Revolutie in ski binding op komst (over) Winteren Italië vecht hard tegen teruglopend toeristenbezoek Ongelukken wintersport onderzocht Nederlanders vaak niet voorbereid op wintersport DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1981 PAGINA 23 Goede uitrusting van groot belang sprookje betiteld. Als er al van een tendens sprake is - zo leert het rapport - dan is de kans op het oplopen van een blessure in de tweede week van de vakantie iets groter dan in de eerste Wat ook kan liggen aan het feit. dat men in de tweede week over het al gemeen geen les meer neemt. Zuurstoftekort Een feit waaraan door 'laaglan- ders' weinig aandacht wordt besteed, is de hoogte waarop men tijdens het skiën ver keert. Zeker boven de 2000 meter wordt de lucht zo ijl, dat bij flinke inspanningen een nijpend zuurstoftekort kan ontstaan. De beelden uit Mexico Stad (Olympische Spelen 1968) van lange af standlopers. die met het zuurstofapparaat weer enigs zins tot bewustzijn moesten worden gebracht, zijn in dit verband illustratief. Ook de ultra-violette straling is op grote hoogte sterker, wat zich weer uit in verbrande neuzen en oorlelletjes. En dan mag je wel niet met je oorlellen skièn, maar pijnlijk kan het wel degelijk wezen. Ook het gevoel, dat je kleine zandkorreltjes in je ogen hebt (sneeuwblindheid) kan een voudig worden voorkomen. Maar toch zijn er nog genoeg mensen die zonder zonnebril eaan skièn. omdat ze die witte Door Rob van den Dobbelsteen Skiën is gevaarlijker dan dam- »men. Daarover behoeft geen twijfel te bestaan. Maar om het maken van afdalingen nu als regelrecht gevaarlijk te omschrijven... In de winter van '79-'80 werd in het Zugspitze-gebied bij het Zuidduitse Garmisch-Par- tenkichen een onderzoek ge houden waarbij men onder meer heeft proberen vast te stellen in welke mate in het ziekenhuis belandde skiërs zich op hun wintersport vakantie hadden voorbereid. De uitslag van die enquête zal op zijn minst een aanwijzing kunnen zijn. De skiërs werden eerst in vier categorieën verdeeld. Een A- groep die nooit aan sport deed en zich ook niet op de wintervakantie had voorbe reid; een B-groep die regel matig aan sport deed, maar dat meer dan voldoende vond om zich op de piste te wagen; een C-groep die zich door middel van bijvoor beeld ski-gymnastiek wel nauwgezet had voorbereid op de sneeuw en een D-groep die skiën als de belangrijkste hobby beschouwde en daar voor ook trainde zowel in de zomer als de winter. Ontluisterend Het resultaat was vooral voor de A-groep nogal ontluiste rend. Meer dan de helft van de in het hospitaal belandde skiërs (er werden 526 geval len onderzocht) behoorde tot de categorie lieden die nooit aan sport deden en zich ook niet op de wintersportvakan tie hadden voorbereid. Exac ter gesteld: 64 procent. Uit de B-categorie moest 16 procent zich laten behandelen, uit de C-groep slechts 6 procent en uit de door-en-door getrainde D-groep ineens weer 14 pro- cent. In het toelichtende rap port werd dit laatste, betrek kelijk hoge cijfer verklaard met de grotere risico's (skiën buiten de piste zonder gids bijvoorbeeld), die deze skiërs nemen. Overigens: ook gevallen die in de polikliniek konden wor den behandeld (verstuikte duim enz.) zijn in het onder zoek opgenomen. Er deed zich in de periode van het on derzoek één ongeluk met do delijke afloop voor (in de D- groep) en beenletsel (vooral gescheurde kniebanden) bleek het meest vooi te ko men: 47 procent van alle ge vallen. Conclusie De eindconclusie van het rap port zal na het doornemen van deze cijfers weinig verba zing wekken: wie zich goed op een wintersportvakantie voorbereidt, loopt aanmerke lijk minder kans op al dan niet zware blessures, dan de man of de vrouw die volsla gen ongetraind de skischoe nen aantrekt. En trainen be tekent dan niet een half uur tje ski-gymnastiek per week. Wie zich alleen tot deze gymnastiek beperkt, dient het aantal oefenuren - al naar gelang leeftijd en aanleg - minstens op te voeren tot vier vijf in de week. Ook fietsen is echter een uitmuntende training voor de beenspieren en een paar keer per week een half uurtje hollen op als het even kan geaccidenteerd terrein kan eveneens worden beschouwd als een prima voorbereiding. Een voorbe reiding, die dan zeker al eind augustus-begin september zal moeten beginnen. Wie dan tevens nog wat lessen neemt op de circa 15 kunst stofskibanen die Nederland heeft, kan helemaal met een vrij gerust hart afreizen naar zijn of haar vakantie-oord. Tenminste als hij daar al te vreemde strapatzen achter wege laat. Ze schijnen er echt te zijn: lieden die in de nacht van vrijdag op zaterdag in een ruk naar de sneeuw rij den en daar zatermiddag al vanaf glijden. Liefst zo hard mogelijk. Iedereen in de win- tersportlanden zal het u kun nen vertellen: acclimatiseer. Rust uit, slenter wat rond en ga pas de volgende dag skiën. Ook al bent u nog zo ge traind. Warming-up Wat eveneens vaak vergeten wordt, is de warming-up. Het staat misschien wat vreemd: een skiër die - direct nadat hij uit de lift is gestapt - diepe kniebuigingen begint te ma ken en met zijn ski's aan de schoenen wat begint te wap- pen. maar uit eerder ge noemd onderzoek kwam dui delijk naar voren, dat onge lukken vooral voorkwamen op het eerste deel van de dag en in het laatste uur. De en quêteurs wezen er in hun conclusie overigens op, dat ook de sneeuwomstandighe- den ('s ochtends hard en ijzig - 's middags zacht tot pappe rig) een rol zullen hebben ge- sDeeld. Niettemin: een niet eens zo erg lange warming-up wordt ten zeerste aangeraden, evenals - dat zal niemand verbazen - een matig gebruik van alco hol. Vooral de 'feestjes', die op de laatste dag in het berg- station worden gegeven („voor het afscheid nog een rondje") hadden nogöl wat blessures tot gevolg. De be faamde 'zwarte derde dag', de dag waarop nogal veel onge lukken zouden gebeuren, werd in het onderzoek als een vlekken op de huid rond hun ogen (daar wordt het immers niet bruin) zo lelijk vinden. In het rapport wordt ook nog iets gezegd over de voeding. Het schijnt, dat op grotere hoogte de eetlust iets minder wordt, maar geadviseerd wordt toch vooral goed te ontbijten en flink te drinken (thee). Zowel calorieéngc- bruik als vochtverlies is tij dens het skiën vrij hoog. Tus sen de middag kan dan wor den volstaan met een lichte lunch. Ook wordt nog gewezen op het nut van warme kleding, om dat koude spieren sneller scheuren dan warme. In dat licht bezien raadt men de skiërs ook aan bij koud weer zo weinig mogelijk gebruik te maken van... de stoeltjeslift. Een wat merkwaardig advies, omdat het in de Alpenlanden krioelt van de stceltjesliften. Daarbij krijgt men bij guur weer meestal een deken aan gereikt om om de knien te slaan. Wat dan weer een be wijs is van het feit, dat men zich ook in de ski-oorden be wust is van het belang van warme spieren. Door Wim Breedveld Om Piergeorgino Togni blij te maken zouden de Italiaanse Alpen vanaf december regelmatig voorzien moeten worden van een verse sneeuwlaag Overdag een zonnetje, temperatuur net onder het nulpunt en 's nachts een lekkere sneeuwbui Mag deze direc teur van het Italiaans Verkeersbureau in Nederland ook eens dromen"1 Die droom is natuurlijk ook de droom van de wintersporters zelf. van WV-directeuren in het gehele Europese Alpengebied en anderen, die beroepshalve bij het skigebeuren zijn betrokken. Maar het laatste winterseizoen is er maar weinig uitgekomen van Togni's mooie droom Tot Kerstmis ging nog alles goed in de Italiaanse Alpen, maar daarna keerde mama natuur haar Ita liaanse vrienden een beetje de rug toe Sneeuw was er wel. maar de conditie van het totale pakket werd er met het vorderen van de winterweken niet beter op Dooi, op vriezen en nauwelijks aanvulling van verse sneeuw De doorzet ters op de lange latten vonden heus nog wel ergens een baantje, maar het geheel was toch niet om over naar huis te schrijven. „Dat komt eens in de honderd jaar voor!" Wat zou Togni. de armen hulpeloos in de lucht, anders moeten zeggen. Uitzonderlijke winteromstandigheden komen nu eenmaal voor, en gelukkig niet met de regelmaat van enkele jaren. Ook Oostenrjk. Zwitser land en Frankrijk hebben zo hun ellende gehad. Denk maar eens aan de barre Kerst van '78 en '79, toen heel winterland in paniek was over het uitblijven van de sneeuw. Snel vergeten, die nare winter, die dan ook extra lang lijkt te du ren. Dit jaar maar weer hopen op de normale portie sneeuw en winteromstandigheden. die beter passen in het winterpatroon van de Dolomieten of het bergengebied van de Aosta Daar is in de jaren '70 toch niet geïnvesteerd op basis van winters als we nu achter de rug hebben Togni kan zich meer kwaad maken over de stroom van geruchten en berichten, die maar niet ophouden om het Italiaanse toerisme in een negatiever beeld te zetten dan het naar zijn mening ver dient. „Er is geschreven over een teruggang in het toerisme naar Italië met dalingspercentages die absurd zijn. Wel waar is. dat de reis bureaus minder boekingen hebben gehad Maar dat wil niet zeg gen, dat het aantal overnachtingen sterk is teruggelopen Wij denken, dat de daling schommelt tussen de 5 en 10 procent. Exacte cijfers hebben we nog niet. Van de reisbureaus zijn we iets zekerder, een daling met 24 procent. Maar dat geldt dan voor De verhalen over Italië, en dan vooral die verhalen die een negatie ve uitwerking op het toerisme kunnen hebben, hadden vooral betrekking op de terreur, de gestegen prijzen en de tolgelden op de autobanen. Het laatste zal in de winter nauwelijks een rol spelen, omdat de vakantiegangers dan uiteindelijk maar een klem stukje hun weg moeten vinden over de tolwegen. Veel wintersportroutes zjjn tolvrij. Wat het pnjzenverhaal betreft durft Togni de uitdaging best aan. „Waar zijn de prijzen dit jaar niet gestegen. Je hoort uit alle landen van Europa de verhalen over de gestegen prijzen. Nie mand zal ontkennen, dat het leven ook bij ons duurder gewor den is. Maar ook dat de mensen meer zijn gaan letten op de prijzen, waardoor prijsstijgingen dubbel opvallen. Ik durf nog staande te houden, dat wij met onze hotelpnjzen in de winter de concurrentie met andere wintersportlanden glansnjk kunnen doorstaan". Hij bladert driftig in de nieuwe Italiaanse hotelgids en somt de hotelpnjzen met volledige verzorging op van eerste- tot der- deklas-hotels. Zijn eindconclusie na een spervuur van hotelpnj zen in bekende ski-oorden is: prijzen, die varieren van 55 gulden tot 30 gulden voor een dag volledig pension. En uitdagend „Ga dat maar eens vergelijken met andere landen" Dan die terreur: „Die is er, daar hoef ik niet omheen te draaien. Maar is die er ook niet in Duitsland. Zwitserland en Oostenrijk? En gebeurt er nooit wat in Amsterdam0 Maar waar gebeurt dat. In al die landen zijn het toch voornamelijk de hoofdsteden - waar de buitenlandse correspondenten wonen - waar de brand haarden zijn van sociale en maatschappelijke onrust. Het noor den van Italië, waar de skicentra zijn, kent juist de laatste jaren een sociale rust en stabiliteit, omdat de levensomstandigheden voor de mensen juist vanwege het toerisme aanzienlijk zijn ver beterd. De vakantiegangers zullen er geen centje last van heb ben". Reden genoeg voor Togni om te blijven geloven in de trek van ook de Nederlandse skiers - 9 10 procent kiest Italië als bestem ming - naar zijn skicentra. WASSENAAR (ANP) - Van de naar schatting 735.000 Neder landers die hfct komende win terseizoen naar de winter sport gaan, is gebleken dat er 80.000 belangstelling hebben voor een training vooraf. Uit een ANWB-onderzoek is ech ter gebleken dat 30.000 van de tachtigduizend daadwer kelijk aan een training op een kunstskibaan of een cursus skigymnastiek deelnemen. De directeur toerisme van de ANWB, drs. D J. van Enge len, vraagt zich af of de 50.000 in een training geïnteresseer de vakantiegangers, die des ondanks toch zonder voorbe reiding naar de wintersport zijn gegaan, dit ten gevolge van onvoldoende financiële middelen hebben gedaan. Volgens Van Engelen kunnen de reisverzekeraars best een steentje bijdragen in de kos ten van zo'n cursus. Mensen die aan een training hebben deelgenomen, zouden daar door wel eens minder onge lukken kunnen krijgen, zo betoogde hij. De reisverzeke raars zouden in die gevallen de vakantiegangers in aan merking kunnen laten ko men voor een verlaging van de premie, zo ging hij verder. Van Engelen zei dit idee in ei gen kring aanhangig te zullen maken. Echt spectaculair zijn de ontwikkelingen in wintersportmateriaal de laatste jaren niet geweest. Het was meer een vervolmaken van oude ideeën. Schoenen met steeds minder schnallen en "micro-afstelling", beter wegklappende stoppers (ski-remmen), brillen die door middel van chemische smeerseltjes minder snel beslaan enz. enz. Er valt binnen afzienbare tijd wel weer een kleine "revolutie" te verwachten. Zo lijkt het op de markt komen van de elektroni sche veiligheidsbinding (Marker) slechts een kwestie van tijd en heeft de firma Look al aangekon digd, dat c}e zogenaamde "inte graal-binding" vanaf medio vol gend jaar in de winkels zal lig gen. Belangrijkste aspect van de ze "integraal-binding" is het feit dat de schoen en de binding als het ware "samen" zijn gemaakt. Ze "horen" echt bij elkaar, wat verschillende voordelen biedt op vooral het gebied van veiligheid. Look heeft daartoe een samen werkingsverband gesloten met de ski-schoenenfirma Nordica. Vrij opvallend is in die "integraal binding". de vorm van de schoenzool. Onder de schoen zit een soort plateautje, dat bij elke maat schoeisel (of het nu 38 of 45 is) dezelfde, vrij minieme afme tingen heeft. De voordelen zijn voor de hand liggend: het hak en teenstuk van de binding kan altijd op dezelfde afstand op de ski's worden gemonteerd en die afstand is tegelijk zo gering, cfat de ski's in de lengte veel buigza mer zijn (en dus beter contact houden met de sneeuw) dan wanneer er een normale, meer plaats innemende binding wordt gemonteerd. Toch blijft het altijd afwachten hoe zo'n systeem - ook al is er dan zo'n vier jaar research aan voor afgegaan - in de praktijk vol doet. Zo zal het gewone lopen op dit soort "plateau-schoenen" toch wel enige problemen ople veren. Waarbij natuurlijk wel moet worden aangetekend, dat het wandelen op skischoenen bijna nooit een pretje is. Alleen de SX-schoenen van Salamon, die vorig jaar in de handei kwa men, vormt daarop een uitzonde ring. Na er een jaar op te hebben ges kied kan overigens zonder meer worden gemeld, dat deze vrij op merkelijke schoen aan alle ver wachtingen heeft voldaan. Hij heeft slechts twee nadelen: hij is met zijn 550 gulden vrij duur (hetgeen niet heeft verhinderd, dat hij uitstekend is verkocht) en hij is zo simpel in gebruik, dat je die ene schnall zelfs met je pink wel eens zo strak dicht doet, dat je voet wordt afgekneld en je te nen beginnen te slapen. Dat eu vel is trouwens ook weer heel eenvoudig te verhelpen en komt bij de soepelere "grijze" uitvoe ring veel minder voor dan bij de stijvere "rode". Overigens tekent zich op de schoc- nenmarkt een duidelijke trend af naar hogere modellen. Bijna alle bekende merken hebben nu wel zo'n "ski-laars" in hun program ma opgenomen zoals Hanson, Raichle, Koflach en Kastingcr Goedkoop zijn deze schoenen overigens niet. Zo zal de "Alto" van Hanson om en nabij de 950 gulden gaan kosten en het witte damesmodel "Cirrus" om en na bij de 625 gulden. De fabrikanten beweren, aat ait soort schoenen de kans op been breuken nog kleiner maakt, maar opnieuw kan je je afvragen hoe ze zich in de praktijk zullen gedragen. Zeker beginners lijken er beter aan te doen lagere mo dellen te nemen omdat het skiën met dergelijke laarzen ongetwij feld erg veel van de knieen zal vergen. Niettemin beweren de fabrikanten dat ook ski-debutan ten vanaf deze winter best met de hoge schoenen kunnen gaan skiën, omdat het materiaal waar van ze zijn gemaakt lang niet zo stijf is als dat waarvan de vroege re schoenen werden gemaakt. Om nog even bij de voeten te blij ven: uit Zweden kan binnenkort een nieuwe, door ski-ster Ingmar Stenmark geteste, binding wor den verwacht: een zogenaamde Box-mobile binding. Er wordt nogal opgewonden over gedaan en inderdaad is het systeem vrij opzienbarend. Als je skiet zitten de bindingen goed vast, val je of stop je dan vallen de ski's bijna automatisch van je schoenen. De bindingen zijn hier en daar al op de markt, maar nog niet in Ne derland. Daarvoor is waarschijnlijk het aan tal potentiële kopers te gering. Een fraai voorbeeld is wat dat be treft de zogenaamde "Splittail"- ski van Hexcel. Deze ski (met van achteren een zwaluwstaart) moet uitstekende eigenschappen hebben (koersvast en toch mak kelijk wendbaar door de speciale constructie), maar vorige winter - zo meldt de importeur met droeve stem - is er in heel Ne derland slechts één paar van ver kocht. Waaraan de prijs (1400 gulden) natuurlijk ook heeft meegewerkt. Wat ski's betreft: vooral de midski heeft zich een enorme markt ver overd. Experts schatten, dal on geveer 80 procent van de vorig jaar verkochte latten van dat soort was. De compact-ski. de "revolutie" van een jaar of vijf te rug is alweer naar de achter grond verdrongen, maar niet he lemaal uit het zicht verdwenen. Vooral beginners en niet-fanatici mogen nog graag op deze betrek kelijk korte, zeer goed wendbare ski's naar beneden suizen. Voor de rederlijke en betere skier is het beste nieuws ongetwijfeld dat de befaamde thermo-ski van Blizzard een paar kleine VI I Ie ringen heeft ondergaan De "thermo" (een ski, die zich door een speciale kern aanpast aan de temperatuur van de sneeuw met alle voordelen van dien) werd door experts al omschreven als "uitstekend", maar er was enige kracht voor nodig om de latten door scherpe bochten te wrin gen. Dat zou nu zijn verbeterd Een andere absolute top-ski schijnt de nieuwe "Bionic-team" van Atomic te wezen. Eind vorig seizoen werd hij al bij mondjes maat in Oostenrijk verkocht, dit jaar ligt hij ook in de Nederland se winkels Opnieuw je moet met nieuwe dingen teveel afgaan op wat anderen en dan heel vaak de fabrikant - ervan zeg gen Maar in Mallnitz waar eind vorig seizoen een stel skiers op verschillende nieuwe modellen werd gezet, kreeg de nieuwe vol gens een speciaal procédé ver vaardigde "Bionic-team ski", unaniem de kwalificatie "Spit zen-klasse" toegemeten. Prijs: 620 gulden Fischer komt deze herfst met een nogal opmerkelijke "ski-met- buikjc" uit De lat heeft in het midden een kleine verdikking, die de ski vooral op steile en har de pistes wendbaarder zou ma ken Ook ka i tegenwoordig een speciaal op de Nederlandse win tersporter afgestemde "Aday- iki te veriotuEen r»«' Hagenaar André Stoppelboer. die deze ski op de markt brengt, beweert dat je er - omdat Nederlanders dat nu eenmaal doen - zelfs mee over stenen kan skiën, zonder dat het "beslag" er dan meteen in vellen bijhangt. Op het gebied van kleding en ac cessoires. een paar dingen, die wellicht het vermelden waard zijn Aardig is de anti-fog bril van Smith. Het ding kost 175 gulden, maar daar wordt dan wel een in gebouwde ventilator bijgeleverd om beslagen glazen te voorko- Skistokken worden nu bijna alleen nog maar met veiligheidspunten geleverd (uiteraard) en op lang- lauf-gebied hebben de kunststof- schoenen hun intrede gedaan. ROB VAN DEN DOBBELSTEEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 23