»nl/Ezmni
Gietvormpjes om echt mee te spelen
Datum van versheid zegt nog niet alles
19-95J
Roken: culinair
genot en hobby
2-7V
19.95/
PAGINA 20
AD ST
EXTRA
MAANDAG 2 NOVEMBER 1981
- Voorbeeld van een gietmal
Een grandioos idee, vinden we de
ze zelf te gieten speelfiguurtjes
van „Prandell", een Duitse fabri
kant van hobby- en vrijetijdsma-
terialen, die ook bij onze ooster
buren met deze vinding midden
in de roos schoot. Met wat hulp
van pa of ma is het gieten van de
figuurtjes „kinderlijk" eenvou
dig, terwijl de kleintje daarna de
reliëf-figuren naar eigen idee en
fantasie kunnen kleuren of ver
ven. En alsof dat allemaal nog
niet genoeg is, kun je er dan ook
nog uren, dagen, ja zelfs weken
lang mee spelen alleen of met
je vriendjes en vriendinnetjes.
Want er zijn zo ontzettend veel
combinaties met de verschillen
de gietonderdelen te maken, dat
je wel een hele kinderkamer-
muur vol kunt hangen. Boven
dien is het aantal exemplaren,
dat je uit een bepaalde gietvorm
of -mal haalt, bijna onbeperkt.
We kunnen kiezen uit drie onder
werpen: Op de boerderij. Bezoek
aan de dierentuin en Onze stad.
Van elk onderwerp is een kunst
stof-plaat van 33x43 cm gemaakt,
met daarin allerlei (ongeveer 1
cm diepe) reliëffiguurtjes, die
met het desbetreffende onder
werp te maken hebben.
Op de foto is de gietmal van „Onze
stad" afgebeeld. Daarop staan
los van elkaar verschillende
huis- en dakonderdelen, zodat je
er een heel hoog flatgebouw voor
in de stad van kunt maken, maar
ook een eenvoudig huisje met
winkel, dat ergens in een klein
dorpje staat
Een gietvorm-plaat kost ongeveer
f9,50; een pot met gietpoeder f9.
Deze poeder wordt met water
aangemaakt, waarna de dikke
gietpap voorzichtig in de vorm
gegoten wordt. Na zo'n klein half
uurtje is het materiaal volledig
uitgehard en kan dan geschuurd,
geboord en beschilderd worden.
In plaats van deze speciale giet
poeder kan ook normale gips ge
bruikt worden, hoewel dat veel
minder hard is en gauw breekt.
Na het beschilderen met plak
kaatverf o.i.d. moeten de figuur
tjes ten minste twee maal met
vernis of blanke lak worden be
handeld. zodat de verf niet meer
kan afgeven. De kinderen kun
nen de speelfiguurtjes los op een
ondergrond gebruiken, of er
schilderijtjes en wanddecoraties
van maken. In het laatste geval
worden ze op (bijvoorbeeld) een
stuk stevig karton of spaanplaat
geplakt, nadat dit met verschil
lend gekleurde vlaken beschil
derd is: groen voor bossen en
weilanden, grijs voor wegen en
in de stad, blauw voor water en
lucht. Kunt u geen verkoopadres
bij u in de buurt vinden of wilt u
meer informatie, bel dan de im
porteur, de firma Kars bv te Kes-
teen, telefoon: 08886-1825.
De datum van versheid op verpak
te voedingsmiddelen heeft in Ne
derland nog geen enkel nut. Er is
geen enkele wettelijke verplich
ting 8 behalve voor melkproduk-
ten.
De wet die dergelijke informatie
eist, moet nog komen en tot zo
lang kan er geen enkele maatre
gel worden genomen wanneer
een fabrikant zich er niet aan
houdt. Sommige producenten
vermelden al een uiterste ver
koopdatum hoewel dat alleen
voor melk en bepaalde melkpro-
dukten verplicht is.
De Nederlandse producenten van
andere eetwaren die het doen,
doen dat als een soort dienstver
lening aan de koper, of bij wijze
van voorbereiding op de wet die
er wel zal komen. Hoe nutteloos
de niet verplichte dienstverle
ning van de producenten wel
kan zijn en dat het zelfs gevaar
lijk kan zijn, bleek ons enige tijd
geleden.
Bij de Miro kochten we op 11 au
gustus een pakje cakes in door
zichtig plastic. De fabrikant uit
de Franse stad Rijssel had zijn
produkt de mooie naam Mado
miel meegegeven. Als uiterste
verkoopdatum (misschien al wel
verplicht in Frankrijk) stond 24
augustus 1981 vermeld. Op 13 au
gustus maakten we het pakje
open en de cake ónder het plak-
kertje met de vrouwelijke merk
naam bleek een baard te hebben
van witte schimmels.
Verantwoord
Omwille van dit verhaal brachten
we cakes naar de Keuringsdienst
van Waren in Enschede, waar
men de zaak uiterst serieus op
nam. Voor ons is de schuldvraag
in dit geval onbelangrijk. De Mi
ro kan niet elk pakje koekjes
controleren en de Franse bakker
hoeft evenmin nalatig te zijn ge
weest.
Er kan veel gebeuren op de lange
weg tussen de bakker en de ko
per. Wel had de producent daar
rekening mee moeten houden.
Wij zouden in de eerste plaats de
Miro verantwoordelijk moeten
stellen. Die zou ons ongetwijfeld
de prijs van nog geen twee gul
den hebben terugbetaald.
Van veel groter belang is voor ons
evenwel het feit dat zoiets kan
gebeuren. Als koper voel je je ex
tra gerustgesteld wanneer je de
uiterste verkoopdatum ziet. Je
let dan zelfs minder op de toe
stand, waarin de cakes verkeren.
Ruim tien dagen voor het ver
strijken van de versheidsdatum
zit je dan te happen in beschim
melde koek. Het toeval wilde dat
de behaarde cake verborgen zat
achter zijn eigen naam.
De andere cakes kunnen evengoed
schimmelsporen bevatten die
niet met het blote oog zijn te
zien. Er zijn onschuldige en er
zijn gevaarlijke schimmels. De
keuringsdienst vertelde dat men
de hele partij zou controleren.
Blijken er nog meer beschim
melde produkten tussen te zitten
dan wordt alles in beslag geno-
Beetje laat
Allemaal keurig geregeld dus; al
len een beetje laat. Het ontbre
ken van wettelijke regels geeft
tal van winkels voorts de vrijheid
hun prijsstirker bovenop de da
tum van versheid te plakken. Dat
komt nogal eens voor, vooral
die dag al lang voorbij
dit gebied achterloopt op enkele
EG-partners zal de bepalingen
van de Europese Commissie, op
gesteld voor de hele Gemeen
schap, volgen. Hier en daar zal
onze wet op kleine punten kun
nen afwijken. De EG heeft be
paald dat op de etikettering van
levensmiddelen de volgende ge
gevens moeten worden vermel-
d:
De benaming waaronder het pro
dukt wordt verkocht.
De lijst van mgredienten.
De netto-hoeveelheden bij voor
verpakte levensmiddelen.
De datum van minimale houd
baarheid.
Bijzondere bewaarvoorschriften
en gebruiksvoorwaarden.
De naam of de handelsnaam en
het adres van de fabrikant of van
de verpakker of de EG-verkope r
De plaats van oorsprong of her
komst, als het weglaten daarvan
de consument zou kunnen mis
leiden.
Een gebruiksaanwijzing, wan
neer het levensmiddel anders
niet behoorlijk kan worden ge
bruikt.
De potjes verouderde Franse patés
worden op deze mjinier dikwijls
versierd. Over de wet die nu nog
wordt voorbereid is al veel publi
catie geweest. Nederland dat op
Verplichting
melding varï7 kleurstof, conser
veermiddel, emulgator, verdik
kingsmiddel, smaakversterker,
voedingszuur, kunstmatige zoet
stof, die niet met name genoemd
hoeven te worden hebben nogal
wat kritische geluiden opgeroe
pen. Wat moet bijvoorbeeld ie-
n mand die een bepaalde stof niet
mag gebruiken als hij niet weet
of het spul er in zit? Wat heeft hij
aan de opmerking „conserveer
middel".
Volgens de EG-bepalingen moet
elk van deze (en meer ingrediën
ten) een specifiek nummer dra
gen op de verpakking. Bij de
Keuringsdienst van Waren zou
men kunnen vragen welk con
serveermiddel zich achter het ge
noemde nummer verschuilt.
Maar de keuringsdienst vreest dt
Nederland het vermelden van
die nummers niet verplicht zal
stelleg..
Dat zou de waarde van de hele eti-
ketteringswet sterk verminde
ren. Een koper kan thuis ook wel
vaststellen hoeveel iets weegt, of
er vlees in zit (soms met moeite),
of teveel zout. Voor mensen die
bepaalde stoffen niet mogen ge
bruiken zou het nuttig zijn wan
neer ze iets eerder op de hoogte
werden gesteld.
Een heel ander „rookgenot" dan wat sigaret, sigaar en pijp bieden,
is het resultaat van een procédé waarbij etenswaren worden ge
rookt. Die techniek is al heel oud, de Egyptische piramidebou
wers wisten reeds op deze manier hun voedsel te conserveren.
Industrieel wordt er nog steeds gerookt. Bokking, paling, ham en
rookworst zijn daar voorbeelden van. Tegenwoordig gaat het
ons meer om de lekkere smaak dan om de conserverende wer
king. De laatste jaren is het een aardige en smakelijke liefhebbe
rij geworden om zelf allerlei hapjes tijdens een rookproces gaar
te maken. Vooral sportvissers doen dit graag, en steeds meer
restaurants nemen versgerookte gerechten op in hun repertoire.
Bij traditionele en industriële rookmethoden worden de levens
middelen vaak eerst gedroogd of gepekeld, voordat ze langdurig
bij lage temperatuur worden gerookt. Gaar worden ze dus niet
tijdens dat rookproces. De voor amateurs meest geschikte me
thode werkt met veel hogere temperaturen, waardoor het voed
sel gelijktijdig gaar wordt. Die techniek is overigens ook al heel
oud, en wordt bijvoorbeeld ook vandaag nog toegepast in Scan
dinavië en in Oost-Afrika.
Hoe gaat dat nu? Op de bodem van een metalen doos ligt een
laagje zaagmeel, een fijn en korrelig mengsel van bijvoorbeeld
beuke- en ejkehout. Door een brander onder de doos, op spiritus
of butagas, worden deze houtdeeltjes tot gloeien en roken ge
bracht. In de doos, iets hoger, ligt op een rooster de vis. Het
beste is eigenlijk om die eerst bij lage temperatuur wat te laten
voordrogen. Zo looit de huid en kunnen de sappen niet meer
naar buiten. Een kwartier bij 40 tot 60 graden Celsius is een
richtlijn.
In die tijd moet de rookdoos op een kiertje open blijven, zodat de
waterdamp kan ontsnappen. Daarna wordt de doos hermetisch
gesloten en voeren we de temperatuur op. Het binnenste van de
vis dient daarbij minimaal tot 63 graden C te worden verhit; de
kerntemparatuur heet dat. Bij die temperatuur stollen de eiwit
ten uit het visvlees en wordt hij gaar. Dit proces kan 15 tot zo'n
45 minuten duren. Dat hangt er van af of u dikke moten, dunne
filets of misschien wel hele vissen wilt roken. De rookdoos
wordt in de tijd bijzonder heet, werkt als het ware als een hoge
drukpan. Voorzichtigheid is dus geboden.
De vis moet goed worden schoongemaakt, de ingewanden en alle
bloed moeten eruit zijn. Het beste kan de vis gefileerd worden.
Of in moten gesneden als u paling wilt roken. De opengesneden
vissen, of de stukken, liggen met de rug- of huidzijde naar onde
ren op het rooster. Het van tevoren pekelen van vis kan zijn nut
hebben, de houdbaarheid wordt hierdoor vergroot. Gebruik
voor het roken vooral niet te grove houtsnippers, de fijne korrel
structuur van zaagmeel komt in zo'n eenvoudige rookdoos het
gemakkelijkst tot gloeien. Rook vooral kleine hoeveelheden te
gelijk. Eet daarna de vis direct op; als dat niet de bedoeling was,
dienen de gerookte stukken zo snel mogelijk te worden gekoeld.
De kans op bederf is anders erg groot.
Maak uw rookdoos na afloop heel goed schoon, de deeltjes die
zouden achterblijven, branden bij de volgende keer in het me
taal en geven een bittere smaak.
Bij gespecialiseerde winkels in huishoudelijke artikelen is rook-
apparatuur te koop. U kunt het ook eens proberen bij een han
delaar in hengelsportartikelen. Die kan u dan tevens vaak zaag
meel in een bepaalde samenstelling leveren. Fijn zaagsel kunt u
trouwens bij een zagerij krijgen. Alleen is vurehout minder ge
schikt door het hoge harsgehalte. Houtkrullen of zogenaamde
houtmot is veel te grof voor uw rookdoos. En rook buiten, an
ders ruikt uw hele huis ernaar.
Tefal gasaansteker met
piëzo-ontsteking.
Waterverdampers van
zware kwaliteit kunststof
zorgen voor een goede
atmosfeer in huis Onze
prijs
3-95 j
Tornado snelkookpan.
Nederlands meest
populaire snelkookpan,
inhoud 6 liter Nu in
gestroomlijnde
uitvoering. Normale prijs
119.00 Nu
Snoepjespot uit
grootmoeders tijd, ook
voor rijst, meel, suiker enz.
89.00J l 4,95
Magnetische
raamwisser, waarmee u
gelijktijdig binnen-en
buitenzijde van ramen
kunt zemen, zonder
halsbrekende toeren.
Speciale prijs
De praktische en
hygiënische
afvaljumbo zorgt
voor optimaal gebruik
van de vuilniszak
Onze prijs
Lampolie verkrijgbaar in
diverse kleuren
Grote waskorf met deksel
60 cm hoog.
Normale prijs 13,95
Onze prijs
14.95,
9.95
BEDANKT ALLEMAAL
Dank zij het enthousiasme van ale medewerkenden en
bezoekers is onze bazar wéér een groot succes gewor
den, waardoor wij iedereen hartelijk willen bedanken.
De opbrengst bedroeg f 23.000,- bruto.
5706 Hoofdprijs: Draagbare Kleuren T V.
8073 1e prijs: Portable Radio
848 2e prijs: Cassette Recorder
414 3e prijs: Fototoestel
4329 4e prijs: Koffiezetapparaat
6715 5e prijs: Koekjesschaal
4258 6e prijs: 3 Broodmandjes
8472 7e prijs: Plaid
7734 8e prijs: Zilveren Servetnngen
6626 9e prijs: Beeldje (Olifant)
2450 10e prijs: Suikerpotje en Roomkannetje
3231 11e prl|s: Taleltie
9249 12e prijs: Flesopener. kurketrekker
9789 13e prijs: Sieradendoosje
8819 14e prijs: Skiër
De fruitmanden zijn gevallen op de lotnummers: 332
en 596
Het gewicht van het krentenbrood was 4085 gram, het
dekentje woog 822 gram precies.
De bazarcommlaale
Ijl automobielbedrijf J
tOFFICIEEL MAZDA DEALER. VERKOOP ONDERHOUD-OCCASIONS.
Mazda 323 SN 3 1300
Mazda 323 ES 3 1300
Mazda 818 S luxe. 1300
Mazda 626 sedan 1600
Mazda 626 sedan 1600
Mazda 626 sedan 2000
Mazda 929 legato hardtop
Mercedes 2200
zilver 50 000 km 1980
rood 52.000 km 1979
goud met 49 000 km 1979
goud met 46 000 km 1980
bruin met 40 000 km 1980
goud met 60 000 km 1979
goud met 74 000 km 1979
wit 110 000 km 1975
AANBIEDING!
Exklusieve Mazda RX7
coupé1980 21.000 km
Sunroof dak, radio, goud met.
Daar zit u dan Een heerlijk huis op 't oog,
maar eerst moet u mooi uw huidige
woning kwijt
De beste manier: een advertentie op
opvallend formaat
Dat kost minde* dan u denkt en verkoopt
sneller, want
Je huis in de krant
brengt mensen over de vloer.
En de makelaar weet van wanten en kranten
inruil - financiering - leasing
Onze naam is uw garantie!
