Saoedi's krijgen
Awacsvan de VS
Stakingsactie in Polen groot
succes
Rebellen vanuit
Soedan in actie
tegen Tsjaad
Zweeds protest tegen
Sowj et-onderzeeboot
Nieuwe kandidaat
voor functie
van Waldheim
Kogel in
klep pet
Stemming kantje-boord9
'The Senate AWACS Vote Nederland op
vingers
For The rn Z Against aq
The Sale
getikt
via EG-brief
Beroep op Solidariteit om politiek te veranderen
Wat gaat u zaterdag
doen? N
Bloembollen^
kopen en in de
tuinplanten.
ffikle\x^
DONDERDAG 29 OKTOBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
STOCKHOLM (Reuter) - Zwe
den heeft gisteren bij Mos
kou geprotesteerd nadat een
Sowjet-onderzeeboot in ver
boden wateren bij de Zweed
se marinebasis in Karlkrona
aan de Oostzee aan de grond
was gelopen.
in een nota. die door de minis
ter van buitenlandse zaken,
Ola Ullsten. aan de Russische
ambassadeur werd overhan
digd, stond dat Zweden "de
ze flagrante schending van de
Zweedse territoriale wateren
als bijzonder ernstig be
schouwt".
De onderzeeboot van de Whis-
key-klasse die geen kernwa
pens vervoert, liep schade op.
Er is geen melding gemaakt
van slachtoffers. Een visser
boot had het gestrande schip
gisteren opgemerkt.
Volgens diplomaten zou het in
cident Moskou vermoedelijk
in verlegenheid brengen daar
men schepen van landen van
het Warschau-Pact ervan zou
kunnen verdenken in Zweed
se wateren te spioneren.
Een jaar geleden was de
Zweedse marine ruim drie
weken in staat ver verhoogde
waakzaamheid nadat een on
bekende onderzeeër binnen
de Zweedse wateren was ge
signaleerd. De boot wist uit
eindelijk te ontsnappen zon
der dat de autoriteiten hem
hadden kunnen identifice-
De Russische ambassadeur in
Zweden, Michail Jakovlev,
heeft berging van het schip,
door de Russische marine
geëist. Minister van buiten
landse zaken Ullsten noemde
dit uitgesloten.
De Zweedse marine heeft ge
meld dat een Russische
vlooteenheid van tien opper
vlakteschepen. waaronder
twee onderzeebootjagers,
juist buiten de Zweedse terri
toriale wateren ter hoogte
van Karlskrona heen en weer
vaart. De schepen worden
door de Zweedse
geobserveerd.
NEW YORK (AFP) - De Peruaan
se ambassadeur. Javier Perez de
Cueller. heeft zich gisteren offi
cieel kandidaat gesteld voor de
functie van secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, die op 1
januari 1982 vrijkomt.
De veiligheidsraad is gisteren op
nieuw achter gesloten deuren
bijeengekomen om een opvolger
van Waldheim te kiezen. Dins
dag was over de huidige twee
kandidaten, de Tanzaniaanse mi
nister van buitenlandse zaken.
Salim Salim. en de huidige secre
taris-generaal Kurt Waldheim,
door twee permanente leden van
de veiligheidsraad het veto uitge
sproken: over Salim Salim door
de Verenigde Staten en over
Waldheim door China.
De Peruaanse afvaardiging bij de
VN heeft de kandidatuur van Pe
rez de Cuellar schriftelijk inge
diend bii de Veiligheidsraad met
de mededeling dat daartoe beslo
ten was voorhet geval het onmo
gelijk zou blijken tot overeen-
stemmging over Salim Salim of
Kurt Waldheim tc komen.
Gisteravond bleek de Veiligheids
raad na een tweede stemmings
ronde nog geen besluit genomen
te hebben. Salim kreeg niet het
vereiste minimum van negen
stemmen
Waldheim behaalde tweemaal 11
voor, 4 tegen en geen onthoudin
gen in de stemmingen van giste
ren. Naast het Chinese veto zou
den Tunesië. Niger en Oeganda
hebben tegenstemd.
Salim. de officiële kandidaat van
de Organisatie voor Afrikaanse
eenheid, kreeg gisteren by de
eerste stemming acht stemmen
voor. een tegen en zes onthou
dingen. bij de tweede ronde acht
voor. twee tegen en vyf onthou
dingen.
CAIRO (AFP) - Generaal Abdel
Halim Aboe Ghazala, de
Egyptische minister van de
fensie, is op 6 oktober ternau
wernood aan de dood ont
snapt. Dit blijkt uit een be
richt in "Al Achram" van gis
teren.
Tijdens de aanval op het erepo
dium, waarbij president Sa-
dat omkwam, kreeg de gene
raal een kogel in de klep van
zijn pet. Aboe Ghazala merk
te niet dat hij geraakt was, tot
hij dinsdag zijn officiële te
nue aantrok voor een statie
foto.
Overigens raakte de minister
ob 6 oktober licht gewond
aan zijn arm.
IdTsiLv.
Sale 0^ ?THp SAIP^TO
Mark Eyskens:
"België aan
het plafond
van leningen"
BRUSSEL (ANP) - De demissio
naire Belgische premier Mark
Eyskens heeft zich in een ge
sprek met een afvaardiging van
het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) ernstig verontrust
getoond over de politieke toe
komst van zijn land. "De econo
mische crisis is hier samengeval
len met een institutionele crisis",
aldus de premier in een vraagge
sprek met het Vlaamse blad Het
belang van Limburg. "De span
ningen maakten het onmogelijk
om samenhangend te regeren,
bovendien groeiden Vlaanderen
en Wallonië uiteen wat het te
voeren beleid betreft. Dit alles
heeft geleid tot de ineenstor
ting".
Volgens Eyskens zal België in 1982
het moment hebben bereikt
waarop buitenlandse banken
voortaan leningen aan het land
zullen weigeren. "De buitenland
se banken hebben een maxi
mumlimiet per land en België zit
praktisch aan het plafond, de be
groting van 1982 is natuurlijk
door de politieke crisis wegge
veegd en het zal nog moeilijker
worden om het tekort op 200 mil
jard Belgische franc (ongeveer
13,5 miljard gulden) te houden".
Een van de allergrootste proble
men vindt Eyskens de financie
ring van de vijf grote steden.
"Voor Antwerpen, Luik, Brussel,
Charleroi en Gent moeten we te
gen het einde van dit jaar veertig
miljard zien te vinden. Ik weet
niet waar we dit geld vandaan
moeten halen".
Voor een mogelijk premierschap is
Eyskens wel in de markt, maar
dat hangt zijns inziens wel af van
de verkiezingsuitslag op zondag
8 november. Eyskens: "Er zijn
natuurlijk nog andere figuren in
onze partij (CVP) te vinden die
een regering kunnen bemannen.
Ik sta er wel klaar voor als men
mij oproept. Toch houd ik ervan
om in alle duidelijkheid te zeg
gen dat ik de solidariteit met de
Waalse landgenoten ook in de
toekomst wens te behartigen".
WASHINGTON - Ronald
Reagan heeft wederom
een parlementaire triomf
van de eerste orde be
haald: de Amerikaanse
Senaat heeft met 52 tegen
48 stemmen de verkoop
van Awacs-radarvliegtui-
gen. Sidewinder-raketten,
gevechtsvliegtuigen en
tankvliegtuigen aan Saoe-
di-Arabië goedgekeurd.
Daarmee is een bedrag ge
moeid van 8,5 miljard dol
lar.
De verkoop is aanleiding geweest
voor een van de meest verbitter
de schermutselingen tussen het
Witte Huis en de Senaat uit de
recente historie. Reagan heeft tot
in de allerlaatste uren voor de
stemming, met groot vertoon
van politieke macht, gepoogd se
natoren met name uit zijn eigen
Republikeinse Partij naar zijn
kant over te halen. Niet alleen
was zijn eigen politieke geloof
waardigheid en gezag daarbij de
inzet, binnenslands zowel als te
genover het buitenland, maar
Reagan heeft met allerlei belof
ten aanvankelijke tegenstanders
en twijfelaars gepaaid.
De prijs die hij voor deze overwin
ning in de allerlaatste uren voor
de stemming moet betalen loopt
uiteen van beloften aan Demo
craten dat zij betrekkelijk onge
hinderd de verkiezingen van
1982 tegemoet kunnen zien, tot
beloften voor de staten die kun
nen bogen op senatoren die met
de president mee hebben ge
stemd. Nog twee dagen geleden
leek het dat Reagan niet kon
winnen. Uiteindelijk heeft de
stem van de conservatieve De
mocraat Russell Long de door
slag gegeven. Een andere Demo
craat, Edward Zorinsky die in de
senaatscommissie tegen had ge
stemd, veranderde van mening
en bezegelde de uitslag. Andere
republikeinse senatoren hadden
aangeduid dat zij voor de ver
koop zouden stemmen als hun
aandeel de doorslag zou geven.
Naar het lijkt heeft een brief van
Reagan aan de Senaat de aanvan
kelijk solide meerderheid tegen
de verkoop aangevreten. De pre
sident zette daarin uiteen dat
met de Saoedi's overeenstem
ming was bereikt over een aantal
Een krappe meerderheid voor het voorstel van Reagan 52 vóór, 48 tegen.
De Amerikaanse president heeft hier niet de telefoonrekening in zijn
handen van de gesprekken die hij met senaatsleden voerde om zijn besluit
erdoor te krijgen, maar de lijst
den.
maatregelen die in feite neerko
men op voortdurende Ameri
kaanse zeggenschap over de toe
stellen, ook al is die formeel niet
vastgelegd. Ook schreef Reagan
dat de verkoop te allen tijde on
gedaan kan worden gemaakt als
de politieke omstandighedden
dat vergen. De eerste Awacs zal
eerst in 1985 worden geleverd.
Tot die tijd blijven de Amerika
nen in Saoedi-Arabië met eigen
toestellen.
De uitslag van de stemming bete
kent een gevoelige nederlaag
voor de zogenaamde joodse lob
by, die Israèls belangen door de
verkoop geschaad acht. Volgens
Reagan zou Groot-Brittannie zijn
Nimrod-radarvliegtuigen aan de
senatoren die vóór de verkoop stem-
Saoedi's verkopen als de Ameri
kanen hun Awacs niet zouden le
veren en hij heeft bij herhaling
verzekerd dat Israels veiligheid
door de Amerikanen wordt ge
waarborgd. De Saoedi's zouden
zich hebben neergelegd bij be
perking van het gebruik van de
Awacs-toestellen, zodat die niet
bij Israël naar binnen zouden
kunnen 'kijken'.
Het Israëlische parlement kwam
vandaag in spoedzitting bijeen
om zich te beraden over de leve
ring van de toestellen aan Saoe
di-Arabië. Volgens een rege
ringswoordvoerder was deze ver
gadering reeds belegd voor de
uitslag van de stemming in de
Senaat bekend was.
EL FASJAR (Reuter) Gewapen
de rebellen van de oud-minister
van defensie van Tsjaad, Hissene
Habre, hebben de afgelopen we
ken vanuit Soedan aanvallen ge
daan op de dorpen Adre en Gue-
reda in het oosten van Tsjaad.
Habre vecht met een eenheid
van 2000 tot 3000 meest jongeren
tegen het Tsjadische bewind van
Goukouni Weddeye. Volgens
Soedanese officiële zegslieden
en leden van een buitenlands
medisch team in Soedan heeft
Habre zijn hoofdkwartier in het
grensstadje Kolbos in Soedan.
De acties van Habre's troepen leid
den tot aanvallen van de Libi
sche luchtmacht op verschillen
de Soedanese dorpen. Militaire
zegslieden in El Fasjar, het be
langrijkste regeringscentrum in
de provincie Darfur, zeiden dat
de aanvallen vorige week na een
maand zijn gestopt. De acties
hadden tot gevolg dat de span
ning tussen Libië en Soedan die
sinds de moord op president Sa-
dat van Egypte bestond, groter
werd. Soedan weersprak Libi
sche beschuldigingen dat het
Habre militair of anderzins
steunde. De gouverneur van Dar
fur gaf gisteren wel toe dat Habre
vanaf Soedanees grondgebied
opereert. Een woordvoerder van
het buitenlandse medische team
verklaarde verder dat drie Egyp-
tenaren Habre's mannen in Kol
bos helpen opleiden. Zwaarge
wonde opstandelingen worden
naar Cairo overgebracht voor
medische verzorging, zo zei hij.
Tsjaad is sinds het in 1960 onafhan
kelijk werd van Frankrijk, ge
plaagd door burgeroorlogen
waarbij diverse fracties betrok
ken waren. Libië stuurde eind
1980 7000 militairen naar Tsjaad
om president Goukouni Wed
deye aan de overwinning in een
burgeroorlog te helpen. Gaddaffi
oefent echter de laatste tyd gote
druk uit op de Tsjadische leider
om een unie met Libië aan te
gaan.
De druk van Gaddaffi leidde er vo
rige week toe dat Franknjks pre
sident Mitterrand de Organisatie
van Afrikaanse Eenheid (OAE)
verzocht met spoed een interafn-
kaans leger te vormen om even
tueel snel in te kunnen grijpen in
Tsjaad. Bovendien werd begin
deze week bekend dat de Fran
sen "logistiek steun" verlenen
aan de troepen van Goukouni
Weddeye. Naar van ingewijden
werd vernomen zou de zending
wapens 25 ton munitie bevatten
en geweren van Russische make
lij. De geweren zijn buitgemaakt
door het Franse leger in Tsjaad
en de Centraalafrikaanse Repu
bliek na de val van keizer Bokas-
sa in het laatstgenoemde land.
Uit besprekingen in Parijs gisteren
bleek dat nog maar weinig Afri
kaanse staten bereid zijn militai
ren te leveren voor het OAE-le-
ger voor Tsjaad. Nigeria en Ka
meroen willen kênnelyk wel,
maar mogen niet op grond van
een OAE-overeenkomst van 1979
die buurlanden van deelneming
aan een leger in een bepaald land
uitsluit
Volgens inlichtingen die Parys
vanuit N'Djamena bereikten wil
de Tsjadische president zijn ka
binet voorstellen de Libische le
germacht uit zijn land terug te
trekken. Het heeft er nu alle
schijn van dat zijn minister van
buitenlandse zaken met Libische
steun hem te vlug af is geweest.
Hetzelfde kan ook gezegd wor
den van de Franse oproep tot de
vorming van een OAE-macht
voor Tsjaad, bedoeld om een
"ongelegen" actie van Libië voor
te zijn.
De Franse legermacht in de Cen
traalafrikaanse Republiek is in
staat van paraatheid gebracht in
verband met de wyziging van de
militaire toestand in Tsjaad.
BRUSSEL (ANP) - De EG-com-
missie in Brussel heeft besloten
de Nederlandse regering een
brief te schryven over het aard
gastarief voor de Nederlandse
tuinbouw. Dat heeft Europees
landbouwcommissaris Dalsager
gisteren in Brussel bekendge
maakt. In die brief, waarop de
commissie binnen tien dagen
antwoord verwacht, vraagt de
commissie binnen tien dagen
antwoord verwacht, vraagt de
commissie van de Nederlandse
regering de verzekering dat het
verschil in prijs voor aardgas
voor de glastuinbouwers en dat
voor de industrie in ons land niet
groter wordt
Aanleiding tot het schnjven van de
bnef blijkt te zyn dat omdat de
aardgasprijs voor de industrie in
ons land gekoppeld is aan de
stookolieprys' de gasprys voor
de industrie per 1 januan weer
omhoog gaat. Het 'gat' tussen
tuinbouw- en ïndustnegasprys
zou dan weer groter worden. De
brief van de commissie is echter
vooral uitgegaan omdat de com
missie onder zware politieke
druk staat van de negen andere
EG-lidstaten die zich al jarenlang
sterk ergeren aan het feit dat de
Nederlandse glastuinbouwers
hun aardgas betrekkelijk goed
koop krygen. Ze vinden dat dit
concurrentievervalsend werkt.
De commissie is band dat de an
dere EG-lidstaten nu in het sta
dium zyn dat ze tegenmaatrege
len overwegen, bijvoorbeeld
door heffingen te leggen op Ne
derlandse tuinbouwprodukten
of aan hun eigen tuinders subsi
dies te gaan verstrekken
Volgens-het contract dat het land
bouwschap heeft met de Gasu
nie zal in april 1984 het moment
worden bereikt waarop de aard-
gapryzen voor de Nederlandse
tuinbouw gelyk zullen zijn aan
die voor de industrie De EG-
commissie heeft zich al eerder op
het standpunt gesteld dat dit
tijdstip veel te laat ligt.
In commissiekringen m Brussel
verluidde gisteren dat de bnef
die nu naar de Nederlandse rege
ring is verzonden veel 'strenger'
had kunnen zijn als landbouw
commissaris Dalsager zyn zin
had gekregen. Dalsager had gis
teren al voor de EG-commissie
het tydstip willen laten vastleg
gen waarop uiterlijk het tuin-
bouwgas dezelfde prys bereikt
moest hebben als het ïndustrie-
gas Maar voor zo'n standpuntbe
paling heeft Dalsager de com
missie niet mee kunnen krygen.
Wel bestaat de mogelykheid dat
de commissi.', in het licht van
het antwoord dat ze van de Ne
derlandse regering gaat krygen,
in de komende weken gaat vast
stellen op welk tydstip de tuin
ders dezelfde prys voor het gas
moeten betalen als de industrie.
WARSCHAU (AFP/UPI/Reuter) -
Generaal Jaruzelski, die op 18
oktober tot eerste secretaris van
ADVERTENTIE
.Oembo//f
de Poolse communistische partij
werd gekozen, heeft gisteren een
beroep op de vakbond Solidari
teit gedaan diens politiek te ver
anderen en een eind te maken
aan de stakingen.
Jaruzelski deed dit tijdens een bij
eenkomst van het centrale comi
té van de partij, dat gisteren in
voltallige vergadering byeen
was. Gisteren staakten in Polen
miljoenen werknemers een uur
lang. "De staking was voor de
volle honderd procent een suc
ces", verklaarde de woordvoer
der van Solidariteit vanuit
Gdansk.
Sommige ondernemingen, die van
Solidariteit geen stakingsparool
hadden gekregen omdat zij tot
de vitale sector behoren, waren
toch plat gelegd en functionaris
sen van de vakbond moesten al
hun overredingskracht gebrui
ken om de werknemers van die
bedrijven ertoe te brengen hun
arbeid voort te zetten.
Van de scheepswerven aan de
Oostzee tot de mijnen van Silezië
lag het werk gisteren een uur
lang volkomen stil. Solidariteit
had tot .deze actie opgeroepen
om te protesteren tegen de
groeiende voedseltekorten, een
vervolging door de politie van
vakbondsactivisten en de weige
ring van de regering het toezicht
op de nationale economie over te
dragen aan een boven de partijen
staande sociale raad
De autoriteiten brandmerkten de
actie als een politieke daad en zij
begonnen een felle propaganda
campagne om de arbeiders aan
het werk te houden. Volgens So
lidariteit is de actie rustig verlo
pen en hebben zich nergens inci
denten voorgedaan.
De meeste al enige tijd durende
stakingen werden ook gisteren
voortgezet. Een nieuwe staking
brak uit bij de mynen in Sosno-
wiec. De oorzaak was een massa
le vergiftiging door capsules met
een bijtende stof, die dinsdag by
de myn uit een auto werden ge-
worpn. Ruim zestig personen,
mijnwerkers en voorbijgangers,
zyn met vergiftigingsverschijn
selen in een ziekenhuis opgeno
men. De mijnwerkers van Sosno-
wiec eisen een grondig onder
zoek.
Generaal Jaruzelski maakte giste
ren bekend dat overleg wordt ge
pleegd over een plan ter uitbrei
ding van de regeringscoalitie,
waardoor mogelijk de vakbond
en de kerk aan de regering kun
nen deelnemen.
Geen wijzigingen
De generaal zei niet van plan te zyn
wijzigingen in het Politbureau
aan te kondigen, omdat "wy van
daag onder buitengewoon zwaar
vuren van de tegenstanders
staan. En men voert geen brede
manoeuvres uit wanneer men
onder vuualigt".
Een betere economische toestand
is volgens hem pas mogelyk
wanneer ook de politieke toe
stand van het land verbetert
Het centrale comité koos twee
nieuwe secretarissen en voegde
een lid toe aan het politbureau.
Jaruzelski blyft voorlopig party-
leider. premier en minister van
defensie, zo bet Stefan Olzowski,
lid van het politbureau en secre
taris van het centrale comité, ty-
dens de vergadering weten.
Het Poolse parlement zal zich mor
gen buigen over de stakingen in
het land. Of het parlement wet
geving ter opschorting van het
stakingsrecht zal behandelen,
viel nog niet op tc maken. Er
werd wel nadrukkelyk gezegd
dat "als Solidariteit zich niet an
ders opstelt, verdergaande maat
regelen ter bescherming van de
vitale belangen van het volk en
de staat onvermydelyk zyn".
Het centrale comité drong eerder
aan op opschorting van het sta
kingsrecht
