W oningwetbouw fors achteruit Alarmbel rinkelt voor kunst Politiekorpsen ontkomen aan snoeimes Extra geld voor defensie (NAVO) Animo milieubeleid loopt terug Spoorkaartje duurder om knelpunten te verhelpen Rijk strenger voor de arme gemeenten Kostenstijging medische zorg is nog zorgwekkend Onderwijssalarissen opnieuw aangepakt MILJOENENNOTA DINSDAG 15 SEPTEMBER 1981 DEN HAAG - Uit de begroting van het ministerie van justitie voor volgend jaar blijkt dat minister De Ruiter (ook) in het vorige ka binet nagenoeg aan het snoeimes is ontkomen. Op zijn begroting is nauwelijks bezuinigd: de om vang is bijna drie miljard gulden en dat is 250 miljoen meer dan er voor dit jaar was uitgetrokken. Voor de post politie is volgend jaar ruim een miljard gulden uitge trokken, een derde van de totale begroting. Er is zeker niet op be zuinigd; in vergelijking met de vorige begroting is er 119 miljoen bijgekomen. Sommige onderdelen van de be groting zijn aanzienlijk 'bijge- hoogd'. De Centrale Recherche Informatiedienst (CRI) krijgt bij na tien miljoen gulden extra bo ven de 22 miljoen van de vorige begroting. Dat is een verhoging van ruim 30 procent. Dit komt voornamelijk doordat de CRI zich vanaf dit jaar ook moet bezig houden met de fraudebe strijding. Volgens minister De Ruiter is het aantal fraudezaken het afgelopen jaar sterk geste gen, terwijl bovendien het karak ter van de zaken steeds ingewik kelder wordt. De bewindsman wil dan ook in de komende tijd de CRI voor deze taak nog verder uitbreiden. Op het korps rijkspolitie is even min bezuinigd: 866,9 miljoen gaat daar naar toe tegen 764,3 vo rig jaar. Vooral het beschikbare bedrag voor wagenpark en ver keerstechnische uitrusting is op gehoogd: van 34.1 miljoen i 51,6. Voor de verzorging en uit rusting van politie in het alge meen is 81,7 miljoen uitgetrok ken (was 70,9). Het blijft volgens de minister de vraag of de organieke sterkte van de (riiks)politie moet worden uit gebreid. Vooral in de grote ste den signaleert De Ruiter klach ten over een tekort aan man kracht. Zo heeft de werkdruk op de recherche in Amsterdam de grens van het toelaatbare be reikt. Een van de oplossingen die worden aangedragen is een effi ciëntere bedrijfsvoering van de politie. Harder optreden De vijf procureurs-generaal bij de gerechtshoven vinden dat justi tie harder en vooral duidelijker moet gaan optreden bij openbare ordeverstoringen waarbij geweld wordt gebruikt. Dat staat in hun jaarverslag over 1980. De politie, aldus het vijftal, moet beter wor den geïnstrueerd en vooraf moet worden duidelijk gemaakt wat bij demonstraties nog net wel is toegestaan, maar ook wat direct bestraft zal worden. Volgens het jaarverslag leverde dit jaar voor de politie "een kwade reeks van probleemsituaties op, die een zeer zwaar beroep heb ben gedaan op aanpassingsver mogen, realiteitszin, verdraag zaamheid, werkkracht en uithou dingsvermogen". Scheldwoor den aan het adres van de politie is nog wel te tolereren, maar straatstenen hoeft niet, zo blijkt uit het jaarverslag. DEN HAAG (GPD) - Op de begroting voor volkshuisvesting en ruimtelijke ordening zijn slechts 16.000 gewone woningwetwoningen opgenomen. Dat is bijna een halvering ten opzichte van het programma voor dit jaar. Die daling in aantal woningwetwoningen wordt voor een flink deel goedgemaakt in meer premiecorporatiewoningen. Dat zijn in feite woningwetwoningen die de bewoner moet kopen. In totaal heeft de regering minder dit soort goedkope gen op het programma dan in de vorige begroting. Er is een ver schuiving te zien naar meer koopwoningen. Dit betekent dat het ministerie bezuinigt op toe komstige uitgaven. Een woning wetwoning kost de overheid veel meer aan subsidies en leningen dan een premiewoning. Die verschuiving, of zo men wil be zuiniging, is ook te zien bij de speciale wooneenheden voor een- en tweepersoonshuishoud ens. Op de vorige begroting ston den 16.000 van die woningen in woningwet- en premiecorpora- tiesfeer. Dit keer moeten 3000 van die 16.000 wooneenheden als premiehuurwoningen worden gebouwd. Dat betekent voor de DEN HAAG (GPD) - De „uit keringen" aan koningin Bea trix. prins Claus, prinses Juliana en prins Bernhard komen voor 1982 op ruim 9 miljoen gulden. Bijna twee derde daarvan is voor de ko ningin, die in totaal 5,6 mil joen gulden krijgt. Het Ko ninklijk Huis kost verder nog eens 16 miljoen gulden. Daarvan is overigens „slechts" 959.000 gulden haar feitelijke inkomen. Prins Claus ontvangt in totaal bijna 1,1 miljoen gulden, waarvan 374.00 gulden als in komen. Prinses Juliana ontvangt 1.5 miljoen gulden, waarvan 543.000 gulden als inkomen. Prins Bernhard ten slotte Vorstenhuis kost ruim 25 miljoen krijgt bijna 900.000 gulden, 1261.000 gulden inko- en staatssecreta- kabi- net gaan er in 1982 wat hun bruto-salaris betreft vrijwel niet op vooruit ten opzichte van de inkomens van hun voorgangers in 1981. Een mi nister krijgt volgend jaar 166.505 gulden per jaar, een staatssecretaris 146.735 gul den. Dat is voor beide categorieën ongeveer 1 tot 1,5 procent meer dan in 1981. Dat geldt echter het bruto-salaris, netto leveren de bewindslieden aanzienlijk meer in. De grootste "inleveraar" is ech ter minister-president Van Agt, die zijn speciale "ambts- en representatietoelage", die voor 1981 nog 32.500 gulden bedroeg, ziet teruggebracht naar 12.000 gulden. Alle bewindslieden bezuinigen dit jaar - en als het nieuwe ka binet dat wil ook volgend jaar - op hun vakantiegeld. Volkshuisvesting bewoner een hogere huur; voor de overheid minder uitgaven. Het totale bouwprogramma heeft de vorige regering op 105.000 ge subsidieerde woningen gesteld, zoals onlangs al bekend werd. Er wordt op gerekend dat 10.000 woningen in de vrije sector tot stand komen. Met de 105.000 van deze begroting zit men 18.000 on der het bouwprogramma van dit jaar. Het is niet waarschijnlijk dat een dergelijk groot verschil blijvend zal zijn. De nieuwe rege ring heeft in haar akkoord een programma van 125.000 gesubsi dieerde woningen opgenomen. In de begroting is fors bezuinigd op isolatiesubsidie. In totaal is hiervoor 203 miljoen gereser veerd; dat is een vermindering met 125 miljoen gulden Voor stadsvernieuwing is totaal 1647.7 miljoen uitgetrokken. Dat is inclusief verbetering van 23.000 woningwetwoningen een verhoging van bijna dertig mil joen. Aangekondigd wordt dat alleen de huren in stadsvernieu wingsgebieden in Utrecht, Am sterdam, Rotterdam en Den Haag nog tot juli volgend jaar volgens het systeem van vergelij- kingshuren worden vastgesteld. Dit systeem is voor bewoners voordeliger. Verkeer en Waterstaat DEN HAAG - Onder meer om het baanvak van Leiden naar De Vink te verhogen en het traject Leiden-Den Haag viersporig te maken, zouden de treintarieven zowel in 1982 als in 1983 met twee procent moeten worden verhoogd, volgens de afgetreden minister van verkeer en water staat, ir. Tuynman. Om de knelpunten in het spoorwe gennet op te lossen, zijn deze ta riefsverhogingen noodzakelijk; de opbrengst wordt dus niet ge bruikt om de tekorten van de NS te dekken. De tarieven van het stads- en streekvervoer zouden met zes procent omhoog moeten. Op de begroting van verkeer en waterstaat is een bedrag van 234 miljoen gulden buiten beschou wing gelaten. Het vorige kabinet heeft hierover niet willen beslis sen. Het geW was bedoeld voor aanleg en onderhoud van rijkswegen (164 miljoen), voor aanleg en onderhoud van andere wegen (30 miljoen) en voor de natte waterstaat (40 mihoen). Of de nieuwe bewindslieden het geld op deze manier zullen ver delen, is de vraag. DEN HAAG (GPD) - De animo om mee te werken aan het milieube leid neemt af. Het verslechteren de economisch klimaat is daar volgens oud-minister Ginjaar (volksgezondheid en milieuhy giëne) de oorzaak van. Om die re den gelooft hij dat het de komen de jaren erg moeilijk zal zijn om milieubeleid uit te voeren. De bewindsman, die niet in het nieuwe kabinet terugkeerde, zegt in zjjn politiek testament bij de begroting voor 1982 dat mi lieubeleid geen luxe is die slechts kan worden gepermit teerd als het goed gaat met de Een aanwijzing voor Ginjaar* stelling is dat in het nieuwe kabinet de portefeuille van milieu niet berust by een mi nister maart bij een staatssecre taris, die minder invloed heeft. Stilstand bij milieubeleid is naar zijn mening achteruitgang. Het kan betekenen dat later herste1- maatrcgelen nodig zijn die veel geld kosten, of erger, dat onher stelbare schade wordt aange richt. Met dat risico mogen we toekomstige generaties niet be lasten. aldus Ginjaar. "Milieube leid is overlevingsbeleid". Ginjaar meent dat in de verdere ontwikkeling van de Nederland se economie de zorg voor het mi lieu niet mag ontbreken. Hij be nadrukt daarbij dat milieumaat regelen zich in de regel zelf te rugverdienen. De oud-minister betreurt het dat sommigen vinden dat het milieu- Milieuhygiëne beleid moet matigen, omdat Ne derland voorop zou lopen bij om ringende landen. Ginjaar ont kent dat. Ons land loopt bijvoor beeld al achter bij West-Duits- land, meldt hy. In zijn testament constateert Gin jaar zelf dat het niet goed gaat met het milieu. Maar dat bete kent niet dat het beleid op het ge bied van de milieubescherming heeft gefaald. Na tien jaar milieu beleid in Nederland is het ge reedschap in de vorm van wetten gereed om het milieu op te kale fateren en goed te beschermen. De nadruk komt in de komende ja ren te liggen op een doelmatige uitvoering van de wetten. Een belangrijke rol is daarbij wegge legd voor de lagere overheden. Ginjaar wijst erop dat het stellen en hanteren van normen voor een brede uitvoering van het mi lieubeleid van groot belang is. DEN HAAG - Volgens de afgetre den WD-bewindslieden op het ministerie van binnenlandse za ken Wiegel en Koning moet er een strakker heleid worden ge voerd ten aarlzien van de "arme" gemeenten, dat wil zeggen ge meenten, zoals Leiden, die op grond van hun speciale positie extra geld van het rijk krijgen. Dit betekent dat uitbreiding van dit soort gemeenten - gewoon lijk aangeduid met artikel-12 ge meenten - niet waarschijnlijk is Het ministerie vreest dat ge meenten anders op die manier aan bezuinigingen zullen trach ten te ontkomen. Tegelijkertijd wordt in de memorie van toelichting op de begroting van het ministerie gesteld dat de gemeenten in financieel opzicht zelfstandiger moeten worden. Dat wil zeggen: er zou meer geld van het rijk naar de gemeenten moeten gaan over de besteding waarvan de gemeentebesturen zelf beslissen. Het rijk geeft nu vaak subsidies die voor een tevo ren bepaald doel beschikbaar zijn gesteld. Ook moet de verdeelsleutel voor het geld dat het rijk de gemeen ten ter beschikking stelt, worden aangepast. Er moet - aldus de begroting - minder gelet wor den op het inwonertal van een gemeente en meer op de bebou wingsdichtheid. Verwacht wordt dat een dergelijke aangepaste re geling in 1984 kan worden inge voerd. DEN HAAG - Het tempo waarin de totale kosten van de gezond heidszorg stijgen daalt nog steeds geleidelijk. Maar ook in de komende periode moet alles worden gedaan om de kosten ontwikkeling verder in de hand te houden. De uitvoering van de wetten voor een nieuwe opzet van de gezondheidszorg is in dit verband van groot belang. Dit valt op te maken uit de memo rie van toelichting op de begro ting van volksgezondheid.die nog werd geschreven door de af getreden bewindslieden, minis ter Ginjaar en staatssecretaris mevrouw Veder-Smit. De kos tenstijging over 1979 ten opzich te van 1978 was 7,3 procent en van 1980 vergeleken met 1979 6.8 procent. Voor dit jaar zyn nog geen cijfers bekend. Het beleid van de afgelopen jaren dat mikte op kostenbeheersing zonder de kwaliteit en de toegan kelijkheid van de hulpverlening te schaden, zal moeten worden voortgezet, menen Ginjaar en Veder. De aanvaarding van de ta- nevenwet zal een meer directe Volksgezondheid greep op de kosten geven en de komende goedkeuring (door de Eerste Kamer) moet daarbij een doelmatiger regionale opzet van de zorgverlening mogelijk ma ken. Ook de komende tijd moeten de ei gen verantwoordelijkheid van de mensen voor hun gezondheid (zelfzorg) en de preventie wor den bevorderd. Daarbij moet nog meer nadruk worden gelegd op de eerstelijnszorg (huisarts, kruiswerk en aanverwante hulp) boven de zorg in ziekenhuizen. Daarom mag de omvang van het kruiswerk meer groeien dan in afgelopen jaren 6 procent tegen 4 procent). De geestelijke gezondheidszorg moet worden versterkt door ver hoging van de kwaliteit en groei van de zogenaamde beschermde woonvormen. De omvang van de ambulante geestelijke gezond heidszorg mag met 6 procent groeien. De voormalige minister van bin nenlandse zaken Wiegel (VVD/, strakker. Minder CDA- burgemeesters DEN HAAG - De vier jaren waar in minister Wiegel (WD) het de partement van binnenlandse za ken heeft beheerd, hebben ge leid tot een vermindering van het aantal CDA-burgemeesters met 53. Daarvan hebben vooral Wie gels eigen partij en D'66 geprofi teerd. In totaal zijn de afgelopen jaren 268 burgemeesters be noemd. Nieuwe aanpak voor noodhulp DEN HAAG (ANP) - Met ingang van volgend jaar zal de zgn. noodhulp - hulp aan landen die in een acute noodsituatie verke ren - op een andere manier wor den gegeven, daar voor zullen de r.odige middelen worden vrijge maakt. In de - nog onder minister Van der Klaauw opgestelde, maar door minister Van der Stoel onderte kende - toelichting op de begro ting 1982 van buitenlandse za ken, wordt gezegd dat het niet langer verantwoord is toekomsti- Buitenlandse Zaken ge verzoeken om noodhulp op tijdelijke basis te behandelen. Volgens de maatstaven van deze nieuwe aanpak kan noodhulp worden verleend op grond van bijv. sociaal-humanitaire en poli- tiek-strategische overwegingen en voor het veiligstellen van eco nomische belangen. Noodhulp moet "bij voorkeur" internatio naal worden gecoördineerd, al dus de toelichting. De toelichting op de begroting heeft overigens vooral het karak ter van een terugblik, en ver meldt waar het toekomstig be leid betreft een aantal algemene beginselen, zodat een aanvullen de toelichting nauwelijks is te verwachten. DEN HAAG (GPD) - Als het aan de inmiddels verdwenen minister van defensie De Geus ligt, zou er volgend jaar voor de NAVO weer drie procent meer geld worden uitgetrokken. Dit jaar was het niet mogelijk om die drie-pro- cents groeinorm, die in de NAVO is afgesproken, te halen. Maar voor volgend jaar heeft De Geus een begroting voor zijn opvolger Van Mierlo achtergelaten waarin de groeinorm wel is opgenomen. De drie procent extra inspanning voor het leger wordt in de begro ting beschouwd als een logisch gevolg van "een verontrustende modernisering en uitbreiding van Moskou's militaire macht" Want: "Ondanks aanzienlijke in spanningen van de NAVO, slaagt het Warschau-Pact er in zijn nu merieke overwicht te handhaven en in sommige opzichten zelfs te vergroten, en de kwalitatieve voorsprong van de NAVO verder te ondergraven", aldus de toe lichting bij de begroting. Ook de minister van buitenlandse zaken (de WD'er Van der Klaauw) volgt deze redenering en herinnert aan de plaatsing van steeds meer Sowjetrussische SS- 20 atoomraketten en Backfire- bommenwerpers. "Het feit dat de Sowjet-kernbewapening se dert december 1977 blijft toene men, bevestigt de toen in het ka der van de moderniseringsbeslis sing ook door Nederland onder schreven noodzaak van een poli tiek en militair antwoord". De vraag is nu in hoeverre de nieu we ministers Van Mierlo (defen sie, D'66) en Van der Stoel (bui tenlandse zaken, PvdA) dit nau welijks verhulde pleidooi voor de plaatsing van de 48 nieuwe kruisraketten op Nederlands grondgebied de komende weken willen terugdraaien. Het nieuwe kabinet is daarover, zoals be kend. sterk verdeeld. De totale defensie-inspanning voor volgend jaar komt, blijkens de begroting, uit op ruim twaalf mil jard gulden. Daarvan is meer dan vijf miljard bestemd voor de landmacht. Marine en lucht macht hebben elk ongeveer 2.3 miljard te besteden. De rest wordt nodig geacht voor algeme ne defensie-uitgaven. PTT-tarieven niet omhoog DEN HAAG - De PTT ver wacht voor 1982 gelijkblij vende .tarieven, toenemende investeringen en een nóg steeds groeiende werkgele genheid. Op praktisch alle bedrijfsonderdelen, aldus de toelichting op de rijksbegro ting van het afgetreden kabi net, wordt een verdere groei verwacht, zij het in afnemen de mate. Van de slechte eco nomische situatie wordt een duidelijk effect verwacht op de vraag naar PTT-diensten. Het binnenlands postverkeer zal in 1982 naar verwachting met twee- procent toenemen. De meeste groei wordt ver wacht bij de partijenpost. In de categorie antwoordstuk- ken wordt een groei ver wacht van 7,5 procent. Voor de gelddiensten verwacht de PTT een stijging van het aantal girorekeningen tot on geveer 4,7 miljoen, terwijl het totaal gemiddeld saldotegoed zal stijgen tot 16,9 miljard gulden. De Rijkspostspaar- bank rekent op een vrijwel stabiel aandeel in de spaar- markt. Ontwikkelings samenwerking "Posten ten onrechte op begroting DEN HAAG (ANP) - Een aantal posten wordt ten onrechte aan de begroting voor ontwikke lingssamenwerking toegere kend. Dat heeft,de demissionaire minister De Koning geschreven in de toelichting op die begro ting. Hij noemt in dit verband het geld voor de opvang van Vietnamese bootvluchtelingen in ons land. Aan dergelijke toere keningen moet een einde komen en er moeten voortaan geen nieu we toerekeningen meer komen Ook vindt de ex-bewindsman dat er zo snel mogelijk een eind moet komen aan het lenen van geld voor een deel van zijn begroting op de kapitaalmarkt. Dat geld en de rente moeten worden terug betaald en dat drukt daarmee op de werkelijk voor ontwikkelings samenwerking uit te geven be dragen. DEN HAAG (GPD) - Een passing" van de salarissen onderwijsgeve nden zuiniging van 90 miljoen gulden moeten opleveren voor de onder- wijsbegroting 1982. De onder wijsvakorganisaties zouden zo spoedig mogelijk moeten wor den ingelicht over de manier waarop die aanpassing gereali seerd gaat worden. Met deze voorgenomen maatregel in de onderwijsbegroting wordt ook duidelijk dat de doorlichting van de inkomensstructuur van het onderwijs, waar de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de begroting 1980 al om had gevraagd, behalve een vereen voudiging van de salarisregelin gen en het oplossen van een aan tal knelpunten in het huidige systeem, ook nog een forse be zuiniging oplevert. Het is overigens niet de enige be zuiniging die is opgenomen in de door ex-minister Pais voorberei de, en door minister Van Keme- nade slechts formeel onderte kende onderwijsbegroting. In clusief de 90 miljoen salarisaan passing, staan er op de onder wijsbegroting 1982 voor een to taal van 547 miljoen gulden aan bezuinigingsmaatregelen geno teerd. Nam de onderwijsbegroting vorig jaar nog toe met bijna 4 procent ten opzichte van het jaar daar voor, dit jaar bedraagt de toena me ten opzichte van vorig jaar slechts 1 procent, ofwel 252 mil joen gulden. De uiterst geringe financiële mogelijkheden wor den daarnaast nog eens extra on derstreept door de toename, van het totale bezuinigingsbedrag. De voorgestelde bezuinigings maatregelen in de begroting van vorig jaar bedroegen 306 miljoen gulden, 1.4 procent van de totale onderwijsbegroting. Dit jaar staan dus bezuinigingen op het programma tot een totaal van 547 miljoen gulden, 2,4 procent van de onderwijsbegroting. Een andere bezuinigingspost be treft de exploitatiekosten van universiteiten. Een verlaging van die kosten moet 10 miljoen gul den opleveren. Verder zal de in dexering van college- en school gelden 7 miljoen gulden opleve ren en hoopt de regering 6 mil joen te bezuinigen op de rijksstu dietoelagen Daarnaast wordt op het ministerie van onderwijs en wetenschap pen een actie voorbereid om de in het verleden teveel oetaaiae uitkeringen voor de interim-ziek tekostenregeling van betrokke nen terug te vorderen. Men hoopt daarmee 50 miljoen gul den binnen te halen. Een fors bedrag, 368 miljoen gul den, wordt voor 1982 bezuinigd - door de onderwijsinstellingen over minder liquide middelen te laten beschikken. Op alle onder wijsinstellingen is altijd een be paald bedrag in kas voor de klei ne alledaagse uitgaven. Het is de bedoeling de gelden die het mi nisterie daarvoor ter beschik king stelt, fors terug te draaien. DEN HAAG (GPD) - De toekomst voor de kunst in ons land heeft er zelden zo zorgelijk uitgezien. Er valt alleen nog maar te hopen dat de lagere overheden (gemeenten en provincies) minder drastisch zullen gaan bezuinigen dan in het algemeen wordt gevreesd. Met name geldgebrek bij de to neelgezelschappen brengt het ri sico van artistieke vervlakking angstig naderbij. Deze alarme rende woorden komen voor in de memorie van toelichting bij de begroting van het ministerie van CRM voor volgend jaar. De financiële noden op het gebied van zowel de scheppende als de uitvoerende kunst zijn er de laat ste jaren niet geringer op gewor den. Enig soelaas kon tot voor kort worden geboden doordat CRM de laatste jaren het kunst budget steeds iets kon vergroten. Nu dreigen er echter ingrijpende besnoeiingen in de culturele sub sidies van gemeenten en provin cies, die de komende jaren zon der twijfel diepe sporen zullen nalaten. Het onmiddellijke effect zal zijn dat de werkgelegenheid onder kunstenaars zal afnemen. die vrijwel zonder uit- hun bestaan afhan- in de verschillende zondering kelijk zijn overheden. Ook voor de jonge, aankomende kunstenaars die door de oblei- dingen in toenemende mate wor den „afgeleverd" zijn de perspec tieven allerminst rooskleurig. De minister van CRM noemt dit „een factor van gewicht" in het licht van het scheppen van nood zakelijke voorwaarden voor een blijvend bloeiende kunstprak tijk. Eind van dit jaar is een permanen te regeling voor beeldende kun stenaars te verwachten, die erin voorziet dat er meer overheids opdrachten komen voor kunst werken in en bij gebouwen, wo ningen en parken. Voor het beter functioneren van de beeldende kunst en de bouwkunst in onze samenleving is een werkgroep documentatie hedendaagse beel dende kunsten ingesteld, die de bestaande toestand moet inven tariseren en analyseren. Begin Muziek Het gewestelijke orkest voor Zuid- Holland is voorlopig verzekerd van subsidie van CRM. Zolang er nog geen werkelijk orkestenbe- stel van de grond is gekomen, wil de minister het orkest blijkbaar zijn bestaansrecht niet afnemen. Zoals al eerder bekend was, krijgt het orkest het komend jaar in ieder geval 385.000 gulden ex tra van het rijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 10