Ruim 150000 demonstranten verwacht
Studie op komst
over referendum
OCITIZEN
Op anti-kernwapendag in Amsterdam
Van Thijn wil nieuwe grondwetcommissie
"Uitkeringen
gemeenten
chaos"
een
Toch CDA-er op
vredesdemonstratie
"Gezondheid
studenten
bedreigd"
Computer signaleert
straks op snelwegen
Tientallen
artiesten
verhoord
Gemeentegids
in braille
Plant nu bloem
bollen voor
kleur in
voorjaar.
Hleut^
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1981
AMSTERDAM (GPD) - Amster
dam wacht zaterdag 21 novem
ber de grootste demonstratie, die
ons land sinds de bevrijding
heeft gekend. Deze verwachting
wordt uitgesproken door het or
ganisatiecomité voor de demon
stratie tegen kernwapens in Eu
ropa. De demonstratie wordt
georganiseerd door 21 organisa
ties en politieke partijen, waar
onder het IKV, de WI, Vrouwen
voor Vrede de PvdA en D'66.
Schattingen over het aantal de
monstranten komen uit tussen
de 150.000 en 200.000. De weers
omstandigheden zullen, volgens
het organisatiecomité, van in
vloed zijn op de uiteindelijke op
komst.
Om de grote toeloop van mensen te
kunnen verwerken is het start
punt van de demonstratie gewij
zigd. Oorspronkelijk zouden de
demonstranten vanaf de Dam
vertrekken, maar men heeft nu
gekozen voor het Museumplein,
waar meer mensen terecht kun-
Amsterdam is zich zorgvuldig aan
het voorbereiden op de grote
dag. Gemeenteambtenaren, ver
voerbedrijven, politie en de Ne
derlandse Spoorwegen zijn be
trokken bij de voorbereidingen
om zo de grote groepen mensen
die van heinde en ver naar de
hoofdstad zullen trekken, goed
te kunnen ontvangen.
De politie concentreert zich voor
namelijk op verkeersmaatrege
len. Extra manschappen van de
Mobiele Eenheid van buiten de
stad, om eventuele ongeregeld
heden in de hand te houden,
worden op dit ogenblik niet aan
gevraagd.
„Deze demonstratie is gericht op
vrede en daarom denken wij dat
alles vredelievend zal verlopen",
zegt politievoorlichter Hoorn
stra. „Wij denken dat we vol
doende kunnen werken met on
ze manschappen in de stad
Mocht een Mobiele Eenheid on
verhoopt nodig zijn dan kunnen
wij zelf al tien pelotons, dat zijn
ongeveer vierhonderd man, for
meren".
Wél zullen ongeveer tweehonderd
man extra worden ingezet bij de
verkeerspolitie om de grote aan
tallen bussen en auto's (voortdu
rend wordt benadrukt niet met
eigen vervoer te komen) in goede
banen te leiden. Daarvoor zijn
vijf speciale parkeerterreinen in
buitenwijken van Amsterdam in
orde gemaakt.
Extra treinen
De Nederlandse Spoorwegen zet
ten zes extra treinen in, voorna
melijk in Noord-Holland en de
zuidwest-Randstad. Vanaf de
verschillende stations in Amster
dam zullen pendeldiensten van
trams en bussen die per uur tie-
n- tot vijftienduizend mensen
kunnen vervoeren en metrolij
nen naar een punt in de binnen
stad rijden van waar de demon
stranten gemakkelijk naar het
startpunt, het Museumplein,
kunnen lopen.
Op het Museumplein zelf zal om
half elf 's ochtends een cultureel
programma beginnen, en ook an
dere centra in de stad, cafés,
theater en muziekcentra hebben
culturele activiteiten voor die
dag op hun programma staan,
die tot laat in de avond zullen du-
Op het Museumplein bestaat het
programma voornamelijk uit een
gratis optreden van artiesten uit
binnen- en buitenland, zoals de
Oostduitse zanger Wolf Bierman,
zangeres en actnce Adèle Bloe-
mendaal en cabaretier Freek de
Jonge. Ook zal een groot aantal
sprekers van de organiserende
partijen het woord voeren, zoals
PAGINA 7
Mient Jan Faber van het IKV.
Boy Trip van Pax Chnsti. Maria
ter Steeg van Vrouwen voor Vre
de.
Opvallend is dat op de sprekerslijst
weinig vrouwen (slechts twéé)
voorkomen. „Dat is ook van ons
een klacht naar het organ sa tieco-
mité toe", zegt een woordvoer
ster van „Vrouwen voor Vrede".
„Wij vinden dat er minstens zo
veel vrouwelijke sprekers moe
ten komen op de manifestatie".
Ook opvallend is dat op de spre-
Voor de demonstratie en manifes
tatie bestaat zeer veel belangstel
ling in het buitenland. Sympathi
santen uit Duitsland, Belgiè. En
geland. Zweden. Denemarken en
Frankrijk hebben al laten weten
in groten getale te zullen toestro
men.
DEN HAAG (GPD/ANP) Het kabinet wil een nieuwe staatscommissie instellen die
voorstellen voor verdergaande grondwetherziening moet bestuderen. Onderwerpen die
hierbij aan de orde moeten komen zijn onder meer de mogelijke invoering van een
adviserend referendum, gekozen Commissarissen van de Koningin en verbeteringen
van het parlementaire stelsel.
Minister Van Thijn (binnenlandse
zaken) kondigde deze nieuwe
commissie gisteren tijdens het
debat over de grondwetherzie
ning aan. „We moeten niet de op
vatting huldigen dat we met deze
herziening klaar zijn. Deze
grondwetherziening is een goed
stuk werk, maar er blijft nog heel
wat te regelen over", zo verklaar
de hij het voornemen een staats
commissie in te stellen.
Een volksraadpleging kan volgens
Van Thijn een „nuttige aanvul
ling op het huidige parlementai
re stelsel" zijn. Tot nu toe had de
Kamer vooral het oog op de ne
gatieve kanten van het houden
van een referendum, maar nu
blijkt er een meerderheid voor
DEN HAAG (ANP) - Er moeten
wettelijke regelingen komen die
orde scheppen in de chaos van
de verschillende soorten uitke
ringen die het rijk aan de ge
meenten betaalt. Dit is een voor
stel van de raad voor gemeentefi-
nanciên in het het advies dat gis
teren is aangeboden aan minister
Van der Stee (financiën) en
staatssecretaris Stuiveling (bin
nenlandse zaken).
De raad stelt dat er op het ogenblik
vijfhonderd verschillende soor
ten uitkeringen zijn. Die wild
groei kan het best worden be
streden, zo vindt de raad, door
om de vier jaar te bekijken of een
speciale uitkering kan worden
omgezet in een verhoging van
het gemeentefonds van een ge
meente. Ook vindt de raad dat de
noodzaak van zo'n speciale uit
kering vooraf duidelijker moet
worden aangetoond. Daartoe
moet in de wet worden omschre
ven wat de normen zijn voor het
toekennen van een speciale uit
kering.
De raad voor gemeentefinanciën
wil verder uitkeringen die met
elkaar samenhangen, zoveel mo
gelijk samenvoegen en koppel
subsidies afschaffen. Koppel
subsidies zijn subsidies die het
rijk aan instellingen geeft, op
voorwaarde dat de gemeente een
bepaald gedeelte meebetaalt.
WtERRAPPORTEN
ÏZÏ
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.-Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kópenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca
Istanbul
Tunis
geheel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
mist
geheel bewolkt
motregen
zwaar bewolkt
onbewolkt
geheel bewolkt
motregen
een motie van Nijpels (WD) te
zijn, die een studie naar de moge
lijke invoering van een volks
raadpleging wil.
Volgens Van Thijn moet de zaak
van alle kanten „bekeken en be
snuffeld" worden en vandaar
zijn voorstel het in de nieuwe
staatscommissie te laten bestu
deren. De bewindsman wilde
geen termijn noemen waarbin
nen de commissie zal moeten
rapporteren, alhoewel de motie
om een termijn van een jaar
vraagt.
Burgemeesters
Er is volgens Van Thijn geen meer
derheid in de Kamer om recht
streeks gekozen provinciale
commissarissen en burgemees
ters in te voeren, maar het kan
geen kwaad het in het pakket
van de staatscommissie op te ne
men. Uit het advies van de com
missie moet dan blijken of de
grondwettelijke benoemingspro
cedure moet worden veranderd,
meent hij.
Begin van de week heeft Van Thijn
een discussienota gestuurd aan
de Commissarissen van de Ko
ningin, waarin hij alternatieven
heeft opgesomd om gemeentera
den een grotere invloed te geven
op benoemingen van burge
meesters. Deze alternatieven lig
gen binnen de mogelijkheden
van de grondwet, aldus Van
Thijn.
"De huidige grondwetherziening
geeft geen antwoord op het pro
bleem van de invloed van de bur
gers op de politiek, terwijl toch
het stelsel van onze parlementai
re democratie verre van vol
maakt is", meent Van Thijn. Vol
gens hem wordt deze stelling
door de lange duur van kabinets
formaties bewezen. De staats
commissie moet daarom vooral
proberen oplossingen te vinden
voor de slechte gang van zaken
bij dergelijke formaties, aldus de
minister.
Buitenstaanders
Van Thijn betreurde het ten zeer
ste dat het kiesrecht voor buiten
landers, die in Nederland wonen,
bij de gemeenteraadsverkiezin
gen van volgend jaar nog niet
kan worden toegepast. De moge
lijkheid van deze wijziging van
het kiesrecht wordt met de
grondwetherziening geopend.
Van Thijn wil dat buitenlanders,
die driejaar in Nederland verblij
ven, stemrecht krijgen. Boven
dien moeten deze buitenlanders
zich verkiesbaar kunnen stellen.
De Kiesraad, die de minister in
deze zaken adviseert, is over de
ze kwestie verdeeld.
De meerderheid wil voor het stem
recht een criterium van drie jaar
en voor verkiesbaar stellen vijf
jaar. De minderheid adviseerde
de minister voor beide vormen
van kiesrecht een beperking van
vijf jaar aan te houden.
"Weinig heil"
De fractie van het CDA in de Twee
de Kamer ziet weinig heil in het
plan voor de nieuwe staatscom
missie. De christen-democrati
sche woordvoerder De Kwaad-
steniet zei gistermiddag in de
Tweede Kamer dat hij een staats
commissie overdreven vindt, nu
net een eerste commissie de
grondwet geheel heeft herzien.
Alleen wat betreft het consulta
tief referendum toont het CDA
enige inschikkelijkheid. De
Kwaadste niet zei dat een onder
zoek naar voor- en nadelen van
zo'n niet bindende volksraadple
ging voor zijn fractie nog wel
aanvaardbaar is. Maar dat mag
dan niet door een staatscommis
sie geschieden, want dat is een te
zwaar middel.
DEN HAAG (ANP) Premier Van Agt, die relatief veel tijd stopt in de
wielerij, kreeg gisteren in het Haagse perscentrum Nieuwspoort het boek
je "Dries op de fiets" van tekenaar Dick Bruynesteyn aangeboden. Het
werkje werd hem aangereikt door wielrenner Gerrie Kneteman die ver
volgens samen met de fietsende premier het boekje doorbladerde.
DEN HAAG (GPD) - Het CDA zal
volgende week zaterdag op de
anti-kernwapendemonstratie in
Amsterdam worden vertegen
woordigd door dr. Dick Kuiper,
lid van het CDA-bestuur. Kuiper
zei gisteravond desgevraagd „in
te stemmen met de algemene
doelstelling van de demonstra
tie".
Over die doelstelling was de laatste
dagen onenigheid ontstaan tus
sen het CDA en de organisatoren
van de demonstratie. Deze laat-
sten eisen dat officiële sprekers
tijdens de demonstratie alle ei
sen, zoals de organisatoren die
hebben geformuleerd, onder
schrijven.
Dat houdt met name absolute af
wijzing in van de plaatsing van
gemoderniseerde NAVO-raket-
ten in West-Europa. Het CDA-be-
stuur heeft steeds geaarzeld of
het die leus wel kan onderschrij
ven, gezien de meer genuanceer
de standpunten van het CDA
over deze zaak. Het CDA was wel
bereid tot een algemeen kritisch
standpunt ten aanzien van kern
wapens. De organisatoren van de
demonstratie lieten eerder weten
geen CDA-spreker te zullen toe
laten als deze die eisen niet on
derschrijft.
AMSTERDAM (ANP) - De ge
zondheidsproblemen van
studenten worden onder
schat. Op studenten zou de
wet op de arbeidsomstandig
heden ten volle van toepas
sing moeten zijn. Tot nu toe
besteden overheid en univer
siteitsbesturen te weinig aan
dacht aan de werk- en leef
omstandigheden van studen
ten. Gebrekkige werkom
standigheden in universitaire
gebouwen, maar ook de
steeds anoniemer wordende
relatie student-docent, wei
nig persoonlijke studiebege
leiding en zwaarder worden
de examen- en selectiedruk
vormen een bedreiging voor
de gezondheid van studen
ten".
Dit is de mening van de studen
tenartsen, verenigd in de Ne
derlandse Vereniging van
Universitaire Artsen, neerge
legd in een rapport over
werk- en leefklimaat van stu
denten. In een brief aan de
minister van onderwijs en
wetenschappen vragen zij
aandacht voor deze proble
matiek.
Spreekuur
hun spreekuurervaringen,
waaruit is gebleken, dat de li
chamelijke klachten van stu
denten voortkomen uit
geestelijke spanningen, psy
chosomatische klachten. Het
aantal klachten neemt in de
loop van de studietijd toe.
Veel van de klachten waarmee
studenten de arts bezoeken
zijn: spanningshoofdpijn,
buikklachten, moeheid, sla
peloosheid, hyperventilatie
en darmkrampen. Storingen
in de verhouding tot docen
ten, woonomstandigheden,
inkomen en rechtspositie zijn
enkele factoren die volgens
de studentenartsen de ge
zondheid bedreigen.
Zij verwachten dat de situatie
met de invoering van de
twee-fasenstructuur aan de
universiteiten nog zal ver
slechteren. De universiteiten
gaan naar de mening van de
artsen de invoering van de
studieduurverkorting, stu
die-intensivering en verho
ging van de selectiedruk to
taal onvoorbereid tegemoet
Er wordt geen enkele reke
ning gehouden met de gevol
gen voor de gezondheid van
de studenten.
Wensenlijst
De studentenartsen doen in
hun rapport een aantal aan
bevelingen ter verbetering
van de problemen: het reser
veren van een bedrag op de
universitaire begroting voor
onderzoek naar verbetering
van het arbeidsklimaat voor
studenten.
Verder een verplichte deelne
ming aan trainingsprogram
ma's en didactiek voor alle
docenten.
Tot slot een ziektekostenverze
kering voor alle studenten
zonder uitsluiting van de zo
genaamde "zware risico's" en
extra voorzieningen voor die
groepen studenten die de
meeste problemen ondervin
den zoals vrouwen, buiten
landers, aankomende eerste
jaars en werkstudenten.
Tussen Den Haag en Rotterdam
OOSTZANERWERF (ANP) - In enkele delen van het land, zoals in Oostzanerwerf, werd gisteravond weer
uitbundig St. Maarten gevierd, waarbij kinderen zingend en voorzien van lampions langs de deuren trokken.
ADVERTENTIE
geheel bewolkt
half bewolkt
half bewolkt
onbewolkt
BIJ DE TIJD ALS GEEN ANDER!
Alleen de Citizen juwelier verstrekt het officiële gorontiocertificoat.
RIJSWIJK (ANP) Minister Zee-
valking (verkeer en waterstaat)
zal op 19 november op Rijksweg
A-13 (Den Haag Rotterdam)
een 12 kilometer lang nieuw au
tomatisch signaleringssysteem
in gebruik stellen. In de loop van
1982 worden ook de rijkswegen
by Utrecht van een soortgelijk
signaleringssysteem voorzien
met de ontwikkeling en installa
tie is een bedrag van ongeveer 90
miljoen gemoeid.
Het nieuwe systeem moet twee
doelen dienen: het tijdig waar
schuwen bij ongevallen, mist en
gladheid en een doelmatig be
nutten van de wegcapaciteit.
Dankzij een volledige automati
sering kunnen deze functies wor
den vervuld. Via detectielussen
in het wegdek worden langs de
weg voortdurend gegevens over
het verkeer verzameld.
Elke vier seconden haalt een cen
trale computer deze gegevens op
bij de verschillende stations en
stelt deze een compleet verkeers
beeld samen van het beveiligde
weggedeelte. Op grond van deze
gegevens zal de computer zelf
standig maatregelen kunnen
treffen zodra het verkeerspa-
troon is verstoord. In het sys
teem zijn verschillende zekerhe
den ingebouwd om falen te voor
komen.
De automobilist merkt weinig van
de elektronica. Hij ziet slechts op
regelmatige afstanden de matrix-
borden boven de weg hangen.
Als dat nodig is zullen daarop
pijlen, kruizen en adviessnelhe-
den verschijnen, eventueel aan
gevuld met knipperlichten om
het wegverkeer attent te maken
op de boodschap.
Het systeem op de rijksweg Den
Haag-Rotterdam is een Euro
pees demonstratie-project waar
voor verkeersdeskundigen uit
onder meer Engeland, West-
Duitsland, Frankrijk, België en
Zwitserland belangstelling heb
ben. De dienst verkeerskunde
van Rijkswaterstaat is tien jaar
geleden begonnen de mogelijk
heden van verkeerssystemen te
bekijken. Het signaleringspro
ject van 12 kilometer wordt be
gin 1982 ook op de rondwegen
van Rotterdam toegepast.
In de loop van 1982 krijgen verder
Rijksweg A-12 tussen Abcoude
en Vianen en Rijksweg A-12 (ver
keersplein Oudenrijn tot Drie
bergen) dit automatische signa
leringssysteem., In principe
komt in Nederland ongeveer 600
kilometer snelweg (allemaal min
of meer belaste wegen) in aan
merking voor dit nieuwe sys
teem.
Het CDA-bestuur verklaarde al
eerder geen Tweede-Kamerlid of
bewindsman als officiële spreker
te zullen afvaardigen. Het CDA
vindt dat kamerleden en be
windslieden gebonden zbn aan
het regeerakkoord, waarin geen
duidelijke uitspraak over plaat
sing van de Kruisraketten wordt
gedaan. De organisatoren had
den een beroep gedaan op onder
anderen CRM-staatssecretaris
Hans de Boer, bekend atoompa
cifist.
Dr. Dick Kuiper, voormalig vice-
voorzitter van de ARP, zei giste
ren dat hij „positief zal inhaken
op het doel van de demonstratie,
het verwijderen van alle kernwa
pens uit Europa". Maar over de
manier waarop dat zou moeten
gebeuren zal vanuit het CDA
„iets eigens" worden gezegd. „Er
zal in elk geval een CDA-nuance-
ring te horen zijn".
Kuiper zei het overigens wel eens
te zijn met het doel van de de
monstratie. De organisatoren
hebben ook aangedrongen op
deelname van het CDA, aldus
Kuiper, „en dan krijgen ze het
CDA ook zoals het is". Hij voeg
de eraan toe het slecht te zullen
vinden als het CDA niet officieel
op de demonstratie vertegen
woordigd zou zijn.
Kuiper - die tijdens de demonstra-"
tie overigens slechts vyf minuten
spreektijd heeft, zoals alle spre
kers - zal dezer dagen eerst nog
een gesprek hebben met Mient
Jan Faber, de secretaris van het
interkerkelijk vredesberaad
IKV. één van de organisatoren
van de demonstratie. Dan zal
duidelijk worden of Kuiper als
CDA-spreker voor de organisato
ren aanvaardbaar is.
Op de demonstratie zullen namens
de politieke partijen onder ande
ren de fractieleiders uit de Twee
de Kamer Meijer (PvdA), Van
der Spek (PSP) en Beckers-De
Bruijn (PPR), alsmede de Twee
de-Kamerleden Nuis (D'66) en
Wolf (CPN) het woord oeren.
HILVERSUM (ANP) - D< Hilver-
sumse politie heeft na 1 et neer
schieten van de 36-jang; platen-
producer Bart van dei Laar in
zijn Hilversumse woning, al en
kele tientallen meest artiesten en
leidende figuren uit de muzie
kwereld gehoord om op het
spoor van de dader of daders te
komen. Vanwege de complexe
leef- en werkwereld van Van der
Laar overweegt de politieleiding,
die tot nu toe met 15 man aan het
verhoren is geweest, nog meer
mensen in te zetten.
Van der Laar werd dinsdagmiddag
neergeschoten en met een kogel
in de hersenen m het Acade
misch Ziekenhuis in Utrecht op
genomen. Volgens de pohtie was
zijn toestand gisteren tegen de
middag bijzonder kritiek en zou
den zijn overlevenskansen ui-
terst genng zijn.
GRAVE (ANP) - De gemeente
Grave geeft volgende week een
gemeentegids uit waarvan een
aantal exemplaren in braille is
gezet Het gemeentebestuur wil
hiermee tegemoet komen aan de
wens van een aantal visueel ge
handicapte inwoners.
Eind vong jaar, terwijl de gemeen
te bezig was voorbereidingen te
treffen voor een nieuwe uitgave
van de al jaren bestaande ge
meentegids. lanceerde de heer H.
Laps, een visueel gehandicapte
inwoner van Grave, het idee om
een aantal van die boekjes uit te
voeren in braille. Het gemeente
bestuur reageerde aldus gemeen
tesecretaris H Moonen onmid
dellijk positief.
ADVERTENTIE
