Neer inleveren. Bü SRVni^f
Croiset neemt ontslag
SRV. De zuinigste auto van Nederland.
Siebe v.d. Zee te mild behandeld
iöëgé/icht
Joost v.d.
Vondel
prijs voor
Kossman
Bij Amsterdams Volkstoneel
Un ballo in maschera
nog niet vlekkeloos
Steriel Zwanenmeer
In memoires
van Simenon
moet worden
geschrapt
Claveciniste overtuigt niet
i DONDERDAG 12 NOVEMBER 1981
RADIO - TV - KUNST
Prof. dr. E.H. Kossmann
DEN HAAG (ANP) - Prof. dr.
E.H. Kossman uit Groningen
is de Joost van den Vondel
prijs voor dit jaar toegekend.
De prijs, groot 20.000 Zwit
serse franken (27.000 gulden)
wordt hem 20 november aan
de Westfalische Wilhelms
universiteit in Munster
(West-Duitsland) uitgereikt.
De prijs wordt door genoem
de universiteit verleend op
voordracht van een interna
tionaal curatorium, beurte
lings aan een Nederlander,
een Vlaming en iemand uit
Noord-West-Duitsland. De
prijs is er voor eminente pres
taties op cultureel gebied, in
het bijzonder als ze een
grensoverschrijdend karak
ter hebben.
Prof. Kossmann, die in Gronin
gen aan de rijksuniversiteit
geschiedenis na de midde
leeuwen doceert, krijgt de
prijs voor zijn veelzijdig werk
op historisch gebied en in het
bijzonder voor zijn briljante
boek "De Lage Landen, 1780
tot 1940". Hij schreef het in
het Nederlands en in het En
gels.
Volgens het curatorium is het
boek een spirituele zeer goed
geschreven synthese van de
moderne geschiedenis van
Nederland en Belgiè tegen de
achtergrond van Europese
historische ontwikkelingen
en geestesstromingen. In het
bijzonder verrassend is het
beeld dat hij schetst van de
grote overeenkomsten en van
parallelle ontwikkelingen in
de geschiedenis van beide
landen na de scheuring van
1830, dit tegen de traditionele
visie, waarin vrijwel uitslui
tend tegenstellingen opge
merkt worden.
Ernst Heinricht Kossmann
werd in 1922 in Leiden gebor
gen, waar hij geschiedenis
studeerde en in '54 promo
veerde op een in het Frans
geschreven dissertatie over
de Fronde, een opstandige
beweging in Frankrijk in het
midden van de zeventiende
eeuw. In '58 werd hij hoogle
raar in de Nederlandse ge
schiedenis aan de universi
teit van Londen. In 1966
kwam hij naar Groningen.
99
99
HILVERSUM (ANP) - De onder
nemingsraad van de AVRO is het
niet eens met de vorige week be
kend gemaakte besluiten van het
algemeen bestuur inzake de wij
zigingen in de top van het bedrijf
en heeft in een brief aan het per
soneel aangekondigd naar de
rechter te stappen.
op de ondernemingsraden door
het algemeen bestuur procedure
le fouten zijn gemaakt en ander
zijds dat de directeur radio en te
levisie, Siebe van der Zee, gezien
de uitkomsten van een onder
zoek naar de topstructuur bij de
AVRO door een onafhankelijk
bureau, te mild is behandeld.
ter Keijzer vorige week met geen
woord heeft gerept over het tus
sentijds aanstellen van een soort
manager, die tijdelijk, totdat een
nieuwe algemeen directeur zou
zijn benoemd, de leiding van het
bedrijf van Van der Zee had
moeten overnemen. Dit zou door
het bestuur na het bekend wor
den van de resultaten van het on
derzoek, zijn toegezegd.
der Zee: te mild behan-
Het AVRO-bestuur heeft vonge
week besloten een nieuwe alge
meen directeur aan te trekken,
die zich echter voorlopig voorna
melijk gaat bezig houden met het
sociaal beleid en het markton
derzoek. De ondernemingsraad
vreest nu, dat deze benoeming,
die tot stand moet komen na het
maken van een profielschets en
een normale wervingsprocedure,
lang op zich zal laten wachten.
AMSTERDAM (ANP) Jules Croiset, de artistiek leider
van het Amsterdams Volkstoneel, heeft per 1 septem
ber 1982 zijn ontslag genomen. Volgens de voorzitter
van de Stichting Amsterdams Volkstoneel, prof. Ar
nold Heertje, bleek Croiset niet te zijn opgewassen
voor de taak die hij zich aanvankelijk gesteld had.
De 44-jarige Croiset kwam half 1979 bij het Volkstoneel en
volgde daarmee Beppie Nooy op, die kort tevoren plotse
ling was overleden. Croiset stelde toen een vijf-jaren plan
op waarmee hij de produkties van het Amsterdams
Volkstoneel wilde verruimen. De ideëen die Beppie
Nooy had over volkstoneel strookten niet helemaal met
die van Croiset.
Hij wilde méér dan alleen "Rooie
Sien" en "Ronde Ka". Er zouden
andere stukken gespeeld gaan
worden met in de toekomst zelfs
een stuk van Bredero. Die nieu
we lijn binnen het Volkstoneel
deed toen de drie zoons van Bep
pie Nooy uit ergernis vertrekken
en zij richtten hun eigen Nooy's
Volkstheater op. Volgens prof.
Heertje heeft de onenigheid, die
toen ontstond absoluut niets te
maken met het vertrek van Croi
set. "Hij heeft ziqh verkeken op
zijn vijf-jarenplan. Hij had enor
me ideëen en initiatieven, maar
het het bleek meer te zijn dan
wat hij zou kunnen uitvoeren, al
dus de stichtingsvoorzitter. Ove
rigens zou het vijf-jarenplan van
Croiset wel doorgevoerd worden
bij en door het gezelschap. Wie
de opvolger van Jules Croiset is,
is nog niet bekend.
Ook wist prof. Heertje niet te ver
tellen wat de verdere plannen
van Croiset na september het
volgend jaar zijn. Zelf was Croi
set niet bereikbaar voor com
mentaar. Voorlopig heeft de ar
tistiek leider het echter nog druk
met het huidige stuk van ht Am
sterdams Volkstoneel "Circus
Knie"en ook de volgende pro-
Jules Croiset: niet opgewassen
duktie van het Volkstoneel "An
ne Frank" dat vanaf mei volgend
jaar gespeeld gaat worden maakt
Croiset nog mee.
AMSTERDAM - Het is inmiddels
alweer de derde keer dat de Ne
derlandse Operastichting Verdi's
"Un ballo in Maschera" in de de
gelijke enscenering van John
Copley en Carl Toms op het re
pertoire heeft genomen. Het me
rendeel van de solisten was dan
ook bij vorige gelegenheden al te
horen, evenals het Utrechts
Symfonie Orkest dat wederom
het instrumentale aandeel voor
zijn rekening nam. Van de nieu
welingen in deze produktie over
tuigde vooral Lillian Watson als
een parmantige page die voor de
lichtstraal in deze opera moet
zorgen. In haar spel toonde de
Engelse sopraan soms iets te veel
beweeglijkheid, maar met haar
heldere timbre en haar trefzeke
re voordracht maakte zij van
haar travestierol een kittig en
ontwapenend gebeuren. Cora
Canne Meijer toonde als de waar
zegster Ulrica wel haar toneel-
persoonlijkheid, maar miste de
diepe borsttonen om deze rol een
geheimzinnig of onheilspellend
karakter te geven. De derde
nieuwkomer was de dirigent
Bruce Ferden, een jonge Ameri
kaan met veel gevoel voor thea
ter die met veel elan voor mo
menten van onstuimig orkestraal
effectwerk wist te zorgen. De
coördinatie met het toneel liep
niet helemaal vlekkeloos, maar
dreigende ontsporingen wist hij
steeds opnieuw in te dammen en
het boe-geroep na de tweede
pauze was buiten proporties.
De vertolkers van de amoureuze
driehoek waren gisteravond tij
dens de première niet bepaald op
dreef en het leek er zelfs op of het
noodlot de voorstelling achter
volgde. Zowel Christina Deute-
kom als Jan Derksen leken in het
begin last te hebben van de
weersgesteldheid, maar herstel
den zich in de loop van de avond
waarbij vooral zanger-acteur Jan
Derksen voor enkele markante
momenten zorgde. De tenor
Adriaan van Limpt had een ge-
Scène uit 'Un Ballo in Maschera' met rechts knielend Christina Deute
kom.
lukkiger begin, maar leek het in
de tweede akte hartgrondig on
eens met de dirigent over het te
volgen tempo en bracht door zijn
neiging tot uitgesponnen pathe
tiek het tempo van de voorstel
ling even in gevaar. Vervolgens
bleek na de tweede pauze zijn
keel door een plotselinge aan
doening te zijn getroffen, waar
door hij de opera alleen nog met
de grootste moeite kon uitzin
gen. Het is te hopen dat volgende
voorstellingen onder een geluk
kiger gesternte plaatshebben
Dat zal dan in Scheveningen blij
ken op 26 en 28 november en
Amsterdam op 15, 16, 18 novem
ber en 4,7,16,20 en 22 december.
PAUL KORENHOF
PARIJS (DPA) - Een rechtbank in
Parijs heeft bepaald dat enige
korte passages in de 'Memoires
intimes' van de Frans-Belgische
romanschrijver Georges Sime
non moeten worden geschrapt.
Naar gisteren in de Franse hoofd
stad werd vernomen, moet de
Parijse uitgever zinnen die als
compromitterend voor de echt
genote van de auteur worden be
schouwd, onleesbaar maken.
Georges en Denyse Simenon leven
sinds 15 jaar gescheiden. Hun
dochter Marie Jo pleegde in 1979
op 25-jarige leeftijd zelfmoord.
Een verzoek van mevrouw Sime
non tot inbeslagneming van het
boek werd afgewezen.
LEIDEN - Het "Ballet Classique
de Paris" van gisteravond in de
Stadsgehoorzaal met het ballet
"Het Zwanenmeer". Dit interna
tionale gezelschap onder leiding
van Nicolas Beriozoff wist met
haar versie dat meer dan een
eeuw oude ballet bepaald geen
nieuw leven in te blazen. Tech
nisch gezien was het niet onaar
dig wat de meer dan dertig dan
seressen en dansers van het ge
zelschap lieten zien. Het bleef
echter bij het vertonen van indi
viduele technische hoogstand
jes, bezieling en persoonlijke vi
sie kwamen helemaal niet tot ui
ting. "Het Zwanenmeer" bleef
daarmee een steriel sprookje
zonder zeggingskracht.
Dat gebrek aan persoonlijkheid
kwam het duidelijkst tot uiting
bij de beide hoofdrolspelers. De
mimiek van Jacques Dombrows-
ki, die de rol van prins speelde,
beperkte zich tot een voortdu
rende plichtmatige glimlach.
Jeanette Jacquet, die de prinses
en de zwarte zwaan speelde, kon
de grote inspanning die deze
zware rollen haar kostten, niet
verhullen. Ze moest, als zovelen
van het gezelschap, geregeld
naar de toppen van haar kunnen
reiken om de rol te volbrengen
en dat kwam de sierlijkheid, die
haar aandeel vereist, niet ten
goede.
Het Zwanenmeer is een ballet dat
niet alleen veel eist van ieder van
de uitvoerenden, afzonderlijk
maar vooral ook van de groep als
collectief. De dansers en danse
ressen bleken in het algemeen
hun solodelen redelijk goed aan
te kunnen, maar juist de grootste
patronen, die 'Het Zwanenmeer'
bevat waren zonder uitzondering
erg rommelig.
Voor een belangrijk deel lag dat
ook aan het veel te kleine po
dium van de Stadsgehoorzaal.
Als daarop twintig mensen dan
sen verandert elk sprookje meer
onherroepelijk in een kikkerbad
vol vleugellamme zwanen. Ook
de hofscènes ontaardden in een
gekrioel van elkaar in de weg lo
pende dansers, die hun sprongen
moesten inhouden om niet par
does over de rand van het po
dium in het publiek te springen.
Ook de protserige ouderwetse de
cors en kostuums en de overda
dige bewegingen, die volgens
sommigen nog steeds onsmake
lijk met klassiek ballet verbon
den zijn, droegen bij tot de stoffi
ge en levenloze indruk, die "Het
Zwanenmeer" in de versie van
het Ballet Classique de Paris
maakte. Van een gezelschap dat
al jarenlang met de grote ballet
ten van Tschaikowsky door Eu
ropa toert, zou je veel beter mo
gen verwachten.
ARIEJAN KORTEWEG
LEIDEN - Met een thematisch
opgezet programma concer
teerde gisteravond in de Ka
pelzaal de Engelse clavecinis
te Anne de Buck. Voor de
pauze twee werken van Louis
Couperin, twee werken van
Johann Jacob Froberger en
na de pauze twee werken van
Jean-Henri d'Anglebert, al
len tijdgenoten. Dit was één
van de redenen dat het ge
heel wat saai neigde te wor
den. De Suite in a kleine terts
van Couperin doet met zijn
vele versieringen wat gekun
steld aan en daardat de Buck
enigzins afstandelijk speelde
werd het geheel wat 'leeg'.
Ook de Suite in c kleine terts
van Froberger, een speciali
satie van de Buck, kwam niet
geheel overtuigend over. De
stijl van Anne de Buck straat
veel rust uit, doch neigt daar
door soms wat eentonig te
worden, hoewel dit ook aan
de uitgekozen stukken ligt.
De vele versieringen werden
zeer soepel gespeeld. Helaas
zaten er voor de pauze enkele
storende haperingen in. Na
de pauze was het geheel eens
stuk boeiender, doordat de
componist d'Ajiglebert de
clavecimbel van meer kanten
belicht. De Gigue onder an
dere uit de Suite in d kleine
terts was doorzichtig en
boeiend. De Variations sur
les folies d' Espagne werden
spontaan en minder afstan
delijk, zoals voor de pauze
het geval was, gespeeld. Door
de aardige toeüchtingen en
het kleine aantal concertgan
gers had het geheel wat weg
van een huiskamerconcert.
CAECILE HOUTMAN
Filmpionier Gance overleden
PARIJS (AP) - Abel Gance, één
van de pioniers van de Franse ci
nema, wiens film "Napoleon" be
hoort tot de eerste klassieke
meesterwerken, is in Parijs
overleden. Gance is 92 jaar oud
geworden.
Zijn eerste grote films waren "j'Ac-
cuse" (1923) en "La roue" (1924).
De eerste versie van zijn belang
rijkste werk "Napoleon" werd in
1927 al een klassieker van de
stomme film. Tijdens zijn leven
heeft hij van deze film verschil
lende versies gemaakt. Gance
heeft veel geëxperimenteerd met
filmprojectie op drie doeken en
andere nieuwe technieken.
ADVERTENTIE
Niet meer sjouwen, de SRV brengt 't voor scherpe prijzen voor de deur. IiZLlM
NEDERLAND 1
18.20 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.28 - Avanti. Avanti (TELEAC)
18.58 Journaal (NOS)
19 00 Het mysterie van de verdwenen schoolmeisjes, jeugd
film (VARA)
20.10 - Twee voor twaalf (VARA)
20.50 - Kijk haar. Vrouwenprogramma (VARA)
21.37 Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag Vandaag (NOS)
22.10 - Artsenij (NOS)
22.45 Journaal (NOS)
22.50 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Paspoort voor Turken (NOS)
18.35 Sesamstraat (NOS)
18.50 Jeugdjournaal (NOS)
18.59 Er was eens... (KRO)
19.25 Smokkelaar (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20 27 - Waarom hebben ze het Evans niet gevraagd tv-seric
(KRO)
21.20 - Brandpunt (KRO)
21.55 De Sullivans (KRO)
22.20 - Opstanding der bomen, filmportret (KRO-RKK)
23.10 - Journaal (NOS)
23.15 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
IKegion. progr. NDR: 18.00 Drei Da-
men vom Grill, tv-serie. 18 30 Ac
tual. 18.45 Kleuterseric. 18.55 Re
gion. progr. 19.25 Sport. 19.59 Pro-
gr.overz. WDR: 18.00 Inform, progr.
18.15 Der Leidensweg, tv-serie. 19.15
Actual. 19.45 Concert.) 20.00 Journ
20.15 Aktuele documentaire. 21.00
Muzikaal amus.progr. 21.45 Inform.
DUITSLAND III
18.00 Gevar. kinderpro gr 18.30 Cur
sus natuurkunde. 19 00 Filmreporta-
ge. 19.45 Journal 3.20 OOJourn 20.15
Die Dame ohne Kamehen (La signo-
ra senza camelia), speelfilm. 21.55
Film portret 22.40 Fïlmreportage.
23.25 Journ.
BELGISCHE TV
DUITSLAND II
18.20 Der Bastian, tv-sene. 18.57
Progr.overz. 19.00 Journ 19.30
Schlagers. 21.00 Actual. 21.20 Duits
allerlei. 22.05 Die Patriotin, essay-
film. 0.05 Journ.
door derden 19 37 Mcded. i
gen. 19 45 Nieuws. 20.10 Spelprogr.
20.40 Aktual.magazine. 21.30 Dallas,
tv-sene. 22.15 Sport 22.45 Nws.
18.00-20.10 Zie net 1. 20 10 Docum.
progr. 22.15 Filmrubriek.
In de televisie-actualiteitenrubriek Brandpunt wan de KRO
wordt vanavond een reportage uitgezonden over de actie van de
rijkspolitie tegen veertien tankschepen met chemisch afval bij Dor
drecht. Brandpunt heeft voorts bijdragen over de mogelijkheid om
het middel interferon tegen kanker op grote schaal te produceren
en over het tekort in ons land aan mogelijkheden tot het opnemen
van geestelijk gehandicapten, die thuis niet meer verzorgd kunnen
worden. (Nederland 2, 21.20 uur).
"Opstanding der bomen" is de titel van de documentaire over de
priester, beeldhouwer en dichter Omer Gielliet die de KRO-televi-
sie vanavond uitzendt. Omer Gielliet is pastoor in Breskens. Hij is
in Zeeuws Vlaanderen en daarbuiten bekend om de beeldhouw
werken die hij maakt en waarmee hij onder meer zijn kerk ver
siert.
Behalve in beelden drukt Omer Gielliet zich ook uit in zijn gedich
ten, Een deel daarvan is gebundeld onder de titel "Opstanding der
bomen". (Nederland 2, 22.20 uur).
In het programma "Artsenij" wordt vanavond de ziekte van
Ménière aan de orde gesteld. Het betreft hier een kwaal die nogal
eens op oudere leeftijd voorkomt. Het zijn aanvallen van duizelig
heid en oorsuizen waarvan de oorzaak nog met goed bekend is.
Verder wordt er in dit programma naar aanleiding van het eind
november in ons land te houden hartpatiëntencongres een inter
view uitgezonden met een bekende Amerikaan toie men het hartin-
farct met aanziet Tenslotte: contactlenzen en ogen tn het alge
meen. Er is nog onenigheid tussen oogartsen en opticiens over de
bevoegdheid ogen te mogen onderzoeken. (Nederland 1,22.10 uur).
DONDERDAG 12 NOVEMBER
HILVERSUM I
NCRV 18.0b Hier en nu-magazine.
19.02 (S) De wereld zingt Gods lof.
19.45 (S) Leger des Heilskwartier.
20 03 (S) Vierkant 21.02 (S) Op de
vrije toer 21.53 (S) Om nooit te ver
geten 22.02 (S) NCRV Donderdag
Sport 22.50 Politiek bekeken. NOS:
23.02 (S) Met het oog op morgen.
KRO 0.02 (S) De nachtspiegel 1.02
(S) Niemandsland. 6.02 (S) Van 6sen
klaar wakker.
HILVERSUM II
AVRO; 18.00 Nws 18.10 AVRO's
Radiojourn PP 18 20 Uitz. van de
RPF IKON: 18.30 Kleur AVRO:
19.00 Academie. 19.20 Richting
19.30 Licht orkestmuz 20 00 Nws.
20 03 De jus in 'n kuiltje en andere
zaken die het leven kunnen veraan
genamen. 2115 Cultuur Perspectief.
TELEAC: 21.30 Micro-electronica in
bedrijf. 22.00 Management AVRO
22.30 Nws. 22.00 Trefpunt 23.00 (S)
Jazz Spectrum. 23.55 Nws
HILVERSUM III
TROS: 18.04 De Avondspits. 19.02
Poster. 20.02 Ferry Maat's Soul
Show. 22.02 Sesjun jazz en blues.
23.02 LP-werk.
HILVERSUM IV
20.00 (6) KJass. kamermuziek. 20.20
(S) Omroeporkest met soliste mo- HILVERSUM IV
derne muziek 21 30 (S> Operettemu
ziek. 21 55<S)Senilitaof Als een man
ouder wordt hoorspel.
HILVERSUM U
VPRO (7-30.8 00 en 8 30 Nws NOS:
9 05 Gymn v d. vrouw 9 15 Werk
bank 9.25 Waterstanden 9 30 Nws,
VPRO 932 Expres VPRO 10 30
Nws. 10 32 Democriet AVRO: 11.05
Schoolradio. 11.20 Switch on.
TROS 11.32 Week in week uit
12.20 Agrana. 12.26 Mcded voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36
Aktua. 13 00 Nws. 13 11 Inkijk met
Inbar. 13 30 Nws NOS 13.32 Meer
over minder. 1430 Nws TELEAC
14.32 In het ziekenhuis NOS: 15 02
Spiegel van Belgie. 15.30 Nws 15.32
Het gesprek van de dag 16 30 Nws.
16 32 't Kan van nut zijn 17.00 Jour-
nalistenforum. 17.30 Nws VOO:
17.36 Info magazine (J 8.00 Nws.)
HILVERSUM III
EO-Metterdaad-Memo 8 05 Tijd
sein. 9 03 De muzikale fruitmand.
10.03 Muziek Motief 10 45 Passapor-
to per il ciclo progr. voor Italianen.
NCRV 11 03 Pop non stop. 12.03
Goetemiddag (Ong. 12.15 Weer-
praatje, 13.30 Filmnieuws VOOt
14 03 Tipparade. 15.20 Popjournaal
15.30 Top 40
VRIJDAG 13 NOVEMBER
HILVERSUM I
Echo 8 03 Echo) 9 03 (S) Mensen e
medeklinkers 12.03 (S) Tussen de
middag Tussen de mensen. 13 06
NOS: 7 00 Nws 7 02 (S) Vroeg klass.
<8 00 Nws.) 9.00 (S) Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance. 930
(S) Wiener Festwochen 1981 Wiener
Singakademic. koor en symfonic-
i de Oostenrijkse' Omroep
ingsolisten klass muz VOO
11.00 (S) Muziek voor miljoenen.
terwerken NOS 13 00 Nws 13 05
(S) Nederlandse Muziek magazine
VPRO 15 00 17 00 <S> De Rencon
tres de la guitarv in Castrvs - deel
