Epileptici komen moeilijk aan werk
Steun voor Van Mierlo
12,27%
Werkgroep
voor
ex-pendelaars
''Bezuinigingsoperatie
mag niet eenmalig zijn
Ziekte moet vaak worden verzwegen
Van regeringsfracties
"Lijnrecht
tegenover
elkaar"
Van overheidsuitgaven
N B
DONDERDAG 29 OKTOBER 1981
ÜEEZE (GPD) - Iemand die lijdt
aan epilepsie kan zeer moeilijk
een baan krijgen als hij bij het
solliciteren gewag maakt van
zijn handicap. Vooral de over
heid neemt bijna nooit epileptici
in dienst, hoewel er regionaal
wel verschillend wordt gehan
deld. Maar ook het particuliere
bedrijfsleven discrimineert deze
mensen onnodig. Artsen advise
ren dan ook wel eens om de ziek
te te verzwijgen.
Het vinden van werkgelegenheid
is volgens neuroloog dr. R. J. E
Hoppener een van de grootste
problemen waarmee mensen
met epilepsie worden geconfron
teerd. In gevallen dat de ziekte
niet eerder bekend werd ge
maakt en deze later blijkt heb
ben werkgevers vaak moeten er
kennen dat het functioneren van
deze mensen niet in gevaar is.
„Aanvallen" komen namelijk bij
volwassenen weinig voor.
Van deze voor epileptici grievende
zaak werd melding gemaakt ter
gelegenheid van een tweedaags
internationaal congres van epi-
lepsiedeskundigen Problemen
van patiënten en hulpverleners
en vorderingen bij de bestrijding
van deze ziekte, waarvan de wer
king steeds beter in beeld komt.
terwijl de oorzaken nog onbe
kend zijn, stonden daar in de
aandacht.
Volgens Hoppener is uit onderzoe
kingen gebleken dat de houding
van werkgevers niet kan worden
gerechtvaardigd uit wetenschap
pelijke bevindingen. Epileptici
lijden onder een verkeerde
beeldvorming. Als men het
woord epilepsie hoort denkt men
meestal aan mensen die vallen,
trekkingen vertonen in armen en
benen, schuim op de mond heb
ben en bewusteloos zijn. Dit
soort zware aanvallen komt bij
volwassenen slechts bij 12 pro-
Verkeerd begrip
Het merendeel van de aanvallen bij
volwassenen bestaat uit een kort
durende „afwezigheid", die van
enkele seconden tot een halve
minuut varieert. Daarbij treden
vaak zinloze automatische han
delingen op. De omgeving be
grijpt dat gedrag vaak verkeerd,
het wordt nogal eens als ver
strooidheid uitgelegd. Volgens
de deskundigen op het congres
in het epilepsiecentyrum "Kem-
penhaeghe"moet er beter beeld
vorming over epilepsie ontstaan
bij het publiek.
Om zover te komen wordt aan
voorlichting gedaan. In dit ver
band werd ook aangekondigd
dat volgend jaar een groot
scheepse campagne zal worden
gehouden ter gelegenheid van
het feit dat dan in ons land de
epilepsiebestrijding 100 jaar zal
bestaan. Dan zullen er voorlich
tingsfilms voor scholen beschik
baar komen en wordt in Den
Haag een grote manifestatie ge
houden.
Het wetenschappelijk onderzoek
over de ervaringen van epileptici
in hun werk werd in Engeland
gehouden. Daarbij bleek dat in
slechts een kwart der gevallen de
aandoening aan de werkgevers
bekend was. Een groot deel van
de sollicitanten had daarover dus
gezwegen. Omdat, naar wordt
aangenomen, epilepsie voor
komt bij een op de 150 mensen,
waren vermoedelijk dubbel zo
veel epilepsiepatienten in het be
drijf werkzaam als bekend was.
Leek aan het woord
Bij mensen met epilepsie komen
bedrijfsongevallen niet vaker
voor dan bij anderen, zo is geble
ken. het aantal was eerder lager,
wellicht omdat deze
leerd hebben bijzonder op te pas
sen. Van de mensen die bij het
bedrijf bekend waren als epilep
tici bleek 90 procent zonder pro
blemen te werken. Voor sommi
gen waren enkele aanpassingen
geregeld. De mate waarin „aan
vallen" voorkwamen bleek met
de belangrijkste factor bij het be
houden van een baan. Karaktero
logische eigenschappen waren
van veel groter belang. Het aan-
of afwezig zijn van ongewenst
gedrag bepalen de houding van
de werkgever tegenover de
werknemer, zo bleek uit dit on
derzoek.
Behalve medici kwam op dit con
gres ook een leek aan het woord
Ing. W van Schalk, die 30 jaar ge
trouwd is met een vrouw die aan
epilepsie lijdt. Uit zgn relaas
blijkt dat je met epilepsie goed
kunt leven, er oud mee kunt wor
den. opgroeiende kinderen kunt
hebben
Men slaagt er tegenwoordig beter
in om epilepsie-aanvallen te on
derzoeken door begeleiding tij
dens de slaap. Vele vormen van
epilepsie komen in de slaaptijd
of bij het ontwaken voor Gedu
rende enkele nachten wordt her
senonderzoek op patiënten ge
daan om vast te stellen welke
vorm van epilepsie zich voor
doet. Daaruit kan de bestnj-
dingsmethode worden vastge
steld.
In ons land zijn naar schatting tus
sen de 80 en de 100.000 mensen
die in meer of mindere mate aan
epilepsie lijden. Van hen verblij
ven ruim 9 000 in instellingen,
omdat zij ook zwakzinnig /nn
Behalve deze instellingen zijn er
ook enkele waar epileptici tijde
lijk worden opgenomen voor het
onderzoek naar een behande
lingsmethode. opdat zy beter
kunnen functioneren.
ARNHEM (ANP) - -Wat houdt dat
in, gaat u Suus opeten', vroeg
een hevig verontruste Arnhem
mer gisteren aan kantonrechter
mr. Loeff nadat deze zijn huis
varken Suus verbeurd had ver
klaard Maar de rechter kon hem
geruststellen, het dier was ge
schonken aan een kinderboerde
rij
De Arnhemmer moest zich giste
ren verantwoorden voor het hou
den van vee binnen de bebouw
de kom. Zoals een hond als huis
dier houden, was de keuze van
gedagvaarde gevallen op een var
ken. Hij had vooraf bg zijn buren
in de wijk Schaarsbergen geïn
formeerd maar niemand had on-
overkomeljke bezwaren tegen de
komst van Suus. Toen het zomer
werd kwamen er echter de
vliegen en diende een van de
buurvrouwen een klacht in bg de
wgkagent.
DEN HAAG (GPD) - De Tweede-Kamerfracties van CDA, PvdA en D'66 staan volledig
achter het optreden van defensieminister Van Mierlo vorige week bij de nucleaire plan-
groep van de NAVO. In een gesprek met de vaste kamercommissie voor defensie zei de
minister gisteren, dat hij zich daarvan overigens al had verzekerd voordat hij naar de
NAVO-bijeenkomst vertrok.
De defensiecommissie besloot gis
teren een verzoek van WD en
PPR, om volgende week een de
bat over Van Mierlo's optreden
te houden in de voltallige Kamer,
niet te steunen. De meerderheid
van de commissie wil daarmee
wachten tot na de regerings
verklaring. WD-defensiespecia-
list Ploeg zei dat zijn fractie nu
overweegt eventueel samen met
andere oppositiepartijen de Ka
mer bijeen te roepen.
De WD wil een plenair kamerde
bat, om moties in stemming te
kunnen brengen waarin de mi
nister woordt verweten te veel
afstand van de bondgenoten te
hebben genomen De PPR
meent daarentegen dat Van
Mierlo veel te ver met de andere
NAVO-landen is meegegaan.
Vaststaand feit
Defensiespecialisten van de drie
regeringsfracties stemden giste
ren in met de boodschap die Van
Mierlo de NAVO bracht. Die
luidde dat er in het parlement
een meerderheid is die het om
streden dubbelbesluit van 1979
(modernisering van raketten en
tegelijkertijd onderhandelen
over wapenbeheersing) als een
„vaststaand feit" beschouwt. Dat
houdt niet in dat het besluit ook
wordt goedgekeurd, zo verzeker
de de minister PvdA-commissie-
lid Ter Beek.
De regeringsfracties, aldus Van
Mierlo, zijn bereid ondanks hun
bezwaren ertegen het NAVO-be-
sluit als realiteit te aanvaarden,
omdat duidelijk is dat de bond
genoten niet van plan zijn er aan
te tornen. Maar vooral omdat de
onderhandelingen tussen de ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie
over de Europese kernwapens,
die binnenkort beginnen, mede
op het NAVO-besluit zijn geba
seerd. „De bondgenoten zouden
het opvatten als een dolkstoot in
de rug, wanneer wij nu de basis
onder die onderhandelingen zou
den wille.n uittrekken", aldus
Van Mierlo.
Nul-optie
De minister zei dat het vermelden
van de nul-optie (modernisering
van kernwapens) in het commu
niqué van groter politiek belang
was dan een nadere omschrij
ving van die optie. Hij noemde
het zelfs ongewenst om nu al
vast te stellen aan welke voor
waarden de Russen zouden moe
ten voldoen, wil de NAVO bereid
zijn volledig van modernisering
af te zien.
„Het zou de doodsteek kunnen zijn
voor de verwezenlijking van de
nul-optie", aldus Van Mierlo. „In
het beginstadium van onderhan
delingen is de inzet altijd hoog,.
Als je in zo'n stadium de nul-op
tie gaat invullen, gaat dat een ei
gen leven leiden. Later kan je
niet zonder gezichtsverlies terug
om tot een reële bepaling van de
nul-optie te komen".
Daarmee nam Van Mierlo nadruk
kelijk afstand van recente uitla
tingen van Amerikaanse top
functionarissen, dat van een nul
optie alleen sprake kan zgn, wan
neer de Sovjet-Unie alle reeds
geplaatste SS-20's vernietigt, of
ze nu op Europa staan gericht of
op Aziè. De minister zei dat vol
ledige wederkerigheid naar zijn
mening niet de juiste basis is
voor de nul-optie.
In antwoord op vragen uit de com
missie, zei Van Mierlo dat Neder
land niet in het nucleaire kleu
terklasje van de NAVO zit omdat
het tot op heden niet heeft beslo
ten tot plaatsing van kruisraket
ten. Hij beschikt niet over aan
wijzingen dat Nederland infor
matie is achtergehouden. Wel is
ons land in enkele gevallen bui
ten het ambtelijk overleg over de
uitvoering van het modernise-
ringsbelsuit gehouden.
WEERRAPPORTEN
HEERLEN (GPD) - De speciale
CDA-commissie voor de beharti
ging van belangen van (ex-)pen-
delaars in Limburg wordt 5 no
vember geinstalleerd. Voorzitter
is het oud-kamerlid voor het
CDA. Weiter Paulis. De commis
sie richt zich op de bedreigde po
sitie van ex-pendelaars die thans
hoge (na-)heffingen ontvangen
welke hun duizenden guldens
kosten van een klein pensioen of
een bescheiden uitkering. Te-
s het de doelstelling van de
te komen tot een in
lichtingenapparaat voor allen die
vanuit Limburg in het buiten
land (gaan) werken.
In juli van dit jaar kwamen de pro
blemen in het nieuws toen het
aanslagen begon te regenen. Vor
deringen van 4000 gulden op een
pensioeninkomen van 21.000
gulden bruto waren niet zeld-
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Mallorca
München
Oslo
Rome
Split
Stockholm
Casa Blanca
Istanbul
Tel-Aviv
Tunis
regen 11 9
regen 11 8
regen 10 8
regen 11 8
regen 11 9
regen 11 9
regen 11 10
regen 10 7
regen 11
licht bew. 8
licht bew. 24
onbewolkt 20
licht bew. 9
licht bew. 16
regen 10
regen 10
onbewolkt 12
DEN HAAG (GPD) - de PvdA-
ministers zullen niet akkoord
gaan met een sterkere verla
ging van het financieringste
kort in 1982 dan met 1, hoog
uit 1,5 procent. Dat zei de vi-
ce-voorzitter van de PvdA-
Tweede-Kamerfractie, drs. A.
van der Hek, gisteren in een
radio-gesprek.
Daarentegen verklaarde demis
sionair premier Van Agt gis
teren dat hij blijft vasthou
den aan de doelstelling uit
het regeerakkoord, dat het fi
nancieringstekort in 1982 te
ruggedrongen moet worden
tot 6,5 procent. Uit deze uit
spraak blijkt dat CDA en
PvdA op dit punt nog steeds
lijnrecht tegenover elkaar
staan.
Van der Hek stelde dat de 6,5
procent uit het regeerak
koord gebaseerd is op een fi
nancieringstekort dat deze
zomer geschat werd op 7,5
procent. „Maar als het finan
cieringstekort 9 procent is,
dan betekent dat niet dat we
toch terug moeten naar 6,5
procent", aldus Van der Hek.
Volgens de PvdA'er is de af
spraak uit het regeerakkoord
over de 6,5 procent door het
springen van het kabinet-
Van Agt nu ook van de baan
en is sprake van een nieuwe
situatie.
Premier Van Agt wees gisteren
deze benadering duidelijk
van de hand. Hij zei zich op te
stellen achter CDA-fractielei-
der Lubbers, die begin deze
week benadrukte dat terug
dringing van het financie
ringstekort tot 6,5 procent in
1982 voor het CDA een abso
lute voorwaarde is.
Ook in kringen rond de infor
mateurs werd de uitspraak
van Van der Hek bestreden.
Daar werd benadrukt dat de
informateurs van de konin
gin juist de opdracht hebben
gekregen de breuk te lijmen
op basis van het bestaande
regeerakkoord. De breuk van
het kabinet betekent dus niet
dat de afspraken uit het re
geerakkoord van de baan
zijn, zo werd daar gezegd.
De informateurs De Galan en
Halberstadt moeten probe
ren deze volstrekt tegenge
stelde meningen te verzoe
nen. Of zij daarin slagen
wordt wellicht vandaag al
duidelijk.
zwaar bev
onbewolkt 21
onbewolkt 21
onbewolkt 16
half bew. 12
regen 7
onbewolkt 20
onbewolkt 22
onbewolkt 23
licht bew 7
zwaar bew
onbewolkt 19
onbewolkt 17
regen 8
regenbui 23
onbewolkt 27
onbewolkt 23
DEN HAAG - Tijdens een openbare vergadering in Den Haag. waar de vaste Kamercommissies van defensie
>n buitenlandse zaken gisteren over de moderniseng van kernraketten spraken, buigen de ministers Van Mierlo
l) en Van der Stoel zich over hun stukken. Van Mierlo schijnt hierbij handen tekort te komen.
parlementaire redac-
(Van
tie)
DEN HAAG (GPD) - De in het
voorjaar uitgevoerde heroverwe
gingsoperatie. waarbij tal van
overheidsuitgaven op mogelijke
bezuinigen werden doorgelicht,
moet geen eenmalige operatie
blijven. Op grond van de hier
mee opgedane ervaringen moe
ten kabinet en parlement gaan
werken aan een permanent her-
overwegingsbeleid.
Dat schrijft drs. N. van Niekerk, di
recteur van het Instituut voor
Onderzoek van Overheidsuitga
ven in het gisteren verschenen
nummer van het tijdschrift
„Openbare Uitgaven". In zo'n
beleid van voortdurende kriti
sche evaluatie van overheidsta
ken en -uitgaven kan dan meer
dan alleen het bezuinigingsargu
ment een rol kunnen spelen, zo
als in het vooijaar het geval wa-
Volgens Van Niekerk is een per
manente heroverweging noodza
kelijk omdat de afgelopen jaren
sprake was van „een afbrokke
lende zorgvuldigheid in de afwe
ging van de overheidsuitgaven.
Daarentegen is nauwelijks spra
ke van een rem op de uitgaven
ontwikkeling".
De heroverwegingsoperatie van dit
voorjaar, waarbij bezuinigen de
centrale doelstelling was, heeft
volgens Van Niekerk nauwelijks
een politieke vertaling gekregen.
„Heroverweging moet ook wor
den afgemaakt", zegt hij. Parle
ment en kabinet dienen nu initia
tieven te nemen om te komen tot
een blijvende heroverwegin-
g
Bij zo'n permanente doorlichting
van overheidsuitgaven op kosten
en effectiviteit kunnen bezuini
gingen eerder gevolg dan doel
zijn. Om het parlement niet
slechts met de gevolgen van die
evaluatie te confronteren, kan
een tweejaarlijkse begroting, ge
combineerd met een tweejaar
lijkse heroverwegingsoperatie.
Uitspraken
Van Agt
op schrift
DEN HAAG (GPD) - Het
zonderlinge ervaring een koekje
van eigen deeg. een sigaar uit ei
gen doos aangereikt te krijgen
Dat zei demissionair premier
Dries van Agt nadat hij gisteren
het eerste exemplaar ran het
boek ..Sapristi Van Agt" in ont-
vangst had genomen De citaten
werden verzameld door Dieudon-
née ten Berge
Het boek beval opmerkelijke en bi
zarre uitspraken van de al 10
jaar in vier verschillende rege
ringen zittende Van Agt.
worden ingesteld. Kabinet en
parlement moeten uit deze mo
gelijkheden kiezen, van die keu
ze zal in belangrijke mate het
succes van toekomstige herover-
wegingsopcrat les afhangen, al
dus Van Niekerk.
Een andere methode is de uit Ame
rika bekende „sunset"(zonson-
derg ang)-methode, waarbij om
zoveel jaar een overheidstaak op
nieuw op zin en doelmatigheid
wordt bekeken. Gebeurt dat niet,
dan verdwijnt zo'n taak daarna
vanzelf „achter de horizon". Het
aantrekkelijke van deze methode
is volgens Van Niekerk, dat het
parlement gedwongen wordt re
gelmatig zoals het kabinet tegen
spel te bieden.
Hg geeft overigens toe dat de hui
dige Tweede Kamer daar met
voor is toegerust. Daarom zou de
opdracht om overheidstaken
permanent door te lichten ook
aan organisaties van buiten het
ambtenarenapparaat of de poli
tiek kunnen worden opgedrage-
In zijn artikel uit Van Niekerk kri
tiek op de wgze waarop de rege
ring de heroverwegingsoperatie
van dit voorjaar heeft aangepakt.
Het bezuinigingsdoel was zo
overheersend, zegt hg, dat van
een toetsing van dc effecten van
de voorgestelde bezuinigingen
nauwelgks sprake was. Varian
ten die tot uitgavenverhoging
leidden waren zelfs verboden. Va
Niekerk spreekt daarom van een
„dwangbuismodel".
In de heroverwegingsoperatie van
begin dit jaar werden 28 terrei
nen van overheidsbeleid, alsme
de de sociale zekerheidssector en
de volksgezondheid doorgelicht
op mogelgke bezuinigingen.
Daarbg werd gewerkt met va
nanten waarbg de maximale va
riant een bezuiniging op de over
heidsuitgaven van 20 procent tot
1985 opleverde. Beslissingen
over eventuele bezuinigingen op
basis van dit heroverwegingsrap
port moeten overigens door het
kabinet worden genome-
AD VERTENTIE
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Rente iw dc maand november
Dc NMB Kapitaal
markt - Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent dc
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Meer informatie?
Stuur onderstaande cou
pon in of haal dc folder
bij uw NMB-kantoor.
Vidiutpajpna 464
De NMB denkt met u mee.
I Cnnnnn J*lkw,IRraaR
j ^Upon Kapitaalmarkt-
Stuurt u mij meer informatie.
meer weten over de NMB
Renterekening.
De heer/mevrouw
Postcode.
I Woonplaats
I In een ges loten envelop /onder postzegel opsturen
I aan dc NMB, Afdeling KMR, Antwoordnummer 131,
I 1000PA Amsterdam ld-m
l1
