Mogelijk nieuw
SALT-overleg
Crisis in Spaanse UCD
Nationale Raad moet problemen in Polen oplossen
Britse regering
blijft op koers
annum
Haig: "In voorjaar 1982"
Kamerleden en senatoren stappen op
Opzienbarend
proces-De
Broglie in
Frankrijk
begonnen
Een lucratieve
spaar- of beleggingsvorm
12,25%
NMB
Russische vloot
eenheid bij Zweden
Gesprek Walesa met premier Jaruzelski:
(Van onze correspondent Anton Koene)
WENEN - De Poolse vakbondsleider Lech
Walesa heeft gisteravond in Warschau
een topgesprek van twee uur gevoerd
met de Poolse minister-president, gene
raal Jaruzelski. en de Poolse aartsbis
schop Jozef Glemp. Volgens een offi
cieel communiqué dat na het gesprek is
uitgegeven, waren alle drie partijen te
vreden met het resultaat ervan. De voor
naamste onderwerpen waarover gespro
ken is, zijn de economische en sociale
problemen in Polen en de wijze waarop
deze moeten worden aangepakt.
Uit het gesprek is de gedachte naar voren
gekomen een permanente nationale
raad te stichten waarin alle partijen ver
tegenwoordigd zijn en die de basis moet
vormen voor een voortgaande dialoog.
Aan de leidende rol van de Poolse com
munistische partij zou tijdens de be
sprekingen niet zijn getornd.
Het hoofdbestuur van de onafhankelijke
vakcentrale Solidariteit, dat al sinds
dinsdag in Gdansk vergadert over te ne
men disciplinaire maatregelen tegen
militante plaatselijke vakbondsbestuur
ders die achter de wilde stakingen
staan, liet vakbondsleider Walesa pas
naar Warschau vertrekken na een lang
en stormachtig debat, nadat Walesa
midden in de vergadering was opge
staan met de mededeling dat hij naar
Warschau moest voor een bijeenkomst
met generaal Jaruzelski en aartsbis
schop Glemp.
De mededeling van Walesa sloeg bij de le
den van het hoofdbestuur van Solidari
teit als een bom in, omdat naar hun in
zicht Walesa steeds zonder vooroverleg
de gang van zaken bepaalt. Het tegenar
gument van Walesa was, dat het hier
niet ging om het voeren van onderhan
delingen maar om het aftasten van mo
gelijkheden voor toekomstige onder
handelingen. Pas na heftige twistge
sprekken liet het hoofdbstuur Walesa
naar de Poolse hoofdstad afreizen. Op
de vraag wat hij met premier Jaruzelski
zou bespreken, antwoordde Walesa te
zullen vragen „Generaal, regeert u het
land werkelijk?"
Het hoofdbestuur van Solidariteit ver
weet Walesa in het bijzonder ondemo
cratisch gedrag, omdat hij het gesprek
alleen ging voeren. Het hoofdbestuur
deelde Walesa bij zijn vertrek naar War
schau mee. dat zij de vergadering zou
voortzetten tot hij in Gdansk terug zou
zijn en rapport zou hebben uitgebracht
over het resultaat van het topgesprek.
Intussen hebben 12.000 arbéiders. van wie
dc mccsten vrouwen van een textielfa
briek in de buurt van Warschau, beslo
ten de oproep van zijn vakcentrale te
volgen en weer aan het werk te gaan
Niettemin zyn er nog altijd 200.000 ar
beiders. voornamelijk in het westen van
Polen, in staking.
Het hoofdbestuur van Solidariteit heeft
dinsdag een resolutie aangenomen
waarin wordt geëist onderhandelingen
met de regering te beginnen en de rege
ring de schuld te geven voor de stakin
gen vanwege haar nalatigheid.
Weinberger:
„Zo min
mogelijk
Euroraketten'
WASHINGTON (AFP) - De
Amerikaanse minister van
defensie, Caspar Weinberger,
heeft Europa gisteren de ver
zekering gegeven dat de Ver
enigde Staten via de komen
de onderhandelingen met de
Sowjet-Unie tot het laagst
mogelijke niveau van kern
wapens voor de middellange
afstand in Europa willen ko
men. „Wij zullen al het moge
lijke doen om de onderhan
delingen te laten slagen en
wij hopen dat de Sowjet-Unie
WASHINGTON (AFP) - Nieuwe SALT-onderhandelingen tussen de Sowjet-Unie en de
Verenigde Staten ter wederzijdse beperking van hun strategische kernwapens "zouden
in het voorjaar kunnen beginnen", zo heeft de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Alexander Haig, gisteren voor de senaatscommissie voor buitenlandse zaken
verklaard.
Februari
Volgens de Amerikaanse topman
voor onderhandelingen over wa
penvermindering, Eugene Ros
tow, zijn de Verenigde Staten er
op voorbereid in februari weer
met de Sowjet-Unie te gaan on
derhandelen over de strategische
kernwapens. Rostow zei in de
Senaat, dat Washington daarbij
"eenvoudige en duidelijke voor
stellen" voor een beperking van
de in het SALT-verdrag bedoel
de wapens op tafel zal leggen.
Tot dusverre waren in Washing
ton de maanden maart en apnl
genoemd voor hervatting van het
SALT-overleg.
Rostow zei dat de Verenigde Sta
ten zich bij het nieuwe overleg in
tegenstelling tot de twee vorige
SALT-akkoorden niet uitslui
tend willen bezighouden met een
beperking van lanceerinstalla-
ties en de systemen die de kern
wapens vervoeren. Hij ging hier
niet nader op in. Haig zei, dat de
Amerikaanse regering een serie
mogelijkheden voor een nieuw
verdrag met de Sowjet-Unie be
studeert variërende van wijzigin
gen van het niet door de Senaat
bekrachtigde tweede akkoord
tot een volledig nieuw akkoord.
Maar doel van een akkoord zou
Prinses Diana en kroonvnns Charles woonden gisteren in vol ornaat
het uitspreken van de Britse troonrede bij.
T roonrede:
LONDEN (ANP) - De Conservatieve regering van Groot-Bnttan-
nië zal ook volgend jaar vasthouden aan haar stringente mone
taire beleid. Haar voornaamste doelen blijven beperking van de
inflatie en verbetering van de concurrentiepositie van de Britse
industrie. Dit blijkt uit de troonrede, die koningin Elizabeth gis
teren in het House of Lords, de "Eerste Kamer", heeft voorgele
zen aan de daar verzamelde voltallige volksvertegenwoordiging.
Wat betreft de buitenlandse politiek zal de regering zich inspan
nen voor ontspanning tussen Oost en West, actief zijn bij de
hervorming van de Europese Gemeenschappen en het vre
desproces in het Midden-Oosten bevorderen.
De regering-Thatcher zal ongeacht de diepe recessie de inflatie
blijven bestrijden met een streng monetaristisch beleid en een
stringente belastingpolitiek. Doel is de concurrentiepositie in
het buitenland en de groei in eigen land te verbeteren. De rege
ring zal op de uitgaven bezuinigen. Premier Thatcher hoopt op
slechts kleine loonsverhogingen bij nog te sluiten arbeidsover
eenkomsten.
"Mijn regering deelt de zorg van het Britse volk over de groei van
de werkloosheid", las de koningin. "Ze wil proberen de zwaarst
getroffenen direct te helpen." Bij het voorlezen van de vorige
troonrede telde Groot-Bnttannie twee miljoen werklozen; nu
zijn het er drie miljoen. Begin volgend jaar zal een nieuwe wet
op de vakbonden worden voorgesteld. Bijzonderheden hiervan
zijn niet meegedeeld. Premier Thatcher wil nu haar verkiezings
belofte om de macht van de bonden te beknotten inlossen.
Wat betreft Noord-Ierland wil de regering de bevolking daar meer
zeggenschap in interne aangelegenheden geven. Waarnemers
gaan ervan uit dat de Britse regering intensief wil gaan samen
werken met de Ierse regering om de problemen uit de wereld te
helpen. De regering-Thatcher wil verder de slagvaardigheid van
het Britse leger vergroten. Of de Britse bijdrage aan de NAVO
volgend jaar met de overeengekomen drie procent kan worden
verhoogd is nog maar de vraag, gezien het monetaristische be
leid Duidelijk werd wel dat de Britse regering niets voelt voor
uittreding uit de EG. Zij is voorstander van de toetreding van
Spanje en Portugal tot de gemeenschappen en zal streven naar
verbetering van het landbouw- en financiële beleid van de EG.
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1981
uiiuuftidi uuen iu veiRiaar-
de hij in een direct interview
met het tweede Westduitse
tv-net vanuit de VS.
Weinberger ontkende in het in
terview dat hij zich op de
jongste NAVO-ministerraad
in het Schotse Gleneagles
had verzet tegen het noemen
van de „nul-optie" als doel
van de komende Geneefse
onderhandelingen over Euro-
raketten met de Sowjet-Unie.
„Het beste resultaat van de
onderhandelingen zou volle
dige terugtrekking van de
Russische SS-20-raketten en
het niet-opstellen van onze
raketten zijn", zo zei hij,
„maar dit zou een ideale si
tuatie zijn en men moet zich
geen illusies maken", zo zei
hy.
STOCKHOLM (DPA/UPI) - De
Russen hebben hun sinds het
duikbootincident voor de
Zweedse kust samengetrokken
vlooteenheid gisteren met twee
korvetten en een fregat ver
sterkt. Buiten de twaalfmijlszóne
voor Karlskrona liggen nu onge
veer tien schepen van de Sowje-
trussische marine, waaronder
twee jagers en vier bergingsvaar
tuigen.
Een van de twee Sowjet-diploma-
ten die vrijdag in Karlskrona ar
riveerden en die maandag aan
wezig waren bij de ondervraging
van de commandant van de ge
strande onderzeeër, is gisteren
naar Stockholm teruggereisd.
De Zweedse marine beproefde een
nieuwe torpedo tegen onder
zeeërs op de dag dat de Russi
sche onderzeeër vorige week
dinsdag vastliep op zijn kust. De
proeven werden gehouden op
ongeveer 11-1/2 mijl ten westen
Dit zou overigens, naar hij zei, al
leen mogelijk zijn, als "de alge
mene situatie van de Ameri
kaans-Russische verhoudingen
voldoende goed zou zijn".
Het tweede SALT-akkoord tussen
Moskou en Washington werd in
1979.in Wenen gesloten, maar de
Amerikaanse Senaat heeft het
niet bekrachtigd, mede doordat
president Carter verzocht behan
delingen op te schorten vanwege
de Sowjet-inval in Afghanistan.
De volgende Amerikaanse presi
dent, Reagan, oordeelde vervol
gens, dat verder moet worden
onderhandeld over een nieuw
akkoord, daar de Verenigde Sta
ten in het tweede, niet door de
Senaat bekrachtigde, in het na-
van het eiland waar de Rus
strandde.
Vandaag bespreekt het Zweedse
kabinet op zijn wekelijkse verga
dering, naar wordt verwacht, het
eerste 70 pagina's tellende rap
port van onderzoek door Zweed
se marinedeskundigen naar het
incident. Voor dit onderzoek is
de commandant van het schip
gisteren ook nog een aantal ma
len aan boord van zijn schip ver
hoord. Zweden wil een volledig
onderzoek naar het hoe en waar
om van zijn opduiken in verbo
den militair gebied binnen
Zweedse territoriale wateren.
Moskou meldde gisteren na ruim
een week voor het eerst via zijn
persbureau Tass publiekelijk het
vastlopen, maar zei in het be
richt, dat het schip "op een ge
wone oefenvaart in de Oostzee
was geweest en als gevolg van
slecht zicht en navigatieproble-
men was gestrand".
Piet Dankert
kandidaat
voorzitter EP
STRAATSBURG (ANP) - De so
cialistische fractie heeft tijdens
de speciale begrotingszitting van
het Europees Parlement in het
Franse Straatsburg, de enige Ne
derlandse vice-voorzitter Piet
Dankert, aangewezen als haar
kandidaat voor het voorzitter
schap, januari 1982 loopt de
ambtstermijn van de huidige
voorzitter, de Franse liberaal Si-
mone Veil af. Christendemocra
ten en conservatieven wezen al
eerder hun fractie-voorzitters
Egon Klepsch en Sir James
Scott-Hopkins aan als kandidaat.
Dankert was binnen de socialisti
sche fractie de enige kandidaat.
Hij werd gekozen met 69 stem
men vóór, 7 tegen en 9 onthou
dingen. De Nederlandse socialist
(47) is sinds 1977 lid van het Eu
ropees Parlement.
Lancering
bijna week
verschoven
CAPE CANAVERAL (UPI) -
De tweede lancering van het
Amerikaanse ruimteveer Co
lumbia is gisteren voor onge
veer een week verschoven
om olievervuiling op te rui
men die verantwoordelijk
was voor het tegenhouden
van de lancering, 31 secon
den voor tijd.
De olievervuiling deed zich
voor in een eenheid die het
hydraulische systeem van
het ruimteveer in werking
stelt.
De vertraging duurt aanzienlijk
langer dan was voorzien.
Aanvankelijk dacht men aan
een verschuiving van de lan
cering met maar twee dagen.
De astronauten Joe Engle en
Richard Truly, beiden in af
wachting van hun eerste
ruimtereis, hebben gisteren
ruim vijf uur op hun rug gele
gen en naar de hemel kijken
de in de cockpit van het
ruimteveer doorgebracht.
wel moeten zijn een billijk, de
belangen van beide zijden weer
gevend nucleair evenwicht.
Voorwaarde
Evenals minister van defensie
Weinberger de vonge dag ver
klaarde Haig voor de commissie
van de Senaat dat modernisering
van het kernarsenaal van de Ver
enigde Staten voorwaarde is
voor succesvolle onderhandelin
gen met de Sowjet-Unie. In te
genstelling tot Weinberger ver
meed Haig echter de vraag van
senatoren te beantwoorden of de
Verenigde Staten met deze nieu
we bewapeningsinspanningen
overwicht op strategisch gebied
nastreven. Weinberger had dit
duidelijk ontkend, maar Haig ge
bruikte de formule van de "ge
loofwaardige afschrikking" als
onderhandelingspositie van de
Amerikanen. Zonder modernise
ring zou de strategie van af
schrikking ongeloofwaardig
worden, omdat deze door de mo
derne Sowjetwapens is uitge
hold, aldus Haig. De westelijke
bondgenoten dienen de risico's
samen te dragen, vandaar dat
een modernisering van de kern
wapens voor de middellange af
stand, zoals die in Europa zou
moeten plaatsvinden, onvermij
delijk is. Zij vormen de brug, al
dus Haig, naar de strategische
wapens van de Verenigde Sta
ten, die de gemeenschappelijke
verdediging van het Amerikaan
se en het Europese continent ga
randeren, zo zei hii.
Beperkt
Naar Haig zei had president Rea
gan gelijk, toen hij kortgeleden
zei, dat een beperkte kernoorlog
zich niet noodzakelijkerwijze
over de hele wereld hoeft uit te
breiden. Als er een conflict met
de Sowjet-Unie zou uitbreken
zouden wij er daarbij, zoals de
strategie van de NAVO altijd is
geweest, naar streven het ge
bruik van kernwapens tot een zo
laag mogelijk niveau te beper
ken". In de NAVO-scenario's
voor crisissituaties komt wat dit
betreft, volgens Haig, ook de mo
gelijkheid voor van het afvuren
van één kernwapen om de Sow
jet-Unie te waarschuwen als zij al
te zeer zou aandringen bij een
aanval met conventionele wa
pens op West-Europa.
(Van onze correspondent
Gerrit-Jan Hoek)
MADRID Een crisis binnen de
Spaanse regeringspartij UCD
(Unie van het Democratisch cen
trum) is in alle hevigheid losge
barsten. Negen leden van de
Tweede Kamer en zes senatoren
besloten m de nacht van dinsdag
op woensdag de UCD de rug toe
te keren. Ze behoren allen tot dc
sociaaldemocratische vleugel
van de UCD.
Daarmee was de kous echter aller
minst af. Een gedeputeerde van
de provincie Segovia, Carlos Gi
la. werd tegelijkertijd door het
comité voor discipline uit de par
tij gezet, omdat hij het auto-
nomieakkoord tussen de rege
ring en de socialisten van het eti
ket 'fascistisch' had voorzien.
Een andere gedeputeerde, de
omstreden historicus Ricardo de
la Cierva. hield de eer aan zich
zelf en bedankte voor het lid
maatschap van de UCD, enkele
uren voor hij eruit gesmeten zou
worden omdat hij bij de recente
regionale verkiezingen in Galicie
openlijk voor de conservatieve
concurrent Alianza Popular pr<.
paganda had gevoerd.
De uitbarsting binnen de UCD
komt zeker niet als een verras
sing. Al voor de verkiezingen
voor het regionale parlement van
Galicie werd openlijk gesproken
over het uiteenvallen van de par
ty als de verkiezzingsresultaten
negatief zouden uitvallen voor
de UCD. Hetgeen ook gebeurde:
op 20 oktober jl moest UCD de
hegemonie in Galicie afstaan aan
de Alianza Popular van Fraga Iri-
barne Om louter politieke rede
nen - het belang van de regering
dat het parlement de aanvraag
van Spanjes toetreding tot dc
NAVO zou goedkeuren werd
die crisis even in de ijskast ge
stopt.
De achtergronden van de crisis zijn
van uiteenlopende aard De so
ciaal-democratische vleugel
voelde zich al langere tijd weinig
op haar gemak binnen de UCD,
omdat de partijleiding en de re
gering naar haar oordeel de her
vormingsplannen. zoals vastge
steld door het congres van Palma
de Mallorca. weigerden uit te
voeren „In plaats van werkelijke
sociale veranderingen heeft de
UCD alleen maar make-up toege
past". verklaarde gisteren de so
ciaal-democratische ex-minister
van justitie. Fernandez Ordonez
Voor andere sectoren die samen
dc bontgekleurde UCD vormen -
liberalen, christendemocraten,
kopstukken van Franco's oude
nationale beweging, adepten van
ex-premier Adolfo Suarez - ging
het met name om dc strijd om de
interne macht binnen de partij
en derhalve binnen de regennc
Op dit moment is het nog volstrekt
onvoorspelbaar waar de ensis op
zal uitlopen Pogingen om de on
derlinge ruzies en tweespalt via
PAGINA 9
PARIJS (AFP) - Onder zeer
grote belangstelling is giste
ren in Parijs het proces be
gonnen tegen vier mannen
die verantwoordelijk worden
gesteld voor de moord op de
politicus en zakenman Prins
Jean de Broglie. Fotografen
de televisie werden tot de
rechtszaal toegelaten. Dit
was in Frankrijk niet meer
toegestaan sinds het beroem
de proces tegen Gaston Do-
minici die in 1954 terecht
stond wegens moord op de
Britse geleerde Drummond
en diens vrouw en dochtertje.
De 'zaak- De Broglie' die op 24
december 1976 begon toen de
prins in de ochtend op straat
in Parijs vanuit een passeren
de auto met drie schoten in
het hoofd werd gedood, heeft
een politieke nasleep gekre
gen waarbij hoge functiona
rissen van het regime van de
vorige president, Valéry Gis-
card d'Estaing. politie amb
tenaren en justitiële functio
narissen zijn betrokken. Het
Paryse blad 'Le Monde'
schreef dat de moord "zijn
schaduwen heeft gevoegd by
andere zaken die tot de val
van Giscard hebben geleid".
Andere kranten gaven als
hun mening dat "het gehele
bewind van Giscard terecht
staat".
Eon van de ruim 100 getuigen
die zijn gedagvaard is Gis
card zelf De rechtbank zal la-
tem beslissen of de oud-pre-
sident in persoon moet ver
schijnen of dat hij kan vol
staan met een schriftelyke
verklaring, zoals hy zelf heeft
gevraagd
Terechtstaan de 61-jange finan
ciële adviseur van De
Broglie, Pierre de Varga, een
politie-inspecteur, de 38-jart-
ge Guy Simone, de 35-jange
zakenman Serge Tessedre en
de 36-jarige Georges Fréche,
die heeft bekend tegen beta
ling de pnns te hebben dood
geschoten. Tessed re zou Frè-
sche in contact hebben ge
bracht met Simone die de
moord zou hebben georgani
seerd Sleutelfiguur is De
Varga. een uit Hongarije af
komstige dubieuze zaken
man. Volgens de conclusies
van het in maart vorig jaar af
gesloten vooronderzoek zou
De Broglie zyn opgetreden
als stroman voor een lening
van 1,8 miljoen gulden ten
behoeve van De Varga die er
een restaurant in Parys voor
kocht. De lening was gekop
peld aan een verzekering op
het leven van de pnns. Toen
De Varga de aflossingen niet
kon opbrengen, zou hy heb
ben besloten Dc Broglie te la
ten doden.
In het proces dat waarschijnlyk
ongeveer twee maanden gaat
duren, zullen twee kernvra
gen moeten worden beant
woord wat was het motief
voor de moord en hoe was
het mogelyk dat de politie al
twee maanden daarvoor wist
wie by die aanslag betrokken
zouden zyn
De Broglie, die afstamde van
een eerbiedwaardig geslacht,
was in zyn politieke loop
baan onder meer enkele ma
len staatssecretaris onder De
Gaulle. In 1967 was hy met
Giscard oprichter van de par
ty van onafhankelijke repu
blikeinen Later begaf hy
zich in allerlei duistere zake-
lyke ondernemingen. By zijn
begrafenis was geen van zyn
voormalige politieke vrien
den aanwezig
een buitengewoon congres te lij
men, zyn afgesprongen op de
weerstand van Suarez. die nog
steeds een byna absolute contro
le heeft over het partyapparaat.
Om zyn invloed in te dammen en
een herstructurering van de in
terne machtsverhoudingen mo
gelijk te maken, zouden velen
binnen de UCD Suarez maar al te
graag willen lozen In dat ver
band wordt er momenteel ge
sproken om hem een eersterangs
ambassadeurs post aan te bieden.
Rectificatie
Het bericht over de veroordeling
van de voormalige Turkse pre
mier Bulent Ecevit gisteren op
deze pagina, kan verwarrend ge
weest zyn. doordat dc kop en de
inhoud met elkaar in tegenstel
ling waren. Ecevit is tot vier
maanden cel veroordeeld, en niet
tot vier jaar zoals in dc kop
stond.
ADVERTENTIE
NMB Spaarbrief met beursnotering
Een waardepapier
dat op de Effecten
beurs verhandelbaar is.
De NMB Spaarbriefis te
verkrijgen in coupures
van duizend en vijfdui
zend gulden.
Gemakkelijk over
draagbaar, ook als
schenking en cadeau.
Fiscaal voordelig voor
hen die straks voor pen
sionering in een lager
belastingtarief vallen:
de rente is pas na de
datum van uitkering
belastbaar.
Verkrijgbaar op alle
NMB-kantoren. U kunt
daar tevens, geheel vrij
blijvend uiteraard, de
huidige koers en het
effectieve rendement
opvragen.
Viditel pagina 484.
Dc NMB denkt met u mee.
I rVllinnn Ja, ik wil graag meer weten over de NMB
Spaarbrief met beursnotering.
I Stuurt u mij meer informatie.
I De heer/mevrouw
