Revolutie in ski
binding op komst
(over)
Winteren
Italië vecht hard
tegen teruglopend
toeristenbezoek
Ongelukken
wintersport
onderzocht
Nederlanders
vaak
niet
voorbereid
op
wintersport
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1981
PAGINA 23
Goede uitrusting van groot belang
sprookje betiteld. Als er al
van een tendens sprake is - zo
leert het rapport - dan is de
kans op het oplopen van een
blessure in de tweede week
van de vakantie iets groter
dan in de eerste Wat ook kan
liggen aan het feit. dat men in
de tweede week over het al
gemeen geen les meer neemt.
Zuurstoftekort
Een feit waaraan door 'laaglan-
ders' weinig aandacht wordt
besteed, is de hoogte waarop
men tijdens het skiën ver
keert. Zeker boven de 2000
meter wordt de lucht zo ijl,
dat bij flinke inspanningen
een nijpend zuurstoftekort
kan ontstaan. De beelden uit
Mexico Stad (Olympische
Spelen 1968) van lange af
standlopers. die met het
zuurstofapparaat weer enigs
zins tot bewustzijn moesten
worden gebracht, zijn in dit
verband illustratief.
Ook de ultra-violette straling is
op grote hoogte sterker, wat
zich weer uit in verbrande
neuzen en oorlelletjes. En
dan mag je wel niet met je
oorlellen skièn, maar pijnlijk
kan het wel degelijk wezen.
Ook het gevoel, dat je kleine
zandkorreltjes in je ogen hebt
(sneeuwblindheid) kan een
voudig worden voorkomen.
Maar toch zijn er nog genoeg
mensen die zonder zonnebril
eaan skièn. omdat ze die witte
Door Rob
van den Dobbelsteen
Skiën is gevaarlijker dan dam-
»men. Daarover behoeft geen
twijfel te bestaan. Maar om
het maken van afdalingen nu
als regelrecht gevaarlijk te
omschrijven...
In de winter van '79-'80 werd in
het Zugspitze-gebied bij het
Zuidduitse Garmisch-Par-
tenkichen een onderzoek ge
houden waarbij men onder
meer heeft proberen vast te
stellen in welke mate in het
ziekenhuis belandde skiërs
zich op hun wintersport
vakantie hadden voorbereid.
De uitslag van die enquête zal
op zijn minst een aanwijzing
kunnen zijn.
De skiërs werden eerst in vier
categorieën verdeeld. Een A-
groep die nooit aan sport
deed en zich ook niet op de
wintervakantie had voorbe
reid; een B-groep die regel
matig aan sport deed, maar
dat meer dan voldoende
vond om zich op de piste te
wagen; een C-groep die zich
door middel van bijvoor
beeld ski-gymnastiek wel
nauwgezet had voorbereid op
de sneeuw en een D-groep
die skiën als de belangrijkste
hobby beschouwde en daar
voor ook trainde zowel in de
zomer als de winter.
Ontluisterend
Het resultaat was vooral voor
de A-groep nogal ontluiste
rend. Meer dan de helft van
de in het hospitaal belandde
skiërs (er werden 526 geval
len onderzocht) behoorde tot
de categorie lieden die nooit
aan sport deden en zich ook
niet op de wintersportvakan
tie hadden voorbereid. Exac
ter gesteld: 64 procent. Uit de
B-categorie moest 16 procent
zich laten behandelen, uit de
C-groep slechts 6 procent en
uit de door-en-door getrainde
D-groep ineens weer 14 pro-
cent. In het toelichtende rap
port werd dit laatste, betrek
kelijk hoge cijfer verklaard
met de grotere risico's (skiën
buiten de piste zonder gids
bijvoorbeeld), die deze skiërs
nemen.
Overigens: ook gevallen die in
de polikliniek konden wor
den behandeld (verstuikte
duim enz.) zijn in het onder
zoek opgenomen. Er deed
zich in de periode van het on
derzoek één ongeluk met do
delijke afloop voor (in de D-
groep) en beenletsel (vooral
gescheurde kniebanden)
bleek het meest vooi te ko
men: 47 procent van alle ge
vallen.
Conclusie
De eindconclusie van het rap
port zal na het doornemen
van deze cijfers weinig verba
zing wekken: wie zich goed
op een wintersportvakantie
voorbereidt, loopt aanmerke
lijk minder kans op al dan
niet zware blessures, dan de
man of de vrouw die volsla
gen ongetraind de skischoe
nen aantrekt. En trainen be
tekent dan niet een half uur
tje ski-gymnastiek per week.
Wie zich alleen tot deze
gymnastiek beperkt, dient
het aantal oefenuren - al naar
gelang leeftijd en aanleg -
minstens op te voeren tot vier
vijf in de week. Ook fietsen
is echter een uitmuntende
training voor de beenspieren
en een paar keer per week
een half uurtje hollen op als
het even kan geaccidenteerd
terrein kan eveneens worden
beschouwd als een prima
voorbereiding. Een voorbe
reiding, die dan zeker al eind
augustus-begin september
zal moeten beginnen. Wie
dan tevens nog wat lessen
neemt op de circa 15 kunst
stofskibanen die Nederland
heeft, kan helemaal met een
vrij gerust hart afreizen naar
zijn of haar vakantie-oord.
Tenminste als hij daar al te
vreemde strapatzen achter
wege laat. Ze schijnen er echt
te zijn: lieden die in de nacht
van vrijdag op zaterdag in
een ruk naar de sneeuw rij
den en daar zatermiddag al
vanaf glijden. Liefst zo hard
mogelijk. Iedereen in de win-
tersportlanden zal het u kun
nen vertellen: acclimatiseer.
Rust uit, slenter wat rond en
ga pas de volgende dag skiën.
Ook al bent u nog zo ge
traind.
Warming-up
Wat eveneens vaak vergeten
wordt, is de warming-up. Het
staat misschien wat vreemd:
een skiër die - direct nadat hij
uit de lift is gestapt - diepe
kniebuigingen begint te ma
ken en met zijn ski's aan de
schoenen wat begint te wap-
pen. maar uit eerder ge
noemd onderzoek kwam dui
delijk naar voren, dat onge
lukken vooral voorkwamen
op het eerste deel van de dag
en in het laatste uur. De en
quêteurs wezen er in hun
conclusie overigens op, dat
ook de sneeuwomstandighe-
den ('s ochtends hard en ijzig
- 's middags zacht tot pappe
rig) een rol zullen hebben ge-
sDeeld.
Niettemin: een niet eens zo erg
lange warming-up wordt ten
zeerste aangeraden, evenals -
dat zal niemand verbazen -
een matig gebruik van alco
hol. Vooral de 'feestjes', die
op de laatste dag in het berg-
station worden gegeven
(„voor het afscheid nog een
rondje") hadden nogöl wat
blessures tot gevolg. De be
faamde 'zwarte derde dag', de
dag waarop nogal veel onge
lukken zouden gebeuren,
werd in het onderzoek als een
vlekken op de huid rond hun
ogen (daar wordt het immers
niet bruin) zo lelijk vinden.
In het rapport wordt ook nog
iets gezegd over de voeding.
Het schijnt, dat op grotere
hoogte de eetlust iets minder
wordt, maar geadviseerd
wordt toch vooral goed te
ontbijten en flink te drinken
(thee). Zowel calorieéngc-
bruik als vochtverlies is tij
dens het skiën vrij hoog. Tus
sen de middag kan dan wor
den volstaan met een lichte
lunch.
Ook wordt nog gewezen op het
nut van warme kleding, om
dat koude spieren sneller
scheuren dan warme. In dat
licht bezien raadt men de
skiërs ook aan bij koud weer
zo weinig mogelijk gebruik te
maken van... de stoeltjeslift.
Een wat merkwaardig advies,
omdat het in de Alpenlanden
krioelt van de stceltjesliften.
Daarbij krijgt men bij guur
weer meestal een deken aan
gereikt om om de knien te
slaan. Wat dan weer een be
wijs is van het feit, dat men
zich ook in de ski-oorden be
wust is van het belang van
warme spieren.
Door Wim Breedveld
Om Piergeorgino Togni blij te maken zouden de Italiaanse Alpen
vanaf december regelmatig voorzien moeten worden van een
verse sneeuwlaag Overdag een zonnetje, temperatuur net onder
het nulpunt en 's nachts een lekkere sneeuwbui Mag deze direc
teur van het Italiaans Verkeersbureau in Nederland ook eens
dromen"1
Die droom is natuurlijk ook de droom van de wintersporters zelf.
van WV-directeuren in het gehele Europese Alpengebied en
anderen, die beroepshalve bij het skigebeuren zijn betrokken.
Maar het laatste winterseizoen is er maar weinig uitgekomen
van Togni's mooie droom Tot Kerstmis ging nog alles goed in
de Italiaanse Alpen, maar daarna keerde mama natuur haar Ita
liaanse vrienden een beetje de rug toe
Sneeuw was er wel. maar de conditie van het totale pakket werd er
met het vorderen van de winterweken niet beter op Dooi, op
vriezen en nauwelijks aanvulling van verse sneeuw De doorzet
ters op de lange latten vonden heus nog wel ergens een baantje,
maar het geheel was toch niet om over naar huis te schrijven.
„Dat komt eens in de honderd jaar voor!" Wat zou Togni. de armen
hulpeloos in de lucht, anders moeten zeggen. Uitzonderlijke
winteromstandigheden komen nu eenmaal voor, en gelukkig
niet met de regelmaat van enkele jaren. Ook Oostenrjk. Zwitser
land en Frankrijk hebben zo hun ellende gehad. Denk maar eens
aan de barre Kerst van '78 en '79, toen heel winterland in paniek
was over het uitblijven van de sneeuw.
Snel vergeten, die nare winter, die dan ook extra lang lijkt te du
ren. Dit jaar maar weer hopen op de normale portie sneeuw en
winteromstandigheden. die beter passen in het winterpatroon
van de Dolomieten of het bergengebied van de Aosta Daar is in
de jaren '70 toch niet geïnvesteerd op basis van winters als we
nu achter de rug hebben
Togni kan zich meer kwaad maken over de stroom van geruchten
en berichten, die maar niet ophouden om het Italiaanse toerisme
in een negatiever beeld te zetten dan het naar zijn mening ver
dient.
„Er is geschreven over een teruggang in het toerisme naar Italië
met dalingspercentages die absurd zijn. Wel waar is. dat de reis
bureaus minder boekingen hebben gehad Maar dat wil niet zeg
gen, dat het aantal overnachtingen sterk is teruggelopen Wij
denken, dat de daling schommelt tussen de 5 en 10 procent.
Exacte cijfers hebben we nog niet. Van de reisbureaus zijn we
iets zekerder, een daling met 24 procent. Maar dat geldt dan voor
De verhalen over Italië, en dan vooral die verhalen die een negatie
ve uitwerking op het toerisme kunnen hebben, hadden vooral
betrekking op de terreur, de gestegen prijzen en de tolgelden op
de autobanen.
Het laatste zal in de winter nauwelijks een rol spelen, omdat de
vakantiegangers dan uiteindelijk maar een klem stukje hun weg
moeten vinden over de tolwegen. Veel wintersportroutes zjjn
tolvrij.
Wat het pnjzenverhaal betreft durft Togni de uitdaging best aan.
„Waar zijn de prijzen dit jaar niet gestegen. Je hoort uit alle
landen van Europa de verhalen over de gestegen prijzen. Nie
mand zal ontkennen, dat het leven ook bij ons duurder gewor
den is. Maar ook dat de mensen meer zijn gaan letten op de
prijzen, waardoor prijsstijgingen dubbel opvallen. Ik durf nog
staande te houden, dat wij met onze hotelpnjzen in de winter de
concurrentie met andere wintersportlanden glansnjk kunnen
doorstaan".
Hij bladert driftig in de nieuwe Italiaanse hotelgids en somt de
hotelpnjzen met volledige verzorging op van eerste- tot der-
deklas-hotels. Zijn eindconclusie na een spervuur van hotelpnj
zen in bekende ski-oorden is: prijzen, die varieren van 55 gulden
tot 30 gulden voor een dag volledig pension. En uitdagend „Ga
dat maar eens vergelijken met andere landen"
Dan die terreur: „Die is er, daar hoef ik niet omheen te draaien.
Maar is die er ook niet in Duitsland. Zwitserland en Oostenrijk?
En gebeurt er nooit wat in Amsterdam0 Maar waar gebeurt dat.
In al die landen zijn het toch voornamelijk de hoofdsteden -
waar de buitenlandse correspondenten wonen - waar de brand
haarden zijn van sociale en maatschappelijke onrust. Het noor
den van Italië, waar de skicentra zijn, kent juist de laatste jaren
een sociale rust en stabiliteit, omdat de levensomstandigheden
voor de mensen juist vanwege het toerisme aanzienlijk zijn ver
beterd. De vakantiegangers zullen er geen centje last van heb
ben".
Reden genoeg voor Togni om te blijven geloven in de trek van ook
de Nederlandse skiers - 9 10 procent kiest Italië als bestem
ming - naar zijn skicentra.
WASSENAAR (ANP) - Van de
naar schatting 735.000 Neder
landers die hfct komende win
terseizoen naar de winter
sport gaan, is gebleken dat er
80.000 belangstelling hebben
voor een training vooraf. Uit
een ANWB-onderzoek is ech
ter gebleken dat 30.000 van
de tachtigduizend daadwer
kelijk aan een training op een
kunstskibaan of een cursus
skigymnastiek deelnemen.
De directeur toerisme van de
ANWB, drs. D J. van Enge
len, vraagt zich af of de 50.000
in een training geïnteresseer
de vakantiegangers, die des
ondanks toch zonder voorbe
reiding naar de wintersport
zijn gegaan, dit ten gevolge
van onvoldoende financiële
middelen hebben gedaan.
Volgens Van Engelen kunnen
de reisverzekeraars best een
steentje bijdragen in de kos
ten van zo'n cursus. Mensen
die aan een training hebben
deelgenomen, zouden daar
door wel eens minder onge
lukken kunnen krijgen, zo
betoogde hij. De reisverzeke
raars zouden in die gevallen
de vakantiegangers in aan
merking kunnen laten ko
men voor een verlaging van
de premie, zo ging hij verder.
Van Engelen zei dit idee in ei
gen kring aanhangig te zullen
maken.
Echt spectaculair zijn de ontwikkelingen in wintersportmateriaal de laatste jaren niet
geweest. Het was meer een vervolmaken van oude ideeën. Schoenen met steeds minder
schnallen en "micro-afstelling", beter wegklappende stoppers (ski-remmen), brillen die
door middel van chemische smeerseltjes minder snel beslaan enz. enz.
Er valt binnen afzienbare tijd wel
weer een kleine "revolutie" te
verwachten. Zo lijkt het op de
markt komen van de elektroni
sche veiligheidsbinding (Marker)
slechts een kwestie van tijd en
heeft de firma Look al aangekon
digd, dat c}e zogenaamde "inte
graal-binding" vanaf medio vol
gend jaar in de winkels zal lig
gen. Belangrijkste aspect van de
ze "integraal-binding" is het feit
dat de schoen en de binding als
het ware "samen" zijn gemaakt.
Ze "horen" echt bij elkaar, wat
verschillende voordelen biedt op
vooral het gebied van veiligheid.
Look heeft daartoe een samen
werkingsverband gesloten met
de ski-schoenenfirma Nordica.
Vrij opvallend is in die "integraal
binding". de vorm van de
schoenzool. Onder de schoen zit
een soort plateautje, dat bij elke
maat schoeisel (of het nu 38 of 45
is) dezelfde, vrij minieme afme
tingen heeft. De voordelen zijn
voor de hand liggend: het hak
en teenstuk van de binding kan
altijd op dezelfde afstand op de
ski's worden gemonteerd en die
afstand is tegelijk zo gering, cfat
de ski's in de lengte veel buigza
mer zijn (en dus beter contact
houden met de sneeuw) dan
wanneer er een normale, meer
plaats innemende binding wordt
gemonteerd.
Toch blijft het altijd afwachten hoe
zo'n systeem - ook al is er dan
zo'n vier jaar research aan voor
afgegaan - in de praktijk vol
doet. Zo zal het gewone lopen op
dit soort "plateau-schoenen"
toch wel enige problemen ople
veren. Waarbij natuurlijk wel
moet worden aangetekend, dat
het wandelen op skischoenen
bijna nooit een pretje is. Alleen
de SX-schoenen van Salamon,
die vorig jaar in de handei kwa
men, vormt daarop een uitzonde
ring.
Na er een jaar op te hebben ges
kied kan overigens zonder meer
worden gemeld, dat deze vrij op
merkelijke schoen aan alle ver
wachtingen heeft voldaan. Hij
heeft slechts twee nadelen: hij is
met zijn 550 gulden vrij duur
(hetgeen niet heeft verhinderd,
dat hij uitstekend is verkocht) en
hij is zo simpel in gebruik, dat je
die ene schnall zelfs met je pink
wel eens zo strak dicht doet, dat
je voet wordt afgekneld en je te
nen beginnen te slapen. Dat eu
vel is trouwens ook weer heel
eenvoudig te verhelpen en komt
bij de soepelere "grijze" uitvoe
ring veel minder voor dan bij de
stijvere "rode".
Overigens tekent zich op de schoc-
nenmarkt een duidelijke trend af
naar hogere modellen. Bijna alle
bekende merken hebben nu wel
zo'n "ski-laars" in hun program
ma opgenomen zoals Hanson,
Raichle, Koflach en Kastingcr
Goedkoop zijn deze schoenen
overigens niet. Zo zal de "Alto"
van Hanson om en nabij de 950
gulden gaan kosten en het witte
damesmodel "Cirrus" om en na
bij de 625 gulden.
De fabrikanten beweren, aat ait
soort schoenen de kans op been
breuken nog kleiner maakt,
maar opnieuw kan je je afvragen
hoe ze zich in de praktijk zullen
gedragen. Zeker beginners lijken
er beter aan te doen lagere mo
dellen te nemen omdat het skiën
met dergelijke laarzen ongetwij
feld erg veel van de knieen zal
vergen. Niettemin beweren de
fabrikanten dat ook ski-debutan
ten vanaf deze winter best met
de hoge schoenen kunnen gaan
skiën, omdat het materiaal waar
van ze zijn gemaakt lang niet zo
stijf is als dat waarvan de vroege
re schoenen werden gemaakt.
Om nog even bij de voeten te blij
ven: uit Zweden kan binnenkort
een nieuwe, door ski-ster Ingmar
Stenmark geteste, binding wor
den verwacht: een zogenaamde
Box-mobile binding. Er wordt
nogal opgewonden over gedaan
en inderdaad is het systeem vrij
opzienbarend. Als je skiet zitten
de bindingen goed vast, val je of
stop je dan vallen de ski's bijna
automatisch van je schoenen. De
bindingen zijn hier en daar al op
de markt, maar nog niet in Ne
derland.
Daarvoor is waarschijnlijk het aan
tal potentiële kopers te gering.
Een fraai voorbeeld is wat dat be
treft de zogenaamde "Splittail"-
ski van Hexcel. Deze ski (met
van achteren een zwaluwstaart)
moet uitstekende eigenschappen
hebben (koersvast en toch mak
kelijk wendbaar door de speciale
constructie), maar vorige winter
- zo meldt de importeur met
droeve stem - is er in heel Ne
derland slechts één paar van ver
kocht. Waaraan de prijs (1400
gulden) natuurlijk ook heeft
meegewerkt.
Wat ski's betreft: vooral de midski
heeft zich een enorme markt ver
overd. Experts schatten, dal on
geveer 80 procent van de vorig
jaar verkochte latten van dat
soort was. De compact-ski. de
"revolutie" van een jaar of vijf te
rug is alweer naar de achter
grond verdrongen, maar niet he
lemaal uit het zicht verdwenen.
Vooral beginners en niet-fanatici
mogen nog graag op deze betrek
kelijk korte, zeer goed wendbare
ski's naar beneden suizen.
Voor de rederlijke en betere skier
is het beste nieuws ongetwijfeld
dat de befaamde thermo-ski van
Blizzard een paar kleine VI I Ie
ringen heeft ondergaan De
"thermo" (een ski, die zich door
een speciale kern aanpast aan de
temperatuur van de sneeuw met
alle voordelen van dien) werd
door experts al omschreven als
"uitstekend", maar er was enige
kracht voor nodig om de latten
door scherpe bochten te wrin
gen. Dat zou nu zijn verbeterd
Een andere absolute top-ski
schijnt de nieuwe "Bionic-team"
van Atomic te wezen. Eind vorig
seizoen werd hij al bij mondjes
maat in Oostenrijk verkocht, dit
jaar ligt hij ook in de Nederland
se winkels Opnieuw je moet
met nieuwe dingen teveel afgaan
op wat anderen en dan heel
vaak de fabrikant - ervan zeg
gen Maar in Mallnitz waar eind
vorig seizoen een stel skiers op
verschillende nieuwe modellen
werd gezet, kreeg de nieuwe vol
gens een speciaal procédé ver
vaardigde "Bionic-team ski",
unaniem de kwalificatie "Spit
zen-klasse" toegemeten. Prijs:
620 gulden
Fischer komt deze herfst met een
nogal opmerkelijke "ski-met-
buikjc" uit De lat heeft in het
midden een kleine verdikking,
die de ski vooral op steile en har
de pistes wendbaarder zou ma
ken Ook ka i tegenwoordig een
speciaal op de Nederlandse win
tersporter afgestemde "Aday-
iki te veriotuEen r»«' Hagenaar
André Stoppelboer. die deze ski
op de markt brengt, beweert dat
je er - omdat Nederlanders dat
nu eenmaal doen - zelfs mee
over stenen kan skiën, zonder
dat het "beslag" er dan meteen in
vellen bijhangt.
Op het gebied van kleding en ac
cessoires. een paar dingen, die
wellicht het vermelden waard
zijn Aardig is de anti-fog bril van
Smith. Het ding kost 175 gulden,
maar daar wordt dan wel een in
gebouwde ventilator bijgeleverd
om beslagen glazen te voorko-
Skistokken worden nu bijna alleen
nog maar met veiligheidspunten
geleverd (uiteraard) en op lang-
lauf-gebied hebben de kunststof-
schoenen hun intrede gedaan.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN