Trijfel ro T DE GROENE MASKERS KUNST IN BEELD "Kijkdingen" van "Serie-doeken" Thijs Veraart 'Handtekeningen' van Peter de Ru VRIJDAG 13 NOVEMBER 1981 VARIA PAGINA 27 Rhodesia Ik heb weer wat reacties gekre gen op de zogenaamde bete kenissen die de weinig popu laire, maar veelgerooktesi garetten-, sigaren- en tabaks merken in en kort na de oor log zouden hebben gehad. Zo zou RHODESIA betekend hebben: „Rook half op, de eind-smaak is afschuwelijk", en ook: „Reeds herhaaldelijk overtroffen door eigenver- bouw-smaak" (en de ontbre kende „ia" waren dan van de ezel die dat bocht toch rookte! IBIS-SHAG zou van voren naar achteren hebben bete kend: „Ik beef in stilte, seint Hitier aan Goering", en van achteren naar voren: „Goe ring antwoordt Hitiersterf stiekem in bevriend Italië". Dat dit letterspelletje een veel beoefende hobby in de oor logsjaren was, blijkt wel uit de reacties die ik kreeg, waarbij andere variaties naar voren kwamen. Kitty Postma uit Leeuwarden her innert zich dat na de vlucht van Hitiers plaatsvervanger, Rudolf Hess, op 10 mei 1941 naar Schotland, IBIS-SHAG in haar contreien betekende: „Ik ben in Schotland, seint Hess aan Goering". En van achteren naar voren: „Goering antwoordt Hess: smeerlap, sterf in Brits impe- Er was in de oorlog blijkbaar ook een sigarettenmerk AVA L/DN. Dat betekende, volgens de heer Reen uit Leeuwarden: ^dolf verliest alle landen, ook Nederland". Het sigarettenmerk RHODE SIA bleek trouwens ook nog een andere dan de al vermel de betekenis te hebben gehad: „Regering Holland ontdekt de ze ellendige stinkstokken in Amerika". Veel lezers hadden deze, blijk baar populairste „betekenis" van de Rhodesia-sigaretten ingestuurd, echter met twee variaties. In plaats van V Door \iro Scheepmaker w. J stinkstokkenstond er vaak gewoon sigarettenen in plaats van .Amerika" stond er soms .Afrika". Het laatste leek me, als niet-roker, het meest voor de hand liggend, Rhodesia lag immers in Afri ka, maar de heer Zonjee uit Zaandam heeft me uitgelegd dat RHODESIA geen oorlogs sigaret was, maar pal na de oorlog werd geintroduceerd, als vervanger van de beruch te CONSI-sigaret. CONSI be tekende overigens niet alleen „Churchill overwint na Sar dinië Italië", maar ook zoals de heer Zonjee en nog enkele lezers meldden) „Cigaretten onder nationaal-socialisti- sche invloed". Ook SHELL betekende, in rela tie tot het clandestien luiste ren naar Radio Oranje in de oorlog nog iets anders dan Schelp en wel: „Smoel houden en lekker luisteren". Hindelopen Mijn berichtgeving over deze „ozomanie" uit de oorlog (af geleid van OZO: Oranje Zal Overwinnen!) is voortge vloeid uit de zogenaamde be tekenis van „Ortskomman- dantur", u herinnert zich dat wellicht: „Ondanks radiotechnische sto ringen komen overzeese me dedelingen met angstvallige nauwkeurigheid door alle Nederlandse toestellen, uitge zonderd radiodistributie". Dit laatste nu, vertelde mij de heer Wouters, is in zijn algem eenheid niet juist. Hij zat tij dens de oorlog ondergedoken in Hindeloopen, dat aardige Friese stadje waar ze elke stoel en tafel die ze tegenko men onmiddellijk volschilde- ren met bloemen. Hindeloo- pen, vertelde hij, was in die tijd een prima stadje, een stukje Vrij Nederland binnen bezet Nederland, waar de ra diodistributie, zoals in die ja ren nog de gewoonte was, in particuliere handen was, en wel van een garagehouder. In Dick Verkijks „magnum opus" „Radio Hilversum 1940-1945" schrijft hij dat de Duitser Arthur Freudenberg, chef van de Rundfunkbe- treuungsstelle, die de touw tjes van de Nederlandse om roep in 1940 in handen had, er een beetje mee zat dat er vanaf 12 september 1940 niet meer na 21.00 uur door de Ne derlandse radiozenders mocht worden uitgezonden, en korte tijd later zelfs niet meer na half zeven 's avonds - dit omdat de radiozenders goede oriëntering spunten voor de geallieerde vliegtui gen waren. Freudenberg zat daar dus mee, en ik citeer nu Dick Verkijk: ,^Hij had al toestemming gege ven aan de nog steeds parti culiere exploitanten van ra- diodistributiecentrales om 's avonds grammofoonplaten te draaien „om de Nederlandse luisteraars - voor zover moge lijk - van het luisteren naar buitenlandse zenders af te houden". Welnu, een van die particuliere exploitanten was dus die ga ragehouder in Hindeloopen, maar die hield de Hindeloop- er luisteraars in het laatste jaar van de oorlog allerminst van het luisteren naar bui tenlandse zenders af, omdat hij toen unverfroren de BBC op zijn radiodistributie door gaf! Ergo: in Hindeloopen be tekende „Ortskommandan- tur" iets anders... f x IK) zguecw. iec~ MA££?.Pl£ IO£>0OU... KAKJ Miefe ecepz* VAM Door Clemens Kortenbach Tentoonstelling schilderijen van Thijs Veraart. LAK Galerie, Academiegebouw, Rapenburg 73. Tot en met 15 december a.s. LEIDEN - "Dit kan iedereen die een beetje kleurgevoel heeft. Veel pretenties, weinig prestatie. Simpel". Dit commentaar was, als enige reactie, eschreven in een schrift dat al vyf dagen uit nodigend in het trappenhuis van het Academiegebouw ligt. Daar passeren dagelijks honderden studenten "in de letteren" het werk van de Leidenaar Thijs Veraart die er recente schilderij en laat zien die aansluiten bij drie doeken uit het begin van dit jaar (ook op deze tentoonstelling te zien). Hij maakt nu "serie-doe ken", waarin hij de wijdsheid, de verandering en de beweging van de natuur zichtbaar maakt. Hij slaagt er in deze abstracties te vi- zien. Daarin strekken de onder werpen zich, buiten de doeken, tot in het oneindige uit. Veraart gebruikt drie of zes "Ausschnit- te" en hangt die als delen van het geheel bijeen. De kleur werkt daarbij als de klank in minimal- music: een subtiele, nauwelijks veranderende toon verbeeldt de uitgestrektheid die het thema van de compositie behelst. Dat mag "simpel" lijken, als concept ie is het een prestatie zonder on eigenlijke pretenties en er is meer dan een beetje kleurgevoel voor nodig. Simpele passanten zouden eigen lijk vaker met dit soort schilder kunst geconfronteerd moeten worden. Het zou hun visuele waarnemingsvermogen kunnen stimuleren. Tentoonstelling werk van Gideon Sinvani. LAK Galerie, Leven daal 150. Tot en met 17 decem ber a.s. LEIDEN - Het zijn geen schilde rijen, noch tekeningen of grafiek en ook geen collages of aquarel len, die Gideon Sivani tentoon stelt. Er bestaat eigenlijk geen term waarmee zijn werk mate rieel in één woord kan worden beschreven. Hij werkt op papier, dat wel. Maar daarop kan van al les gebeuren: collage met be staande materialen als krant, fo to, pakpapier en dergelijke. Of er kan verf opgebracht worden, inkt, kwaststruktuur, potlood streep, krijt of ander visueel ef fect. Het is een "spel" met mate rialen die een zekere zeggings kracht van zichzelf bezitten. De concreetheid van deze materia len maakt, zonder te verwijzen naar verhalende inhouden, dit werk tot objecten die op zichzelf bestaan. En dat kan aantrekke lijk en tegelijk verwarrend zijn. Het "produkt" is zelf een spel ge worden waarvan de toeschouwer de draad kan opnemen om het Tentoonstelling in Kunstcentrum Lange Mare, tekeningen van Pe ter de Ru gedurende de maand november. Openingstijden: do. 19.00-21.00 uur en za. 12.00-17.00 LEIDEN - Peter de Ru laat in Kunstcentrum Lange Mare "handtekeningen" zien. Het zijn tekeningen die rechtstreeks met de hand, zonder tussenkomst van pen, penseel of ander teken- tuig, tot stand zijn gekomen. Hij zegt er zelf over: "Als een seis mograaf laat ik mijn hand op het daarvoor bestemde papier indi viduele gevoelens, emoties en in tuïties registreren zonder enige toevoeging of correctie achter af'. De Oostindische inkt wordt op het papier gebracht en met de vlakke hand verspreid, zonder vooropgezet plan. Dit korte, maar intense avontuur in het Kleine vaart Breehees 11 120 zw Ouessant nr Ant werpen, Breezand 11120 w Noord Ierland nr Cle veland, Carebeka-5 12 180 ono Kp. Villano nr Chalkis. Carebeka-9 11 80 w Esbjerg nr Lille- sand, Dutch Mate 12 vn Rotterdam nr Tees, Dutch Spirit 11 te Rotterdam, Ra- Alphacca 12 te Rotterdam, Amersfoort 11 vn Cristobal nr Lagos, Amstelbrink 11 125 ono Bermuda nr Port Said, Amstelburcht pass 11 Keywest nr Hous- Amsteldiep 11 100 India, Anti 11a Cape 11 vn Le Havre Alexandriè i Atlantic Star 11 vn Antwerpen nr Rot terdam, Breda 11 vn Livorno nr Genua, Broere Aquamarine pass 11 Kp. St. Vin cent nr Antwerpen, Buena Vista 12 te Tenerife, Chevron Kentucky 11 50 z Pascagoula, Chevron Nederland 11 vn Singapore nr Bahrein, Chevron The Hague 11 vn Purfleet nr Antwerpen, Coral Maeandra 11 vn Ventspils nr Stet tin. Daphne 11 te Flotta. Delfborg 11 vn Uddevalla nr Kopman- holmen. Dockexpress-11 11 230 nw Aden nr Ku wait, Eemhaven 11 vn Salvador nr Rotter dam, Esso Bonaire 11 450 zzw Bombay nr Ras Tanura, European Express 10 vn Kokata nr Hongkong. Flammulina 11 vn Petit Couronne nr Is le of Grain. Flevoland 11 van Hamburg nr Bremen. Fossarina 16 th.v. Dakar verw., Fossa rus 12 t.h.v. Suez verw., Gravelines 11 t.a. Peru, Incotrans Spirit 11 van Oakland nr Longbeach. Lanai 12 te Antwerpen. Largsbay 11 te Le Havre. voort te zetten. Hij huppelt ei genlijk heen en weer in een voortdurende tweestrijd tussen zonder meer aanvaarden wat hij ziet, d.w.z. niets meer of minder dan verf, krant, papier of inkt. Of hij zoekt interpreterend naar een betekenis die er niet inzit, maar waarnaar hij gewend is te zoe ken. Het is een schilderkunst, ontdaan van iedere "inhoud". Wat rest is het "schilderij" als ding op zich; visueel object zon der meer. In de meeste gevallen levert dat bij Gideon Sinvani heel boeiende "kijkdingen" op. Itc BEtJ UDCjÊ(,KlA<5HrEC. /wat- voet i/exjEc BÊAJ J'J fBECi BiAUU C,EVUÊU - C<ElX>e, 2J/AJ l Rvsr J c V/ FRED BASSET De belevenissen van Jommeke Leldse bioscopen LUXOR (121239): "Stir Crazy", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,16.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr. CAMERA 124919): "Excalibur", da. 18.45 en 21.30 uur, 12 jr Kindermatinee: "Laurel en Hardy als stierenvechters". 14.30 rechtstreeks contact met de ma terie van papier en inkt resul teert in abstracte calligrafie. Uit eindelijk zal dit experiment waarschijnlijk onvoldoende be vrediging blijven geven. Het be langrijkste resultaat zal hopelijk zijn dat de kunstenaar een grote re sensitiviteit gaat ontwikkelen. Voor de toeschouwer lijkt mij het effect van de eerste confron tatie de belangrijkste gebeurte nis. Hevig, maar kortstondig. In de wetenschap dat het twintigtal geëxposeerde tekeningen een fragment is uit een meer dan vijf- tienvoudige produktie, lijkt mij het getoonde teveel een selectie ve keus, die meer werd bepaald door een - toevallige - estheti sche waarde, dan door het eigen lijke criterium: "...individuele gevoelens, emoties en intuïties registreren zonder enige toevoe ging of correctie achteraf'. Lepton 11 t.h.v. Anglesey verw., Macoma 11 te Ummsaid verw., Marinula 11 vn Ras Tanura nr Fateh, Merwegas 11 ta. Lavera, Mountsbay 11 te Kaohsiung, Nedlioyd Albany 11 30 nw Flores nr Auckland, Nedlioyd Baltimore 11 180 o Hebriden nr Surabaja, Nedlioyd Franklin 11 vn Hongkong nr Auckland. Nedlioyd Kembla 11 vn Kaapstad nr La- guaira. Nedlioyd Kimberley 11 370 zzo San Die- go nr Los Angeles, Nedlioyd Rochester II te New Orleans, Nedlioyd Rotterdam 10 vn Marseille nr New York, Nedlioyd Steenkerk 11 vn Durban nr Singapore, Nedlioyd Talbot 12 vn Soyo nr Malongo. Nedlioyd Tauranga 11 te Hamburg. Nedlioyd Van Diemen 11 vn Rotterdam nr Antwerpen, Noordzee 11 vn Melbourne nr Sydney. Ondina 12 vn Punta Cardon nr Fort de France, Oranjestad 12 te Antwerpen. Prins Frederik Hendrik 11 150 z Cuba nr Pjyantos, Prins Maurits pass 11 Borneo nr Philip- pijnen. RÏjnborg 11 vn Delfzijl nr Domsjoe, Savonia 11 te Lissabon. Nachtvoorstelling: "Coma", za. 00.15 uur, 16 jr. LIDO 1 (124130): "Hoge hakken, echte liefde", da. 14.30, 19.00 en 21 15 uur, zo. ook 16.45 uur, 12 jr. LIDO 2: 'Time bandits", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. 12 jr LIDO 3: "Blow out", da 19 00 en 21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur. 16 jr Kindermatinee: "Herbie is de pisang", za. en zo. 14.30 uur, zo. ook 16.45 uur. LIDO 4: "het meisje met het rode haar", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 12 jr. STUDIO (133210): "History of the world", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. obk 16.45 uur. al. TRIANON (123875): "The postman al ways rings twice", da. 14.30, 19.00 ent 21.15 uur. zo. 14.15, 16.30, 19 00 en 21.15 uur, 16 jr. REX (125414): "Vrouwen die er wel pap van lusten", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.00, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr. Nachtvoorstelling: "De complete verlei ding", za. 23.30 uur, 16 jr. EURO 1: "Hoee hakken, echte liefde". Rijkmuseum van Geologie en Mineralo gie - Hooglandse Kerkgracht 17, t/m 3/1/ '82, 'Evolutie van beenvissen', ma t/m vr van 10-17 uur. zo van 14-17 uur. Rijksmuseum van Oudheden - Rapen burg 28. t/m 3/1C82, 'Vondsten uit verle den land', ma t/m z van 10-17 uur, zo van 13-17 uur Rijksmuseum voor Volkenkundé - Steenstraat 1. t/m 3/l/'82, 'Indianen van Mexico, Azteken in 't verleden. Nahua's van heden', ma t/m za van 10-17 uur, zo en feestdagen van 13-17 uur. Stedelijk Museum De Lakenhal - Oude Singel 28-32, t/m 29/11, 'Nederlandse vormgeving', ma t/m za van 10-17 uur, zo van 13-17 uur Foyer LAK-Theater - t/m 17/12, tentoon stelling van Gideon Sinvani, ma t/m vr van 10-17 30 uur. LAK-Galerie academiegebouw - Rapen burg 73. t/m 15/12, tentoonstelling Tys Veraart, ma t/m vr van 10-18 uur. Kunstcentrum Lange Mare - Lange Ma re 37, nov., tekeningen Peter de Ru, do 19-21 uur en za van 12-17 uur. Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m feb '82. 'Mooie klokken, beste kijkers'. Nachtvoorstelling: 'Tentakels", 24.00 uur, 16 jr. EURO 2: "Escape to victory", da. 13.30, 18.30 en 21.15 uur, zo. ook 16.00 uur. al Nachtvoorstelling: "Gloeiende huid', za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 3: "Hot bubblegum", da. 13.30, 18 45 en 21.00 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.00 uur. 12 jr. Nachtvoorstelling: "Halloween", za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 4: "Time Bandits", da. 18.30 en 21.00 uur, do., vr.. ma en di. ook 13.30 uur. zo. 16.00,18.30 en 21.00 uur, 12jr,za. ook 24.00 uur, 16 jr. Kindermatinee: "Disney's tekenfilmar- senaal", za., zo. en woe. 13.30 uur. GREENWAY: "For your eyes only", do. 20 30. vr. en za. 19.00 en 21.15 uur, zo. 15.30 en 18.15 uur, woe. 16.00 en 20.30 uur, 12 jr. "Het verboden bacchanaal", zo. en ma. 20 45 uur. dl. 20.15 uur. 16 jr. Bioscopen Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: "Escape from New York", da. 14.45, 18.45 en 21.15 uur. 16 jr. CITY 2: "De Bermudadriehoek", da. 18 45 en 21.15 uur. do., vr.. ma. en di. ook 14.45 uur. 16 jr Kindermatinee: "Winnetou in de doden vallei", za., zo. en woe. 14.45 uur. CITY 3: "Een toren gegijzeld", da. 14.45, 18 45 en 21.15 uur. al. CITY 4 "Christiane F.", da. 14.45, 18.45 en 21 15 uur. 12 jr. BESCHUmCOEK Breek 5 beschutten Ml 1 thcelrp.1 kaneel. 1 theelepel citroenrasp m 2 dl melk Gtrt dit men**! over de be schuiten Zet de schaal matis het* oven. sfer- de kt met een vel folie Reken op ruim een half wd stroop bu Soms lest men tuisen de Stukjes beschuit dunne P«rijes appel WINA BORN Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Acade misch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis) Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: Middagbezoe kuur: 13.45-14.30 uur. 'Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling: dagelijks van 14.00-19.00 uur. (Niet jneer dan 2 bezoekers per patiënt). Sportmedisch Advies Centrum: bk-ssurespreekuur: Elisabethzie- kenhuis Leiderdorp, 's maandags van 19.30-20.30 uur. Bezoekuren St. Elisabeth-Zieken- huis. Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd.: dagelijks van 11.15- 12.00 uur. van 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-12.00 uur (alleen voor echtge noot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 uur. Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-18.30 uur. C.C.U. (hartbewaking): dagelijks van 14.15-14.45 en van 19.00-19 30 Intensieve verpleging: dagelijks van 14.00-14 30 uur en van 19.00- ld.30 uur. Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten (behalve kinde ren) zijn de bezoekuren als volgt: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.30 uur. Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde 18.00-19.00 uur. Praematurenafdeling dagelijks van 14.30-14.45 uur en van 18.30- 18.45 uur. Bezoek aan ernstige patiënten: wanneer voor ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toege staan kan de hoofdverpleegkundi ge hiervoor speciale kaarten ver strekken Bezoektijden Kinderkhniek: Dagelijks: 15.00-15.45 uur en Hï.30 19.00 uur. Bezoektijden kinderafdeling Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30 19.00 uur. Alphen aan den Rijn Rijnoord: le-en 2e klas 11-11.30 uur; 13.30-14.15 uur en 18 30-19 30 uur; 3e klas: 13.30-14 15 uur en 18.30-19.30 uur. Kraamadehng 13.30-14.45 uur alleen voor echtge noten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.00-18.30 uur Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vliegverkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden ge meld by het informatiecentrum Geluidshinder Schiphol (tel. 020- 175000). i 10-16 i 13-16 Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat 4. t/m 18/11, Fototentoonstelling van werk van John Hartfleld, ma, do 12.30-20.30 uur; woe 10-20 30 uur; vr 10-17 30 uur. za van 10-13 uur. Art-tea-housc De Oude Rijn - Stille Ma re 4. t/m 30/11, tentoonstelling van olie verfschilderijen en keramiek van Peter Willems. di lm za van 10-18 uur; do tot 21 uur; zo 11-17 uur. hed^ lieums 13 november 1981 Honderd jaar geleden stond tn de krant: - In de "Neue Freie Preste" leest men de beschrijving van een instrument, dat een Weener geneesheer, dr. Mikulicz, docent aan de universiteit te Weenen, heeft uitgevonden om de maag van levende personen te onder zoeken. Daartoe wordt eene buis van 65 centimeter lengte en 14 millimeter dikte door de keel in de maag gebrachtdeze be vat een electrische leiding, twee waterbuisjes, een luchtbuisje voor het optisch apparaat. De maag wordt eerst leeggepompt en schoongewasschen. dan van binnen electrisch verlicht en zoo verkrijgt de geneesheer gelegen heid om zich van den toestand der maag van den lijder te overtuigen. De patiënt wordt vooraf door eene morphium- narcose verdoofd en kan in dien toestand de gastroscoop 10 15 minuten inhouden Hij blijft voldoende bij bewustzijn om de vragen van den genees heer te verstaan en door teekens te beantwoorden. Zoodra de pa tiënt het verlangt kan het in strument oogenblikkehjk wor den weggenomen. Het instru ment kan niet geheel worden omgedraaid, zoodat slechts de linkerhelft van de maag onder zocht kan worden met een gast roscoop. die van onderen een "venster" ter linkerzijde heeft Voor het onderzoek der rechter helft is een gastroscoop met een "i^enster" rechts nood tg Zoo n venster heeft in zijne nabijheid een prisma, dat het verlichte ge deelte onder het oog van den ge neesheer brengt Vij/lig jaar geleden Te SL Louis tm Amerika werd een rijke bonihandelaar door bandieten ontvoerd. Zij eischtcn een losprijs van 50 000 dollars Oogenschijnhjk ging men van de zijde van de familie van het slachtoffer daarop tn, doch toen de bandieten den los prijs in ontvangst willen ne men, bleek hun, dat de politie tn de zaak betrokken ivas en zoq goede voorzorgsmaatregelen had genomen, dat z\j de ban dieten kon arresteeren en den gevangen bonthandelaar be vrijden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 27