Akzo wijzigt
topstructuur
Per jaar 16 miljoen
ongelukken in gezin
Pleeggezinnen: onbekend
maakt onbemind...
Villa benoemd tot
president Bolivia
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1981
PAGINA 17
Door
Margot Klompmaker
'Pleeggezin gevraagd
Regelmatig staan dergelijke wer
vingsadvertenties in de krant.
Noodkreten die zelden succes ople
veren: onbekend maakt onbemind.
Een pleegkind wordt veelal ver
ward met een kind dat men kan
adopteren. Dat is beslist niet het ge
val. Een pleeggezin verleent een
pleegkind tijdelijk gastvrijheid,
contacten met de eigen ouders wor
den niet verbroken. En dan hoeft
het voor veel belangstellenden niet
meer. 'De mensen verwachten vaak
veel te veel', zeggen medewerkers
van de vijf Centrales voor Pleegge
zinnen in ons land. 'Wij zijn echt
geen adoptie-instelling'.
De behoefte aan pleeggezinnen, waar
een kind met huiselijke problemen
tijdelijk wordt opgevangen, is
groot. Jaarlijks zijn er ruim 1500
minderjarigen die om wat voor re
den dan ook aangewezen zijn op de
gastvrijheid van anderen. Hun al
ternatief is een internaat of kin
dertehuis. Slechts één op de drie ge
vallen kan worden geholpen. Er
zijn te weinig pleeggezinnen be
schikbaar.
Op het woord pleegkind rust een ta
boe volgens de betrokkenen. Het
isolement van pleegouders is groot.
Om dat te doorbreken en het begrip
pleeggezin wat meer bekendheid te
geven wordt van 6 tot en met 12 sep
tember de 'week van het pleegkind'
georganiseerd, een initiatief van de
Nederlandse Vereniging van Pleeg
gezinnen en de Centrales voor
Pleeggezinnen. Deze week is er in
Slagharen een grote bijeenkomst
van pleegouders en -kinderen uit
verschillende landen.
Wat kunnen pleegouders op een gege
ven moment voor een kind in nood
betekenen? Alles, volgens pleeg
kind Marieke. 'Als ik niet in een
pleeggezin had gezeten, had ik
nooit zo'n goede opvoeding gehad'.
'Mijn eigen ouders heb ik nooit echt gemist. Ik
schaamde me zelfs een beetje voor ze. Nu niet
meer. Nu begrijp ik alles. Maar tegen mijn ech
te moeder 'mama' zeggen, dat kan ik niet'
Zeventien jaar is Marieke. Het
merendeel van haar leven
heeft ze doorgebracht in een
kindertehuis en verschillen
de pleeggezinnen. Ze praat
nuchter over haar ervarin
gen. Kiest rustig en zorgvul
dig haar woorden. Heeft een
haarscherp inzicht wat be
treft haar eigen gedrag en
emoties tijdens dertien woeli
ge jaren van omzwervingen.
Marieke was vier jaar oud toen
ze uit huis werd gehaald.
Haar ouders hadden hun
handen vol aan een oudere
tweeling en bleken niet in
staat Marieke voldoende aan
dacht te geven. Het kinderte
huis moest een oplossing bie
den. Pas negen jaar later zou
Marieke haar vader en moe
der voor de eerste keer weer
terug zien.
Kreng
'Echt. ik heb mijn ouders niet
gemist. Toen ik op mijn ze
vende jaar in een pleeggezin
terecht kwam, was ik geluk
kig. Ook al besefte ik heus
wel dat ik een pleegkind was.
Mijn eerste pleegouders heb
ben nooit verschil gemaakt
tussen hun eigen kinderen en
de twee pleegkinderen. Ei
genlijk beschouw ik mijn eer
ste pleegmoeder als mijn ech
te moeder'.
'Vreselijk was het toen mijn
pleegouders gingen schei
den. Ik werd overgeplaatst
naar een pleeggezin in Am
sterdam, als enig kind. Dat
was minder leuk, er waren
veel spanningen. Het ging
niet tussen mijn pleegouders
en mij. Ze lieten me niet zelf
standig genoeg en wilden al
les voor me bedisselen. Dat
pikte ik niet. Nou was ik ook
best wel lastig, hoor. Zeg
maar gerust: een kreng. Mijn
eerste pleegmoeder duwde
soms rnijn kop onder de kou
de kraan om af te koelen. La
ter ben ik een stuk rustiger
geworden'.
Marieke woont nu in een zoge
naamde begeleide kamerwo
ning. Zelfstandig, met regel
matig bezoek van de maat
schappelijk werkster. Een
flinke kamer met alles d'r op
en d'r aan. Aan de wand fo
to's van haar vriendje. 'Hij is
wel vijftien en ik zeventien,
maar dat geeft niks'. Ze zegt
blij te zijn in een pleeggezin
te zijn opgegroeid, al waren
ook daar soms problemen.
'Dat is toch normaal? Met je
eigen ouders heb je ook wel
eens ruzie. Ik heb met al mijn
pleegouders nog steeds een
goed contact. Ze geven me
steun wanneer ik het nodig
heb. Of ik geluk heb gehad?
Jazéker!.'
Knelpunten
Marieke heeft het getroffen.
Voor haar waren er pleegou
ders beschikbaar. Niet ieder
kind is zo gelukkig. Op pa
pier zijn er pleeggezinnen ge
noeg, maar het aanbod spoort
niet met de vraag. Er bestaan
overvolle wachtlijsten voor
'lieve rustige' kleuters. Jon
geren in de leeftijd van 14-18
jaar zijn duidelijk minder in
trek. De meeste pleeggezin
nen houden deze pubers bui
ten de deur uit angst voor
mogelijke gezagsproblemen.
Het is volgens de pleegcen-
trales een groot probleem
minderjarigen uit deze leef
tijdsgroep geplaatst te krij
gen.
Het woord 'pleeggezin' is ei
genlijk onjuist. Ook alleen
staanden en samenwonende
mannen en vrouwen kunnen
in aanmerking komen voor
een pleegkind. Lesbische en
homofiele paren worden niet
geweerd. Maar plaatsing van
een minderjarig kind bij een
homosexueel paar onder
vindt weerstand.
Hans van den Berg. publici
teitsmedewerker van de Cen
trale voor Pleeggezinnen in
Zuid-Holland en Zeeland.
len omgaan met de eigen ou
ders. een pleegouder moet
dat kunnen accepteren. Als
pleegouders meer verwach
ten dreigt het kind heen en
weer geslingerd te raken tus
sen eigen ouders en pleegou
ders. Van den Berg: 'In dat
geval kun je als instantie be
ter zo'n gezin weigeren om te
leurstellingen te voorkomen.
Het moet pleegouders duide
lijk zijn dat hun pleegkind
met allerlei problemen zit. Je
mag het met extra belasten
door iets te verlangen wat het
kind nooit kan waarmaken'.
De duidelijke voorlichting van
de centrales ten spijt blijkt
tachtig procent van de aan
vragen voor een pleegkind
neer te komen op een verkap
te poging tot adoptie.
Kmdstation
buiten de deur.
spreekt over 'een heet hangij
zer'. 'Kinderen onderbrengen
bij homosexuele paren ligt
moeilijk. In Rotterdam zijn
nogal wat lesbische en homo
fiele huishoudens die funge
ren als crisisopvangadressen.
Zij vangen een kind op dat
direct, meestal dezelfde dag
nog. onderdak zoekt. Zo'n
crisisopvang loopt op papier
van 2 tot 6 weken, maar kan
in de praktijk wel uitlopen
tot 2 maanden. In die tussen
tijd wordt gezocht naar een
vast opvangadres. Homose-
xuelen kunnen in principe
ook in aanmerking komen
voor langdurige opvang,
wanneer het oudere kinderen
betreft. Maar alleen als het
kind dat zelf wil. In het geval
van jonge kinderen wordt het
lastig. De centrale wil wel aan
een plaatsing in een homose
xueel huishouden meewer
ken, maar de voor het kind
verantwoordelijke instanties
wijzen die mogelijkheid vaak
van de hand. Daaraan kun
nen wij als centrale niets ver
anderen. Wij bemiddelen al
leen'.
Adoptie
Centrales hebben de ervaring
dat kandidaat-pleegouders
zich vaak niet goed realiseren
op welke basis een kind bij
hen in huis komt. Een pleeg
kind kan nooit een eigen
kind worden m tegenstelling
tot een geadopteerd kind
Het kind blijft in veel geval
de knel zijn geraakt neemt
Nederland een koppositie in.
Nergens zijn er zoveel hoog
gekwalificeerde beroeps
krachten en wel voorziene in
ternaten en tehuizen als in
ons land. Een uitvloeisel van
de welvaartsmaatschappij.
De gedachte om een pleegge
zin bij de hulpverlening in te
schakelen komt pas op de
laatste plaats. Een redmiddel,
als alle andere mogelijkhe
den zijn uitgeput en het kind
nergens anders terecht kan.
'Het pleeggezin wordt nog te
veel gezien als eindstation'
zegt Jan Brandt, directeur
van de pleegeentrale in De
venter. Brandt wijst op het
statistische gegeven dat 95
procent van alle kinderen die
niet langer bij hun eigen ou
ders kunnen blijven terecht
komt in tehuizen en interna
ten. Beslist niet de meest
voor de hand liggende oplos
sing naar zijn mening. Brandt
geeft in het belang van het
kind de voorkeur aan pleeg-
zorg als eerste oplossing. Dat
deze mogelijkheid te weinig
wordt overwogen wijt hij aan
de afwerende houding van
beroepskrachten en kinder
tehuizen.
'Maatschappelijk werkers en
kinderpsychologen overwe
gen nauwelijks de mogelijk
heid een kind te plaatsen in
een pleeggezin. Ze vinden
het veel simpeler het kind
door te sturen naar een kin
dertehuis of een internaat.
Beroepskrachten kunnen
heel gemakkelijk fraaie peda
gogische en psychologische
theorieèn aanvoeren om
plaatsing in een tehuis te ver
dedigen. Ik kan het ze niet
kwalijk nemen, want ze be
doelen het goed. Alleen wor
den de kinderen van een der
gelijk beleid de dupe'
Gefrustreerd
Een kind dat opgroeit in een in
ternaat of tehuis raakt het ge
zinsleven ontwend en wordt
door kinderpsychologen
'contactarm' genoemd. De
sociale omgang in tehuizen
en internaten is oppervlakki
ger en vrijblijvender dan in
gezinsverband Gevoelens
van genegenheid kan het
kind nauwelijks kwijt. Om
toch liefde te ontvangen
hecht een kind zich sterk aan
de groepsleider of -leidster in
het tehuis. Regelmatige per
soneelswisselingen brengen
een kind in opperste verwar
ring omdat dc band met een
leider of leidster plotseling
wordt verbroken.
Dergelijke emotionele ervarin
gen frustreren een kind en
maken het angstig nieuwe re
laties aan te gaan. Het kind
wil niet opnieuw gekwetst
worden. Volgens Brandt is
het van het grootste belang
dat internaatskinderen hel
normale gezinsleven niet ont
wend raken. Jongeren die in
tehuizen zijn opgegroeid we
ten niet wat een gezinsleven
inhoudt, beseffen niet wat
het betekent met elkaar reke
ning te houden. Ongewild
kunnen ze snel mensen
kwetsen, doordat zij zich de
emotionele lading van hun
woorden niet realiseren, al
dus Brandt.
Om dit te voorkomen proberen
dc pleegcentrales een aantal
tehuiskinderen op te vangen
in zogenaamde weekend-ge
zinnen. De weekeinden wor
den doorgebracht bij een
pleeggezin, zodat een kind
toch regelmatig in gezinsver
band leeft. Vakantiegezinnen
hebben dezelfde functie: op
vang voor kinderen uit inter
naten tijdens de school
vakanties. Ook hier wreekt
zich het tekort aan beschik
bare adressen. Te vaak moet
men 'nee' verkopen.
Contactgestoord
Een andere pleegvorm is de
therapeutische gczinsopvang
voor kinderen die door hun
ervaringen in emotionele
problemen zijn geraakt. Hun
gedrag is gestoord, ze zijn
nauwelijks in staat contact te
maken met hun omgeving.
Vaak betreft het jonge kinde
ren in de leeftijd van 5-8 jaar
Een gezin dat zich aanmeldt
voor de opvang van deze
groep kinderen wordt inten
sief begeleid door een team
van deskundigen. Er vindt
wekelijks overleg plaats om
het opvoedingsproces goed
te laten verlopen.
Vrouwke Verveen uit Leiden is
zeven jaar pleegmoeder ge
weest van een tweeling en
momenteel onder meer be
schikbaar als opvang voor
contactgestoorde kinderen.
Bepaald niet de gemakkelijk
ste vorm van pleegzorg is
haar ervaring. 'In plaats van
100 procent vragen deze kin
deren 300 procent aandacht.
Alles gaat overdreven. Ze lo
pen niet normaal een trap af.
nee. ze dónderen hem af.
Emotioneel zijn ze verschrik
kelijk moeilijk te bereiken.
Reageren niet wanneer je iets
vraagt. Er is bij deze kinde
ren een enorm gevoelsgebrek
dat praktisch niet meer te ge
nezen is. Je kunt het vergelij
ken met leven met een been:
het andere kan nooit meer
worden aangeplakt
De jaren'ange ervaring met
pleegkinderen is Vrouwke
Ven-een goed bevallen. 'Onze
eigen kinderen hebben het
altijd prachtig gevonden. Al
le kinderen gingen ftjn met
elkaar om. al waren er wel
eens strubbelingen. Vooral
het laatste jaar rezen er pro
blemen. Onze kinderen wa
ren veel zelfstandiger dan on
ze twee pleegkinderen, die
nog steeds begeleiding nodig
hadden. Dan moet je gaan
meten met twee maten en dat
gaf conflicten. Je kan niet de
een verbieden 's avonds laat
thuis te komen en de ander
zijn gang laten gaan. En alle
kinderen strak aan de lei
band laten lopen leverde
protesten op'.
'Onze pleegkinderen wonen nu
in een vakinternaat, dat gaat
prima Ik zie ze nog regelma
tig Het was voor ons een ge
weldige ervaring, die zeker
niet ten koste van je eigen ge
zin hoeft te gaan. Materieel
word je er niet veel wijzer
van. Voor elk pleegkind
wordt weliswaar een maan
delijkse vergoeding gegeven,
maar een vetpot kun je het
niet noemen. Dat is ook niet
belangrijk. Het pleeggezin
zijn heeft zoveel positieve
dingen gebracht. Bovendipn
sta je niet alleen: elk pleegge
zin dat wil kan begeleiding
krijgen'.
Crisisopvang
Het huis van Vrouwke Verveen
doet ook dienst als adres voor
crisisopvang Hoe gaat dat in
zijn werk? 'Je krijgt een tele
foontje met wat summiere in
formatie wat er aan de hand
i het
gelijk voor een kind een
slaapplaats klaar te maken.
Meestal wordt het kind langs
gebracht door een maat
schappelijk werker Nou,
daar staat het dan met z'n tas
je met spullen. Je probeert
zo'n kind op zijn gemak te
stellen Niet gelijk gaan zeu
ren. het vry laten. Wel vertel
ik hoe laat we eten. en vraag
om het wel even te zeggen
wanneer het de deur uit gaat.
Echt contact maken gaat de
eerste dagen moeilijk, het is
een kwestie van aftasten. Het
scheelt als je zelf kinderen
hebt rondlopen, dan is het ijs
gauw gebroken'.
Mevrouw Verveen is een van
de weinigen die zich beschik
baar stellen voor de opvang
van oudere kinderen. Dat
veel pleeggezinnen de voor
keur geven aan jongere kin
deren vindt zij een vmemde
zaak. Haar ervaring is dat
juist de oudere kinderen de
minste problemen geven. 'Je
hebt er veel minder werk aan.
ze zijn veel zelfstandiger'.
Uit de jarenlange ervaring van
de Centrales voor Pleegge
zinnen blijkt dat pleegouders
in spé zich terdege moeten
bezinnen voor ze zich aan
melden. Het maken van dui
delijke afspraken kan grote
teleurstellingen voorkomen.
Wat verwacht een kind. wat
verwachten de pleegouders?.
Is het de bedoeling dat een
kind ergens lange tijd ver
blijft0 Of is er behoefte aan
ten kortstondige opvang0
Wil een pleeggezin begeleid
worden, of zieken de pleeg
ouders het liever alleen uit''
Maar vooral: wat wenst een
kind. wat verwachten de
pleegouders? Ons grootste
probleem is de behoeften van
het kind in overeenstemming
te brengen met de verwach
tingen van het pleeggezin', al
dus Hans van den Berg
(Mensen die belangstelling
hebben voor nadere infor
matie kunnen die aanvragen
bij Jeugd Onder Dak (070-
503b04l in Den-Haag of de
Centrale voor Pleeggezin
nen in Rotterdam (010-
762311).
ARNHEM (ANP) - Als de aandeel
houders ermee akkoord gaan zal
het aantal leden van de raad van
bestuur per 1 juni 1982 worden
teruggebracht van elf tot vier. De
nieuwe raad zal worden bijge
staan door een groepsraad, die
de onderlinge afstemming van
de verschillende groepsbelangen
verder moet verzekeren. In de
nieuwe structuur wordt de inde
ling van de groep onverkort ge
handhaafd. Dit geldt ook voor de
delegatie van de bevoegdheden
aan de divisiedirecties, aldus Ak-
Vanhde huidige elf leden van de
raad van bestuur zijn er zes nu
tevens en in de ebrste plaats ver
antwoordelijk voor de leiding
van een divisie. De raad acht het
moment voor een wijziging, die
een slagvaardig beleid dat is af
gestemd op de zich wijzigende
economische omstandigheden,
gekomen nu enige leden in de
komende tijd heengaan. De he
ren A.G. van den Bos. H.J. Krui
singa en H. van Doodewaard
gaan in mei 1982 met pensioen,
terwijl dr. J A Wolhoff per 1 ok
tober van dit jaar om persoonlij
ke redenen aftreedt.
De nieuwe raad van bestuur zal
worden voorgezeten door jhr.
mr. A.A. Loudon (nu vice-voor-
zitter). De andere leden zullen
zijn de heren J. Veldman, ir.
H.J.J. van der Werf en dr H G.
Zempelin. De laatste blijft voor
zitter van de raad van bestuur
van vezeldochter Enka. Per 1 ju
ni 1982 treden de heren dr. ir
M.W. Geerlings, ir M D Wester
man en C. Zaal af. Zij zullen zit
ting nemen in de groepsraad.
ROTTERDAM (ANP) - Per
jaar gebeuren in één op de
twee Nederlandse gezinnen
een of meer ongelukken met
letsel dat medisch behandeld
moet worden. In totaal vin
den in de prive-sector 16 mil
joen ongelukken per jaar van
een sneetje tot aan verwon
dingen die opname in een zie
kenhuis noodzakelijk maken
Dat is gebleken uit een enqui
te-onderzoek van het veilig
heidsinstituut de afgelopen
maanden onder ruim 7.500
gezinnen. Onderzoek-coordi-
nator drs. W. Rogmans van
het instituut, heeft de cijfer.*
vanmiddag bekend gemaakt
Op het "leef veilig"-congres
dat in het kader van de natio
nale gezondheidsweek in het
Rotterdamse Ahoy-complex
wordt gehouden.
Van dc medisch te behandelen
ongevallen gebeurde er 18
procent bij huishoudelijk
werk. 22 procent tijdens spor
tieve activiteiten (vooral tn-
dens voetballen, volleybal en
turnen). 16 procent tndens
kinderspel, 10 procent tij
dens recreatie en eveneens 10
procent bij hobby- en doe-
het-zelf-activiteiten.
Technische mankementen aan
produkten die een rol speel
den bij de ongelukken waren
daar slechts voor een beperkt
deel oorzaak van. aldus drs.
Rogmans. Factoren als non
chalance. haast, stress, over
matig alcohol- en drugge
bruik speelden wel een be
langrijke rol.
Hoewel de overheid tijdens het
onderzoek als meest verant
woordelijke voor de veilig
heid van de consument werd
genoemd, vond men dat de
verantwoordelijkheid voor
de veiligheid in het gezin bij
na uitsluitend rust op de
schouders van de vrouw
Tot voor kort is er volgens Rog
mans nauwelijks sprake ge
weest van enige coördinatie
op het gebied van wettelijke
maatregelen voor de veilig
heid van de sonsument Ook
ontbreken er voldoende wet
telijke voorschriften voor een
groot aantal produktcatego-
neen als kindermeubilair.
toepassingen van glas in wo
ningen. verpakkingen van
geneesmiddelen en huishou
delijke producten.
LA PAZ (AP) - De militaire junta
van Bolivia heeft vandaag gene-
rnl Celso Torrelio VuU be
noemd tot dc nieuwe president
van het land. zo heeft een woord
voerder van de junta bekendge
maakt. Luchtmachtcomman-
dant generaal Waldo Bernal Pe-
revra maakte dit na een vijf uur
durende bijeenkomst van de jun
ta in La Paz bekend. Hij zei dat
de nieuwe president een rege
ring van nationale eenheid zal
vormen om de ernstige proble
men van Bolivia op te lossen
Percy ra is een van de drie gene
raals die op 4 augustus de leiding
van het land overnamen na het
ontslag van president Luis Gar
cia Meza Het aftreden van Gar
cia Meza was het gevolg van de
beschuldigingen over corruptie
en betrokkenheid van de rea
ring by de cocaïnehandel De
nieuwe president Villa diende
onder Garcia Meza als minister
van binnenlandse zaken Daar
voor was hij commandant van de
militaire academie van het Boli
viaanse leger. Hu zal vanmiddag
cm 15.30 uur (21.20 Ned tijd)
worden beëdigd
Pcreyra zei dat hij en de twee ande
ren juntaleden na de tx-ediging
hun 'verantwoordelijkheden als
bevelhebbers" weer zullen her
vatten.
Basken veroordeeld
BAYONNE (AFPi - Een recht
bank in het Zuidfranse Bavonne
heeft gisteren veertien Spaanse
Basken veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van een jaar Dt
aanklager had twee jaar geeisl
Dc veertien Basken zijn vermoe
delijk lid van het "anti-kapitalis-
tischc autonome commando
