Deense regering struikelt over crisispakket Polen praat met vakbond Tsjaad beschuldigt Soedan van inmenging wm Libische bevelhebber voorspelt chaos Vervroegde verkiezingen Labourleiding zegt Benn de wacht aan Een lucratieve spaar- of beleggingsvorm N B Kloof tussen Israël en Egypte nog groot Haig: Libië zit achter aanslag op VS-diplomaat Onderhandelingen beginnen volgende week VRIJDAG 13 NOVEMBER 1981 BUITENLAND PAGINA 9 Koning Boudewijn benoemt informateur BRUSSEL (ANP) - Koning Bou dewijn van België heeft gisteren een informateur benoemd. Het is de 59-jarige Vlaamse liberaal Herman Vanderpoorten, die in verscheidene Belgische regerin gen is opgetreden als minister. Van 1966 tot 1968 was Vanderpoor ten minister van binnenlandse zaken, van 1974 tot 1977 was hij minister van justitie en in 1980 was hij van mei tot oktober vice- premier en minister van justitie. Vanderpoorten heeft het infor mateurschap aanvaard. De informateur is lid van de Vlaamse liberale partij voor Vrij heid en Vooruitgang (PW) die bij de parlementsverkiezingen van zondag een winst van zetels in de Belgische kamer van volks vertegenwoordigers behaalde. De Waalse zusterpartij van de PW, de Parti Reformateur Libe ral (PRL) behaalde bij die verkie zingen een winst van negen ze tels, zodat de liberale "familie" in België in totaal vijftien zetels won. Vlaamse en Waalse libera len waren afgelopen zondag de grote winnaars van de verkiezin gen. Ze komen met in totaal 52 zetels in de kamer. Het vormen van een nieuwe rege ring in België zal geen i bij de parlementsverkiezingen hebben al laten weten voor de oppositie te kiezen. Leo Tinde- mans, de voorzitter van de Vlaamse christen-democraten (die veertien zetels verloren) liet recent weten dat er ook in zijn partij een "sterke stroming be staat om niet aan de regering deel te nemen". De Waalse- en Vlaamse christen-democraten krijgen in de nieuwe kamer sa men 61 zetels, evenveel als Waal se- en Vlaamse socialisten sa- De Belgische kamer telt in totaal 212 zetels. Zouden de liberalen en christen-democraten tot over eenstemming kunnen komen dan hebben ze een parlementaire meerderheid van 52 plus 61 is 113 van de 212 zetels. Maar gezien de recente uitlatingen van de chris ten-democratische voormannen is het lang niet zeker dat de chris ten-democraten in de regering willen. Laten dè christen-democraten het afweten dan zouden de liberalen naar een coalitie kunnen zoeken met de socialisten. Maar gezien de zeer uiteenlopende opvattin gen van liberalen en socialisten op dit moment lijkt natie vooralsnog lijkheid. N'DJAMENA (AFP/UPI) - De pre sident van Tsjaad, Goukouni Oueddei. heeft Soedan van in menging in de aangelegenheden van Tsjaad beschuldigd. Soedan steunt namelijk de "opstandige eenheden" van (oud-minister) Hissene Habre bij de gevechten die in het oosten van Tsjaad zijn uitgebroken, aldus Oueddei tij dens een persconferentie. Hij zei dat Soedanese soldaten mee vechten met de troepen van de Fan (troepen van het noorden) van Habre. Oueddei zei dat er in Adre, Guere- da en Iriba in het oosten van zijn land aan de grens met Soedan wordt gevochten. Of de "Fan" Adre heeft ingenomen, wilde hij niet zeggen. Eerder was vanuit de hoofdstad vernomen dat Ha- bre's troepen het stadje onder controle hadden. Daar waren he vige gevechten aan voorafgegaan met troepen van de revolutionai re democratische raad (CDR) van minister van.buitenlandse zaken Acyl. Het Tsjadische staatshoofd wees resolutut onderhandelingen met Habre af die hij een "verrader" noemde. "Habre is een misdadi ger die door het Tsjadische volk ter dood is veroordeeld", aldus Oueddei. Hij liet zich verder zeer vaag uit over wanneer de vredes macht van de organisatie van Afrikaanse eenheid (OAE) in zijn land zal worden gestationeerd "Misschien vóór het eind van de maand", nadat hij liet doorsche meren aanvankelijk op een snel le komst van de OAE-macht te hebben gerekend. Het uitstel komt voor mensen gelegen die uit zijn op onrust in het land en in de hoofdstad, aldus Oueddei. Hij zei dat Tsjaad niet officieel op de hoogte is gesteld van de terug trekking van de Libische troe pen. "Wy hebben geen enkel contact meer met de Libische au toriteiten die kwaad waren over ons verzoek hun troepen uit Tsjaad terug te trekken". Een woordvoerder van de OAE liet in Lagos weten dat de panafri- kaanse vredesmacht voor Tsjaad wellicht volgende week in N'Dja mena zal aankomen. Voor de macht zal Nigena twee bataljons leveren, Zaïre en Senegal ieder één en Benin, Togo en Guinea een nog onbekend aantal militai ren. zo zei hy. Ingepikt Als de Afrikaanse vredesmacht eindeiyk in Tsjaad is gearri veerd. zal ze ontdekken dat Ha bre dan al de helft van Tsjaad heeft ingepikt, zo voorspelde de bevelhebber van de Libische troepen in Tsjaad, kolonel Rad- wan, gisteren. Hij meende dat het rebellenleger van Habre nu zijn kans schoon ziet omdat het Tsjadische leger erg zwak is. en niet in staat de grenzen te verde digen. Volgens kolonel Radwan zullen de Libische troepen morgen de hoofdstad N'Djamena hebben ontruimd De volledige Libische terugtrekking uit Tsjaad zal over twee weken zyn voltooid. Maar tegen de tyd dat de Afrikaanse vredesmacht, die de plaats van de Libiérs moet innemen, in N'Djamena landt, zal er in de straten van de hoofdstad gevoch ten worden, zo voorspelde hy. KOPENHAGEN (GPD/AP) - De Deense regering is gisteravnd na een tweedaags debat gestruikeld over een crisispakket voor de werkloosheid. Het parlement bleek het in meerderheid niet eens met de plannen van de sociaal-democratische premier Anker Joergensens om de werkloosheid terug te dringen. CAIRO - De Egyptische president Hosni Mubarak (m) sprak gisteren met leden van de Israëlische militaire delegatie. Links de Israëlische minister van binnenlandse zaken, Yosef Burg. Rechts zijn collega van buitenland se zaken. Yitshak Shamir. Geheel rechts de Amerikaanse ambassadeur in Israël, Samuel Lewis Hiertoe wilde hij de hoge winsten van pensioenfondsen en levens verzekeringsmaatschappijen ge bruiken om werkgelegenheid te scheppen. Deze dwangmaatregel zou de staatskas een financiële injectie van 7,5 miljard gulden hebben gegeven. Tijdens het debat wees Joergensen erop dat met dit plan tot 1985 50.000 mensen aan een baan ge holpen zouden kunnen worden. By de stemming verloor de rege ring de gebruikelijke steun van de drie kleine niet-socialistische partijen die haar meerderheid garandeerden. Volgens Joergensen zal Denemar- Ken de komende winter een re cord-aantal werklozen tellen. Op dit moment is zeven procent van de beroepsbevolking werkloos. Niet alleen heeft men die proble men. ook industrie en landbouw bevinden zich in een moeilyke positie. Enkele duizenden Deen se landbouwers hebben de laat- plaatsvinden. Volgens de grond wet moet het nieuwe parlement binnen twaalf dagen na de ver kiezingen bijeenkomen. Door de verkiezingen op 8 december vast te stellen kan de nieuwe volks vertegenwoordiging nog voor het kerst-reces de begroting van 1982 bespreken Demissionair Premier Anker Joergensen zal de missionair regeringsleider bhj- ven tot de vervroegde verkiezin gen, die op 8 december zullen ste tyd huis en erf moeten veria- Een woordvoerder van de sociaal democraten verwachtte een ge ring verlies by de komende ver kiezingen, maar een politieke aardverschuiving ten gunste van de conservatieven zal volgens hem uitblijven. Wel speculeerde hy op de nrogehjkheid dat de so ciaal-democraten in de oppositie gedwongen worden. De politieke waarnemers vermoe den dat Joergensen dit hete han gijzer expres naar voren heeft ge bracht om vervroegde verkiezin gen af te dwingen en in de oppo sitie te gaan om de kiezers duide lijk te maken dat alleen de so ciaal-democraten Denemarken van de heersende crisis kunnen bevryden. LONDEN (Reuter) - Tony Benn, de geruchtmakende voorman van de linkervleugel van de Britse Labourpartij, heeft een ultima tum van partyleider Michael Foot voorlopig naast zich neerge legd. Foot had hem gisteren 24 uur de tyd gegeven om zich ach ter het partijbeleid te scharen, of de gevolgen van zijn dissidente optreden onder ogen te zien. Als Benn blijft weigeren collectie ve verantwoordelijkheid voor de partyhjn te aanvaarden, vindt ADVERTENTIE NMB Spaarbrief met beursnotering Een waardepapier dat op de Effecten beurs verhandelbaar is. De NMB Spaarbrief is te verkrijgen in coupures van duizend en vijfdui zend gulden. Gemakkelijk over draagbaar, ook als schenking en cadeau. Fiscaal voordelig voor hen die straks voor pen sionering in een lager belastingtarief vallen: de rente is pas na de datum van uitkering belastbaar. Verkrijgbaar op alle NMB-kantoren. U kunt daar tevens, geheel vrij blijvend uiteraard, de huidige koers en het effectieve rendement opvragen. Viditel pagittü 481 MIDDtNSTANDSBANK Dc NMB denkt met u mee. Foot dat hij geen plaats dient te krijgen in het Labouw-schaduw- kabinet. De verkiezing van het schaduwkabinet is vandaag be gonnen. Benn werd gisteren op een beslo ten bijeenkomst met leden van de Labourfractie geconfronteerd met scherpe kritiek. Volgens partijkringen had hy nog niet be sloten of hij zich neerlegt by het principe van de collectieve ver antwoordelijkheid, of zich het recht wil voorbehouden te allen tijde zijn eigen mening over alle kwesties te uiten. Partijleider Foot besloot het ultimatum voor onbepaalde tyd te verlengen, maar maakte duidelyk dat hy wel op korte termijn Benn's ant woord verwacht, aldus de zegs lieden. Tony Benn. die algemeen wordt beschouwd als Foots potentiële rivaal voor het leiderschap van Labour, staat al twee jaar op ge spannen voet met het bestuur van de labourfractie in het La gerhuis. Washington: 'Brandt geen CIA-agent" WASHINGTON (UPI) - Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft gis teren de berichten in Ameri kaanse dagbladen dat de Westduitse ex-bondskanse lier Willy Brandt in de jaren vyftig op de loonlyst van de CIA heeft gestaan, afgedaan als 'geruchten en verzinsels'. Het minsiterie van buitenland se zaken herinnert eraan dat dergelijke verhalen al eerder zyn opgedoken in Ameri kaanse en Westduitse kran ten 'deze beweringen zyn steeds onjuist gebleken'. De niet nader genoemde bron nen, die daarbij steeds weer opduiken, hebben kennelyk niet de moed open met hun beweringen voor de dag te komen, aldus het ministerie. Na autonomiebesprekingen WASHINGTON (Reuter) - De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Alexander Haig, heeft gisteren gezegd te vermoeden dat Libië meer weet van de aanslag op de waarnemende Amerikaanse ambassa deur in Parijs die gisterochtend is gepleegd. De diplomaat, de 60-jarige Christian Chapman, kwam er ongedeerd vanaf toen een jongeman die volgens hem uit het Midden-Oosten afkomstig moest zijn. gezien zyn uiterlyk, zes schoten op hem loste. Haig zei in de commissie voor buitenlandse aangelegenheden van het huis van afgevaardigden: "wy hebben geen nadere gegevens, maar we hebben wel herhaaldelijk vernomen dat (de Libische leider) Gaddafi terreurgroepen heeft betaald, gesteund en een toevlucht heeft ver schaft om aanslagen op het leven en welzyn van Amerikaanse diploma ten en eigendommen te plegen" Hij zei het nodig te vinden dat het probleem "op doelmatige, voorzichtige maar ondubbelzinnige manier" wordt aangepakt. Het Libische ministerie van buitenlandse zaken daagt de Amerikaanse minister Alexander Haig uit met bewijzen te komen voor zyn bewering, dat Libië de hand heeft gehad in de mislukte aanslag op de Amerikaan se diplomaat. Haigs beschuldiging is 'uiterst brutaal', zo meent het Li bische persbureau Jana. JERUZALEM - Israël en Egypte zyn er na de laatste ronde van au- tonomiebesprekingen niet in ge slaagd zelfs maar een gedeeltelij ke gemeenschappelyke begin selverklaring te publiceren. De kloof tussen beide partijen is zo groot, dat de Egyptische delega tie er niet voor voelde de punten samen te vatten waarover over eenstemming bestaat. Israel had er groot politiek belang by op concrete resultaten te wy- zen, teneinde daarmee aan te to nen dat het proces van Camp Da vid niet dood is, en dat er geen behoefte is aan een Saoedisch plan als oplossing voor het Pale- stijnse vraagstuk. Om die reden had Israel de huidige ronde van besprekingen verhe ven tot onderhandelingen op mi nisterieel niveau, hoewel oor spronkelijk de zaken op ambte- lyk niveau besproken zouden worden. De ambtenaren blyven de komende week in Cairo om alsnog openingen te vinden voor een soort van gemeenschappely ke besginsel verklaring. De Israëlische delegatie, onder lei ding van minister Burg van bin- nelandse zaken, kreeg gistermor gen van president Mubarak te horen dat het Egypte niet uit maakt of het autonomic-akkoord er komt voor of na april 1982, de datum dat Israel definitief de Si nai moet ontruimen. Mubarak is een voorstander van een alge- Coupon Stuurt u mi| meer informatie De heer/mevrouw meen beginselakkoord, dat de uitwerking van details overlaat aan de Palestynen die hun eigen vertegenwoordigers moeten kie- Verbazing Een Israëlische parlementaire de legatie die Israels bezwaren te gen het Saoedische plan in Was hington moet toelichten, heeft zich het werk niet gemakkelyker gemaakt, door in stryd met de bedoeling juist positieve gelui den te laten horen. Tot ieders verbazing zei prof. Moshe Arens, de voorzitter van de delegatie, dat de implicite erkenning van Israël door Saoedi-Arabié wel licht een stap vooruit is, hoewel het plan helaas voor Israël on aanvaardbaar is. Hy herhaalde daarmee de stelling die president Reagan verkondigt, en die door de Israëlische minister van bui tenlandse zaken Shamir woens dag nog als „betreurenswaardig" van de hand werd gewezen. Een woordvoerder van premier Begin noemde de uitspraak van prof. Arens - een superhavik, die zelfs tegen de akkoorden van Camp David stemde - een ver spreking. President Mubarak maakte er een grapje over door tegen de Israëlische delegatie te zeggen dat Israël een delegatie naar Washington had gestuurd om het Saoedische plan te be pleiden. Alles byeen hebben de Israëli's niet veel succes in hun propa ganda tegen het Saoedische vre desplan, waarbij de belangrijkst»- factor is dat de autonomiebe- sprekingen, die juist nu zich had den moeten bewyzen, opnieuw niets hebben opgeleverd. Zelfs niet verbaal. Luns naar meer weten over dc NMB beursnotering. LD-13-11 1 correspondent Anton WENEN - De Poolse communisti sche regeringsleider Jaruzelski en Solidariteit hebben gisteren besloten volgende week dinsdag onderhandelingen te beginnen over de talrijke problemen die tot de recente stakingen hebben geleid Het Poolse Politburo heeft gisteren een verklaring uit gegeven als antwoord op de op roep van de vakcentrale voor het voeren van nieuwe gesprekken, waarin de suggestie is gedaan de ze komende dinsdag te begin nen. De vakcentrale heeft dit voorstel aanvaard Eerder had Solidariteit voorgesteld vandaag te gaan praten, maar de regering weigerde dit met het oog op dc aan de gang zynde wilde protest stakingen Nadat dit nieuws via de Poolse ra dio bekend werd gemaakt, beslo ten 150.000 arbeiders in de pro vincie Zielona Gora gevolg te ge ven aan de oproepen van het hoofdbestuur van Solidariteit en hun stakingen op te heffen. Van daag gaan zij voor het eerst sinds 22 oktober weer aan het werk. De stakingsleiders in Zielona Gora nepen de staking uit ter onder steuning van hun eis dat drie voormannen op een staatsboer derij die Solidariteit niet welge vallig waren, zouden worden ontslagen Niet bekend is of dit ook is gebeurd. Terwijl vakbondsleider Lech Wale sa door het land reisde om een eind te maken aan de wilde sta kingen, bleven de Poolse studen ten zes uur weg uit de collegaza len. Zij wilden hiermee proteste ren tegen de benoeming van een rector aan de technische hoge school in Radom. Als uiting van oplevend nationalisme gingen al- Voor maandag staan intussen nieu we proteststakingen op het pro gramma en voor de week daarop volgend een langzaam-aan-actie in de zuivelfabrieken en de daar- by betrokken 40.000 arbeiders. De arbeiders eisen betere ar beidsvoorwaarden en hogere lo nen. Zy hebben een eigen vak bond. maar deze heeft geen bin ding met Solidariteit. Alleen de gedachte dat er melk wordt weg gespoeld. is voldoende om de Polen een collectieve hartaanval te bezorgen. Na het gesprek vonge week tussen premier partyleider Jaruzelski, aartsbisschop Jozef Glemp en Lech Walesa leken er tekenen te zyn voor een nieuwe periode van samenwerking tussen de vak centrale en de regering Tydens een partyvergadenng in Legnica zei Stefan Olszowski, een havik uit het Politbureau, gisteravond dat „de party nooit akkoord zal instemmen met een coalitie waann Solidariteit deelneemt Een dergelyk 'Front van Natio nale Overeenstemming' zou vol gens hem gebaseerd moeten zyn op het huidige Poolse politieke systeem. Daarnaast stelde Olszowski zonder veel omhaal dat de onafhankely- ke vakcentrale niet de door haar geëiste toegang tot de door de staat gecontroleerde media knjgt Juist aan deze eis hecht Solidariteit grote waarde Zy wil dagelyks een uur tv-zendtyd om ongecensureerd in te kunnen gaan op onderwerpen die uitslui tend met de vakcentrale te ma ken hebben. Olszowski. „Onder het socialistische systeem vormt propaganda een element van macht". W ashington BRUSSEL (AFP) De secretaris generaal van de NAVO. Luns, zal op 16 en 17 november Washing ton bezoeken op uitnodiging van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Alexander Haig Dit is gisteren in Brussel uit welingelichte bron verno men Hij zal ook een onderhoud met de Amenkaanse minister van defensie. Caspar Weinber ger, hebben Het bezoek van Luns valt nog geen twee weken voor het begin op 30 november van de onderhande lingen tussen de Verenigde Sta ten en de Sowjet-Unie over de middellange-afstandsraketten in Genëve en dne weken voor de bijeenkomst van de ministers van buitenlandse zaken en de fensie van de NAVO De NAVO- ministers komen van 7 tot 11 de cember in Brussel bijeen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 9