De dood van een hoerenwijk
Grimmige stemming in Katendrecht
■r
Klok kan
niet
worden
terug
gedraaid
Geladen
geweer
achter
het
gordijn
ZATERDAG 31 OKTOBER 1981
EXTRA
PAGINA 15
Het Deliplem: de straten zijn leeg, de kroegen verlaten. Foto's Cees Zom
Rotterdam kreunt. Rogier:
achteraf gezien was het mis
schien beter geweest prosti
tutie in Katendrecht te la
ten.
Eenzaam sjokt een oude, brui
ne hond over het Deliplein.
Verkeer is er niet. Sporadisch
stopt er een taxi. In de deuro
pening van een bar hangt een
man, peuk in 'n mondhoek,
handen in de zakken. Blikt
de uitgestorven Atjehstraat
in. Fel gekleurd neon verlicht
de etalage van een sexshop.
Het zijn de laatste stuiptrek
kingen van Katendrecht. Ro
de lampjes achter ramen zijn
gedoofd. De Kaap, met z'n
zeelui, kroeglöpers en hoer
tjes is op sterven na dood.
Flauw schijnsel uit de cafeetjes
zorgt voor minimale verlich
ting op straat. Binnen zitten
alleen de stamgasten, drin
ken een borrel en uiten hun
opgekropte woede. Buiten
klinkt nog wel muziek door.
Niet de keus van de bezoe
kers, maar van de baijuf-
frouw. Zij gooit kwartjes in
de jukebox om toch nog wat
leven in de brouwerij te heb
ben.
Katendrecht nu. Een grauwe
woonwijk waar de politie ie
dere vreemdeling staande
houdt. Twee aan twee wande
len ze dag en nacht door de
rosse buurt. Drinken af en
toe een kop koffie bij de één
of ander. Steun hebben ze
van collega's die in auto's de
wijk doorkruisen. Ze hebben
het niet moeilijk. Drie of vier
hoertjes wagen het nog te tip
pelen. Zonder succes Want
de klanten durven niet. Zijn
bang voor de politie die ze
hinderlyk volgt.
Prostitutie moet, koste wat het
kost, de kop worden inge
drukt. Resultaat: de meiden
vertrekken. Richting cen
trum Rotterdam. Waar ze in
portieken en in auto's op par
keerplaatsen aan de kost pro
beren te komen.
Argwanend en soms zelfs
agressief zijn ze geworden
die Kaapbewoners. Iedere
vreemdeling wordt met de
nodige reserve bekeken. Uit
angst dat het een 'stille' poli
tieman is die informatie wil.
Kapot
De caféhouders zijn het er alle
maal over eens: de zaak is ka
pot. Niets valt er meer te red
den. De kroegen mogen
openblijven, die toezegging
hebben ze gekregen. Voor
wie, vragen ze zich wel af.
Zeelui en andere gasten blij
ven weg. Dus blijft er nie
mand anders over dan de
wijkbewoner. Maar die zit
straks in een duur ópgeknapt
huis. Kan zich niet meer ver
oorloven avond aan avond de
kroeg in te duiken. Gevolg,
de verdiensten dalen, de bar
gaat dicht.
Onbegrip. Telkens doemt het
weer op. Onbegrip voor het
actiecomité, onbegrip voor
het stadsbestuur. Louis, gete
kend door overvloedig
drankgebruik, drinkt die
avond z'n bier zo uit een fles
je. Voor hem valt er ook niets
meer te verdienen. De hoer
tjes aan wie hij een kamer
verhuurde, hebben de wijk
genomen. Weg zijn z'n in
komsten.
Wat nu? "Mijn hand ophouden
bij de steun", zegt 'ie. "Hoe
veel? Iets meer dan tweehon
derd gulden. Nooit heb ik ie
mand lastig gevallen om
geld. Maar ja, ik mót toch
eten? Ze hadden Katen
drecht gewoon moeten laten
zoals het was. Dat wijkcomité
heeft de boel mooi verziekt.
Voor de veiligheid van de
kinderen, zeggen ze. Nou, die
konden 's avonds rustig op
straat lopen. Deden bood
schappen voor de hoertjes.
Zij hielden die kleintjes wel
in de gaten, dat er niets mee
gebeurde. Moet je nu niet
meer in je hoofd halen."
Niet meer dan vijf klanten luis
teren mee naar wat Louis te
vertellen heeft. De meeste
barkrukken zijn leeg. Twee
'lichte' vrouwen (niet in ge
wicht) waarschuwen hem
niet het achterste van z'n
tong te laten zien. Als de har
de stem van André Hazes uit
de jukebox klinkt voorspelt
hij, dat het hooguit nog een
jaar duurt. Dan zullen tiental
len kroegen de pijp aan Maar
ten hebben gegeven. Alleen
die op de hoeken zitten zul
len het redden, beweert
Louis.
Nette mensen
Roept plotseling uit, nadat de
helft van een fles bier over z'n
trui is gegaan: "Het nette
volk, hè, maakt de dienst hier
uit. Vroeger verdienden ze
geld aan ons. Met kamertjes
timmeren en zo. Nu moeten
we oprotten. Omdat er af en
toe eens een kapotje werd ge
vonden. Zoiets gebeurt toch
overal? Moet je je daar zo
druk over maken? Let maar
op", oreert 'ie, "het duurt niet
lang meer. Ontploft de zaak
hier. Ik voel dat Rake klap
pen zullen er vallen, dat be
loof ik je. Over en weer is er
haat en nijd. Die pooiers pik
ken dit toch niet? Willen geld
zien. Komt dat niet binnen,
komen ze de boel wel even
kort en klein slaan. Je gelooft
toch zelf niet, dat ze dit zo
maar over hun kant laten
gaan?"
Louis wijst de sexschepen voor
hoeren van de hand. Vrouw
tjes mogen niet kiezen wie ze
willen hebben, moeten met
iedereen de koffer induiken.
Verklapt dan meer te zien in
het plan van een kennis. Die
wil een galerij van kamers la
ten maken om daar de betaal
de liefde te laten bedrijven.
Waar dat optrekje moet ko
men zegt 'ie niet
Door
Jan Westertaken'
Boosdoener
Grote boosdoener voor de sex-
exploitanten in het spel is
Herman van Eijk, lid van het
comité, dat al jaren ijvert om
Katendrecht vrij van prosti
tutie te krijgen. Woont aan de
rand van de wijk op een bo
venhuis. Is staande gebleven.
Ondanks alle bedreigingen.
Aan verhuizen denkt hij niet.
Z'n vrouw evenmin. Herman
heeft a gezegd en zal ook de
volgende stap zetten.
De Kaap vrij van prostitutie.
Het lijkt té mooi om waar te
zijn. De feiten liegen er ech
ter niet om Jarenlang knok
ken heeft z'n vruchten afge
worpen. Was het allemaal ge
moedelijk gebleven, zoals
voor de oorlog toen de hoer
tjes op één hand te tellen wa
ren, dan was er niets aan de
hand geweest.
"'t Werd té commercieel. N u za
ten er lieden die slechts op
geld uit waren. Pure onder-
wereldfiguren. Dat kon zo
niet langer doorgaan. Hoe
veel mensen er in al die jaren,
min of meer gedwongen, zijn
verhuisd, honderden. Waren
gewoon bang om hier nog
langer te blijven wonen. Ik
heb me erin vastgebeten, het
ziet ernaar uit, dat het tij
keert,"
Bedreigd. Liever praat Herman
er niet over. Komt behoed
zaam los als 'ie zegt: "Inder
daad, een paar keer. Ruiten
ingegooid en zo. Brandbom
men naar binnen gesmeten.
Bang ben ik nooit geweest.
Ook niet toen er op een
avond zeker vijftig soute
neurs voor m'n deur stonden.
Een huurmoordenaar zou me
te grazen willen nemen, ze
hebben gezegd me dood te
rijden of te ontvoeren Ik leef
nog steeds zoals ie ziet."
Geweer
Achter het gordijn stond in die
tijd wel een geweer. Geladen
met scherpe patronen "Dat
stond er niet voor niets", laat
Herman weten. "De politie
vond het. Ben toen veroor
deeld Maar ik heb een hele
poos met een pistool op zak
gelopen als ik naar buiten
ging. 't Hoorde er allemaal
bij. Bij elke auto die passeer
de. dacht ik, uitkijken. Idioot
natuurlijk als je zo moet le
ven Zeker als je voor een
goeie zaak bezig bent."
Begrijpelijk, dat niet iedereen
Van Eijk op handen draagt.
Bordeel- en barhouders niet,
middenstanders niet. Wijkbe
woners durven ternauwer
nood openlijk steun aan hem
te geven Het gezin heeft het
ondervonden: de Van Eijks
zijn ongewenste gasten. Her
mans vrouw Mane: "Ze ga
ven me aan bij de belasting,
dat ik ook voor hoer speelde
Omdat ik aan de deur stond
om brood van de bakker aan
te pakken. Ja. ik kreeg wel
mooi een aanslag. Weet je, ze
stopten de gebruikte con
dooms in m'n bnevenbus. De
kinderen dachten dat het bal
lonnetjes waren. Bliezen ze
op Na een paar weken kre
gen ze grote zweren op hun
hele gezicht. En hoge koorts
Ze moesten worden kaalge
knipt en met lisol worden ge
wassen. Vrcselyk was dat Ik
laat me niet wegpesten, ook
niet door zoiets
Herman krijgt op z'n boterham,
dat 'ie eerst z'n zakken heeft
gevuld dankzij de prostitutie
en nu de zaak de nek wil om
draaien Hoe dat at? "Ik heb
by m'n buurvrouw wel eens
kamertjes getimmerd. Onder
het mom, dat haar dochter
weer thuis kwam wonen.
Daar ben ik in getippeld. Ik
wist ook niet, dat er elf mei
den stonden te dringen om
hienn aan het werk te gaan
Kans gemist
Of sexboten de oplossing zijn
voor het Katendrechtse pro
bleem. Herman weet het niet
Wél is hij ervan overtuigd,
dat Rotterdam tenminste één
kans aan zyn neus voorbij
heeft laten gaan "Een poos
terug heb ik gezegd, jongens,
de 'Nieuw Amsterdam' (zee
schip) is te koop Pak dat
ding Hadden we alles m één
gehad: kamers, bars, sauna
'Boosdoener' Herman van
Eijk: "Ik ben enn getip
peld".
filmzalen Dit hebben ze.
denk ik. niet aangedurfd
De sexschepen die Rotterdam
nu in de parkhaven wil statio
neren stuiten ook op de nodi
ge problemen Juridische
vooral De gemeente mag
prostitutie niet bevorderen
(artikel 250 bis van het Bur
gerlijk Wetboek) Maar zy
moet wél vergunningen afg
ven. Ook al krijgen de bor
deelhouders het op die boten
voor het zeggen. Achteraf ge
zien kreunt het gemeentebe
stuur. Het had. diep in het
hart gekeken, liever de pros
titutie gelaten waar zij was m
Katendrecht De klok terug
draaien, zegt woordvoerder
Rogier, kan niet. De provin
cie wil dit niet én er is al ber
gen geld in de vernieuwing
gepompt.
Gelukkig zullen de bedrijven
op de Kaap met deze gedach
te niet zyn "Ze hebben al
leen maar aan de hoeren ge
dachtscheldt een snackbar
houder, die deze week drie
fin n person.-.
laan uitstuurde, omdat hy
zelf nauwelijks nog een bo
terham verdient "Wy zyn er
de dupe van Hoe moet ik
m'n schuld betalen'' Ik weet
het niet De hele rotzooi in
brand steken Dan knjg ik
nog wat van de verzekering
Drie hoertjes stappen binnen
twee eten een broodje, de
derde drinkt een kop thee
Nog niet een heeft er die
avond een klant gehad Knik
ken vriendelyk als ze naar
buiten stappen Voor de deur
van de snackbar begeeft een
lantaarn het Het lampje gaat
uit als een nachtkaars Net als
het rosse leven op Katen
drecht
Het einde lijkt nabij. De bevolking van het
Rotterdamse Katendrecht, de buurt waar
het rosse leven vele jaren welig tierde,
wacht gespannen af. Of nu inderdaad de
prostitutie de definitieve nekslag heeft
gekregen, óf dat het maar van tijdelijke
duur is.
Een feit is wel, dat de laatste bordelen aan
de Atjehstraat deze week zijn
dichtgespijkerd. Geheel onverwacht. Voor
de bevolking en voor de politie. Tien van de
twaalf eigenaren gaven direct gehoor aan
een bevel van de gemeente de sexhuizen te
sluiten. Zo niet, dan zou de politie hierbij
een handje helpen. In twee gevallen bleek
dit slechts nodig te zijn.
Het is niet de eerste keer, Hat de gemeente
Rotterdam de bordeelbazen dwong de
'huizen van plezier' sluiten. Maar als de
gemeente er planken voor timmerde,
opende dezelfde sexbaas een paar uur later
op een andere plek in de wijk weer z'n
deuren. Daarom staat iedereen wat
argwanend tegenover het zo snel toegeven
van de bordeelhouders.
Het actiecomité 'Areka' (Redt Katendrecht)
is al jaren in de weer om van dit stadsdeel
een normale woonwijk te maken. Zonder
prostitutie. Bordeelhouders, prostituées,
maar ook bewoners van de wijk, nemen hen
dit niet in dank af. Want die prostitutie
betekent voor een belangrijk deel van de
bevolking brood op de plank. En dit wordt
nu uit de mond gestoten.
Waarom de sexbazen ineens halsoverkop
hun tent sluiten, is voor iedereen (nog) een
raadsel. In het verleden trokken zij zich
weinig van dreigende taal aan. Zelf willen
zij niet veel kwijt. Ook de raadsman van de
bordeelhouders, mr. Van Heijnineen uit
Den Haag. niet. Het enige dat hij vertelt
is, dat erbij de Raad van State, afdeling
rechtspraak, een verzoek is ingediend om
het bevel van de gemeente teniet te doen.
Een groep Katendrechters, onder
aanvoering van Herman van Eijk. is al
veertien jaar in de weer om de prostitutie
uit de wijk te weren. Toen Rotterdam aan
het vernieuwen van oude stadswijken ging
werken, kwamen er, wat Katendrecht
betreft, problemen. De prostitutie dreigde
de plannen van het gemeentebestuur danig
te dwarsbomen.
In al die jaren is er heel wat afgepraat.
Plannen kwamen op tafel en verdwenen in
de prullenmand. Er is gedacht aan een
eroscentrum in Rotterdam-zuid. Maar
hiertegen kwam men massaal in verzet.
Sexboten in de Parkhaven, in de buurt van
de Euromast, is het laatste plan van de
gemeente. Ook deze gedachte lijkt het niet
te halen. Omdat de voorzitter van de Raad
van State, afdeling rechtspraak, al heeft
laten weten, dat de gemeente 'geen
gelegenheid mag geven tot onzedelijke
handelingen'. Hoewel de afdeling zich nog
moet uitspreken, zijn de verwachtingen in
de Maasstad niet al té hoog gespannen.
Maar zou die afdeling rechtspraan een
ander standpunt innemen dan haar
voorzitter, dan nog zijn de moeilijkheden
niet uit de wereld. De blWMIM 1U
omliggende wijken hebben al laten weten
naar de rechter te rullen lopen als die
sexboten er komen.
De ontu ikkeling is warrig. De meeste
prostituées hebben Katendrecht de rug
toegekeerd. Waar ze zijn gebleven? Veel
bivakkeren er nu in het centrum van
Rotterdam (Nieuwe Binnenweg. Karei
Doormanstraat). Niet alleen een doorn in
het oog van de gemeente, maar vooral in die
van de bewoners. Want zij worden 's nachts
uit hun slaap gehouden van constant af- en
aanrijdende auto's. Vooralsnog ziet
Rotterdam geen oplossing.
