op tenminste twintig
miljoen mark.
Het is de eerste keer dat Israël po-
- sitief reageert op Saoedische vre-
desgeluiden. Israël wil echter
niet onderhandelen op basis van
het plan-Fahd, omdat dit volgens
de Israëlische regering leidt tot
de onderhandeling van Israël.
Saoedi-Arabië kan het plan als
voorstel naar de onderhande
lingstafel brengen, evenals in
dertijd wijlen president Sadat
voor Israël onaanvaardbare voor
stellen heeft gedaan.
Israëlische zegslieden geloven niet
in de oprechtheid van de Saoe-
di's. Zij zien de uitspraken van
de Saoedische VN-functionaris
Al Agani dat Saoedi-Arabië be
reid is Israël te erkennen en met
Israël te onderhandelen, in de
eerste plaats als een publiciteits
stunt. bestemd voor de westerse
publieke opinie. De Israëlische
functionarissen wijzen er op dat
het acht punten tellende plan
van kroonprins Fahd niet over
onderhandelingen en niet over
Israël spreekt.
Intussen is de toestand op de
westelijke Jordaan oever ver
scherpt. Het Israëlische leger
heeft afgelopen nacht een viertal
huizen opgeblazen van families
wier kinderen molotovcocktails
hebben gegooid naar Israëlische
militaire en civiele voertuigen.
Het is de eerste keer dat deze
vorm van collectieve straf wordt
toegepast op het gooien van mo
lotovcocktails. Drie huizen wer
den opgeblazen in Beth Sachoer
bii Bethlehem en een in Ramalla.
Sinds de invoering van civiel Israë
lisch bestuur in de bezette gebie
den is het de laatste twee weken
onrustig op de westelijke Jor-
daanoever. Burgemeester Freij
van Bethelehem heeft een
scherp protest ingediend bij pre
mier Begin en om diens inter
ventie gevraagd. Het opblazen
van huizen voor relatief lichte
vergrijpen, maakt deel uit van de
nieuwe politiek van minister van
defensie Sharon, die gezegd
heeft zeer hard op te zullen tre
den tegen PLO-sympathisanten
en orderverstoorders.
Volgens burgemeester Freij - geen
PLO-sympatisant - zijn de benzi
nebommen gegooid door 16- of
17-jarige jongeren. „Hun ouders
en andere familieleden dienen
niet gestraft te worden voor on
bezonnen daden van kinderen",
aldus Freij.
Sharon daarentegen denkt dat
zware straffen voor betrekkelijke
lichte vergrijpen afschrikwek
kend zullen werken. Door hard
op te treden met collectieve
straffen zullen ouders hun kinde
ren beter in bedwang houden, zo
gelooft Sharon.
V redesbetoging
in Boekarest
BOEKAREST (DF) - In de Roe
meense hoofdstad Boekarest
hebben circa 50.000 jongeren za
terdag betoogd voor de vrede en
tegen de kernwapenwedloop. De
demonstratie vormde de afslui
ting van een reeksmanifestaties
"voor vrede en ontwapening" die
de afgelopen twee weken in het
land zijn gehouden op initiatief
van president en partijleider
Ceausescu.
Tijdens de demonstratie droegen
de jongeren spandoeken met
zich mee waarop leuzen stonden
tegen de produktie van het neu
tronenwapen in de VS en tegen
de 'Euroraketten'. Zij riepen ver
der op tot terugtrekking en ver
nietiging van raketten en tot het
opbouwen van een klimaat van
vrede en veiligheid in Europa en
in de wereld.
Noordiers lid
parlement
bij aanslag
IRA gedood
BELFAST (AFP) - Leden van het
Ierse Republikeinse Leger (IRA)
hebben zaterdag in een gemeen
schapscentrum in Belfast de pro
testantse geestelijke Robert
Bradford, lid voor Noord-Ierland
in het Britse parlement, doodge
schoten. Ook de concierge van
het gebouw, Ken Campbell,
kwam door schoten om het le
ven. De politie heeft gewaar
schuwd voor het "uitbreken van
ee nieuwe burgeroorlog" en
heeft de Noordieren opgeroepen
hun kalmte te bewaren.
De Britse premier Margaret That
cher kondigde opnieuw plechtig
aan het land te zullen verlossen
van de vloek van het terrorisme.
De moordaanslag - de eerste op
een Noordiers parlementslid
kwam 12 uur nadat het IRA in
Londen een bomaanval had uit
gevoerd op de woning van de
Britse procureur-generaal Sir
Michael Havers. Deze was even
wel op het moment van de aan-
slae niet thuis
Het IRA heeft de verantwoorde
lijkheid voor beide aanslagen op
geëist. De verboden Noordierse
llllUiting zei ook aansprakelijk
te zijn voor de bomontploffing
vrijdagavond in Londonderry
waarbij een soldaat en een vrouw
werden gewond
De 40-jarige Bradford had sinds
1974 Zuid-Belfast vertegenwoor
digd in het Britse parlement Hij
was een leidende figuur in de of
ficiële unionistische partg en
was een goede vriend van Ian
Paisley, de leider van de demo
cratische unionistische partij die
een hardere lijn volgt
In Belfast is gisterochtend een jon
ge rooms-katholiek door twee
gemaskerde overvallers ver
moord. De naam van het slacht
offer heeft de politie niet meege
deeld.
Vermoed wordt dat dit een wraak
actie is voor de moord op Robert
Bradford.
De tegenstanders probeerden gis
teren de toegang tot het vlieg
veld en de wegen in de omgeving
te bezetten. Er ontstonden op
stoppingen en de politie moest
met behulp van traangas en wa
terkanonnen de demonstranten
veijagen. Het luchtverkeer zelf
werd niet gestoord.
De acties van de tegenstanders van
de startbaan West waren begon
nen nadat de sociaal-liberale re
gering van de Westduitse deel
staat Hessen gisteren had ver
klaard door te zullen gaan met de
aanleg van de nieuwe startbaan.
Zaterdag, na afloop van een de
monstratie in Wiesbaden tegen
de uitbreiding van het vliegveld,
waaraan circa 100.000 mensen
meededen, hadden de tegenstan
ders een ultimatum aan de rege
ring van de deelstaat gesteld. Ze
eisten dat er binnen 24 uur een
„vredes-aanbod" zou worden ge
daan, in de vorm van op zijn
minst een tijdelijke bouwstop.
Minister-president Holger Bomer
zei daarop dat een democratisch
gekozen regering zich niet via
chantage kan laten voorschrij
ven wat zij moet doen.
Volksstemming
De protestorganisaties hadden za
terdag op het ministerie van bin
nenlandse zaken in de hoofdstad
van Hessen, Wiesbaden, een peti
tie met ruim 220.000 handteke
ningen overhandigd, waarin een
volksstemming over de aanleg
van de startbaan West wordt
geëist. De regering heeft inmid
dels laten weten dat zij deze peti
tie zal afwijzen, omdat die niet in
overeenstemming met de grond
wet van Hessen zou zijn. De te
genstanders zijn het daar niet
mee eens en hebben aangekon
digd het gerechtshof van Hessen
in te schakelen.
Als het hof beslist dat een referen
dum toch mag plaatsvinden,
moeten er opnieuw handteke
ningen worden verzameld en wel
minimaal 800.000. Pas daarna
kan er een echte volksstemming
worden gehouden. De enkelvou
dige meerderheid is dan door
slaggevend.
Het middel van de volksstemming
is - en dan nog maar in de eerste
fasen - nog maar uiterst zelden
toegepast in de geschiedenis van
de Bondsrepublie Duitsland en
haar deelstaten. De tegenstan
ders van de Startbaan-18- West,
zoals het project voluit heet, vin
den dat de toepassing van dit
middel is gerechtvaardigd omdat
uitbreiding van het vliegveld een
"rampzalig ingrijpen in de le
vensruimte van een heel gebied
betekent". Voor de nieuwe start
baan moeten drie miljoen bomen
worden gekapt.
ATHENE (Reuter/UPI/DPA)
Meer dan tweehonderdduizend
Grieken hebben gisteren in
Athene een betoging gehouden
die voornamelijk gericht was te
gen de NAVO en de Verenigde
Staten. De manifestatie was
georganiseerd door de Griekse
Nationale Studentenfederatie ter
herdenking van de studentenop
stand van 1973 tegen de toenma
lige militaire dictatuur.
Deelnemers aan de betoging eisten
het vertrek van Griekenland uit
de NAVO en protesteerden tegen
het stationeren van kernwapens
en de bewapeningswedloop.
Toen de stoet de Amerikaanse
ambassade naderde klonken kre
ten als "Amerikanen volksmoor
denaars" en "Het volk eist Ame
rikanen eruit".
De socialistische regering van pre
mier Adreas Papandreou had
voor een mars langs de Ameri
kaanse ambassade verlof gege
ven. De Griekse premier heeft
zaterdag met zijn gehele kabinet
een krans gelegd bij het monu
ment ter herdenking aan de stu
dentenopstand aan de Techni
sche Hogeschool m Athene van
17 november 1973 De bloedig
onderdrukte opstand, bracht het
militaire generaalsbewind aan
het wankelen.
Tengevolge van het ingrijpen van
het leger vielen er bij de opstand
twaalf doden.
MANAGUA (AFP/Reuter) - Arturo Cruz, die ambassadeur van Ni
caragua in de Verenigde Staten is, heeft zijn functie ter beschik
king gesteld.
Cruz maakte deel uit van de vijfmansjunta die Nacaragua bestuur
de, tot het college eerder dit jaar werd ingekrompen tot een
driemanschap.
Cruz herinnerde eraan dat hij de benoeming - in maart - had
aanvaard voor de duur van een half jaar. Hu zei, dat zun opvol
ger meer namens de regenng in Managua kan spreken dan hu-
zelf. Hij wees erop. dat hu algemeen beschouwd werd als een
andersdenkende binnen de Nicaraguaanse regering.
De 58-jange Cruz, die president is geweest van de nationale bank
van het Middenamenkaanse land. werd benoemd tot ambassa
deur in de Verenigde Staten nadat Washington de economische
steun aan Managua had bevroren in verband met de hulp die
Nicaragua zou verstrekken aan de linkse guernllastruders in het
buurland El Salvador. Waarnemers beschouwden deze benoe
ming als een poging om de betrekkingen tussen Managua en
Washington te verbeteren.
De huidige regering in Nicaragua bestaat uit leden van het Sandi-
nistische nationale bevrijdingsfront, dat in juli 1979 aan de
macht kwam na een bloedige burgeroorlog tegen president
Anastasio Somoza. Deze vluchtte naar het buitenland. Hg werd
later vermoord in Paraguay
Opstandelingen van Habre actief
ADVERTENTIE
Beaujolais Primeur*81 van Aujoux.
Voortreffelijke kwaliteit
Heerlijk fris en fruitig. Vannacht
gearriveerd. Vandaag te koop bij
slijterij of wijnhandel
l) Import cn distributie
3DELCAVE (C| oi 5 569324*
w iinrn cn^-disiilkrni tel08334 - 1413
N'DJAMENA (AFP) - In N'Dja
mena, de hoofdstad van Tsjaad,
is gisteren vernomen dat de stad
Guereda in het oosten van het
land in handen is van het opstan-
delingenleger van Hissene Ha
bre.
Bij twee andere plaatsen in de
buurt zou hevig worden gevoch
ten. De regeringsstrijdkrachten
aldaar zijn 1.500 man sterk en er
zijn 1.000 militairen voor verster
king onderweg.
Inmiddels zijn gisteren ongeveer
honderd parachutisten uit Zaire
in N'Djamena aangekomen als
onderdeel van een neutrale inter-
afrikaanse vredesmacht voor
Tsjaad
Het is het eerste onderdeel dat de
Libische troepen moet gaan ver
vangen waarvan de terugtrek
king gisteren werd voortgezet
Volgens het Soedanese persbureau
Suna hebben de steden Adre,
Guereda en Iriba in het oosten
van Tsjaad zich zonder strijd
"aangesloten" bij de troepen van
Hissene Habre. Het persbureau
spreekt tegen dat om deze steden
zou zijn gevochten en zegt dat dit
verzinsels zun van het Libische
persbureau Jana, die door de
westelgke persbureaus zun ver
spreid om de algemene opinie in
Tsjaad en de wereld te bewer
ken.
De eerste soldaten van een Afri
kaans vredesleger voor Tsjaad
kwamen gisteren aan in N'Dja
mena, terwijl de laatste Libische
militairen naar huis gingen
Ongeveer 250 militairen uit Zaïre
arriveerden in Tsjaad en hun
commandant vertelde dat er nog
meer aankomen Het ottcWt Li
bische persbureau meldde dat de
terugtrekking van de Libische
soldaten uit Tsjaad vandaag een
feit is.
het vredesleger van de Organisa
tie voor Afrikaanse Eenheid Ni
gena wil twee bataljons leveren,
terwijl Senegal, Guinea, Benin
en Togo ook toezeggingen heb
ben gedaan. Gabon heeft beloofd
voor vervoer te zorgen.
Het Afrikaanse vredesleger ver
vangt de Libiërs die 11 maanden
geleden naar Tsjaad gingen om
de Tsjadische president, Gou-
kouni Wcddej. te helpen bij het
verslaan van de opstandelingen
van de voormalige minister van
defensie, Hissene Habre Gou-
kouni vroeg de Labiers eerder de
ze maand te vertrekken.
