Trijfel
The Savoyards: succes
met miisicaImelodieëii
Knap poppenspel van
Jozef van den Berg
Cöncert
agenda
MAANDAG 26 OKTOBER 1981
Tacteloos
Negentien Westduitse studen
ten, dertien meisjes en zes jon
gens die Nederlands studeren
hebben in Amsterdam een bij
scholing gehad van twee we
ken. Als gastdocent heb ik een
sonnet met ze gemaakt. Als
uitgangspunt had ik een pas
sage gekozen uit Brieven
van den nutteloozen toeschou
wer", die Louis Couperus op 1
augustus 1914 (de dag waar
op de oorlog tussen Duitsland
en Rusland uitbrak) aan Het
Vaderland begon te schrij
ven. Een recente uitgave van
L. J. Veen. Die passage luidt
als volgt:
„Ik heb nooit een Duitscher ont
moet, die bekoorde.
De Duitscher mist alle beko
ring.
Hij heeft misschien geërfd van
de grootste zielekwahteiten,
en de goden gaven hem het
reinste, wat zij den menschen
geven kunnen: het Ideaal.
Maar zij onthielden hem iets,
wat misschien overbodig
lijkt: charme.
Wat zijn zij hard, grof, door
dringend, overheerscherig
tacteloos in hun gesprek, in
hunne woorden. Wat zijn zij
onbeminnelijk, wat kunnen
zij onverdragelijk zijn. Wat
moeten de anderen niet een
tact ten toon spreiden om niet
het hen dadelijk te twisten.
Wat zijn zij weinig „bekoor
lijk".
Ik durf het bijna niet zeggen,
maar er is nog een volk dat
bekoring mist.
En dat is dat andere Germaan-
sche volk, met zoo heel veel
andere, goede, beste, brave,
edele kwaliteiten, waaronder
alleen géén bekoring.
Maar toch heb ik Hollanders
ontmoet, die individueele be
koring uitoefenden. Een Duit
scher heeft mij nooit be
koord".
Tevoren had ik, voor alle zeker
heid, hun eerste regels maar
vast bedacht, om een begin
netje te hebben:
Als Duitser voel ik me toch wel
gegrepen.
Door
Die»
Scheepmaker
Protest
Daar kwam protest tegen: ze
voelden zich helemaal niet zo
gegrepen, zeker niet als Duit
ser: nationaliteit zegt ze wei
nig meer! Dus werd het:
„Als mens voel ik me nauwe
lijks gegrepen.
de nationaliteit telt niet meer
Wat Louis zei is al zo lang gele
den,
hij wist niet, zoals wij, van de
EG".
Zij wisten te vertellen dat het
tegenwoordig niet meer EEG
heet maar EG. Na wat heen
en weer gepraat werd de EG
toch weer geschrapt, want,
vonden ze, de EG streeft naar
een nieuwe maar nu grotere
nationaliteit. Blijkbaar een
Duits gezichtspunt, wij den
ken dat we al die nationali
teiten in een smeltkroes laten
verdampen. Ik probeerde nog
„Der Rudi was nog niet op de
tv", maar het werd uiteinde
lijk toch: „en bovendien: hij
was al wat blasé".
Hollanditis
Blasé is een mooi Couperus
woord. In het tweede kwa
trijn moest op „gegrepen"
worden gerijmd, „benepen"
zou goed uitkomen. Voorge
steld werd: „Ook dichters
denken nu en dan benepen".
Nu moest dat Ideaal maar
eens op de proppen komen.
maar iemand zei dat er van
één ideaal geen sprake meer
was, wel nog van idealisme,
ergo: „Ons ideaal is nu: idea
lisme", dat rijmt op pacifis
me en pragmatisme (nie
mand, bedenk ik nu, kwam
op fascisme!). Het snel popu
lair geworden begrip „hol
landitis" viel, kortom:
„met hollanditis komt het paci
fisme
als iets van hoop in het bedreig
de heden" (rijmt op „geleden"
in het eerste kwatrijn).
De cursusleider merkte op, dat
het nu toch wel wat zwaar
dreigde te worden: met char
me had het in elk geval niets
te maken, daar had Couperus
toch gelijk in blijkbaar, zei
hij. De eerste regel van de eer
ste terzine kwam daardoor zo
te luiden:
„Met charme heeft dit, helaas,
niets te maken",
en toen rolde als vanzelf eruit:
„of zit er toch bekoring in het
kraken...". t
Mijn voorstel was om te vervol
gen met:
„van denkpatronen van Herr
Helmut Schmidt",
maar volgens die Duitse jon
gens en meisjes denken ze
nooit, als eerste, aan Schmidt.
Daarom werd het:
„het openbreken van een star
systeem?".
Goedertieren
Volgende terzine:
„Hoe doe je dat met charme, is 't
probleem:
het prikkeldraad is moeilijk te
versieren,
al zijn de mensen nóg zo goeder
tieren!".
Ze wilden namelijk iets met
bloemetjes en ME, dat werd
opgevangen in „versieren" en
„prikkeldraad", goedertieren
vond ik een mooi opbouwend
woord, vaak immers met God
verband houdend, en met
„mensen" kreeg je in de laat
ste zin weer die „mens" in de
eerste zin terug. Al bij al wa
ren we niet ontevreden over
het resultaat van deze Duits-
Nederlandse samenwerking.
LEIDEN - The London Savoyards stonden zaterdag
avond weer op de planken van de Leidse Schouw
burg. Bracht deze uit twaalf solisten en een wat klei
ner aantal instrumentalisten bestaande Engelse
groep in een vorig seizoen bekende melodieën van
het componistenduo Gilbert Sullivan ten gehore,
ditmaal vermeldde het programma liedjes uit musi
cals van Rodgers Hammerstein, die nóg bekender
in de oren klinken. Jammer dat het theater aan de
Oude Vest voor niet meer dan de helft was gevuld,
want de door de Savoyards geleverde prestaties
rechtvaardigen alleszins een grotere belangstelling.
Omgekeerd evenredig aan deze vrij geringe belang
stelling was echter het enthousiasme, waarmee het
muzikale gezelschap werd begroet. Niet dar er in
vocaal opzicht opzienbarend vuurwerk werd afge
stoken, hoewel alle stemmen goed geschoold ble
ken te zijn. Het succes van de Savoyards schuilt ze
ker ook in de zorg, waarmee een dergelijk fragmen
tarisch programma-, dat in feite een feest van her
kenning wil zijn, wordt samengesteld en gepresen
teerd. Geen geforceerd effectwerk, maar een uitste
kend uitgewogen voorstelling, die vóór alles een
sfeer van ontspanning oproept.
De vocale en instrumentale arrangementen van Peter
Murray doen dank zij het vakwerk van deze e
muzikale leider recht aande composities van Rod
gers Hammerstein, die miljoenen mensen geluk
kig hebben gemaakt met musicals als 'Oklahoma',
'South Pacific', 'The King and I' en niet te vergeten
'Sound of Music'. Fragmenten daaruit worden door
de vier solisten (Chris Connah, Carolyn Allen, Philip
Summerscales en Sheila Brand) niet alleen met veel
flair en met gevoel voor nuandering gezongen, maar
ook, als nauwlijks storend onderdeel van de stijlvol
aangeklede show, van een toelichting voorzien.
Vooral de twee vrouwelijke solisten trekken én door
hun stembeheersing én door hun uitstraling, waar
door bijvoorbeeld een simpel liedje als 'It might as
well be spring' uit de musical 'State Fair' een heel
gevoelig accent krijgt, veel aandacht naar zich toe,
zonder de andere vocalisten daarbij te hinderen.
Overbekende liedjes als 'Some enchanted evening'.
The London Savoyards leggen de nadruk gelukkig
niet al te zeer op het zwijmelende karakter er van,
integendeel ze weten er op een verantwoorde wijze
mee om te springen. Ze hebben dat opnieuw over
tuigend bewezen. Een heerlijke avond!
PIETER C. ROSIER.
LEIDEN - De poppenspeler Jozef
van den Berg treedt zowel voor
volwassenen als voor kinderen
op. Voor volwassenen speelde
hij zaterdagavond in het LAK-
theater 'Moeke en de Dwaas',
voor de kleintjes. Gistermiddag
'De Kleine Tovenaar'. Hij wekt
tijdens deze kindervoorstelling
steeds de illusie, hoewel geheel
alleen bezig dat meerdere perso
nen tegelijkertijd zullen opko
men. Jozef van den Berg weet
dat "alleen-zijn", behalve door
genoemde suggestie, ook aardig
te ondervangen door het jonge
volkje een werkzaam aandeel in
LEIDEN - De violiste Stephanie
Chase geeft woensdagavond a.s.
samen met haar begeleidster, de
Amerikaanse pianiste Susan
Wenckus, een recital in de Leid
se kapelzaal. Dit duo zal compo
sities van Bach, Van Beethoven,
Schubert, Szymanowski en De
Sarasate ten gehore brengen.
Op 14-jarige leeftijd maakte Ste
phanie Chase haar eerste tournee
door geheel Amerika. Als soliste
trad zij op met de belangrijkste
orkesten in de Verenigde Staten.
Stephanie Chase kreeg haar op
leiding aan de befaamde Juil-
liard school van Sally Thomas.
Na haar studie in Amerika, stel
de zij zich geruime tijd onder lei
ding van de bekende violist Ar
thur Grumiaux. Stephanie Chase
bespeelt een Guarneri viool uit
1742. Dit jaar maakt Stephanie
Chase een uitgebreide tournee
door Europa waarbij zij, op uit
nodiging van K O, ook Leiden
aandoet.
'De Kleine Tovenaar' te laten
hebben. Zo'n hoofdrol was gis
termiddag weggelegd voor de in
Leiden woonachtige Menno Kui
per, die op de Lucas van Ley den-
school zit. Als 'Menno' kwam hij
naar Tovenaar Appeloog, die de
volgende dag z'n zeventigste ver
jaardag wilde vieren.
Maar op dit ogenblik, dat Tovenaar
Appeloog naar de 'Tovenaars
van de Ronde Tafel' moest gaan,
veranderde Menno Kuiper als
'bewaker van de boom' in het to
venaarshulpje 'Oogappel'. Zo
hield Jozef van den Berg gedu
rende de gehele kindervoorstel
ling het bestaan van Meester-To-
venaar Eenoog overeind zonder
hem ook daadwerkelijk ten tone
le te voeren.
Dit gebeurde wèl met 'Daan', die
heel alert reageerde op de reac
ties van het publiek en met "Jo
zef'. Jozef duwde een kar voort
met daarop een kist, waarin 'Va
dertje Tijd' zich zou bevinden.
De sleutel van de kist bleek in
een op een portemonnaie gelij
kend monster te bevinden en het
lukte Oogappel (Menno) door
een appeltje in de mond van het
monster te gooien de sleutel te
heroveren op het vervaarlijk uit
ziende dier. Sommigen menen,
dat Jozef van den Berg als pop
penspeler zelfs de technisch en
artistiek volmaakte Rus Obraszt-
sov makkelijk zou overtreffen.
Een dergelijk, toch wel wat gea
vanceerd oordeel, durven we ons
niet aan te matigen. Tijdens de
kindervoorstelling werd in elk
vel duidelijk, dat Jozef van den
Berg met "De Kleine Tovenaar",
handig gebruik maken van de in
breng en emoties van de jeugd,
een volwaardig kinderprogram
ma kan maken. Het vergader
pakket, een cadeau voor Appe-
loog's zeventigste verjaardag,
blijkt dan ee vondst op zichzelf,
waarmee hij opnieuw twaalf kin
deren aan zich bindt.
BERT KOEKEBAKKER.
Gevarieerd
zangrecital
Thea Ekker
OEGSTGEEST - Het trio Thea
Ekker-van der Plas (sopraan),
Joke Willing-Brethouwer
(harp) en Pieter Odé (fluit) ga
ven gistermiddag onder grote
belangstelling een concert in
het Groene Kerkje. Een grote
verscheidenheid aan liederen
was te horen; vanaf Jean
Baptist Lully tot en met Ben
jamin Britten. Dat een zange
res in al deze stijlen evengoed
thuis zou zijn is bijna onmo
gelijk.
Thea Ekker heeft technisch ge
zien een zeer soepele stem,
die nogal licht van karakter
is. Het middenregister vond
ik een stuk aangenamer dat
de wat hogere tonen. De oor
zaak hiervan is dat in de
hoogte er af en toe een wat
erg groot vibrato aanwezig is.
Dit deed echter absoluut
geen afbraak aan de muzika
liteit, waarbij zij vooral de
wat modernere liederen met
een grote overtuiging zong.
Zoals Beau Soir en Nuit d2étöi-
les van C. Debussy, Deux
Poèmes de Ronsard van A.
Roussel en Silent noon van
Ralph Vaughan Williams.
Joke Willing en Pieter Odé pas-
ten zich goed aan de soliste
aan zonder te onpersoonlijk
te worden.
Pieter Odé heeft een mooie ont
spannen toon. Hij was samen
met de harpiste te horen in
een sonate voor fluit en harp
van J. B. Krumpholz en in
Suite en duo van Jean Gras.
Vooral dit laatste werk was
heel levendig en goed van sa
menspel.
De harpiste Joke Willing bleek
ook in deze werken zeer ge
routineerd te zijn.
Terwijl de oppervlakkigheid
voor de pauze soms op de
loer lag, was het na de pauze
tot het eind toe boeiend. Als
laatste werden drie volkslied
bewerkingen gezongen van
Benjamin Britten.
CAECILE HOUTMAN.
Agenda
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): 'Tarzan the Ape
Man", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo
14.15, 16.30 en 21.15 uur, al.
CAMERA (124919): "Jaws", da. 19.00 en
21.15 uur. 12 jr.
Kindermatinee: "Dik Trom en het cir
cus", za, zo en woe, 14.30 uur.
Nachtvoorstelling: "All the president's
":j en za. 24.00 uur, 16 jr.
LIDO 1 (124130): "Time Bandits", da.
14.30,19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45,
19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 2: "Het meisje met het rode haar",
14.30,19.00 en 2i.l5 uur. Zo. 14.30, 16.45,
19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 3: "Blow out", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.30,16.45, 19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
LIDO 4: "For your eyes only", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00
en 21.15 uur, 12 jr.
STUDIO (133210): "Seems like old ti
mes", da. 19.00 en 21.15 uur, al.
Kinder matinee: "Herbie is de pisang",
da. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 uur.
TRIANON (123875): "Escape to victo
ry", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
REX (125414): "Daar komt de bruid",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Engel zonder rem
men" za. 23.30 uur, 18 jr.
-vijksmuseum van Geologie en Minera
logie - Hooglandse Kerkgracht 17, t/m
31/ir82, ma t/m vr van 10-17 uur, zo van
14-17 uur, "Evolutie van beenvissen".
Rijksmuseum van Oudheden - Rapen
burg 28, t/m 3/l/'82, ma t/m za van 10-17
uur, zo van 13-17 uur, "Vondsten uit
verleden land".
Lak-foyer - Levendaal 150/III en Aca
demiegebouw, Rapenburg 73, t/m 31/10,
ma t/m vr van 11-17 uur, Rapenburg: ma
t/m vr van 9-17 uur, Tentoonstelling van
Aad van Hou'welingen.
Galerie Denise Stephan Bakkersteeg
18-20. 8/11. vr t/m zo van 13.30-
17.30 uur, tentoonstelling van Gerda
Vink en Guus de Ruiter met schilderij
en en aquarellen.
Art Tea House De Oude Rijn - Stille
Mare 4. 30/10. di t/m za van 10-18
uur, do tot 21 uur en zo van 11-17 uur,
tentoonstelling van Fanny Masure met
gouaches en Nick Fritz met keramiek.
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3, tot
1 november. Henk Corduwener - aqua
rellen, Kees Haak - schilderijen, di. t/m
Mexico, Azteken in 't Verleden, Nahuas
van Heden, geopend ma t/m za 10-17
uur; zo- en feestdagen 13-17 uur.
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
15/11, tentoonstelling "Mooie klokken,
beste kijkers", Sterrenkunde in de 19e
eeuw. ma. t/m za. van 10-17 uur: zo., 13-
vï7 uur (na 1/10 tot 16 uur).
Bioscoop Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Het meisje met het rode
haar", da. 13.30, 18.45 en 21.30 uur. Zo.
13.15, 16.00, 18.45 en 21.30 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: 'Telephone", za.
24.00 uur, 16 ir.
EURO 2: "The sound of i
13.30, 18.30 en 20.15 uur( 2
leen 20.15 uur). Zo. 15.45 en 20.15 uur, al.
Kindermatinee: "Winnetou, het grote
opperhoofd", za, zo en woe, 13.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Gevecht om de
apenplaneet", za 24.00 uur, 16 jr.
EURO 4: "The outland", da. 13.30, 18.30
en 21.00 uur. Zo. 13.30, 16.00, 18.30 en
21.00 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Eruptie", za. 24.00
uur, 18 jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075).
CITY 1: "Jaws", da. 14.45,18.45 en 21.15
uur, 12 jr.
CITY 2 "Dogs of war", dag. 14.45, 18.45
en 21.15 uur, beh. za. en woe., 12 jr.
Kindermatinee: "De man met
te masker", za. en woe. 14.30 u~..
CITY 3: "Alligator", da. 14.45, 18.45 en
21.15 uur. 12 jr.
CITY 4: "A day at the races", da. 14.45
18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoe
kuur: 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling:
dagelijks van 14.00-19.00 uur. (Niet
meer dan 2 bezoekers per patiënt).
Sportmedisch Advies Centrum:
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandags
van 19.30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-Zieken-
huis: Volwassenen: dagelijks van
14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur.
Klasse afd.: dagelijks van 11.15-
12.00 uur, van 14.00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van
11.15-12.00 uur (alleen voor echtge
noot) en van 15.00-16.00 uur en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: dagelijks van
15.00-18.30 uur.
-C.C.U. (hartbewaking): dagelijks
van 14.15-14.45 en van 19.00-19.30
Intensieve verpleging: dagelijks
van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14.45 uur en van 18.30-
18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten:
wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks: 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le»en 2e klas 11-11.30
uur; 13.30-14.15 uur en 18.30-19.30
uur; 3e klas: 13.30-14.15 uur en
18.30-19.30 uur. Kraamadeling
13.30-14.45 uur alleen voor echtge
noten 19-20 uur. Kinderafdeling
voor ouders 18.00-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden ge
meld bij het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel. 020-
175000).
26 oktober 1981
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Een paar maanden geleden
stapte in een der grootste hotels
van Florence een reiziger af,
die het aanzien had van een En-
gelschen lord, vergezeld van zij
ne dochter. Tot hun bagage be
hoorde ook eene secretaire, die
geplaatst werd voor de deur
tusschen hun beider kamers. De
lord bezocht in de volgende da
gen vele winkels, waaronder
die van een groot juwelier, bij
wie hij nu en dan kleine inkoo-
pen deed. Na eenigen tijd ver
telde hij den juwelier, dat zijne
dochter ging huwen en dat hij
voornemens was te Parijs een
diamanten sieraad van min
stens 400.000 francs voor haar
te koopen. De Florentijn had
toevallig een zoodanig stuk in
zijn magazijn en legde het mi-
lord voor, die er wel zin in had,
maar een achttal dagen noodig
had om het geld uit Londen te
ontbieden. Op den afgesproken
dag kwam de juwelier in het
hotel, waar hij het juweel over
handigde aan milord, die voor
zijne secretaire bezig was met
het schrijven van een brief. Mi-
lord haalde een hoop bankbil
jetten voor den dag alsof hij
wilde betalen. Op dat oogenblik
kwam de dochter binnen, waar
op de vader onmiddellijk de se
cretaire sloot, daar de aankoop
voor zijne dochter geheim dien
de te blijven. De dochter deelde
haren vader mede, dat de kleer
maker in zijne slaapkamer
was, waarna de Engelschman
den juwelier in den salon bij
zijne dochter achterliet. Na een
half uur ging het meisje haren
vader roepen, doch na een uur
werd de juwelier ongerust,
opende de secretarie en ontdek
te, dat het juweel verdwenen
was door een gat in het meubel
en door eenzelfde opening in de
deur van de slaapkamer. De be-
handige gauwdieven waren
verdwenen en worden nu in Pa
rijs gezocht, waar twee agenten
der Italiaanschen politie zijn
aangekomen.
