Bijbelsmokkel kan
kerk China schaden
OCITIZEN
Hoge rente!
\ni%
111%
VS en Z.-Afrika werken
samen aan kernenergie
Extra aantrekkelijk bij de Amno Bank.
AZC walst DZV plat
Bestuur FC Utrecht
misleidt gemeente
Tegen inilj oenenoplichter
3V2 jaar hechtenis geëist
Amro Bank.
De bank waar je wat aan hebt.
DONDERDAG 22 OKTOBER 1981
(Van een medewerker)
Een huzarenstukje, dat wel. Maar
of de zendingsorganisatie
„Kruistochten" ioldoende ver
antwoordelijkheidsgevoel aan de
dag heeft gelegd, staat nog te be
zien. Door in één klap een mil
joen bijbels naar China te smok
kelen, kon „Kruistochten" de
Chinese christenen wel eens in
een lastig parket hebben ge
bracht. Juist op een moment dat
het christendom in China weer
de kans krijgt zich enigszins te
ontplooien, zet de organisatie
van Anne van der Bijl deze nieu
we verworvenheden op het spel.
Het moet een moeilijke afweging
geweest zijn voor Kruistochten.
Begin vorig jaar kwam uit China
het verzoek om bijbels. De aan
drang was zo sterk, dat Anne van
der Bijl dat verzoek opvatte als
een „stem van God", zoals een
van zijn medewerkers het uit
drukt. Men realiseerde zich op
het hoofdkantoor van Kruistoch
ten inErmelo, dat een actie voor
bijbels in China een waagstuk
zou zijn. „In Oost-Europa heb
ben we de ervaring dat de over
heid milder wordt als de bijbel
smokkel succes heeft. Het is als
of ze dan willen bewijzen dat bij
belsmokkel niet nodig is. Maar
hoe zou dat in China uitpakken?
Zal het regimesoepeler worden
met het verlenen van toestem
ming voor het drukken van bij
bels? Of krijgen de christenen
het nu extra moeilijk?"
Anne van der Bijl, die er altijd
sterk van overtuigd is dat zijn
werk aan een roeping van God
beantwoordt, koos voor het risi
co. We hebben veel research ver
richt. We weten dat er in China
een enorme opwekkingsbewe
ging gaande is. Er is een schreeu
wende vraag naar bijbels. Voor
komen moet worden dat de Chi
nese jongeren die in en vacuum
leven, ten slachtoffer vallen aan
de sektarische bewegingen als
de Jehova's Getuigen of de Mor
monen. We hadden nataurlijk de
officiële weg kunnen kiezen.
Maar dat betekent dat er mond
jesmaat bijels naar binnen mo
gen en dat er zeker vijf, zes jaar
overheen zou gaan eer we de mil
joen zouden halen. Nu hebben
we dat zelfde aantal in één jaar
naar binnen gebracht".
„Project Parel" werd de naam
waaronder Kruistochten vorig
jaar geld begon in te zamelen
voor de spectaculaire smokkel-
operatie. Over het hoe en wan
neer werd uiteraard niet in het
openbaar gesproken. Het geld,
ongeveer vijftien miljoen gulden,
kwam er via de vele vertakkin
gen die Kruistochten in de wes
terse wereld heeft. Nederlandse
gevers droegen relatief het mees
te bij.
Hoewel de organisatie er financieel
uit is gesprongen, zal de stunt
niet gauw herhaald worden. „De
operatie heeft zoveel van ons ge
vraagd, dat het normale werk
voor de landen in Oost-Europa
eronder geleden heeft". Toch
heeft Anne van der Bijl aange
kondigd dat de actie voor China
doorgaat. Er is gevraagd om nog
eens een miljoen bijbels, maar
Kruistochten wildoorgaan tot de
tien miljoen is bereikt. „We heb
ben allerlei andere methodes, die
minder spectaculair zijn".
Een goede naam
In kerkelijk Nederland heeft Anne
van der Bijl een goede naam. De
kerken en het Nederlands Bijbel
genootschap hebben dan ook
geen reden om het bericht over
de smokkelactie in twijfel te
trekken. Wel worden er vraagte
kens gezet bij de manier waarop
het bericht wordt gebracht, maar
dat hoort bij de wijze van presen
tatie van Anne van der Bijl. Tus
senzinnen als „Ofschoon de tijd
van de wervelstormen al begon
nen was, was de zee spiegelglad"
en „De stevig verpakte bijbels
vatten geen vlam", moeten sug
gereren dat Onze Lieve Heer per
soonlijk aan de smokkelactie
deelnam. Maar dat zijn details.
Van leugens of onjuistheden, zo
als die in het wondere wereldje
van de bijbelsmokkelaars voor
komen, zal Kruistochten zich
nooit bedienen.
.tl
't-t/r* i i
Christenen krijgen wat meer bewegingsvrijheid in China,
hel Westen daarop reageren?
Hoewel het uitgesloten is dat het
Neeerlands Bijbelgenootschap
ooit samen zou kunnen werken
met Anne van der Bijl, is de ver
standhouding zakelijk goed. Als
het nodig is, leveren bijbelge
nootschappen bijbels aan Kruis
tochten. Wat daar verder mee ge
beurt, wordt in het midden gela
ten. Bijbelgenootschappen
werken alleen langs legale weg
en dat is een erecode waarmee zij
veel goodwill hebben opge
bouwd in alle delen van de we
reld.
De bijbels die Kruistochten op juni
met een schip aan een van Chi
na's kusten aan wal zette, zijn ex
emplaren van de nieuwste Chi
nese vertaling, die in opdracht
van de Hong Kong Bible Society
in 1978 gereed kwam en in 1979
voor het eerst van de drukpersen
rolde. Kruistochten heeft foto
grafische kopieén van de origine
le drukproeven van dit Bijbelge
nootschap gekocht. In Hong
Kong had men zich op het mo
ment dat het contract gesloten
werd, niet goed gerealiseerd wat
Kruistochten van plan was. Het
Bijbelgenootschap Hong Kong is
ook verantwoordelijk voor Chi
na, dat zelf geen genootschap
heeft. Toen men ging bevroeden
welke risico's de stunt van Anne
van der Bijl met zich mee kon
brengen, is nog geprobeerd van
het contract af te komen. Men
was zelfs bereid de reeds gedruk
te bijbels terug te kopen. Maar
Kruistochten wilde daar niet van
weten.
De bijbels, in het pinyin, de nieuwe
transcriptie van het Chinees die
onder Mao is ingevoerd, zgn in
Amerika gedrukt in een klein
formaat, hetgeen de smokkelac
tie iets vergemakkelijkt. Verpakt
in dozen van 90 stuks werden ze
van boord gezet en meegenomen
door de 20.000 christenen die
zich op het strand hadden verza
meld. Vier uur na het vertrek van
het schip kwamen soldaten op
de plek van landing. De meeste
van de 11.000 dozen waren toen
al meegenomen door christenen,
op de fiets, in auto's of lopend.
Ongeveer 10 20.000 bijbels zijn
in beslag genomen.
Publiciteit
De organisatie Kruistochten was
eigenlijk niet van plan de stunt
in de publiciteit te brengen. De
laatste weken had men echter ge
merkt dat geruchten over de ac
tie vanuit China naar Hong Kong
begonnen over te waaien. De be
richtgeving was echter nogal ge
kleurd, zodat Kruistochten het
beter achtte dan zelf maar in de
openbaarheid te treden.
Het wachten is nu op de effecten
van de smokkelactie. De Chinese
christenen, door Kruistochten
geschat op tien miljoen, volgens
andere bronnen vijf of twee mil
joen, genieten de laatste twee
jaar meer rechten dan in de zwar
te tijden van het begin van de
Chinese revolutie en de Culture
le Revolutie. De huisgemeenten
die ondanks de vervolgingen ble
ven bestaan, zijn weer boven
gronds geworden en het aantal
bekeerlingen is opvallend groot.
Vong jaar werden zestig kerken
heropend, voornamelijk in de
grote steden.
Voor het eerst in twintig jaar kwa
men vertegenwoordigers van al
le kerken die zich in 1951 voegde
in de patriottische „Driemaal
zelf'-beweging, vong jaar weer
bg elkaar Dat gebeurde in Nan
king Bisschop K H Ting, hoofd
van een theologische school met
48 leerlingen in Nanking, werd
tot voorzitter gekozen. Tevens
werd een Chinese Raad van Ker
ken opgencht. In kleine .aantal
len mogen weer bijbels worden
ingevoerd en eerder dit jaar werd
bekend dat een Amenkaanse or
ganisatie toestemming had ge
kregen een complete drukpers
aan de Chinese christenen te
schenken.
De Indonesiër Kho Sing Let, die
als zakenman geregeld China be
zoekt en als een van de beste
kenners van de Chinese kerken
wordt beschouwd, schreef deze
maand in het hervormd-gere-
form eerde zendingsblad „Van
daar": „Laten we niet de nieuwe
vrijheid die de Chinese christe
nen hebben verworven, in ge
vaar brengen door het smokke
len van bijbels. Er zijn andere
wegen". Met die laatste opmer
king doelt Kho Sing Let op het
sturen van losse exemplaren van
de bijbel, wat al jaren door de bij
belgenootschappen wordt gepro
pageerd. Verder verzorgt het bij
belgenootschap van Hong Kong
al vele jaren radioprogramma's
waann de bijbel op dicteersnel-
heid wordt voorgelezen. Sinds
1979 komen daar ontstellend
veel reacties op binnen, wat als
een bewijs wordt gezien van de
opwekking die China doormaakt
dank zij de toegenomen vrijheid.
De kernvraag is, hoe daar vanuit
het Westen op moet worden ge
reageerd. Nooit mag vergeten
worden hoezeer zending en mis
sie in de tweede helft van de 19e
eeuw als handlangers zijn opge
treden van de koloniale machten
die met China hebben gesold.
Bescheidenheid is dus op zijn
plaats. Fundamentalistische be
wegingen die staan te trappelen
om op de 900 miljoen Chinezen
te worden losgelaten, zullen in
toom moeten worden gehouden.
De grote kerken, en dan met name
de zendingsorganen, nemen een
afwachtende houding aan. Het
adagium is tot nu toe dat de Chi
nese kerken zelf moeten bepalen
in welk tempo zij hun plaats in
het zich vernieuwende China
willen innemen. De vraag is of
een schip met een miljoen bij
bels, de goede bedoelingen ten
spijt, met meer kapot maakt dan
dat ermee opgebouwd wordt.
De l'nie van Baptisten Gemeen
ten. die deze week officieel haar
100-jang bestaan herdenkt met
een algemene vergadering in
Sneek. heeft de aangesloten ge
meenten gevraagd gemiddeld
ongeveer veertig gulden per lid
per jaar af te dragen aan zending,
opleiding en evangelisatie naast
de vaste Uniecontributie. Daar
bij is meegedeeld dat M 'fi
rn aal begonnen werk in stand
moet worden gehouden, maar
dat pas-op-de-plaats zal worden
gemaakt met nieuwe meer geld-
vragende activiteiten.
Dat bleek gisteravond uit de jaarre
de van Unie-voorzitter ds. J.
Broertjes uit Groningen. Een re
de waarin deze als thema had ge
kozen "Rentmeesters van goede
bodem". waarbij hij een splitsing
maakte tussen verschillende vor
men van rentmeesterschap: van
het verleden, van de Unie, van de
bijbel, van het geld, van de lief
de. in de wereld, van de Heer.
Ten aanzien van de Unie legde hij
uit dat ook deze organisatie de
trekken van een log lichaam gaat
vertonen, en dat men moet open
staan voor nieuwe kansen en
ideeén.
De Evangclisch-Lutherse kerk
heeft als eerste der acht regiona
le kerken haar instemming be
tuigd met het plan voor nauwere
samenwerking, waartoe de lan
delijke synode van de bond van
evangelische kerken in de DDR
vorige maand heeft besloten. De
Saksische Synode, die tot giste
ren in Dresden bijeen was. ging
ook akkoord met reglementswij
ziging van de kerkenbond, die de
kerkrechtelijke voorwaarden
voor de eenwording bevat.
Het plan houdt in dat in de komen
de zes jaar alle besturen en werk*
groepen van de drie overkoepe
lende organisaties zullen samen
vloeien.
De paus heeft weer reisplannen.
Behalve Spanje zal hij volgend
jaar ook Engeland bezoeken.
Kardinaal Hume, aartsbisschop
van Westminster, heeft beves
tigd. dat de paus in mei 1982 En
geland zal bezoeken. Tegenover
de kardinalen Hume van West
minster en Joseph Gordon Gray
van Edinburgh heeft de paus be
vestigd. dat hij zich reeds op dit
bezoek voorbereidt- Op het reis
programma staan bezoeken aan
Engeland. Wales en Schotland.
ADVERTENTIE
ALPHEN AAN DEN RIJN - AZC/
Microlife heeft alleen de leiding
in de waterpolohoofdklasse ge
nomen. In verband met de Euro
pa-cup-deelname van het ko
mende weekeinde in Berlijn
speelden de Alphenaren gister
avond al tegen DZV uit Delft.
Hoewel de nieuwe formatie van
coach Harry Vriend zaterdag tot
een goed resultaat (8-9) tegen
het Leidse Zijl/LGB kwam, had
AZC nauwelijks problemen met
de kersverse hoofdklasser: 17-9.
De Alphense ploeg kon het zich
veroorloven om een matige partij
aan het honderdkoppige publiek
voor te schotelen en toch royaal
te winnen.
DZV, dat versterkt is door de
komst van Bert Lichtenberg en
Piet Reedijk, opende via topsco
rer Eric Te Kulve de score (0-1),
waarna AZC in het eerste partje
toch met 3—1 voorkwam. Aan
het einde van de tweede fase was
die voorsprong uitgebouwd tot
7-3 en via 13—6 na 21 minuten
werd het in een saaie wedstrijd
uiteindelijk 17-9.
De Delftenaren hadden vooraf al
rekening gehouden met een ge
voelige nederlaag (Vriend tijdens
de wedstrijd: "wat coach ik rus
tig, hé? Ik hoef me ook niet op te
winden. Winnen doen we toch
niet") en accepteerden de toch
meevallende marge lachend.
AZC-coach Arie Domburg trom
melde zijn mannen daarentegen
morrrend bijeen om ze op het ge
brek aan concentratie te wijzen.
De kampioen, die vanmorgen
vroeg is afgereisd, was er met z'n
gedachten niet bij geweest. Te
gen DZV kon dat.
Aanvoerder Ton Buunk reikte als
enige naar een goed niveau en
onder streepte dat met vijf tref
fers. De overige AZC-goals kwa
men op naam van Eric Noorde-
graaf (3x), Ron de Vogel (3x), Ed
van Es, Radu Mirea, Gijze Stro-
boer, Ruud de Hey en Arco Ver
boom.
Zware straf
atoomwacht-
weigeraars
DEN HAAG (GPD/ANP) - Solda
ten die weigeren kernwapens te
bewaken, kunnen voortaan op
zwaardere straffen'rekenen. Het
Hoog Militair Gerechtshof in
Den Haag veroordeelde gisteren
de atoomwachtweigeraar Aad
Wijsman uit Zoetermeer tot een
onvoorwaardelijke gevangenis
straf van drie weken.
Het HMG legde daarmee een
zwaardere straf op dan de Krijgs
raad had gedaan (zes weken
voorwaardelijk). De openbare
aanklager had daar om gevraagd,
omdat naar zijn mening de tijd
van waarschuwingsstraffen voor
atoomwachtweigeraars voorbij
is.
De president van het HMG, prof.
jhr. Van den Bosch, was het hier
mee eens. Weigering van kern-
wapenwacht is een feit van ern
stige aard, dat de operationele
gereedheid van de krijgsmacht
schaadt, zei hij. Juist omdat
steeds meer soldaten de atoom-
wacht om principiële redenen
weigeren, zijn nu zwaardere
straffen nodig, oordeelde het
Hof.
De soldatenvakbond WDM is
"diep verontwaardigd" over de
straf, die wordt gezien als een ex
tra bewijs dat er niets terecht
komt van het recht van militai
ren om in vrijheid hun mening
over kernwapens te geven.
UTRECHT (GPD) - Het bestuur
van FC Utrecht heeft jarenlang
de gemeentelijk commissaris bij
de club, sportambtenaar Jan van
Dam, opzettelijk misleid. Het
kwam geregeld voor dat het be
stuur eerst met Van Dam verga
derde en vervolgens, na diens
vertrek, zonder hem. Dan wer
den er pas 'echt zaken gedaan'.
Dat is bevestigd door de vroegere
vice-voorzittcr van FC Utrecht,
Arno van den Heuvel. Van Dam
zelf sluit deze gang van zaken
niet uit, maar zegt hier nooit iets
van te hebben bespeurd: „Ik heb
namens de gemeente met de offi
ciële boekhouding te maken en
niet met wat allerlei mensen
daarbuiten doen".
Niet één bestuurslid van FC
Utrecht wil reageren op de uitla
tingen van ex-bestuurslid Van
den Heuvel en de voorzitter van
de Vrienden van FC Utrecht,
Baartwijk, dat twee bestuursle
den hun functie min of meer
hebben 'gekocht'. Iedereen rea
geert met: „Geen commentaar".
Van niemand is enige ontken
ning vernomen.
Inmiddels is wel bevestigd dat de
schulden van FC Utrecht zijn op
gelopen tot een bedrag dat boven
de drie miljoen gulden ligt. Vol
gens gemeentelijk commissaris
Jan van Dam zou het faillisse
ment van de club onafwendbaar
zijn als één van de schuldeisers
daarom zou vragen.
FC Utrecht heeft een schuld van
negen ton aan langlopende kre
dieten. Voor rente en aflossing
daarvan staat de gemeente ga
rant. De gemeente probeert dat
geld gedeeltelijk terug te krijgen
door de subsidie aan FC Utrecht
niet uit te keren.
BIJ DE TIJD ALS GEEN ANDER!
verstrekt het officiële gorontiecertificoot.
TOKIO (ANP) Een Japanse autofabriek heeft een wedstrijd uitge
schreven voor nieuwe ideën op autogebied. En dan is er altijd een leukerd
die een origineel idee heeft. Zoals deze man met zijn "laars-mobiel", dat
nog 15 km. per uur kan afleggen.
(Van onze correspondent Karl
Breyer)
JOHANNESBURG - In Pretoria
vinden sinds gisteren gesprek
ken plaats over nucleaire vraag
stukken tussen Zuidafnkaanse
en Amerikaanse deskundigen. In
diplomatieke kringen wordt dit
gezien als het begin van een
nieuwe samenwerking op het ge
bied van atoomenergie tussen
Zuid-Afrika en de Verenigde
Staten, ondanks het feit dat Pre
toria tot nog toe geweigerd heeft
het verdrag tegen verspreiding
van kernwapens (het zgn. non-
proliferatie-verdrag) te onderte
kenen.
Waarnemers zijn van mening dat
de gesprekken ten doel hebben
Zuid-Afrika opnieuw te voorzien
van verrijkt uranium, dat nood
zakelijk is voor het opwekken
van atoomenergie in de atoom
krachtcentrales Koeberg I en II
bij Kaapstad. Sinds 1975 hadden
de VS geweigerd Zuid-Afrika
uranium te leveren datin Amen-
ka verrijkt wordt.
Een Amerikaanse diplomaat wees
erop dat de gesprekken in Preto
ria een voortzetting zijn van de
discussies die van 25 tot 27 au
gustus door een Zuidafrikaanse
delegatie van atoomdeskundi
gen in Washington werden ge
voerd. Bij deze gelegendheid
hadden de Zuidafrikanen ook de
mogelijkheid om de gas-centnfu-
ge-verrijkingscentrale in Ports
mouth, Ohio, te bezichtigen.
Volgens de woordvoerder van de
Amerikaanse ambassade in Pre
toria hebben de VS soortgelijke
gesprekken over de veiligheid
bij verrijkingscentrales met an
dere landen gevoerd. Atoome-
nergiedeskundigen in Zuid-Afn-
ka zijn inmiddels van mening dat
het tussen Washington en Preto
ria tot een overeenkomst zal ko
men. waardoor Zuid-Afnka weer
verrijkt uranium zal ontvangen,
zonder het non-profileratiever-
drag ondertekend te hebben.
Intussen werd bekend dat vanuit
Zuid-Afrika reeds een hoeveel
heid 'yellow cake' (ruw uranium)
voor het vemjkingsproces werd
geleverd en dat vooral de Fran
sen ongeduldig werden over de
Amerikaanse boycot. Een Frans
consortium is namelgk verant
woordelijk voor de bouw van de
Koeberg-atoomenergiecentrales,
die minstens twee miljard rand
(ongeveer vyf miljard gulden)
kosten.
ADVERTENTIE
Wie voor een eigen huis f
spaart, profiteert van deze
hoge rente via het Eigen Huis
Spaarplan.
Direct opvraagbaar spaargeld, dus niet vast
zetten! Bij opname voor een ander doel dan de
aankoop van een eigen huis betaalt u slechts 2%
opnamekosten.
Voor deze rente hoeft u
uw spaargeld maar voor 2 jaar
op een Vaste Looptijd Rekening
te storten.
Deze hoge rente is gegarandeerd gedurende de
hele looptijd. (Deze rente geldt ook voor
3 t/m 6 jaar vaste looptijd).
Utrechtse officier van justitie mr.
A Herstel gisteren geeist tegen
Johan B (47) uit ElUISlO dit er
van wordt verdacht zakenlieden
voor miljoenen guldens te heb
ben opgelicht. Hij noemde B.
„een ballonnenkoopman met
kleurige dingen waar niets in
zat" Volgens de dagvaarding
zou de directeur van inmiddels
failliet verklaarde BV's met ver
valste of gefingeerde zakelijke
overeenkomsten zakenlieden en
particulieren hebben overge
haald hem geld te lenen of (soms)
grote sommen in zijn 'lege' BV's
te investeren.
Zowel de officier als de verdediger,
mr. Jan Boone. gingen uitvoerig
in op de rol die gedupeerde za
kenlieden in dc hele affaire had
den gespeeld ..Ik stel vast", zei
mr Herstel, „dat de verontwaar
diging over het laakbaar gedrag
van de verdachte niet alleen op
zgn schouders terecht behoort te
komen Degenen die met h« m in
m 4)n 0*fua an n gMn filan
tropen. maar dachten met de le
ningen en investeringen de slag
van hun leven te slaan
Eerder in het proces had de officier
zich verwonderd over de eco
noom drs. Axel Bolhuis uit Was
senaar die zich als ambtenaar
van het ministerie van binnen
landse zaken m het dubieuze za
kenleven van de verdachte had
gestort Bolhuis schoot er voor
260 000 gulden bij in.
