Honderdduizenden
Europenanen op de
been voor de vrede
Egyptische minister stelt Israël weer gerust
Eenheid socialisten bewaard
Papandreou wil praten
over lidmaatschap NAVO
Ondanks onvrede binnen Franse partij
Franse premier
zet zich af tegen
vredesbeweging
Aanslagen
in Rome
Guernica in Madrid
'C ancun':
Westen
tevreden,
Oosten
bezorgd
MAANDAG 26 OKTOBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent
Jaap van Wesel)
CAIRO - De Egyptische minister van bui
tenlandse zaken, Kamal Hassan Ali, heeft
dit weekeinde Israël bezocht, het eerste
bezoek van een hoge Egyptische functio
naris na de moord op president Sadat. De
Egyptische leiders doen hun uiterste best
Israël gerust te stellen dat het vredespro
ces gewoon doorgaat met president Moe
barak, ook na april 1982 wanneer Israël
de Sinaï geheel ontruimd heeft.
Ali noemde zijn bezoek aan Israël het be-*
wijs voor de voortzetting van de vredes
politiek en in Cairo sprak president Moe
barak gelijksoortige geruststellende
woorden tegen de Israëlische oppositie
leider Peres, die zijn condoleances kwam
aanbieden voor de dood van Sadat en van
de gelegenheid gebruik maakte met de
Egyptische leiders te spreken. Moebarak
beloofde Peres dat het normaliserings
proces na april '82 nog meer zal worden
uitgebreid.
De gesprekken die minister Ali in Israël
voert met de Israëlische regering gaan
over de ontruiming van de Sinaï en het
normaliseringsproces. Israël wil zoveel
mogelijk voldongen feiten creëren op het
gebied van de betrekkingen tussen de
twee landen, teneinde Egypte ook voor
de toekomst te binden aan het vredesver
drag. Daarom vinden de Israëli's toeris
me in de Sinaï een heel belangrijke zaak.
De Rode Zeekust, tot Sharm el Sheikh is
een geliefd toeristengebied en Israël wil
dat de toeristische plaatsen ook na de te
rugtrekkingen open blijven voor Israëli
sche toeristen.
Dat is in economisch opzicht uiteraard ook
een Egyptisch belang, maar politiek en
psychologisch gezien hebben de Egypte-
naren geen behoefte aan veel Israëlische
bezoekers in de Sinai. Er zijn bovendien
een aantal bureaucratische problemen -
daar zijn de Egyptenaren immer sterk in -
zoals het verstrekken van visa en de
noodzaak een nogal hoog bedrag in Egyp
tisch geld om te wisselen. Lang opont
houd aan de grens zal uiteraard de animo
voor toeristen aanzienlijk verminderen.
Minister Ali zei dat de Israëlische en
Egyptische ministers van toerisme, die
nu in Cairo onderhandelen, zeker over
eenstemming zullen bereiken tot bevre
diging van beide landen.
Het gaat niet alleen om bezoek over land.
maar ook om vluchten naar Sharm el
Sheikh en het Santa Katherina-klooster,
bij de berg Sinaï, terwijl Israël van het nu
nog militaire vliegveld Etsion in de Sinaï
gebruik wil blijven maken voor charters
naar het naburige Eilat. Die charters zijn
echter alleen betrekkelijk zonder inge
wikkelde bureaucratie en visabepalin-
gen.
Doen Israël en Egypte hun best lief tegen
elkaar te zijn, op het Palestijnse front zijn
er het weekeinde over en weer enige ver
klaringen afgelegd die het bestaan van
een diepe kloof nog eens bevestigen. Mi
nister van buitenlandse zaken Shamir zei
in een opmerkelijk radio-interview dat
het Israël niet uitmaakt met welk regime
het in Jordanië zal onderhandelen over
de toekomstige grenzen tussen beide lan
den Dat kan volgens Shamir koning
Hoessein, of ieder ander regime zijn, ook
een PLO-regering. als die de koning om
ver zouden werpen.
Shamir zei dat het regime in Jordanië een
binnenlandse aangelegenheid is van dat
land waar Israel zich niet in mengt, ook
als een PLO-regering de Russen binnen
zou halen. Jordanië is volgens Shamir
een Palestijnse staat, en er is dus geen
noodzaak voor een tweede Palestijnse
staat op de westelijke Jordaanoever. Sha
mir neemt met zijn opmerkingen over
Jordanië politiek het standpunt over van
minister van defensie Sharon, die al lang
van mening is dat Arafat een aanvaardba
re onderhandelingspartner is als presi
dent van Jordanië, zonder dat Israel be
reid is de Westoever op te geven Voor de
toekomst wellicht toch een positiever ge
luid dan het afwijzen van Arafat en de
PLO omdat het een moordenaarsbende
is
Echter, de Egyptische regering kwam di
rect met een verklaring uit waarin de uit
spraken van Shamir als strijdig met de
akkoorden van Camp David werden ver
oordeeld Immers, volgens het Egypti
sche standpunt is autonomie een tussen
fase op weg naar zelfbeschikking. De au-
tonomieonderhandelingen zelf. die op
technisch niveau in Tel Aviv doorgaan,
lijken overigens geen vooruitgang van
betekenis op te leveren. Het wordt steeds
waarschijnlijker dat alleen een topconfer-
rentie Reagan-Begin-Moebarak daar ver
andering in kan brengen.
PARIJS/BRUSSEL/ROME/LONDEN (AFP/Reuter) Honderdduizenden Europeanen
hebben in het weekeinde betoogd tegen de kernwapenwedloop en de modernisering
van de Amerikaanse kernwapens in Europa.
de politiek van de regeringen zal het is een slechte methode om te
veranderen". "Het is zeer begrij bereiken wat wij allen willen:
pelijk", aldus Weinberger, "maar nooit meer oorlog".
VALENCE (DPA/Reuter) - De
Franse premier, Pierre Mau-
roy, heeft zich zaterdag ge
distantieerd van de vredesbe
weging in Europa en zich op
nieuw uitgesproken voor ont
wapeningsonderhandelingen
op basis van een positie van
kracht. In zijn toespraak op
het partijcongres van de
Franse socialisten in Valence
waarschuwde Mauroy tegen
neutralisme en maande tot
een "ontwaken van Europa".
Mauroy zei ongerust te zijn
over de opkomst van een be
paalde neutralistische hou
ding in West-Europa die zich
achter pacifistische woorden
verstopt. Hij toonde begrip
voor de angst dat Europa tot
het slagveld van de supermo-
gendheden zal worden, een
verwijzing naar de omstre
den verklaring van de Ameri
kaanse president Reagan van
vorige week. Daarin zinspeel
de Reagan op de mogelijk
heid van een beperkte kern
oorlog op Europees grondge
bied zonder dat de VS en de
Sowjet-Unie zelf getroffen
worden.
Ik begrijp, aldus Mauroy, dat
zich achter het pacifisme en
neutralisme in West-Duits-
land de hoop op hereniging
verschuilt. "Begrijpen bete
kent echter niet accepteren.
Europa moet wakker worden
geschud en zich verzetten te
gen de krachten die zich voor
terugtrekking en afzien sterk
maken. Vrede kan niet vanuit
een zwakke positie worden
bereikt. Om een duurzame
vrede te krijgen, is een
machtsevenwicht voorwaar
de en dialoog en samenwer
king de methode", aldus de
Franse regeringsleider.
In een telegram riep president
Mitterrand zijn partijgenoten
op geduld te tonen bij de uit
voering van de hervormingen
van de regering. Mitterrand
was toen nog in Mexico waar
hij de noord-zuid conferentie
in Cancun heeft bijgewoond.
Hij maakte de socialisten dui
delijk dat men niet alles in
een paar weken of maanden
kan doen.
In Parijs liepen gisteren tiendui
zenden betogers mee in een op
tocht die was georganiseerd door
de Franse "beweging voor vre
de". Voorts waren de Franse
communistische partij, de vak
bond CGT, de katholieke
werkende jeugd, de milieu-orga
nisatie "Greenpeace" en talloze
pacifistische bewegingen verant
woordelijk voor de organisatie.
De organisatoren lanceerden op
een bijeenkomst hun "oproep
van Parijs". Daarin wezen zij op
de "absurditeit van het doorgaan
van de kernwapenwedloop" en
zeiden zij dat de pacifistische be
weging in Frankrijk sterker op
de voorgrond zal treden "om toe
te zien dat de Franse regering ini
tiatieven voor de vrede neemt en
de wil tot vrede uit, wat belang
rijker is dan erover te praten en
te onderhandelen".
In Brussel betoogden gisteren tus
sen de 100.000 en 120.000, meest
jonge, mensen tegen kernwa
pens in Oost en West en voor een
kernwapenvrije zóne in Europa.
De mars werd georganiseerd
door het Overlegcentrum vooi
de Vrede, het Vlaamse Actieco
mité tegen Atoomwapens en het
Nationale Actiecomité voor Vre
de en Ontwikkeling. In de kilo
meters lange stoet werden leu
zen meegedragen als "Pershing,
Cruise, Neutronenbom, neen, af
bouw SS-20" en "geen kernwa
pens, niet in België en niet in Eu
ropa".
In het Oostduitse Potsdam demon
streerden 50.000 personen tegen
de "herbewapening van de NA
VO", zo meldde het Oostduitse
persbureau ADN. Volgens ADN
richtten de demonstranten in
Potsdam boodschappen aan de
"betogers voor de vrede in Parijs
en andere Europese steden".
Zaterdag betoogden honderddui
zenden mensen in Rome en Lon
den voor de vrede en ontwape
ning in Oost en West. In Londen
deden meer dan honderddui
zend mensen mee aan de groot
ste manifestatie sinds de tweede
wereldoorlog. De betogers verza
melden zich in Hyde Park, waai
overlevenden van de atoombom
op Hirosjima aanwezig waren.
De organisatoren van de demon
stratie, de Britse "campagne
voor nucleaire ontwapening",
schatte het aantal deelnemers op
250.000. De Britse oppositielei
der, Michael Foot, bevestigde het
voornemen van de Labourpartij
bij een regeringswisseling te
gaan werken aan nucleaire ont
wapening.
In Rome waren zaterdag 300.000
VALENCE (AFP/Reuter)
De Franse socialisten heb
ben gisteren hun drie
daagse "overwinnings
congres" afgesloten en de
eenheid binnen de partij
weten te bewaren.
Gisteren gaven de verschei
dene stromingen binnen
de Franse socialistische
partij hun steun aan een
resolutie waarin het be
leid van de partij voor de
komende twee jaar wordt
bepaald.
Maar de eerste secretaris van de so
cialistische partij, Lionel Jospin,
waarschuwde de 5.000 afgevaar
digden dat het feit dat maar één
motie aan hen was voorgelegd,
niet wil zeggen dat de verschillen
in de partij zijn verdwenen. Doe
lend op Michel Rocard, de verte
genwoordiger van de sociaalde
mocratische vleugel binnen de
socialistische partij, nam Jospin
een compromisloze houding aan.
Athene (DPA) - Andreas Papand-
reou. de nieuwe premier van
Griekenland, heeft verklaard dat
hij wil onderhandelen over het
lidmaatschap van Griekenland
van de NAVO en in dit verband
niet eenzijdig wil optreden.
Wat dit lidmaatschap betreft eiste
de Griekse premier een garantie
voor de oostelijke grenzen van
Griekenland die volgens hem
door Turkijke. dat ook lid van de
.NAVO is, worden bedreigd. Pa-
pandreou noemde de Ameri
kaanse regering de sleutelfactor
in de NAVO. Op de vraag welke
vorm de garantie van de Ameri
kaanse regering moet hebben,
antwoordde hij: "een simpele
verklaring dat de grenzen van
Griekenland bij elke bedreiging
van welke kant ook gewaarborgd
zijn".
mensen samengestroomd voor
een vredesdemonstratie. De op
roep tot de betoging kwam van
meer dan 500 vredescomité's en
de communisten, kleine linkse
partijen en vakbondsafdelingen
sloten zich daarbij aan. De lei
ders van de Italiaanse regerings
partijen, tot en met de sociaalde
mocraten en de socialisten, me
den de demonstatie die zich
vooral richtte tegen de "door het
Italiaanse parlement besloten"
plaatsing van raketten voor de
middellange afstand op Sicilië".
In Londen verklaarde de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken, Caspar Weinberger, dat
de deelnemers aan de campagne
voor nucleaire ontwapening se
rieus moeten worden genomen.
Voor zijn vertrek naar Washing
ton zei Weinberger dat "alles wat
150.000 mensen naar een demon
stratie trekt serieus genomen
moet worden, maar dat dit niet
Rocard zei zaterdag dat de ver-
schilende stromingen binnen de
partij "niet veroordeeld" zijn tot
solidariteit. "Dat is juist", aldus
Jospin, "maar als we het er bin
nen de partij over eens zijn, zijn
wij tot solidariteit veroordeeld
tot het volgende congres, over
twee jaar".
De sociaaldemocratische stroming
rond Rocard heeft in Valence
duidelijk terrein verloren. Zij
heeft zeven van haar 27 zetels in
het 132 leden tellend bestuur ver
loren. Bovendien sprak spreker
na spreker er zich op het congres
voor uit dat de socialisten radica
ler sociale en economische her
vormingen moeten doorvoeren.
Zogenoemde "maximalisten", on
der wie topfunctionaris Paul
Quiles, kregen ovaties met hun
eis dat oudere ambtenaren moe
ten worden ontslagen. Zij zou
den de plannen van de regering
om banken, de staal- en wapen
industrie en andere sectoren van
de industrie te nationaliseren,
hebben gesaboteerd. De heftige
redes zorgden voor grote koppen
in de Franse pers. Zelfs de pro-
Hu herinnerde er aan dat Turkije
in 1974 met NAVO-wapens Cy
prus is binnengevallen en dat de
NAVO hiertegenover een onver
schillige houding heeft aangeno-
Papandreou liet weten dat hij in
het begin van het komende jaar
onderhandelingen over de Ame
rikaanse steunpunten in Grie
kenland en de duur van hun be
staan wil beginnen. In ideolo
gisch opzicht, aldus de Griekse
premier, is de door mij geleide
'panhelleense socialistische be
weging' (Pasok) tegen steunpun
ten van buitenlandse mogendhe
den en de plaatsing van kernwa
pens in Griekenland Maar er
kend moet worden dat de VS een
supermogendheid zijn met eigen
vitale strategische belangen in
socialistische "Le Matin" waar
schuwde de afgevaardigden de
regering niet "op te jagen" en het
land in een gewelddadige klasse-
strijd te doen belanden.
In de aangenomen resolutie staat
dat het veranderen van Frankrijk
in een socialistische staat alleen
bereikt kan worden door een
"kalme revolutie". In die zin had
premier Mauroy zich ook al uit
gelaten. terwijl president Mitter
rand het congres in een bood
schap zei dat "niet alles in een
paar weken of maanden kan wor
den gedaan. Wij hebben de tijd".
Volgens de resolutie moeten ver
anderingen in Frankrijk worden
bereikt door een "vreedzame re
volutie". Zij roept op tot "een
nieuwe relatie tussen de politie
ke macht en de economische
macht", doelend op de harde
aanvallen die er op zakenmensen
zijn gedaan.
Eerste secretaris Jospin kreeg een
warm applaus toen hij zei dat de
socialistische partij voor de vre
de is en niet voor pacifisme. Hij
herhaalde de regeringsoproep
voor beperking van de kernwa
pens in Europa, volgens het prin-
Europa en dat Griekenland het
niet op een krachtmeting met de
VS kan laten aankomen.
Papandreou eiste het recht op elk
jaar weer opnieuw het verdrag
over de steunpunten nauwkeu
rig te bekijken en vond ook dat
de Griekse regering recht heefi
op controle van deze steunpun
ten en volledige informatie om
"te voorkomen dat van Grieken
land uit een militaire operatie
wordt begonnen tegen een derde
land waarmee wij goede betrek
kingen onderhouden". Hij wil er
ook zeker van zijn dat de door de
Amerikaanse steunpunten verza
melde inlichtingen niet aan Tur
kije worden doorgegeven. "Zou
dit wel gebeuren, dan zou Grie
kenland defensiecapaciteit daar
onder lijden".
cipe dat de met-plaatsing van
nieuwe kernraketten door de
Verenigde Staten verbonden
moet zijn met het terugtrekken
van de Russische SS-20-raketten
die op ^st-Europa zijn gericht.
ROME (UPI/AFP) - Bij een aan
slag in Rome is gisteren een jon
ge Turkse diplomaat gewond ge-
Gokberk Ergenekon, verbonden
aan de Turkse ambassade in Ro
me. liep in een straat bij het Co
losseum te wandelen toen een
man op hem af kwam die drie
schoten op hem loste. Ergene
kon werd in beide armen getrof
fen, maar wist toch zijn revolver
te trekken en terug te vuren. De
diplomaat is niet ernstig ge
wond De politie weet niet of de
aanvaller verwondingen heefi
opgelopen. Volgens Ergenekon
was de aanvaller een Armeniër.
"Het geheime Armeense leger
voor de bevrydmg van Armenië"
heefi later in een telefoontje aan
het Franse persbureau AFP in
Parijs verklaard verantwoorde
lijk voor de aanslag op de T\irkse
diplomaat te zyn.
Afgelopen weekeinde zijn in Rome
bomaanslagen gepleegd op ge
bouwen waarin buitenlandse
ambassades gevestigd zijn.
De getroffen ambassades waren
die van Chili, Argentinië en Gua
temala.
De aanslagen op de Chileense en
Argentijnse ambassade werden
naar haar zeggen gepleegd door
een "communistische groepe
ring voor de proletarische inter
nationale" onbekend bij de Ita
liaanse politic.
Wie de aanslag op de ambassade
van Guatemala heefi gepleegd is
nog niet bekend Het gebouw
werd tamelyk emstig bescha
digd.
MADRID - In aanbidding voor Picasso's Guernica, dat dit weekeinde
voor hel eerst weer in Madrid te bezichtigen was. Met duizenden ver
drongen de Spanjaarden zich voor het Prado-museum om het beroemde
schilderij te bewonderen.
PEKING (DPA/UPI Reuter) -
Het is te hopen dat Washing
ton de belangen van de hele
wereld boven al het andere
stelt en geen nieuwe proble
men schept voor de dialoog
tussen de industrie- en de
ontwikkelingslanden. zo
schreef het officiële Chinese
persbureau vandaag in een
eerste commentaar op de
Noord-Zuidconferentie die
afgelopen week werd gehou
den in het Mexicaanse Can
cun.
Volgens "Nieuw China" geefi
de houding van de Verenigde
Staten aanleiding tot be
zorgdheid. Reagan zou niet
zijn best doen voor de nood
zakelijke onderhandelingen
over een nieuwe economi
sche orde. maar slechts de
vrye markteconomie aanbe
velen als recept voor de op
lossing van de moeilijkhe
den.
"Nieuw CJhina" schrijft dat zijn
uitlatingen in Cancun wel
milder waren, maar toch la
ten zien dat hij wil vasthou
den aan het standpunt dat de
Amerikanen tot dusver heb
ben gehuldigd.
President Reagan daarentegen
zei dat de Noord-Zuidconfe-
rentie dermate succes heefi
geoogst dat voor de ontwik
kelingslanden een nieuwe
geest van hoop is geschapen.
In Cancun had men elkaar vol
gens hem geen verwijten ge
maakt en de "arme" en "rij
ke" landen die er waren wa
ren erin geslaagd op veel ter
reinen "gemeenschappelijke
uitgangspunten" te vinden.
'Ik ga naar huis terug opnieuw
vervuld van het belang van
Amerikaanse leiderschap",
aldus president Reagan. Ook
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken. Alexan
der Haig verklaarde dat de
Noord-Zuid-dialoog een
groot succes is geworden, al
was het alleen al omdat de
ontwikkelingslanden waren
teruggekomen van hun ach
terdocht omtrent president
Reagans motieven.
Op een persconferentie zei de
Amerikaanse minister dat de
betrekkingen tussen leiders
van ontwikkelingslanden en
president Reagan in alle ge
vallen warm en vol respect
waren geweest.
Het succes van de conferentie
was zo groot, aldus Hig, dat
hij zich bemoedigd voelde
door het "crescendo van kri
tiek" dat de Sowjet-Unie er
tegen had laten horen.
Het Russische persbureau Tass
had zaterdag verklaard dat de
Noord-Zuid-conferentie in
Mexico is mislukt door het
toedoen van de belangrijkste
westerse landen De bijeen
komst die donderdag en vrij
dag plaatsvond, leverde niets
concreets op behalve een ver
slechtering van de betrekkin
gen tussen de Derde-Wereld
landen, aldusTass.
Cancun werd vooral geken
merkt door onenigheid tus
sen de westerse landen en
hun oude koloniën Tass
noemde daarbg in het bijzon
der de Verenigde Staten die
totaal geen bereidheid heb
ben getoond om hun han
dels- en economische betrek
kingen met de Derde Wereld
te veranderen Zy lieten zien
alleen de ongelyke positie te
willen handhaven", zo zei het
persbureau.
Ue Cubaanse leider Fidel Ca
stro vindt dat de Verenigde
Staten "slechts vage beloften
hebben gedaan om in de toe
komst onderhandelingen op
wereldniveau te beginnen".
Castro zei dit zaterdag in
Havana naar aanleiding van
de Noord-Zuidtop in Cancun.
"Men moet werkelijk opti
mistisch zyn om hoop te kun
nen ontlenen aan de vage
Amerikaanse beloften", zo
meende Castro, "en ik betwy-
fel of dit land iets kan bijdra
gen aan welke internationale
conferentie dan ook".
Volgens de Franse president,
Francois Mitterrand, is er
"werkelijke vooruitgang ge
boekt" bvj de internationale
topconferentie in Cancun
