Pijpenkabinet naar Leiden
Dag in Hooglandse kerk
in teken van solidariteit
3Museum
zoekt nog
naar
onderkomen
in centrum
Polen-week begint inet
manifestatie Minerva
1 RADIO
NOVA
FM 95,5
Leidse stadsrubriek
91 flUJDAG 30 OKTOBER 1981
Enkele stukken uit de collectie
pijpen van Don Duco. In totaal
bezit het pijpenkabinet zo'n
7.500 kleipijpen waarvan er
een paar honderd zullen wor
den uitgestald.
LEIDEN - Op de manifestatie
over 'grote mannen en vrouwen'
van deze en vroeger tijd, morgen
van 10 tot 4 uur in het koor van
de Hooglandse kerk. wordt ook
plaats ingeruimd voor de actie
'Regio Leiden helpt Polen'
Het gemeenteraadslid mevrouw
Koning, tevens voorzitter van
het actiecomité voor hulp aan
Polen, zal om 12 uur iets vertel
len over de situatie in dit land en
over de mogelijkheden om te
helpen.
In de kerk zijn vele portretten op
gehangen van internationaal be
kende mensen die zich altijd
hebben ingezet of nog inzetten
voor anderen. Bij elk portret zijn
een korte levensloop en een paar
opvallende uitspraken gevoegd.
Ook kunstenaars leveren met en
kele grote stukken een bijdrage
aan deze 'tentoonstelling'. Zij
brengen scherp tot uitdrukking,
hoe de verhoudingen in de we
reld liggen. Een 'markt van mo
gelijkheden' laat zien. hoe men
sen. volken en culturen
rechtvaardiger met elkaar kun
nen omgaan
Tussen 10 en 11 uur bespeelt Joop
Brons het kerkorgel. Van half 3
tot 3 uur doet J. Geursen dat Hij
was predikant in Leiderdorp en
is dat nu in Arnhem. Om 11 uur
zal de toneelgroep Gruppo Trut-
to Dramatico een kort stuk op
voeren over de gevolgen van een
atoomoorlog. Tussen half 12 en
12 uur zingt de Chileense zanger
Luis Aravena.
Esau du Plessis van de Boycot
Outspan Aktie spreekt om 1 uur
over de onhoudbare toestanden
in de 'thuislanden' van Zuid-
Afnka. Om 2 uur komen buiten
landers in Leiden aan het woord.
Mensen uit de buurtvereniging
'Maredorp' en de Vereniging van
Turken in Nederland vertellen
van hun ervaringen en komen
ook met ideeën om de situatie
van buitenlanders te verbeteren.
De dag besluit om 3 uur met een
tweede optreden van de toneel
groep
Aansluitend wordt zondagmorgen
om 10 uur in dezelfde kerk een
dienst gehouden, waann de pre
dikanten mevrouw S T de Meg
en A. Dronkers jr. voorgaan. Het
thema van deze dienst, waaraan
de Leidse Cantorij meewerkt, is:
'Heiligen ook in onze tgd?'
Ds. Dronkers. 'Typerend voor de
'heiligen' van deze tgd is. dat zg
zich sterk maken voor anderen
Voor machtelozen tegenover
machthebbers, voor armen te
genover njken. voor hen die zich
verzetten tegen heilloze bewape
ning. voor vluchtelingen, politie
ke gevangenen en gastarbeiders,
voor 'dwaze moeders' in Argenti
nië, die maar blgven vragen naar
hun verdwenen mannen en zo
nen. en ga zo maar door...
"De grote wereld van vroeger is
klein geworden. Wij weten van
elkaar meer dan ooit. Dat vraagt
solidariteit".
In dat licht moet de 'dag in de
Hooglandse' worden gezien.
LEIDEN Leiden kan over enkele maanden een volgend museum toevoegen aan zijn
toch al niet onaanzienlijk lijstje. Uit Amsterdam wordt namelijk het pijpenkabinet over
geplaatst, een museum voor de tabakspijp van klei. De slogan "Leiden Museumstad",
waarvan de stad zich nu alweer zo'n tien jaar bedient, krijgt zo steeds meer opgang.
Het gaat weliswaar maar om een
klein museum, dat tussen zijn
"grote broers" als het museum
voor natuurlijke historie of dat
van volkenkunde een wat be
scheidener plaats zal innemen.
Met zijn 7500 kleipijpen en
"aanverwante artikelen"
brengt het pijpenkabinet echter
een unieke verzameling mee
naar Leiden.
Waar het museumpje precies
wordt gevestigd is vooralsnog
onbekend. Het wordt een pand
in het centrum, maar het pand
dat de gemeente op het oog had
is onlangs gekraakt. Gezocht
wordt nu naar een oplossing die
het pijpenkabinet een goed on
derkomen kan bezorgen. De
snelheid waarmee'deze oplos
sing wordt gevonden is nu nog
even bepalend voor het tijdstip
van opening van het pijpenkabi-
Tot dit voorjaar was het pijpenka
binet in Amsterdam gevestigd,
ingetrokken bij een antiquair.
Toen die het contract begin dit
jaar opzegde, bood eigenaar en
beheerder Don Duco zijn verza
meling aan de gemeente aan. In
ruil voor een onderkomen zou
Amsterdam de verzameling kun
nen openstellen voor het pu
bliek: een aanbod dat Amster
dam niet aannam. Zo groot als de
desinteresse van de gemeente
Amsterdam echter was, zo groot
ook was het enthousiasme van
Leiden toen Don Duco daar het
zelfde aanbod deed.
Don Duco, een man die vreemd ge
noeg helemaal niet zo van musea
houdt. "Ik heb eigenlijk een he
kel aan musea. Er worden din
gen tentoongesteld die jaren ge
leden werden gebruikt door ge
wone mensen. De bezoeker van
een museum treft de voorwerpen
in vitrines aan zonder dat hij ze
even kan vastpakken of zelfs
maar aanraken. Musea hebben
iets afstandelijks. En ik ga nu
weer dezelfde foüt maken: pij
pen van enkele eeuwen oud kun
je nu eenmaal niet iedereen in
handen geven".
4500 pijpen
Toen Don Duco in 1969 een begin
maakte met zijn verzameling pij
pen, was dat ook niet met de be
doeling hier eens een mu
seumpje van te maken. Het be
gon allemaal met een bouwput
aan de Amsterdamse Keizers
gracht waar op een gegeven mo
ment een vierkante beerput van
een zeventiende-eeuwse tabaks-
kroeg werd blootgelegd. En toen
bleek dat het niet alleen mest is
wat uit een beerput wordt gebag
gerd. Naast glaswerk en hazelno
ten werden maar lieft 4500 pijpen
naar boven gehaald. Don Duco
was destijds een van de particu
lieren die meewerkten aan het
archeologisch opgraafwerk aan
de Keizersgracht.
Duizend pijpen, allemaal verschil
lend en allemaal van klei, hield
hij eraan over. Een verzameling
die gaandeweg werd uitgebreid.
Het archeologisch onderzoek dat
Duco daarnaast verricht naar de
geschiedenis van kleipijpen
bleek een leemte op te vullen die
op dit gebied bestond. Was er in
1969 nog weinig bekend over de
kleipijpen, tegenwoordig wordt
van de vondst van de pijpen
dankbaar gebruik gemaakt bij
archeologisch opgraafwerk. Om
dat het model der pijpen nogal
aan mode onderhevig was, kun
nen ze een opgravingslaag nauw
keurig dateren.
Bibliotheek
Verschillende publicaties over de
historie van de kleipijpen heeft
Duco inmiddels op zijn naam
staan. Trots is hij op zijn biblio
theek, waarvan hij vermoedt dat
het de meest uitgebreide ter we
reld is op het gebied van de klei
pijpen. Naast deze bibliotheek
en een uitstalling van de mooiste
kleipijpen wil Don Duco in het
nieuwe pijpenkabinet een oude
pijpmakerij inrichten. De bezoe
kers moeten, naast informatie
over de historie, een beeld kun
nen krijgen van hoe de pijpen
werden gemaakt en welke ge
reedschappen daarbij werden
gebruikt. Op verzoek kunnen
daarover ook dialezingen wor
den gehouden.
Aan de kleipijpen en ook het roken
ervan is namelijk een rijke histo
rie verbonden. Het pijproken
kwam begin zeventiende eeuw
op in een sfeer die vergelijkbaar
is met de sfeer die nu om het ro
ken van hasj hangt. Speciale ta
bakskroegen waren er, waar
mannen op houten krukjes de ni-
cotinewalmen omhoog bliezen.
Een eeuw later al was de pijp
echter tot statussymbool verhe
ven. Heren van stand waren her
kenbaar aan de pijpen met lange
uiterst breekbare stelen. Idee
daarachter: rijke heren breken
geen pijpen want zij hoeven zich
niet te verroeren, de dienst
maagd staat klaar om een vuurtje
te geven.
Ook Leiden blijkt in de zeventien
de eeuw een lokale pijpindustrie
te hebben gehad. Het was zelfs
een van de weinig steden met
een apart gilde daarvoor. Be
kendste pijpmakersstad in Ne
derland blijft natuurlijk Gouda,
waar ook nu nog een ouderwetse
pijpmaker zit. Duco vindt het in
teressant om de pijpen van ver
schillende steden en landen te
vergelijken. "Je kunt aan de klei
pijpen aflezen wie hem ooit ge
rookt heeft, wat voor stromingen
er waren en ook wat voor invloed
de verschillende pijpmakerijen
op elkaar hadden. Er was een
grote concurrentie dus verander
den de modellen van de kleipij
pen ook snel".
Volgend jaar Hoge toren
duidelijkheid
over financiën
LEIDEN - Begin volgend jaar zul
len B en W een meerjarenbeeld
van de financiële situatie van de
gemeente Leiden geven. Daarin
zal rekening gehouden worden
met het structurele tekort van 1.4
miljoen gulden en met nieuwe
ongunstige ontwikkelingen
Dat antwoorden B en W op vragen
van D'66-raadslid Witteveen. Het
raadslid had gevraagd of er een
tweede bezuinigingsoperatie no
dig is, die de huidige in omvang
benadert. Het college zegt dat
het duidelijk is dat er nieuwe be
zuinigingen nodig zijn, maar
vooralsnog niet te verwachten
dat di van dezelfde omvang zul
len zijn als de huidige operatie.
ste. Hij ziet het museum eerder
als een representatie daarvan
dan als een doel op zich. "Ik heb
eigenlijk nog de negentien-
de-eeuwse, vrij elitaire, opvat
ting over een museum. Het zou
in een hoge toren moeten zitten,
zodat je een lange trap opmoet
wil je het bereiken. En dan alleen
nog nadat je bent binnengelaten
door een oude bewaker die met
krakende schoenen een grote
koele hal door moet om de deur
van het slot te halen. Zo krijg je
bezoekers die echt geïnteres
seerd zijn in de tentoongestelde
voorwerpen".
Al is de huisvesting van het pijpen
kabinet nu nog wat onduidelijk,
zover zal het waarschijnlijk toch
niet komen. In elk geval wordt
de drempel tot het museum op
die manier laag gemaakt, dat de
toegang gratis is. Duco: "Het ka
binet wordt ook mijn werkruim
te. Ik wil er in contact blijven
met het publiek, ook om op de
hoogte te blijven met wat er on
der de mensen voor belangstel
ling of kennis over de pijpen be
staat".
CONNY SMITS
LEIDEN - De actie Regio Leiden
helpt Polen gaat aankomende
maandag beginnen met een Po
len-avond in de sociëteit Minerva
aan de Breestraat. De daaropvol
gende dagen zal er door de stu
denten huis aan huis worden ge
collecteerd. De bedoeling is dat
er op korte termijn pakketten
met babyvoedsel en medicijnen
naar de Poolse stad Torun gaan
om de eerste nood te ledigen
Enkele leden van de "Stichting Re
gio Leiden Helpt Polen" hebben
onlangs op eigen kosten een
bezoek gebracht aan de Leidse
zusterstad Torun om te kijken op
wat voor een manier daadwerke
lijk kan worden geholpen. In de
stichting hebben de gemeenten
uit de regio, kerken, bedrijfsle
ven en de Leidse universiteit zit
ting.
In Torun is inmiddels ook een co
mité gevormd, dat zich straks
gaat bezig^puden met de verde
ling van de goederen Als er veel
geld wordt opgehaald kan er ook
aan kleding en levensmiddelen
worden gedacht voor de inwo
ners van Torun en omgeving In
de winkels is er nauwelijks iets
te krijgen. Men vreest dat de ko
mende winter, met name voor
kinderen cn ouderen heel zwaar
zal gaan worden.
De Polen-manifestatie, maandag 2
november in Minerva begint om
zes uur met een Poolse maaltijd,
waar iedereen welkom is. Ver
volgens zal burgemeester Goe-
koop en de Poolse ambassadeur
de Polen-week officieel openen.
Vanaf negen uur is er muziek
van een Poolse muziekgroep en
zal de film "De meisjes van Wil-
ko'Van de Poolse regisseur Wjg-
da te zien zijn Ook zal er een fo
rumdiscussie over Polen met po
litici, Oost-Europa kenners en
vertegenwoordigers van de am
bassade worden georganiseerd.
lilter
tfHrso
LEIDEN - Een veewagen, be
stuurd door een 45-jarig^
ner van Alkcniade. ramde j'
middag om half twee een i
ncnauto die stilstond vool een
stoplicht. Deze wagen werd to
taal vernield. De bestuurder, een
24-jarige man uit Renswoude.
kwam met de schrik vrij.
ADVERTENTIE
5 Vanaf MORGEN stemt
Lelden zaterdags af
S op
het populairste regionale ra-
dloatatlon dat u ook op uw ra-
dlo kan ontvangen
B Voor inlichtingen kunt u zich
riemen tot
RADIO NOVA
postbus 3128, Leiden
door René van der Velden Jaap Visser
Echt scheiden
Internationaal vrachtwagen
chauffeur Peter Bijlsma (30)
uit Leiden is bijna een jaar
gescheiden. Tot zijn verdriet
wees de rechter hem het huis
aan de Rijndijkstraat toe.
Praten en nog eens praten bij
Bureau Huisvesting helpt
niet. Volgens de regels kan
hij niet eerder geregistreerd
worden als woningzoekende
voordat hij zijn huis verkocht
heeft. Maar dat wilde maar
niet lukken.
"De medewerkster van Bureau
Huisvesting zei me: Houd die
woning toch en koop je ex-
vrouw uit. Maar dat betekent
een flinke hypotheek erbij
terwijl ik me toch al de klere
werk om elke maand de ali
mentatie te kunnen betalen.
Geld 'trekken' uit een kost
ganger zoals Huisvesting
voorstelde kan ook niet.
Daarvoor is het huis te klein
of ik zou het voor veel geld
moeten opknappen. Boven
dien ben ik pas verloofd en
wil weer een eigen toekomst
opbouwen".
Kommer en kwel. Het werk in
het vrachtvervoer is ook nog
eens onzeker. "Ik moet knok
ken voor een extra rit". Bijls
ma wil zijn huis zo snel moge
lijk kwijt. "Ze zien me al ko
men bij de sociale dienst als
ik m'n baan kwijt ben. Dan
zeggen ze doodleuk: "Ja
maar meneer u heeft eigen
vermogen"... Omdat ik dat
rot huis toevallig toegewezen
kreeg".
Voor Bijlsma is het onbegrijpe
lijk dat hij al vanaf '59 in Lei
den woont maar zich toch
niet mag laten inschrijven als
woningzoekende. "Ik ver
wacht niet meteen een wo
ning maar ik verlang wèl het
recht om me in te laten schrij
ven". De registratie-regels
willen dat "van echt geschei
den personen" niet inge
schreven worden als aan hen
"de voormalige echtelijke
woning van rechtswege is
toegewezen".
"Als ik het netjes speel, kan ik
nooit binnen die regels val
len", verzucht Bijlsma. "Ik
wil het volgens de regels spe
len maar wordt door diezelf
de regels buitenspel gezet.
Als ik me asociaal gedraag
door m'n alimentatie niet te
betalen of door de hypotheek
op het huis niet meer te beta-
Vrachtwagenchauffeur Peter Bijlsma Hij is gescheiden, heeft zijn hu
jaar wachten voordat hij bij Bureau Huisvesting kan worden ingetchri
len, dan zet de deurwaarder
me m'n huis uit. Dan ben ik
mijn huis kwijt en kan me la
ten registreren".
Directeur Huisvesting Ted van
der Valk noemt het de tra
giek van gescheiden mensen
"Ontzettend veel mensen
scheiden in Leiden. Daar
zouden we onze hele woning
voorraad aan kunnen verge
ven. Als de regels versoepeld
zouden worden, is het hek
van de dam".
Tot zijn grote opluchting is Pe
ter Bijlsma onlangs dan toch
eindelijk zijn huis kwijtge
raakt. Sinds begin '81 stond
het te koop met als geschatte
waarde 93.000 gulden Het
huis is onlangs verkocht voor
75.000 gulden. Bijlsma woont
nu in bij zijn ouders. Om in
aanmerking te komen voor
een huis moet hij opnieuw
twee jaar ingeschreven staan
in het bevolkingsregister. Na
twee jaar is hij officieel één
van de vele geregistreerde
woningzoekenden. Als het
meezit heeft hij dan na dne
jaar weer een eigen optrek.
"Dan ben ik 35". De 'ex' van
Bijlsma bofte dat zij bij haar
ouders in een renovatiewo
ning terecht kwam. Om de re
novatie niet op te houden, is
zij aan een nieuwe woning
geholpen.
Tegengas
Overal waar onrecht dreigt,
springt de Socialistiese Partij
in het geweer. Of het nu om
een dreigende fabneksslui-
ting gaat, de deelname van de
Nederlandse Volksunie aan
de kamerverkiezingen of een
levensgevaarlijke verkeerssi
tuatie in Leiden Noord, de
SP klimt op de barricade.
Steevast drukt het SP-kader de
onderliggende partij actie
borden in de hand waarop in
actietaai 'het doel waar wij
deze keer naar streven', staat
Het doel is niet altijd even
gaspr ijsverhoging
nee!
socialistiese partij
De slicker v
propaganda'
i de SP. Partij-
verkocht en moet nu i
leesbaar omdat de letter
grootte ervan meestal in het
niet valt bij de reusachtige
aanduiding dat het alweer
om actie van de SP gaat
De Leidse SP-kaders zijn te
genwoordig 'elke dag actief
in de 'Actie Tegengas' tegen
een nieuwe verhoging van de
aardgasprgs. De SP heeft
protest-stickers uitgebracht
die gasverbruikers achterop
de accept-girokaart van het
energiebedrgf kunnen plak
ken Massaal gebruik van de
stickers stuurt de administra
tie van het Energiebedrgf in
de war. De stickers, voorzien
van de kreet: "Gasprijsverho-
ging? Nee!", kunnen niet
door de computer zodat het
Energiebedrijf de girokaar
ten met de hand moet ver
werken.
Voor degenen die nog niet we
ten dat de SP actievocrt te
gen de gaspnjs-verhoging is
voor alle zekerheid het vignet
en de naam van de partg op
de stickers afgedrukt Wg
vragen ons onderhand in ge-
moede af of het bg de SP
werkelijk om "het doel waar
wg allen naar streven" gaat
Het lgkt er verdacht veel op
dat de onderliggende partij
wordt misbruikt voor partg -
propaganda. Een beetje te
gengas zou geen kwaad kun-
Droge info
De dakreparatie van de Wereld
winkel aan de Steenstraat
blgft een slopende affaire.
Het pand is van de gemeente.
Het rotte dak moet hersteld
worden, vindt deze huisbaas.
De vraag was. met welk geld7
Begin augustus schreven wg
dat de gemeente het dak wil
betalen uit de geldpot met
het etiket "internationale so
lidariteit" Met die pot geld is
dit jaar de actie "Leiden te
gen onderdrukking in La-
tgns-Amcnka" betaald. Toen
al schreven wg dat mensen
van de Wereldwinkel hun
dak beslist niet uit die pot be
taald wilden hebben Een
dakreparatic heeft immers
niets van doen met interna
tionale solidariteit, nietwaar.
In het raadsvoorstel van B en W
om de reparatie toch uit die
geldpot te financieren, stond
echter gskoud "De Wereld
winkel kan zich in een derge-
lgke constructie vinden
De drukke besognes rond de
actiemaand over Latgns-
Amenka zijn achter de rug.
De mensen van de Wereld
winkel hebben weer een
beetje tgd om de gemeente
raad er nogmaals op te wgzen
dat de Wereldwinkel zich hé
lemaal niet in een dergelijke
constructie kan vinden. "Het
verval van het dak is het ge
volg van het achterstallig on
derhoud Dus moet de huisei
genaar (de gemeente dus) de
opknapkosten betalen",
schrijft de Wereldwinkel aan
de gemeenteraad Dat de We
reldwinkel onder een goed
dak warme en droge informa
tie over onderdrukking in de
derde wereld kan geven, wil
nog niet zeggen dat daarom
maar het dak uK de geldpot
"internationale solidariteit"
betaald mag worden
De gemeenteraad heeft echter
reeds tot de constructie be
sloten, op basis van valse in
formatie van B en W De
vraagt blgft wat de gemeen
teraad met juiste informatie
doet
