Piet Buis: koninklijke reporter
[fill
Toneelstuk over v.d. Lubbe
-<Ti
(f^vjmdaag^
toegelicht
Polygoon-directeur met pensioen
Kunstenaars bezetten uit
protest Van Abbe-museum
Gratis boekenkrant
metverrassende aanbiedingen.
2D
Virtuoos cello-spel
Harro Ruijsenaars
DINSDAG 10 NOVEMBER 1981
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
SPIJKENISSE (ANP) - Komende
donderdag neemt het Amster
damse toneelgezelschap Hookei
het stuk 'Marinus, vuur en as'
van Peter Hille in Spijkenisse
in première. Het behandelt het
wel en wee van de Nederlander
Marinus van der Lubbe, die er
door de nazi's van werd be
schuldigd in 1933 de Rijksdag in
brand te hebben gestoken.
Schrijver Peter Hille gaat er in
zijn werk van uit dat Van der
Lubbe inderdaad de brandstich
ter was.
In zijn stuk probeert Hille het we
zen van Van der Lubbe bloot te
leggen en daarmee Van der Lub-
be's verlangen en onheil af te
wenden dat hij duidelijk voor
zich zag: het opkomend fascis
me. Mogelijk worden in het stuk
ook de getuigenissen van twee
brandweerlieden gebruikt die
later hebben verklaard bij aan
komst in het brandende gebouw
door enkele leden van de Gesta
po van hun bluswerk te zijn
weerhouden.
De zaak Van der Lubbe is nog
steeds niet volledig helder. Nog
vorig jaar drong Robert Kemp-
ner, indertijd bekend geworden
als openbare aanklager tijdens
de processen tegen nazi's in
Neurenberg, aan het proces te
gen de uit Oegstgeest afkomsti
ge metselaar te heropenen.
Kempner wilde bewijzen dat
niet Van der Lubbe een misda
diger was maar zijn terechtstel
ling een misdaad. Ook de broer
van Marinus, Jan van der Lub
be. heeft zijn leven lang gevoch
ten voor heropening van het
proces met als doel eerherstel
voor zijn broer.
Na de première in Spijkenisse
speelt Hooker in Odeon in Am
sterdam en trekt daarna verder
met het stuk het land door.
men van Farah Dibah en de sjah
van Iran op de avond voor hun
huwelijk. Door ruiten en roeden
om de concurrenten te vlug af te
zijn, om filmreportages van grote
gebeurtenissen een dag later al
op de Cineac-doeken te hebben.
De krenten in de pap.
Ja in 1948 tot chef-cameraman te
zijn gepromoveerd, de speelfilm
van Koolhaas „De dijk is dicht"
te hebben gedraaid en in binnen-
en buitenland een groot aantal
opdrachtfilms te hebben ge
maakt, kreeg Buis in 1952 de
taak om onder regie van de Ame
rikaanse journalist Dudley Hale
de film „Royalty at home" te ver
vaardigen. Van die tijd dateert
dus zijn goede (want op een ver
trouwensbasis berustende) rela
tie met het koninklijk huis.
„Royalty at home", een overheids
opdracht, was bedoeld als intro
ductie van een officieel bezoek
van het koninklijke paar aan de
Verenigde Staten, dat door Frits
Wassenburg zou worden ge
filmd. Die werd echter op de eer-
HILVERSUM (GPD) - „Als jongen was ik gek op reisver
halen en droomde ik ervan zelf al die vreemde landen
te bekijken. Zonder te kunnen vermoeden dat het er
echt nog eens van zou komen". En hoe. Wie pijltjes op
een globe afschiet kan er haast zeker van zijn een land
te prikken waar Polygoons Piet Buis ooit wel eens met
de camera op de schouder heeft rondgesjouwd. Soms
voor documentaire films, meestal als „koninklijke" re
porter: de vele royalty-reizen waarvan hij het
beeldverslag maakte, voerden hem over de hele we
reld.
(Jok na in 1963 tot directeur te zijn benoemd bleef heer
Buis leider van de filméquipes die staatsbezoeken en an
dere vorstelijke visites aan vaak verre landen vastlegden.
Nu de pensioengerechtigde leeftijd en daarmee het mo
ment van afzwaaien is aangebroken, komen de herinne
ringen aan al dat reizen en trekken aanstormen. Grootste
belevenis? De eerste trip, de openingsvlucht van de
KLM in 1946, van uitgeteerd Nederland naar New York,
waar hij in zijn uit beddelakens gefabriceerde regenjas
kolkend en lichtend Broadway op zich liet inwerken en
alleen maar kon denken: Tjee, dat ik hier nu sta...!
Dit reisje stempelde Piet Buis met-
een tot „buitenland-expert" van
het bedrijf, waar hij bijna een
halve eeuw en dat vrijwel zonder
ziekteverzuim heeft volgemaakt.
Nog hetzelfde jaar werd hij uitge
zonden naar de West om daar een
serie journaalonderwerpen, ge
volgd door een reeks documen
taires te produceren. Een avon
tuurlijke tijd. Brengt het vlieg
tuig je nu binnen enkele uren in
de diepste binnenlanden van Su
riname, toen kostte het vier, vijf
weken om per koijaal het grens
gebied van Brazilië te bereiken,
waar de indianengemeenschap
sinds mensenheugenis geen
blanken meer had gezien.
De boerenzoon uit de Haarlemmer
meer dankte zijn nieuwe status
aan een gelukkig toeval. Op „dol
le dinsdag", in september 1944,
was de driekoppige cameraploeg
van het journaal de oprukkende
geallieerden tegemoet getrok
ken, met het gevolg dat dit trio
na de bevrijding nog steeds ac
tief was voor de Legerfilmdienst.
Dat gaf Piet Buis de kans om - te
beginnen met de intocht van de
Canadezen in de hoofstad - als
.echte" journaal-cameraman te
operen. Startschot voor een
spectaculaire loopbaan, waarin
hij - 24 keer per seconde scorend
- genoeg celluloid heeft belicht
om er, als al die stroken aan el
kaar zouden zijn geplakt, mis
schien wel tien keer de aardbol
mee te kunnen omspannen.
Een carrière, meent hij zelf, is voor
95 procent een kwestie van geluk
en voor vijf procent afhankelijk
van de capaciteit om voor dat ge
luk klaar te staan. Aan die initia
tieven heeft het Buis nooit ont
broken. Toen hij in 1932 was aan
genomen om voor zes gulden in
de week als manusje van alles in
het Polygoon-laboratorium in
Haarlem de kachels aan te ma
ken en de ontwikkelde films te
drogen te hangen, kocht hij van
zijn eerste gespaarde centjes een
platencamera en ging daarmee
gewapend 's zondags, de enige
vrije dag, op zoek naar branden
de boerderijen, in het water gere
den automobielen en soortgelij
ke calamiteiten. Voor een foto
daarvan betaalde het Haarlems
Dagblad grif een tientje en dat
was mooi meegenomen in die ar-
moe-troef tijd.
Al doende werd ook wat kennis
omtrent filmmateriaal en belich
ting opgedaan. Het gezeul met de
loodzware statieven en camera
koffers als assistent bij
journaalopnamen was aan de
jonge Buis ook goed besteed: „Je
zag hoe er werd gewerkt, het gaf
je de gelegenheid om het vak van
de grond af te leren". Dat moest
zo ook wel, want van een
filmacademie was nog geen spra
ke. Van betaald overwerk even
min. „Je kon hoogstens eens een
klein extraatje krijgen als je dag
en nacht in touw was geweest".
Na enige tijd werden hem kleine
filmklusjes toevertrouwd, ge
woonlijk gepaard gaande met
pittig klauterwerk. Overzichtjes
maken van voetbalwedstrijden
op het dak van het Olympisch
Stadion of uit een kraan een te
waterlating filmen. De bazen
vonden het goed genoeg om hem
al in 1936 met de opnamen voor
een geluidsfilm over de Wereld
Jamboree in Vogelenzang te be
lasten. „De praktijk als de leer
school; als je een beetje reporter-
bloed had en kennis van de ca
mera kon je een heel eind ko
men".
Piet Buis bergt zijn filmcamera op.
ste dag door een hartaanval ge
troffen en Piet Buis, nog dezelf
de nacht op weg naar New York,
nam zijn plaats in - misschien
wel de moeilijkste opgave in zijn
loopbaan.
Al die koninklijke, prinselijke en
prinsesselijke reizen die hij met
de camera heeft verslagen waren
„machtig interessant, maar vroe
gen onzettend veel". „Het filmen
zelf is het minst inspannende,
dat is een kwestie van routine.
Maar om alles goed georgani
seerd te krijgen, dat geeft de pro
blemen. En in het begin moest je
alles zelf doen. Je was je eigen
produktieleider, je eigen regis
seur, je eigen cameraman en je
eigen expeditieknecht".
Ander karakter
Het bioscoopjournaal, volgens het
woordenboek nog steeds „een
overzicht op film van de belang
rijkste gebeurtenissen van de
week", heeft in werkelijkheid al
lang een totaal ander karakter.
Voor het 'hot news' kregen we de
buis; Polygoon, waarvan hoofd
redacteur Philip Bloemendal nu
ook directeur is geworden, be
wijst tegenwoordig zijn be
staansrecht onder meer met uit
gediepte onderwerpen. Mini-do
cumentaires, waarvan de kwali
teit omgekeerd evenredig is aan
de omvang van de staf. Daardoor
is het in zo'n 250 theaters een
graag gezien programma-onder
deel.
De scheidende directeur, die ook
de produktie leidde van de kleu
renfilms over het huwelijk van
Beatrix en over haar inhuldiging,
werkt nu nog aan een film over
de consititutionele monarchie
met de koningin in de „hoofd
rol". Piet Buis vindt de vervul
ling van die opdracht een mooie
afronding van een bijzonder inte
ressante en boeiende loopbaan.
En daarna? Toch weer reizen na
tuurlijk, zij het nu als toerist. En
vooral fotograferen; die hobby
kan eindelijk weer worden opge
pakt „Maar zeker niet filmen.
Dat heb ik nu wel genoeg ge
daan".
FRED RAADMAN
EINDHOVEN (GPD) Een groep van ongeveer dertig kunstenaars heeft
maandagmiddag gedurende enkele uren het Eindhovense Van Abbe-
museum bezet gehouden. De politie maakte toen het museum ging
sluiten, een einde aan de bezetting. De kunstenaars protesteerden op
deze manier tegen het besluit van de gemeente Eindhoven om het voor
malige fabriekscomplex van Philip Morris te slopen.
De gemeente wil het complex na de sloop bestemmen voor de bouw van
kantoren, openbare en bijzondere gebouwen, een 50-tal woningen en,
in een later stadium, voor een parkeergarage. De bezetters daarentegen
willen aan het complex, gelegen in het centrum van Eindhoven, een
sociaal-culturele bestemming geven.
Volgens hen is het Philip Morris-complex een van de laatst overgebleven
voorbeelden van 19e-eeuwse fabrieksarchitectuur en is het als zodanig
van cultuurhistorische betekenis voor Eindhoven als industriestad.
ADVERTENTIE
De gratis boekenkrant van De Slegte is weer uit. Vol nieuwe
boeken voor verrassend lage prijzen.
Even wat voorbeelden noemen Kleding en mode
in kleur 1550 1760. Van 29.50 voor 9.95. De animatiefilm
vóór en na Walt Disney. Van 45.- voor 29.50. Het groene
geloof. Een geschiedenis van htl vegetarisme van 32.50
voor 3.95. Het komplot. Van 35.90 voor 9.95.
De Slegte is een goeie voor voordelige boeken.
Snel halen dus die kryit bij
Boekhandel J. de Slegte b.v. Breestraat 73.2311CJ Leiden. TH 071 -12 20 07.
NEW YORK -
Kent u haar nog,
de Amerikaanse
zangeres Connie
FrancisDe
vertolkster van
liedjes als
'Lipstick on your
collar'en 'My
happiness' staat
weer voor de
microfoon.
Precies zeven
jaar nadat ze na
een optreden op
een muziekbeurs
in New York werd
aangerand
verscheen ze op
het podium van
dezelfde beurs.
HILVERSUM (ANP) - De raad
van beheer van de NOS (het da
gelijks bestuur) is tegen de door
één van de leden van het alge
meen bestuur onlangs geopper
de mogelijkheid al in de zomer
van 1982 door te gaan met het
jeugdjournaal. Zoals bekend
wordt het jeugdjournaal in de
De raad van beheer vindt, dat men
beter eerst een proefperiode van
twee jaar, die eind 1982 afloopt,
kan afwachten alvorens een be
slissing te nemen over doorgaan
tijdens de zomerperiode.
Stunts
Aan dat reporterbloed heeft het
Piet Buis nooit ontbroken. Een
echte journaalman, die nog glimt
van genoegen wanneer hij aan
sommige stunts en hoogstandjes
terugdenkt. Als enige verslagge
ver tijdens de zilveren bruiloft
van Juliana en Bernhard in een
bus vol gekroonde hoofden naar
de Keukenhof. Exclusieve opna-
LEIDEN - De cellist Harro Ruijse-
naars en de pianist Antoine Oo-
men verzorgden gisteravond het
tweede K&O concert in de cello
serie.
Harro Ruijsenaars is een knap cel
list, hij is bovendien een muzi
kant in de beste betekenis. De,
twee speelden uitsluitend Beet
hoven: Twaalf variaties op een
Handel-thema uit Judas Macca
beus ("Seht, er kommt mit Preis
gekrönt"), de Sonates in g-klein
en A-groot. Harro Ruijsenaars
speelt net zo met de toon als
Beethoven met de motieven.
Zijn spel is luchtig-virtuoos,
maar niet in het minst opper
vlakkig. Hij vertolkte in elk van
de drie gevallen trefzeker het ka
rakter. De variaties en de g-moll-
Sonate dateren beiden uit 1796,
de Sonatin A dur uit 1808. Dit
verschil van aard. het onbekom
merd jeugdige en de ernst van
het komende, reeds waarneem
baar.
De pianist sloot zich zonder eigen
persoonlijkheid te verloochenen,
zeer nauwgezet bij de cellist aan.
Harro's snelle, nu en dan gejaag
de tempi bezwaarden Antoine
blijkbaar niet. Het spel van de
twee partners ging volkomen ge
lijk op. vormde een levendige on
geforceerde twee-eenheid. De
uitbeelding van de specifieke ka
rakters hield bij de toehoorders
de spanning er in. Ze werden
niet met een uniforme geluids-
produktie verveeld. Terecht,
want Beethoven bleef zichzelf
ook niet gelijk, al kunnen de
vrienden hem dan ook alfijd her
kennen.
Spelen met motieven: inderdaad.
Beethoven kwam met keren en
wenden, versnellen en verlang
zamen, het door-en-door bekij
ken van zo'n thema niet uitge
speeld. De cellist puurde het
"espressivo" van de g-klein-So-
nate tot de bodem uit met eA
zingende donkere, toch niet zwa
re toon. En in het rondo haalde
hij lustig uit
De twee kunstenaars waren niet
minder bewonderenswaardig in
de A-dur-Sonate. die ze met ryke
klank en duidelijk stylbesef
voordroegen.
JOHAN VAN WOLFSWINKEL
18.20 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18 28 Cursus micro-electronica (TELEAC)
18.58 - Journaal (NOS)
19.00 D'r kan nog meer bij (EO)
19 15 Kop en staart (EO)
19.30 Afrika inzicht (EO)
20.15 Van u wil ik zingen (EO)
21.45 Ronduit (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Den Haag vandaag (NOS)
22.10 De schok van het nieuwe, doe. serie. (NOS)
23.05 Journaal voor doven en slechthorenden (NOS)
Nederland 2
18.25
Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
18.35
Jeugdjournaal (NOS)
18.50
journaal (NOS)
18.59
AVRO's Toppop (AVRO)
19.25
Wie van de dne (AVRO)
20.00
Journaal (NOS)
20.27
MIES (AVRO)
21.30
Dallas (AVRO)
22.30
Televizier magazine (AVRO)
23.00
De toestand in de wereld (AVRO)
23.05
Honderd beroemde schilderijen (AVRO)
23.20
Journaal (NOS)
23.25
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Woensdag 11 november
Nederland 1
15.30
Bolke de beer (NCRV)
1540
De giraf (NCRV)
'15.45
De fluit en de bombardon (NCRV)
15.55
De grote klok (NCRV)
16.40
De familie Knots (NCRV)
17.05
-
Meneer Risso, tekenfilmserie (NCRV)
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Regionaal progr NDR 18.00 Spur
nach Lavkas. 18 30 Actualiteiten.
19.45 Kleuterserie. 18.55 Spur nach
Levkas. 19.25 Regionaal magazine.
19.59 Programmaoverzicht WDR
18.00 Goldene Zciten. 19.15 Actuali
teiten. 19.45 Cultureel progr) 20 00
Journaal 20.15 Amusementsprogr
2100 Actualiteiten. 21.45 Dallas.
22.30 Actualiteiten. 23.00 Show-
nroer. 24.00 Journaal.
DUITSLAND II
19.00 Journaal 19.30 Wer den Scha
den hat. 21.00 Actualiteiten. 21.20
Doc. film. 21.55 Goldgraber-Molly
23.55 Journaal.
DUITSLAND III
ber. 19.30 Amusementsprogr 19 45
Journal EM 20 00 Journaal. 20 15 Ac
tueel magazine. 21.00 Portret. 21 15
Reportage 21 45 Discussieprogr.
22.30 Die false hen FufTziger oder.
23 00 W K. Schaken. 23.30 Journaal-
BELGISCHE TV
NET I
18.00 Kinderserie 18.05 Kleuter-
progr 18 35 Open school. 19 07 Uit-
zendaing door derden. 19.37 Lotto,
mededelingen en morgen. 19.45
Nws 20.10 Verkeerstips. 20 15 Boe
NET II
18.00 Kinderserie 18 05
Kleuterprogr 18.35 Open School.
19 07 Uitzending door derden. 19.37
Lotto, mededelingen en morgen.
19 45 Nws 20.10 Verkeerstips. 20.15
Informatief progr 20.55 Die van de
vyfde kolonne. 22.45 Open School-
In de televisie-actualiteitenrubriek Televizier Magazine van de
AVRO tvordt vanavond aandacht besteed aan een bij de Algemene
Bond van Onderwijzend Personeel circulerend rapport, waarin
gesteld wordt dat bij het xxsk maatschappijleer op middelbare
scholen de vredesgedachte centraal moet staan. De samenstellers
ran het rapport komen tot de conclusie dat Nederland uit de NA
VO moet treden.
De AVRO gaat verder in op een studie, waarin geprobeerd wordt
uit te zoeken hoe de ongeveer 500.000 alleenstaanden in ons land
gemakkelijker contact met elkaar kunnen krijgen. De rubriek heeft
voorts een bijdrage over plannen van Esso en Shell om voor oliebo
ring in de zeebodem een onderuxi lerplatform te boutren. dat per
computer wordt bestuurd. (Nederland 2. 22.20 uur).
DINSDAG 10 NOVEMBER
HILVERSUM I
18.06 Radiojournaal. M.25 Toppers
van toen. 19.02 13-speoiaal 19 30 CS)
Operette 20 03 Attentie voor Roger
West. 20 38 Spel met poëzie 21 02
Crinoline. 22.02 Sportpanorama
HILVERSUM II
18 00 Nws. 18.10 Buitenlands com
mentaar PP 18 20 CDA. HUM-
VERBOND 18.30 Na vijven en zes
sen KRO 19 00 Kinderen in de litur
gie. 19 20 Kruispunt 20 00 Nws
20 03 Bidden om vrede. 20 15 Drem
pelvrees 20 30 Spektakel TELEAC
21.30 In het ziekenhuis. 22.00 Geolo
gie. KRO 22.30 Nws. 22 40 Weten
schap. 23 00 (S) Zin in mui 23.40 (S:
Radiokabaret 23.55 Nws.
HILVERSUM III
NOS 18.04 De Avondspits. VARA
WOENSDAG II NOVEMBER
HILVERSUM I
NOS Ieder heel uur nws VOO 7 03
(S) Ook goeie morgen (7.30 en 8.3C
Nws 9 03 (S) Muz. terwyl u werkt
10 02 (S) Kletskop VPRO 10 45 (S
Villa VPRO 13 06 (S) Welingelicht»
Kringen 13.35 (S) Een klap op j«
kop EO 14.20 (S) Theologische ver
kenningen 14 35 (S) Radio
Kleuterkrant 15.02 (S) Open Huis
16.15 (S) EaActief 16 20 (S) Licht
en Uitzicht 16 55 (S) EO
Metterdaad 17 02 (S) Tijdsein. 17.41
(S) EO-Mefterdimd f2)
HILVERSUM II
VARA 7 00 Nws. 7.10 Ochtend
gymnastiek 7 20 Radioweekblad
De VARA met nws. en inform (Met
om 7.20 De Wekkerradio 7 30 Nws.
7 45 Mynheer de Voorzitter, parle
mentair nws 8 00 Nws 8 11 Actual,
uit binnen- en buitenland 8.30 Nws.
8 33 Reactietelefoon 8 40 De voor
uitgang. NOS. 9.05Gymnastiek voor
de vrouw 9 15 Werkbank 9 25 Wa
terstanden 9 30 Nws TELEAC 9 32
Avantia. Avanti. VARA 10 02 Hoof
Haar. (10 30 Nws 11.10 Schoolra
dio 1130 Nws 1132 Swithc on.
1142 Pynacker Centraal OVER
HEIDSVOORLICHTING 12 16
Franco huis VARA 12 26 Meded
voor land- en tuinbouw 12 30 Nws.
12 36 Pijnacker-Centraal 13 00 Nws.
13 11 Dingen van de dag 14 00 Oude
schooliedjes 14 20 De Schuurpa
pier. 14 30 Leef U)d-genoeg. 16.30
Nws )6 32 Radiorechtbank I7.0G
Dingen van de dag 17.30 Nws. 17.3€
Onder vuur
HILVERSUM III
NOS Ieder heel uur nws KRO Om
8 30. 10 30.12 30. 14 30. 16 30en 17 30
Actual via Echo 7 02 Manneke
POP 8 34 Paraplu 10 34 Muz zang
i dans voor U 12 35 Popstag 13 30
HILVERSUM (V
NCRV 7 00 Nws. T02 Het levende
Woord 7 10 (S) Preludium 8 00
Nws 8 05 (S) Platennws 8 45 (S) Mu-
sica Sacra 9 15 Onder de hoogtezon.
10 00 (S) Orkestpalet klass muz.
12 00 (S) Divertimento klass en mo
derne muz. 13 00 Nws 13 05 (Sl Het
grote werk Montezuma, opera van
Graun (verfcote uitvoering) 14 00(S)
Fluit en orgel moderne muz 14 30
6 30 (S) Literama-woensda»
