Solidariteit doodgezwegen
Steun voor arme
landen blijft op
te laag pitje
SRV. De zuinigste auto van Nederland.
SDP en FDP strijken plooien glad
D'SRV
Israël vraagt 8 miljard aan VS
Cuba: VS
oorzaak
epidemie
Parijs zet handel
in aandelen stil
Militair aanbod voor Angola
DONDERDAG 10 SEPTEMBER 1981
TEL AVIVAVASHINGTON (AP
Reuter) - Israël heeft de Vci-
enigde Staten gisteren formeel
verzocht om 3 miljard dollar,
ruim 8 miljard gulden, voor het
fiscale jaar 1983. zo is door het
Israëlische ministerie van finan
cien bekendgemaakt. Israel
heeft deze steun nodig om het te
kort op de betalingsbalans van
meer dan 3 miljard dollar op te
heffen en om de economie van
het land te stabiliseren, aldus mi
nister van financiën Yoram Ari-
dor.
Hij liet weten dat de Amerikaanse
ambassade op de hoogte is ge
bracht van het verzoek, dat 2 mil
jard dollar aan militaire en 1 mil
jard dollar aan algemene steun
omvat. Het verzok wordt voorge
legd in Washington.
Begin oppert bezwaren Awacs-levering
Israël vroeg eerder om 2.1 miljard
dollar, voor het volgende fiscale
j'aar dat oktober 1981 begint.
Over dit verzoek hebben de
Amerikaanse congresleden zich
nog niet uitgesproken.
Sinds mei 1948 ontving Israël meer
dan 15 miljard dollar aan buiten
landse hulp van de V.S.
Reagan en Begin hebben in hun
eerste onderhoud in Washington
tegenstrijdige standpunten naar
voren gebracht over de voorge
nomen leverantie door de Ver
enigde Staten van Amerikaanse
radarvliegtuigen aan Saoedi-Ara
bie, maar volgens een officiële
Amerikaanse woordvoerder is er
niet met stemverheffing gespro
ken.
De Israëlische delegatie onder lei
ding van Begin had uiting gege
ven. zei hij. aan "ernstig militair
voorbehoud".
De Amerikaanse president had
geantwoord dat de Amerikaanse
belangen in het Midden-Oosten
verreikend zijn en het streven
naar vrede eist dat men die be
langen weerspiegeld vindt in de
.Amerikaanse politie ten opzichte
van andere landen in het gebied.
Vroeg in hun eerste onderhoud wa
ren Reagan en Begin het erover
eens dat vrienden en bondgeno
ten verschillen van mening kun
nen hebben en dat deze in een
"vriendelijke en hartelijke sfeer"
aan de orde gesteld kunnen wor
den.
De Israëlische bewaren tegen
Amerikaanse militaire leveran
ties aan Saoedi-Arabie. zei de
woordvoerder, 'werden in deze
geest, zonder enige bitterheid,
ter tafel gebracht".
Begin verzekerde Reagan dat Is
raël vrede wenst aan "al onze
grenzen" en "met al onze buren".
Ho waarschuwde evenwel te
vens voor Sowjet-agressie in het
gebied en noemde Reagan de
"verdediger van de vrijheid in de
gehele wereld".
Medewerkers van Begin gaven te
kennen dat de premier zich er
reeds min of meer mee heeft ver
zoend dat hij er niet in zal slagen
om de Amerikaanse regering
over het vraagstuk van de radar
vliegtuigen van gedachten te la
ten veranderen.
Wel aanvallen Moskou op "politieke opstelling"
GDANSK/WARSCHAU/WENEN/MOSKOU (AFP/DPA/
UPI/Reuter/GPD) - Communistisch Oost-Europa heeft
gisteren gezwegen over de oproep van de Poolse vrije
vakbond Solidariteit, die steun toezegde aan democra
tiseringsbewegingen in andere Oostbloklanden. Alleen
het Poolse partijblad Trybuna Ludu veroordeelde de
oproep, die een aanval op het "werkelijke socialisme"
zou inhouden.
De Sowjet-media verzwegen de op
roep, maar gingen door met aan
vallen op Solidariteit.
Volgens westelijke waarnemers in
Oosteuropese hoofdsteden zul
len de media in het oostelijke
blok een gevoelig onderwerp als
de oproep van solidariteit aan de
andere, communistische vak
bonden in de Oosteuropese lan
den alleen maar weergeven als
dit kan in het kader van een alge
mene aanval op de activiteiten
van Solidariteit. Zelfs dit gebeur
de gisteren niet. In het eerste be
langrijke Russische commentaar
op het congres van Solidariteit
verzweeg het officiële Sowjet-
persbureau Tass de oproep. Het
beschuldigde het congres in
Gdansk er van duidelijk een anti
socialistische koers te zijn inge
slagen. Het wil niet normaal als
vakbond fungeren, maar zichzelf
alleen opwerpen als politieke op
positie groep en is anti-Sowjet.
"Anti-Sowjetmateriaal wordt
openlijk in grote hoeveelheden
verspreid onder de deelnemers",
aldus Tass. Dezelfde westelijke
waarnemers zeiden over het mo
gelijke effect van de oproep, dat
velen in andere landen van het
oostelijk blok vrezen, dat vrije
vakbonden zoals in Polen, hoe
aantrekkelijk misschien ook in
theorie, in de praktijk dezelfde
economische chaos zou kunnen
brengen als in Polen.
HAVANNA (AFP) - De Cubaanse
regering heeft de Verenigde Sta
ten ervan beschuldigd bacterio
logische wapens te gebruiken te
gen Cuba. In een communique,
verspreid door het officiële par
tijorgaan Granma, maakt de re
gering melding van een epide
mie van bindvliesontsteking die
gepaard gaat met bloedingen.
Volgens de Cubaanse autoritei
ten „bevestigt de vreemde en on
verklaarbare vorm waarin de zie
ke zich voordoet in Cuba onze
diepgaande vermoedens dat de
regering van de Verenigde. Sta
ten bacteriologische wapens te
gen ons gebruikt". Van 3 tot 7
september zijn 1815 mensen ge
troffen door de epidemie, aldus
het communique.
In Parijs kwamen financiële des
kundigen bijeen van de voor
naamste westelijke schuldeisers
van Polen om zijn economische
situatie opnieuw onder de loep te
nemen met het oog op een nieu
we schuldenregeling. Gisteren
werd ook bekend, dat Solidari
teit voorbereidingen treft voor
het openen van een kantoor in
New York voor het verspreiden
van zijn nieuws. Solidariteit wil
de media in eigen land onder "de
maatschappelijke controle"
brengen, doch de partij wil de
macht over de media niet delen,
laat staan afgeven.
Op de vijfde dag van haar eerste
landelijke congres heeft de Pool
se vakcentrale Solidariteit een
tipje van dc sluier opgelicht over
haar opvatting van vrije verkie
zingen van bestuursorganen en
in het bijzonder van leden van
het parlement.
In de wandelgangen van het con
gres werden de zaken vorige
week vrijdag al wat duidelijker.
De Warschause afdeling van So
lidariteit, die na de afdeling
Gdansk de machtigste afdeling
is binnen de vakcentrale, heeft
iaten blijken dat zij in een resolu
tie aan het congres - vermoede
lijk pas tijdens het tweede ge
deelte van het congres aan het
eind van deze maand - zouden
voorstellen dat iedereen het
recht moet hebben zich kandi
daat te stellen voor verkiezingen
in het agemeen en voor het parle
ment in het bijzonder.
Een kandidaat die een zetel wil
hebben in het Poolse parlement
moet volgens de huidige gang
van zaken de goedkeuring heb
ben van een bijzondere raad, die
ervoor zorgt dat alleen leden van
de Poolse communistische par-,
tij, de Poolse Verenigde Arbei
derspartij, en van een paar ande
re minder invloedrijke partijen
of onafhankelijke kandidaten die
vertegenwoordigers zijn van or-
ganisatis zoals de Rooms-Katho-
lieke Kerk of de strijdkrachten.
Afgevaardigden van Solidariteit
tussen de rumoerige bedrijven door. het eigen vakbondsblad.
Reagan wil
uitvoer gif
versoepelen
WASHINGTON (AP) - De re-
gering-Reagan overweegt de
bepalingen ten aanzien van
de uitvoer van gevaarlijke
stoffen te versoepelen, aldus
gisteren de Amerikaanse
krant de Washington Post.
Momenteel moeten fabrikan
ten buitenlandse regeringen
tenminste eenmaal per jaar
inlichten, als zij gevaarlijke
produkten als ddt, poluch-
loorbifenylen (pcbs) en met
brandwerende tri's behandel
de nachtkleding willen uit
voeren. De ambtelijke werk
groep stelt voor deze bepa
ling te vervangen door het
verstrekken van eenmalige
"beknopte informatie", wan
neer deze goederen in de Ver
enigde Staten zelf verboden
of aan restricties onderhevig
zijn, zelfs al zouden die goe
deren pas jaren later daad
werkelijk worden uitge
voerd, aldus de Post
ADVERTENTIE
Laatst vroeg er iemand iSjW
in een café: "one Gasse^^
Royale, please." W
Wij konden 't ook amper
geloven.
Classe Royale. Pils van grote klasse.)
Voorafgaand aan nationalisatie
PARIJS (AP/Reuter) - Op verzoek van het ministerie van financiën is
gisteren op alle effectenbeurzen in Frankrijk de handel in aandelen van
bedrijven die op de nationalisatielijst van de nieuwe socialistische rege
ring voorkomt stopgezet
De vereniging van effectenmakelaars in Parijs deelde mee dat de rege
ring om opschorting van de handel had gevraagd totdat de bijzonderhe
den van de nationaliseringswet zijn uitgewerkt en het wetsontwerp bij
het parlement is ingediend. Dc maatregel is klaarblijkelijk getroffen
om speculatie tegen te gaan. De vrees voor speculatie nam toe nadat
premier Pierre Mauroy dinsdag had verklaard dat ongever 50 van de
340 particuliere banken in Frankrijk uitgesloten zouden worden van
nationalisatie. Hij bevestigde toen ook dat het nationalisatieproject al
leen de moedermaatschappijen en niet de dochtermaatschappijen zou
treffen.
Het Franse kabinet heeft zijn goedkeuring gehecht aan de plannen voor
nationalisatie van 36 banken die samen over 95 procent van alle bankte
goeden in Frankrijk beschikken. Pierre Bérégovoy. secretaris van het
kabinet van de Franse president, heeft dit gisteren meegedeeld na af-
loop van een ministerraadsvergadering.
Buiten de nationalisatieplannen vallen banken die buitenlands eigendom
zijn. coöperatieve banken en banken met tegoeden van minder dan
twee miljoen frank op 2 januari van dit jaar. Ook Compagnie Financiere
de Suez en Compagnie Financière de Paris et des Pays-Bas worden
genaast, maar hun industriële bezittingen, die geen deel uitmaken van
een andere groep die genationaliseerd wordt, zullen weer worden ver
kocht.
Bèrègovoy deelde mee dat spoedig onderhandelingen zullen beginnen
die ertoe zullen leiden dat de staat een belang van 51 procent krijgt in
de vliegtuig- en wapenfabriek Avions Marcel Dassault-Bréguet Avia
tion. De maatschappij wordt binnen vijf jaar volledig staatsbezit.
PARIJS - Hoe krijg je de rijke
landen zover om de hulp aan
de 31 allerarmste landen voor
1985 te verdubbelen en legen
1990 zelfs te verviervoudi
gen? Dat is de vraag waar
over zich afgevaardigden uit
140 landen buigen bij de VN-
conferentic voor de minst
ontwikkelde landen en die
vóór maandag een wezenlijk
nieuw actieprogramma moet
opleveren.
Terwijl de geïndustrialiseerde
landen kampen met inflatie
en werkloosheid, wordt de
kloof tussen arm en rijk elk
jaar groter. In 1PG0 was het
gemiddelde inkomen in de
rijke landen 26 maal groter
dan dat in de 31 armste lan
den; in 1979 was het 44 maal
groter. In de minst ontwik
kelde landen verdient men
gemiddeld niet meer dan 500
gulden per jaar, één op vier
volwassenen kan lezen en
schrijven en slechts 8 procent
van de totale nationale op
brengsten bestaat uit gefabri
ceerde produkten.
Wanneer de jaarlijkse bevol
kingsgroei van 2,7 procent in
de allerarmste landen aan
houdt. zal het aantal inwo
ners (nu 286 miljoen) tegen
het eind van deze eeuw zijn
verdubbeld. De situatie is
wanhopig; in 21 van deze 31
landen zal het aantal onder
voede en hongerige inwoners
vóór 1985 verdubbelen, als er
niets aan gedaan wordt. Maar
door de recessie in de indus
trielanden is het hulpaanbod
schrijnend achtergebleven
bij de beloften, gedaan tij
dens de laatste vergadering
van Unctad, de VN-organisa-
tie voor handel en ontwikke
ling. in Manilla in 1979. Toen
beloofde de zogenaamde Eer
ste Wereld aan de Derde We
reld om de hulp te verdubbe
len. Daar is niets van terecht
gekomen.
De bedoeling is om voor 1985
0.15 procent van het bruto na
tionaal produkt (BNP, dat is
de waarde van alle geprodu
ceerde goederen en diensten
van een land) toe te wijzen
aan de allerarmsten. In 1978
was dit percentage nog geen
0,06. De hulp aan alle ontwik
kelingslanden samen moet
voor 1985 een percentage van
0.7 hebben bereikt en voor
1990 zelfs 1 procent van het
BNP. En dat zit er voor de
westerse wereld niet in, ter
wijl ook de Oostbloklanden
zich tegen dit streven verzet
ten. Nederland verkeert, sa
men met de noordelijke lan
den. in een comfortabele po
sitie. Wij hebben die 0,7 pro
cent allang bereikt, maar de
Nederlandse hulporganisatie
Novib waarschuwt minister
De Koning van ontwikke
lingssamenwerking vooral
op te passen voor „een geza
pige tevredenheid".
„Nederland zal niet moeten af
wachten tot ook andere lan
den hetzelfde percentage
hebben bereikt", schrijft NO
VIB in een brief aan de mi
nister. „maar dient ook zelf
door te gaan met de zuivering
en verhoging van haar bud
get".
Jan Pronk, de tweede man bin
nen Unctad, die zich maan
denlang met de voorbereidin
gen van de Paruse conferen
tie heeft beziggehouden,
voegt daar nog aan toe: „De
allerarmsten verwachten van
Nederland dat zij de brug
functie die ze in het verleden
heeft vervuld tussen Noord
en Zuid voortzet en met ni9U-
we initiatieven komt". Maar
Nederland heeft het voor
touw hier moeten afstaan aan
Frankrijk. De nieuwe Franse
regering heeft aangekondigd
voor 1988 het beoogde per
centage van 0.7 te willen ha
len want. zo zei de Franse
president Mitterrand, hulp
aan de Derde Wereld is jezelf
helpen. Hij bedoelde daar
mee dat versteviging van de
economien in de Derde We
reld de Eerste Wereld kan
helpen om uit de recessie te
komen.
Van de Amerikanen is hier veel
minder te verwachten Zij
hebben al laten weten dat de
allerarmsten zich geen illu
sies moeten maken; een ver
dubbeling van de financiële
hulp zit er gewoon niet in.
laat staan een verviervoudi
ging voor 1990. Wel zyn ztf
bereid door een grotere inzet
van het bedrijfsleven dc aller
armsten te helpen. Maar ter
wijl Washington aandringt op
structurele veranderingen in
sommige ontwikkelingslan
den ter ontplooiing van het
vrije-marktmechanisme.
vindt Moskou juist dat die
structurele veranderingen
een heel andere kant op moe
ten. Bijvoorbeeld door mid
del van nationalisering van
de produktiemiddelen. voor
keursbehandelingen bij de
handel, en andere maatrege
len. De Oostbloklanden
schuiven de verantwoorde-
lijkheid voor de ellende in de
ontwikkelingslanden immers
in westerse schoenen. Neo
kolonialisme en westerse uit
buiting door de multinationa
le ondernemingen zijn er de
oorzaak van, vindt het Oost
blok. Daarbij verdoezelend
dat zuzelf bar weinig finan
ciële hulp toewijst aan de al
lerarmsten.
Maar terwijl een echte door
braak hier uitblijft, rijn een
aantal ontwikkelingslanden
goed te spreken over de voor
uitzichten. ..De bereidheid is
er tenminste om de proble
men van de allerarmsten se
rieus te nemen", aldus een
Tanzaniaans delegatielid.
„Deze conferentie geeft dc al-
leramsten een plaats op de
wereldkaart".
"Kwestie Namibië staat op zichzelf'
LUANDA AFP/Reuter/UPI- Een aantal Afrikaanse landen heeft Angola aangeboden
militairen te sturen om de Zuidafrikaanse troepen uit Angola te verdrijven. Dat heeft de
Angolese president, Eduardo dos Santos, gisteren gezegd op een persconferentie in
Luanda. Dos Santos, die geen landen met name wilde noemen, voegde eraan toe, dat
zijn land deze „gebaren van solidariteit" nog in overweging heeft.
De Angolese president ontkende,
dat er in zijn land soldaten uit
Oost-Duitsland of de Sowjet-
Unie zijn. Wel zijn er in het kader
van een samenwerkingsakkoord
met de Sowjet-Unie Russische
militaire instructeurs, aldus Dos
Santos. Hij zei verder, dat het al
lang bekend is, dat er sinds 1975
Cubaanse militairen in Angola
zijn.
President Dos Santos zei echter
niet te begrijpen, waarom deze
feiten altijd worden gebruikt als
argument de onafhankelijkheid
van Namibië te vertragen. „We
hebben met talrijke andere lan
den, met name westerse, ook sa
menwerkingsakkoorden en zelfs
met Amerikaanse ondernemin
gen, zoals Cabinda Gulf Oil", al
dus de Angolese president.
„De kwestie Namibië moet worden
geplaatst in de context van de
dekolonisatie", aldus Dos San
tos. De Britse minister van bui
tenlandse zaken, lord Carring-
ton, heeft gisteren gewaar
schuwd voor de ,zeer ernstige ge
volgen' als er geen vreedzame re
geling komt voor de onafhanke
lijkheid van Namibië.
Lord Carrington zei dat een voort
durende impasse over de toe
komst van Namibië zou kunnen
leiden tot grotere militaire opera
ties en grotere betrokkenheid
van de Sowjet-Unie, Cuba en
Oost-Duitsland. Hij voegde er
aan toe dat de landen van de zo
genaamde contactgroep - de
Verenigde Staten, Groot-Brittan-
nie. Canada. Frankrijk en West-
Duitsland - vastbesloten zijn
een vreedzame regeling via on
derhandelingen te bereiken.
De vijf regeringen zoeken nu naar
een compromisvoorstel waarin
Zuid-Afrika, de bevrijdingsbe
weging Swapo
zwarte Afrikaanse, 'frontlijnstal.
ten' zich kunnen vinden. De Afri
kaanse 'frontlijnstaten' - Tanza
nia, Angola. Botswana. Zimbab
we. Zambia en Mozambique -
zullen morgen in Nigeria bijeen
komen om over de Zuidafrikaan
se inval te praten.
BONN (GPD) - De Westduitse oppositieleider
Helmut Kohl vindt dat de onlangs door de
Bondsregering vastgestelde begroting voor
1982 een „toonbeeld van hulpeloosheid is.
„De forse aankondigingen van de liberale
ministers Genscher en Lambsdorff dat de
Bondsrepubliek een geheel andere koers zal
gaan varen, hebben zich ontpopt als een
zeepbel aldus Helmut Kohl.
De oppositieleider zei dit gisteren op een pers
conferentie in Bonn, waar hij de eigen bezui-
J nigingsplannen van de CDU-CSU bekend
maakte. Kohl verklaarde daarbij dat het niet
de taak van de oppositie is om een gedetail
leerde anti-begroting in te dienen. „Wij ma
ken ons toch al ongeliefd bij grote groepen
kiezers".
de naburige CDU en CSU zijn bereid om bepaalde bezuini
gingsmaatregelen van de regering ter groot
te van vijf miljard te steunen Voor de reste
rende tien miljard mark wil de oppositie an
dere accenten plaatsen. Zij is onder andere
tegen een vermindering van de kinderbij
slag van 20 mark voor het tweede en derde
kind en tegen het verhogen van de accijnzen
op alcohol en tabak. Volgens de christen-de
mocraten en christen-socialen moeten de so
ciale voorzieningen en de staatssubsidies
over het algemeen met vijf procent omlaag,
maar over het hoeveel en waar werd door
Helmut Kohl niets gezegd.
Dc liberale minister van economische zaken.
Otto Graf Lambsdorff. deed de christen-de
mocratische bezuinigingsplannen af met de
zin: „De CDU-CSU heelt geen alternatief en
is geen alternatief'. In Bonn is dit door met
name sociaal-democraten met belangstel
ling geregistreerd, omdat Lambsdorff tij
dens de zeer moeilijke begrotingsonderhan
delingen van de afgelopen weken een hard
liberaal standpunt had ingenomen. Nogal
wat SPD'ers meenden daarom dat de minis
ter er niet erg op tegen zou zyn als dc huidi
ge coalitie uit elkaar zou vallen en zijn libera
le FDP vervolgens met de CDU-CSU zou
gaan regeren.
De uitlating van Lambsdorff past echter pre
cies in het politieke beeld van de laatste da
gen. Dat wordt namelijk gekenmerkt door
het gladstrijken van door sociaal-democra
ten en vrije democraten omgeploegde vel
den. Nadat vooral veel SPD'ers hun gal had
den gespuwd over het feit dat de libéralen
bij de bezuinigingsoperatie veel te veel eigen
wensen hadden kunnen doorzetten, probe
ren de coalitiepartners er nu alles aan te
doen om de indruk te vermijden dat er tus
sen SPD en FDP een diepe kloof zou zijn
ontstaan.
De toekomst van de sociaal-liberale regering
blijft echter onzeker. Die lukt voor het groot
ste deel af te hangen van dc economische
ontwikkeling en die is door de bondsrege
ring nauwelijks tc beïnvloeden. Kanselier
Helmut Schmidt „De toekomstige econo
mische ontwikkeling in dit land hangt van
dc economische ontwikkeling in de wereld
af. Ten eerste van dc internationale rente
stand en ten tweede van de olieprus. Dit ligt
buiten het bereik van de Duitse staathuis
houdkunde".
Schmidt gelooft overigens dat de Amerikaan
se economische politiek zal veranderen. Vol
gens de Westduitse regeringschef is de hoge-
rcntepolitiek in de Verenigde Staten cata
strofaal voor de wereldeconomie. „Zelfs in
mijn dromen denk ik er niet aan zo'n poli
tiek bu ons uit tc proberen", aldus de West
duitse regeringschef
ADVERTENT!
Niet meer sjouwen, de SRV brengt 't voor scherpe prijzen aan de deur
L. Êt - - -
