Spelplezier
staat bij
'De Factorij
voorop
4 4
tl
Toneelvolksmuziek en moderne dans
Gemiste kans in "Het interview
Podinmblik
toegelicht
C/lPi\mgmmma]
MAANDAG 2 NOVEMBER 1081
J llill.Hl'W «ll.'HS
LEIDEN - Toneel, (volks)mu-
ziek en dans. De vormen van
kunst staan vermeld op de
agenda's van de Leidse thea
ters.
De nieuwe uitgaansweek be
gint vanavond in de Leidse
Schouwburg met een voor
stelling van 'Eén vloog over
het koekoeksnest', welk be
kende stuk al enkele malen
eerder in Leiden en naaste
omgeving te zien Is geweest.
Het verhaal - naar het boek
van Ken Kesey is ook de
veelbejubelde film gemaakt
- gaat over een man, die
krankzinnigheid simuleert
om daarmee te ontkomen
aan de gevangenisstraf, die
hem is opgelegd. Hij denkt
de eentonigheid en afstom
ping van het gevangenisle
ven te kunnen ruilen voor
het'gemakkelijke'leven van
een psychiatrische inrich
ting. Zijn neiging de daar
geldende regels met voeten
te treden door zijn provoce
rend gedrag brengt hem
steeds in conflict met de ti
rannieke hoofdzuster. 'Een
aangrijpende versie van Eén
vloog over het koekoeks
nest" schreef deze krant in
het vorige seizoen over deze
produktie van het Mechels
Miniatuur Theater.
Het ene Vlaamse gezelschap is
nog niet weg (en vorige
week wegens gebrek aan be-
Onder redactie
P.C. Rosier
langstelling zelfs helemaal
niet gekomen) of het andere
treedt alweer aan. 't Klieks-
ke dus op zaterdagavond 7
november in de Leidse
Schouwburg. Dit traditione
le volksmuziekensemble
speelt en zingt oude volks
melodieën, waarbij gebruikt
wordt gemaakt van oude
muziekinstrumenten, zowel
gekopieerde als originele.
Tussen deze twee Vlaamse
voorstellingen door (op
woensdagmiddag en -avond
in de Leidse Schouwburg)
een Engelse klassieker: Sha-
kespeares 'Romeo and Ju-
liet'. Deze speciaal voor de
(school)jeugd bedoelde pro
duktie wordt uitgebracht
door de London Academy of
Music and Dramatic Art. De
meest lyrische van alle lief-
desgeschiedenisen is behal
ve woensdag a.s. in Leiden
ook(vandaag en morgen)in
Het LAK-theater haalt don
derdagavond 5 november
'De Factorij' in huis. 'De Fac
torij' is een jonge theater
groep, die voorheen onder
de naam Trop Tard de voor
stelling 'In de kiem ge
smoord' heeft gebracht. De
theatercollage 'Lude', 'een
spannende en vrolijke voor
stelling vol onverwachte
wendingen en intelligente
humor', is volgens het gezel
schap het vervolg op deze
voorstelling.
Theater Augustus komt vrij
dagavond 6 november met
zijn versie van Hugo Claus'
'De dans van de reiger' naar
de LAK-zolder. Deze 'nare
komedie in twee delen' is ge
regisseerd door Henk van
Straten. Waar een vakantie
onder de Spaanse zon op uit
kan draaien, toont Hugo
Claus in dit 'spel over een
menselijke vergissing' op
wrange wijze aan.
Op zijn minst opmerkelijk be
looft de voorstelling te wor
den van de Japanse danser
Shusaku, die zaterdagavond
7 november met zijn kleine
gezelschap de LAK-vloer zal
betreden. Het Shusaku
Dormu Dance Theatre is al
eerder in het LAK geweest
met de fascinerende voor-
tfRPHMF
stelling 'Neum'. In de nieu
we produktie 'Garden' heeft
Shusaku op fantasierijke
wijze vorm gegeven aan het
verhaal, dat een weerspiege
ling wil zijn van het leven en
zijn noodlot. In de voorstel
ling, waarin het ook aan ly
riek niet ontbreekt, zijn Ja
panse dansvormen verwerkt
in Westerse dans-uitdruk-
kingsvormen, terwijl veel
aandacht is geschonken aan
het Shusaku Dormu Dance
zowel de muziek als de be
lichting.
Voor de kleintjes treedt zon
dagmiddag 8 november het
Ka-theater op met 'Don
Kiesjot'. Het gaat om een
herhaling van een kleurrij
ke, muzikale voorstelling,
die volgens het LAK vorig
jaar veel succes had. De
voorstelling is speciaal be
doeld voor kinderen vanaf
zeven jaar.
LEIDEN - Het LAK
brengt donderdag
avond a.s. de voorstel
ling "Lude", die reeds
enthousiaste recensies
heeft gekregen. Het is
3e eerste produktie van
De Factorij, een groep
van acht jonge mensen,
bijna allen vers van de
toneelschool, die haar
domicilie heeft in een
gekraakt pand in Am
sterdam. Een interview
met de groep leverde
boeiende uitspraken
op, èn schept verwach
tingen ten aanzien van
de voorstelling.
Anne Buurma: "Ons uitgangs
punt bij het maken van de
voorstelling is geweest dat je
datgene moet doen wat je
leuk vindt. Vind je een dansje
leuk, dan maak je een dansje;
wil je mét een bepaalde per
soon een sketch maken, dan
maak je met hem of haar een
sketch. Een interessante
tekst kan je naar je eigen
hand zetten en dan in de
voorstelling gebruiken. Som
mige scènes hebben we spe
ciaal gemaakt met het basisi
dee van de produktie in het
achterhoofd, andere maakten
we enkel omdat ze ons aan
spraken. Later bleken ook
die op het basisidee terug te
voeren te zijn. Marijke Bever
sluis: "Dat komt doordat dat
idee ons allen bezig houdt, en
niet van een plank is gehaald,
afgestoft en tot "basisidee"
verheven". Dat idee dat aan
de voorstelling ten grondslag
ligt, is de relatie tussen het
maken van kunst en het
beoefenen van wetenschap.
Als groep heeft De Factorij
geen éénduidig standpunt,
wel hebben de individuele le
den ieder voor zich een eigen
standpunt. Anne: "Ik wordt
bijv. erg aangesproken door
het gezegde dat kunst van de
wetenschap moet leren, en
andersom. In wetenschap
noch in kunst moet je blijven
hangen in wat er is, maar
moet je je fantasie gebruiken,
iets nieuws proberen
De eigen fantasie is een belang
rijk gegeven voor de groep.
"We hebben de naam Factorij
gekozen omdat het "maak-
plaats" betekent. Toen we la
ter toevallig een tekst tegen
kwamen die ging over de fac
tor ij (het onzekere, het niet
definieerbare) en die in de
voorstelling gebruiken, dach
ten mensen dat onze naam
daaraan ontleend was, en be
keken de hele voorstelling in
dat licht. Dat is proma, zo wil
len we het ook hebben. Zoals
een gedicht op verschillende
manieren gelezen kan wor
den. zo kan ieder onze voor
stelling op een andere manier
zien. Ook het publiek mag
(moet) zijn eigen fantasie ge
bruiken. Als toneelgroep
hoef je niet alles uit te leggen,
je mag ook dingen verborgen
houden".
Over het stuk: "Je kan het een
collage van scènes noemen,
maar tezamen vormen ze wel
één stuk. We hebben het ont
rollen van de gebeurtenissen
in de gaten gehouden, en
open plekken ingevuld. Ook
met het ritme van de voor
stelling houden we rekening.
Het verhaal is dat enige we
tenschappers, die ieder een
perfecte monoloog hebben,
zich gezamenlijk terugtrek
ken in een villa. Zij houden
elkaar bezig met spelletjes,
om te voorkomen dat ook
maar iemand zijn monoloog
uitspreekt. Want als de per
fectie eenmaal bereikt is, is er
niets meer; je kan niet meer
verder, en dat is het einde
van de kunst. Het stuk ein
digt wanneer iemand de regel
doorbreekt, en toch aan zijn
monoloog begint. Het ver
loop van de voorstelling is als
bij een feest: na een begin
waarbij iedereen elkaar op
opgeklopte wijze begroet,
komt er een moment waarop
of wel de boel dichtklapt, of
wel mensen zichzelf moeten
Repetitiefoto van "Lude" bij De Factorij
laten zien. Dat proces wordt
getoond in slapstickachtige
scènes, parodieën en muzika
le intermezzo's, die bij elkaar
voor een groot aantal visuele
grappen en geestige momen
ten zorgen.
Ieder van de spelers blijkt het
einde anders te ervaren:
steeds grotere beklemming
of juiste gezelligheid.
Het stuk wordt gespeeld op een
uitvergroot schilderij van Ni
cholson (1957). René Eljon:
"Het schilderij spreekt me
aan omdat het ook uit brok
stukken bestaat". Anne: "Ik
zie er een schildersezel in; in
het produkt is het maakpro-
ces nog terug te vinden" Bij
traditioneel toneel verster
ken decor en rekwisieten het
verhaal; bij De Factorij zijn
zij deel van het verhaal. Zelfs
hebben de spelers getracht
de attributen belangrijker te
laten zijn dan de spelers, wat
wel gelukt schijnt te zijn.
Dat de voorstelling abstract
zou zijn, zoals een recensent
meldde, wordt niet onder
schreven. Marijke: "Mis
schien vindt de recensent
dat, omdat veel dialogen niet
direct te volgen zijn; een
hoop gedachtensprongen
worden overgeslagen, en pas
de tiende bijvoorbeeld wordt
uitgesproken". Anne: "Dat is
toch ook het geval bij een
dronken man, die niemand
abstract noemt". René:
"Trouwens, de werkelijkheid
is altijd veel gebrokener dan
het realisme op het toneel
toont". De titel "Lude" zit
ook in o.a. de woorden prelu
de, interlude, ludiek, en komt
van het Latijn voor "spelen".
De lol van de acteurs in het
spelen staat voorop, zonder
dat in egotripperij vervallen
wordt, maar wel zo, dat de lol
op het publiek overslaat. An
ne: "Als je als acteur iets leuk
vindt, reken er dan maar op
dat het aanslaat. Als je uit een
soort plichtsbesef bezig bent,
bijvoorbeeld omdat je iets
duidelijk wilt maken, dan is
dat veel vervelender. Denk
maar aan vormingstoneel".
Inderdaad melden de kritie
ken dat het spelplezier van de
acteurs onherroepelijk over-
slaatop het publiek, dat een
bijzonder plezierige avond
beleeft.
"Lude" speelt op 5 november
in het LAK, van 10 t/m 12 de
cember in het Shaffy, Am
sterdam, 12 december in de
Lanteren, Rotterdam. 4 fm 6
en 28 t/m 30 januari in de To
neelschuur, Haarlem.
JACQUELINE MAHIEU
LEIDEN/AMSTERDAM - In
terviews zijn een zeer gang
bare presentatievorm gewor
den: de rol daarvan in de hui
dige media valt niet meer
weg te denken.
Dver deze op publicatie gerich
te gesprekken met hun
vraag- en antwoordstrate-
gieën zou veel te zeggen zijn
- dat is echter hier niet no
dig. Het interview in het to
neelstuk 'Het interview' is
geen interview. En wel om
twee redenen: in de eerste
plaats, juist omdat het hier
om een toneelstuk gaat. Wim
van Wieringen schreef dit to
neelstuk in twee bedrijven
voor Ank van der Moer en
droeg het ook aan haar op.
Onlangs werd het als proef-
voorstelling in de Leidse
Schouwburg en in het afgelo
pen weekeinde als première
in Amsterdam uitgevoerd.
Ank van der Moer speelde ui
teraard de rol van de actrice.
Cor van den Brink,de rol van
interviewer. Het zou nonsens
zijn om over de spelkwalitei-
ten van één van de Groten
van het Nederlands toneel te
reppen. Er is wel iets over dit
speciaal voor haar geschre
ven toneelstuk te zeggen. Dit
stuk hangt samen met het
gouden toneeljubilucm, dat
Ank van der Moer onlangs in
de Amsterdamse Stads
schouwburg - overigens niet
met dit stuk vierde. Dat
ons toneelbestel haar nauwe
lijks gelegenheid meer biedt-
om te kunnen spelen, is voor
Van Wieringen de reden ge
weest om dit stuk voor haar
te schrijven In hoeverre er
parallellen zijn tussen de ou
dere actrice van dit stuk en
de actrice Ank van der Moer,
is geen interessante vraag.
Ank van der Moer en Cor v.d. Brink in 'Het interview'
Boeiend gegeven is het, dat
dit stuk de actrice Ank van
der Moer de mogelijkheid
biedt de rol van een op dat
moment niet acterende actri
ce te spelen. Zij geeft een in
terview aan een jongeman,
die haar clichématig gewor
den antwoorden weet te
doorbreken. Zijn motivatie
daarvoor is echter niet meer
een journalistieke hij blijkt
haar zoon te zijn, die de actri
ce door iemand anders heeft
laten opvoeden. Dat is de
tweede reden, dat het inter
view eigenlijk geen interview
is. Als theatercriticus zal haar
zoon waarschijnlijk wel een
"stukkie" voor de krant
schnjven. dit gesprek echte
niet laten publiceren. De in
terview-situatie is slechts
schijn; de wijze van vragen
stellen deed dit al vermoeden
en daarom is het jammer, dat
het stuk dén schijn tot dit
gegeven duidelijk moet ma
ken. Had een eerder onthul
ling in de confrontatie moe
der - zoon niet een prachtig
dramatisch moment kunnen
opleveren Het stuk had een
overtuigende wending kun
nen nemen en zo bovendien
de monotonie van de schijn
bare interview-situatie kun
nen opheffen
Die onthulling op het laatste
ogenblik had te veel het ka
rakter van de alles verklaren
de oplossing dat versimpelt
en dat is jammer Het inter
view is t/m 8 november te
zien in het Nieuwe de la Mar-
theater.
WIJNAND ZEILSTRA.
18.20 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18 28 - Geologie (TELEAC)
18.58 Journaal (NOS)
19 00 Daar vraag je me wat (KRO)
19 40 - Galactica. tv-sene (KRO)
20 30 KRO komt langs in Doorn (KRO)
21.37 Journaal (NOS)
21.55 - Voor een briefkaart op de eerste rang (KRO)
22.45 Het hart op de tong. religieuze sene (KRO-RKK)
23.25 Landelijk pastoraal overleg (KRO)
23.50 Journaal (NOS)
23.55 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Nederland 2
18.35 Sesamstraat (NOS)
18.50 Jeugdjournaal (NOS)
18 59 Scooby en Scrappy Doo (VARA)
19 20 Het donkere bos Bredon Chase (VARA)
20 00 Journaal (NOS)
20.27 - Achter het nieuws (VARA)
21.10 Madame Bovary. tv-serie (VARA)
22.05 Koning Klant (VARA)
22.30 Sonja op maandag (VARA)
23.35 Journaal (NOS)
23.40 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
PROGR NDR 18.00 Sport.
18.30 Actual. 18.45 Kleuterserie
18 55 St. Pauli Landungsbrucken,
tvdserie. 19.25 Rcg magaz. 19.59
Progr overz. WDR 18 00 Jeugdse
rie. 18.30 Natuurfilm 18.40 Geant-
wortet wird immer, tv-sene 19 15
Actual. 19 45 Kunst-Stucke. tv-
seire -20 00 Joum. 20.15 Mata Han.
tv-sene 21 15 Reportage 22 00 Licht
progr 22.30 Actual 23 00 Unterwegs
(Utkozben). speelfilm 0 45 Jour-
DUITSLAND II
18.20 Bitte keine Polizei, tv-sene
18.57 Tip. 19.00 Joum 19 30 Spel-
progr 20.15 Inform, progr. 21.00 Ac
tual. 21.20 Johhny Larsen. tv-spel.
23 00 Filmreportage 23 40 Jour-
UUTSLAND UI
18 00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus
Duits 19.00 Filmre portage 19 45
Journal 3 20.00 Joum 20 15 Ge-
urek 21 .in Doc una i «te 22 30Graf
Zaroff (The most dangerous game'
«neeinim 23 30 Joum.
BELGISCHE TV
NET II
18 UO Kleuterprogr 18 OSTekenfilm-
sene 18 30 Open school. 19 00 Te
kenfilm. 19.10 Gezondheidsmagaz.
19 35Totot meded en morgen 19 45
Joum 20.05 Politieke uitz 20 10
Weerber. 20.15 Boekenbeursnws.
20 20 Doeum serie 21 10 Sport-
Toen er op 8 mei precies honderd jaar was verstreken sinds het
overlijden van Gustave Flaubert, gaf dat aanleiding om deze grote
Franse schrijver te herdenken met congressen en exposities, (op
nieuw) vertaalde boeken en tal van artikelen over zijn werk en zijn
leven. De Britse BBC kwam ten slotte met een televisieserie naar
zijn beroemdste roman. Madame Bovary. die door de VARA in
vier afleveringen op het scherm wordt gebracht
'Madame Bovary' is de romanbewerking van een tragisch echtelijk
drama dat hij zich uit zijn jeugd herinnert. De namen heeft Flau
bert veranderd, de gebeurtenissen zijn in grote trekken dezelfde.
Centraal staat de gevoelige Emma, die in het huwelijk treedt met
de plattelandsdokter Charles Bovary. Deze saaie, geestelijk uitge
bluste man neemt haar mee naar zijn nieuwe praktijk in een afge
legen gehucht, waar Emma bijkans dood gaat van verveling. In
dagdromen en in een geheim dubbellex>en zoekt zij een uitweg
Deze provinciale zeaenstudie is door regisseur Rodney Bennett om
gezet in een ingetogen gespeeld kostuumdrama, met Francesco An-
nis inde hoofdrol van Emma Bovary en Tom Conti als haar echtge-
De VARA-actualiteitenrubriek "Achter het Nieuws" heeft van
avond een gesprek met de Amsterdamse zakenman Van Eeghen,
leider van een delegatie waarin o.m. politici zaten, die onlangs
Moskou bezocht en daar sprak over bewapening en ontwapening
Voorts heeft Achter het Nieuws in de uitzending de problemen bij
automobielfabrikant "British Leyland", een alternatief plan voor
de inzet van energie oan de hand van ir. Potmafdirecteur van het
centrum voor energiebesparing) en een tentoonstelling van de poli
tiek tekenaar Opland.
MAANDAG.
HILVERSUM I
NOS Ieder heel uur nws TROS
18 06(S)Aktua- Magaz. 18 40 (S) Mo
len aan de Floss, hoorspelserie 19 02
21.02 (S) Muz
22 02 Aktua-Sport NOS 23 02 (S)
Met het oog op morgen AVRO 0 02
(S) Easy listening 2 02 (S) AVRO
HILVERSUM II
NCRV 18 00 Nws 18 10 Hier en nu
P P 18 20 Uitz van de VVD NIK
18.30 Nederlands Israëlitisch Kerk
genootschap 18 45 BOND ZON
magaz 19 30 Steen in de vijver 20 30
In I.ewging JU -V. I Hul. r knp
21 00 By de tyd TELEAC 21 30
Sin r•- li 1< - 4 JI
van Breugel. les 5 herhaling NCRV
22 30 Nws 22 40 Focus NOS 23 00
Zorg en Hoop. 23 55 Nws
HILVERSUM III
02 Folk live 20 30 Hf
tijdperk 21.15 Blues, ballads en
beat 22 02 Candlelight 23 U2
AVRO 's Swmgtime
HILVERSUM IV
KRO 20 00 (S) Turkse klass muz.
21 15 (S) Lc Testament de VIBon
voor slisten, instrumentaal ensrmbl
?n koor. Ezra Pound. 22 30 (S) Muz
>p het spel
DINSDAG 3 NOVEMBER
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws AVRO 7 03
Per Saldo financieel nieuw: 7 04
(S) Auto in' AVRO aan (7 30 en 8 30
AVRO s Radiojournaal 8 06 Per Sal
do i 9 03 Steunpunt, lezing 9 08 (S
en M) Arbeidsvitamine
platen program ma 10 02 De zand
bakshow 10 10 (S en M) Arbeidsvi
taminen (vervolg) 10 30 Biels Co.
hoorspelserie. 11.02 (S) UIT is IN.
11 15 (S) Componistenportret 12 03
<S) Plalcnscdla 13 06 AVRO s Ka
diojoumaal 13.20 <S) De AVRO Dili
gence 13.57 Per Saldo 14 02 (S) An
ne van Egmond. 15.52 De zandbak
show 16.02 Hersengymnastiek
16 30 Kom 'ns langs in Des Indes
17 52 Per Saldo 17 54 Meded
HILVERSUM II
KRO T OONw s 7 10 Ochtendgymn
7 20 Het levende Woord 7 30 Nws
7 36 Echo «8008 10 en 830 832
Nws 9.00 Scheepspraat NOS 9 05
Gymn vd vrouw 9 15 Werkbank
9 25 Waterstanden 9 30 Nws KRO
9 32 Welen wee in Nederland (10 30
10 32 Nws 11 00 Schoolradio 1130
Nws 1132 Ratel OVERHEIDS
VOORLICHTING 12.16 Uitz vd.
landbouw NOS 12 26 M«-ded voor
land en tuinbouw 12 30 Nw s KRO
1236 Echo 13 00 Nws 13 11 Goal
13 30 Nwx 13 32 Schoolradio. 14 30
Nws OPEN SCHOOL 14 32 Engels
voor beginners, les 2 14 47 Waar
bluft je geld' Cursus budgetteren,
afi 2 KRO 15 02 Postbus 900 15 15
Drempelvrees (RKK) 15 30 Nws
15.32 Geen verboden torgang 16 30
Nws 1632 Babyion 17.30 Nws
17.36 Echo
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. VARA Van
7 00-18 00 Aktuahteiten via Dingen
van de Dag 7 02 Felix Meurdcrs
1 -ou14 Verschuur Enk Post 9 30
Willem van Beusekom Roel Koe
ners 10 30 Fnt* Spits Roel Koe-
ners 12 30 VlP-Spel 13 30 Peter
Holland Enk Post 1540 Popkran
HILVERSUM IV
TROS 7 00 Nws 7 02 (S> Speclalitei-
ten a la carte (8.00 N ws y 00 <S) Ker
korgelconcert 9 30 (S) Van heinde
n verre 10 00 (S) TROS Muzifest
Klassiek 1981 (13 00 Nws 13 05
13 20 (S) De meest verkochte klas
sieke tien 14 00 17 00 Bek antoriu
