'VN-raad mag komen kijken' Breuk Westduitse coalitiepartners niet waarschijnlijk Poolse regering zwicht voor dreigende staking WÊB3SSSSS3tB- Palestijnse kwestie is nog lang niet opgelost Zuid-Afrika vraagt beoordeling conflict met Angola Syrië en Libië hebben militaire fusie op het oog Mensen in El Salvador als slachtvee afgemaakt VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1981 SPD handhaaft "nee" N-bom BONN (DPA) De Sociaal-Demo- cratisehc Partij van West-Duits land blijft ook in 1982 bij haar "nee" tegen de neutronenbom, die ze als een duidelijk aanvals wapen beschouwt. Dit heelt Egon Bahr, de ontwapeningsdes- kundige van de grootste West- duitsc regeringspartij, gisteren verklaard tijdens een discussie- bijeenkomt tussen belangrijke politici van de SOD en leiders van de Vredesbeweging in West Duitsland Minister van defensie Apel en Bahr maakten duidelijk dat zij voor stander blijven van het tweeledi ge NAVO-bcsluit van december 1979. dat plaatsing van middel- lange-afstands-raketten in West Europa inhoudt èn een onder- handelinsaanbod aan de Sowjet- Unie. Die onderhandelingen moeten tot doel hebben, dat er helemaal geen nieuwe raketten in West-Europa komen, zo liet Bahr duidelijk blijken. BEIROET - President Sadat van Egypte en premier Begin van Is raël hebben tijdens de woensdag afgesloten topontmoeting in Ale- xandnë besloten de besprekin gen over Palestijnse 'autonomie' volgende maand weer te hervat ten. Sadat brak ruim een jaar ge leden de autonomie- onderhandelingen af uit protest tegen Israels annexatie van Ara- bisch-Oost-Jeruzalem. Het enige waar Sadat en Begin het nu over eens zijn geworden, is dat de Egyptisch-Israëlisch- Amerikaanse besprekingen over de politieke toekomst van de Pa- lestijnen in de door Israël bezet gehouden gebieden, weer hervat moeten worden. Maar de standpunten van met na me Egypte en Israël liggen nog mijlen uit elkaar: Egypte ziet de Palestijnse autonomie - mocht die ooit van de grond komen - als startpunt voor een of andere vorm van Palestijnse onafhanke lijkheid. Israël daarentegen - zo heeft Begin in zijn regeringspro gramma staan - zal de bezette Pa lestijnse gebieden nooit opgeve- De Palestijnen in kwestie weten dit. zij zijn het die in de dagelijkse praktijk met de Israëlische kolo nisatie en onderdrukking te ma ken hebben. De Palestijnse wei gering om deel te nemen aan de onderhandelingen over een auto nomie wordt dan ook op de eerste plaats ingegeven door een com pleet wantrouwen jegens hun ge sprekspartners. Bovendien vin den de Palestijnen het hen gebo- dene: namelijk beperkte autono mie. te weinig. De Palestijnen in de bezette gebie den (en ook daar buiten) willen een eigen, onafhankelijke staat, en zij blijven er op hameren dat Egypte en Israël niet met hen, maar met de PLO moet onder handelen. De PLO is het punt waar alles om draait. President Sadat meent dit gevoelige punt te kunnen omzei len door te beweren dat de PLO 'niet de enige' legitieme vertegen woordiger van de Palestijnen is en door te stellen dat de Palestij nen nu nog niet aan de onderhan delingen hoeven deel te nemen, maar later nadat Egypte en Israël het eens zijn geworden over de Palestijnse autonomie, mogen vernemen wat anderen voor hen hebben besloten. Afgezien van het feit dat de Palestij nen om eerder vermelde redenen niet deel willen nemen aan de au- tonomie-onderhandelingen. is het interessant te constateren dat de Egyptische president kenne lijker zonder de Palestijnen over het lot van de Palestijnen wil be slissen. Voor premier Begin is er geen probleem de Palestijnen mogen van hem in het geheel niet zelfstandig optreden, alleen maar deel uit maken van een Egyptisch of Jordaanse delegatie. Dat Sadat en Begin op de verkeerde weg zaten, werd nog geen zes uur na het afsluiten van de Alexand- rie-top bevestigd, toen de officië le woordvoerder van de PLO in Beiroet. Majed Abu Shrar. voor spelde dat ..Egypte en Israël geen enkele Palestijn in de bezette ge bieden zouden vinden die over autonomie zou willen onderhan delen". en promt daarop Pale stijnse notabelen en burgemees ters in de bezette gebieden ver klaarden dat ..de besluiten van Sadat en Begin inzake de autono mie hen niet aangingen". NEW YORK JOHANNESBURG (GPD/AFP/Reuter/UPD De Zuidafrikaanse minis ter van buitenlandse zaken Botha heeft alle leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties uitgenodigd naar Namibië te komen "om zelf te zien wat er ge beurt". In de brief aan VN-secretans Wald- heim zegt Botha dat hij de Veilig heidsraadleden uitnodigt, opdat zij "de oorzaak van de instabili teit en het conflict in de grensge bieden" kunnen vaststellen. "De vooroordelen en propaganda moeten terzijde worden gelegd, want er is een simpel antwoord op de retorische debatten. Kijk en handel. Wij hebben niets te verbergen", zo schrijft minister Botha. Hij herhaalt dat Zuid- Afrika met zijn acties slecht de operaties, van de Namibische verzetsorganisatie "SWAPO" wil tegengaan en wijst Zuidafrikaan se verantwoordelijkheid voor ac ties van de Angolese guerrillabe weging af. De Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties zal vanavond om 22.00 uur vergaderen over de An golese klacht over Zuidafrikaan se agressie. Dat hebben de leden van de Veiligheidsraad na onder ling overleg besloten. Intussen verwachten waarnemers dat de leden van de Veiligheids raad de Zuidafrikaanse uitnodi ging naar Namibië te komen zul len afwijzen, omdat Zuid-Afrika zich volgens VN-resoluties ille gaal in Namibië ophoudt. De Zuidafrikaanse militaire acties VS noemt raketaanval Noord-Korea wetteloos WASHINGTON (Reuter/AFD/ DPA/AP) - De Verenigde Staten hebben Noord-Korêa gisteren beschuldigd van het uitvoeren van een 'wetteloze daad' door een raket af te schieten op een Amerikaans verkenningsvlieg tuig. Het ministerie van buitenlandse zaken in Washington deelde mee dat de Verenigde Staten aan Chi na en de Sowjet-Unie hadden ge vraagd de Noordkoreaanse rege ring mee te delen dat de aanval werd beschouwd als een "ge vaarlijk incident". De woordvoerder van het ministe rie. Dean Fischer, bevestigde dat een Amerikaans verkennings vliegtuig van het type SR-71 woensdag doelwit van een Noordkoreaanse raket was ge weest. Volgen.- het ministerie ontplofte de raket enkele kilometers van het toestel, zonder dat zij gevaar opleverde voor de tweekoppige bemanning. Fischer zei dat Amerika mens was dergelijke vluchten voort te zetten en de noodzakelij ke stappen te nemen om ze te be schermen. Noord-Korea heeft de Verenigde Staten vandaag beschuldigd van "provocaties" langs de gedemiii- tairise'erde zóne. die het Kore- aans schiereiland verdeelt. De re gering in Pyongyang heeft ech ter nog steeds niet gereageerd op de Amerikaanse beschuldiging dat met een raket is geschoten op een Amerikaans verkennings vliegtuig. De "provocaties" zouden onder meer hebben plaatsgevonden op 18 augustus, toen vijf Ameri kaanse militairen bij de Pan munbrug leuzen zouden hebben geroepen en stenen gegooid naar Noordkoreaanse grenswachten. Soortgelijke incidenten zouden zich herhaaldelijk hebben voor gedaan. Noord-Korea ging niet in op het verzoek van Washington over het incident te vergaderen in de mili taire bestandscommissie. Noord Korea heeft overigens herhaalde lijk geprotesteerd legen het schenden van het luchtruim door Amerikaanse verkennings vliegtuigen. Een overzichtskaartje van het grensgebied tussen Zuid-Angola en Zuid-Afrika. De pijl duidt de plaats aan waar hevige bombarde menten door de Zuidafrikaanse luchtmacht zijn uitgevoerd. in Angola gaan, ondanks wereld wijde protesten, nog door. Gis teravond meldde het Angolese staatspersbureau Angop zware bombardementen op de hoofd stad van de zuidelijke provincie Kunene, N'Giva. Deze stad ligt op 30 kilometer van de grens met Namibië. In dat grensgebied is doorfde Zuidafrikaanse legerau- toriteiten een nachtelijk uit gaansverbod ingesteld. Militaire waarnemers houden het voor waarschijnlijk dat de Zuid afrikaanse troepen met de aanval op N'Giva de Angolese tegen standers aan zich willen binden om tijd te winnen voor hergroe pering. Het Angolese persbureau meldde dat de "invasietroepen" zich opmaken voor de terug tocht. die zou zijn afgedwongen door het Angolese leger. Maar het word niet uitgesloten geacht dat de Zuidafrikanen blijvend posities in het gebied willen in nemen. De zuidelijke provincie Kunene is uitvalsbasis voor guerrilla's van de Namibische onafhankelijkheidsbeweging SWAPO. Militaire experts in Pretoria en Windhoek zijn ervan overtuigd dat de inval ten doel heeft radar en raketteninstallaties in het Zuiden van Angola te vernieti gen. Daarbij wordt verwezen naar (onbevestigde) berichten dat Russische- en Oostduitse mi litaire adviseurs werken aan de installatie van radar- en lanceer- ïnrichtingen die Zuidafrikaanse luchtverkennings-acties tegen SWAPO onmogelijk moeten ma ken. DAMASCUS (AP) - De Libische leider kolonel Gaddaffi is giste ren na een bezoek van vier dagen aan Syric naar Libië terugge keerd. Tijdens zijn verblijf in Da mascus heeft hij met de Syrische president Assad gesproken over een mogelijke fusie vap de krijgsmachten van de twee lan den. aldus is in goed ingelichte kringen in de Syrische hoofdstad vernomen. De Libische leider kwam maandag in Damascus aan. na een rond reis langs de Arabische Golfsta ten om steun te winnen voor zijn oproep, een Arabische topconfe rentie te houden over de Ameri kaanse politiek ten opzichte van het Midden-Oosten. Svrie en Libië kondigden vorig jaar september de fusie van hun twee geografische ver uiteen lig gendc landen aan. De onderhan delingen over het samengaan zijn nadien echter vastgelopen ens nog onbevestigde be richten vermelden dat de Zuid afrikaanse troepen worden bijge staan door Israëlische militaire raadgevers. Het is een bekend feit dat de militaire en economi sche samenwerking tussen Israël en Zuid-Afrika steeds inniger wordt. Al eerder werden Israëli sche officieren in het grensge bied met Angola gesignaleerd. Het Zuidafrikaanse publiek weet uiterst weinig van de werkelijke gang van zaken in Angola. In de dagbladen wordt weliswaar over een "knock out" voor SWAPO gesproken, maar in feite komen alle berichten uit het buitenland en zelfs van het Angolese pers bureau. De Zuidafrikaanse de- fensiewetten verbieden bericht geving over de acties van het le- ger. De organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) wil dat er econo mische sancties worden geno men tegen Zuid-Afrika en dat dit land uit de Verenigde Naties wordt gestoten, wegens het be leid dat Zuid-Afrika voert met betrekking tot Namibië en we gens de Zuidafrikaanse inval in Angola. Dit heeft de Keniase mi nister van buitenlandse zaken. Robert Ouko, gisteren in Londen verklaard. Ouko is tevens voor zitter van de raad van ministers van buitenlandse zaken van de OAE. "We veroordelen de openlijke agressie van Zuid-Afrika tegen Angola, aldus Ouko. De kwestie van economische sancties zal naar voren gebracht worden en we rekenen hiervoor op steun van andere landen". CH1TABO Een Zuidafrikaanse soldaat rust uit na militaire gezeten onder een affiche waarin wordt opgeroepen dienst te nemen Angolese leger. WARSCHAU (AP UPI AFP Reu ter) Onder druk van een drei gende algemene staking in Ra- dom heeft de Poolse regering de onafhankelijke vakbond Solida riteit een gesprek toegezegd over grieven, die nog stammen van de voedselrellen uit 1976. (Van onze correspondent Rob Sprenkels) MEXICICO-STAD - El Salvador gruwelt van een macabere reeks onthoofdingen. De afgelopen week zijn er in het noord westelijk departement Santa Ana ongeveer honderd hoofden zonder lichaam ontdekt. Volgens Deane Hinton. de Ameri kaanse ambassadeur in El Salvador, zijn de onthoofdingen het werk van rechtse terreurorganisaties. Woensdag kwam er enig licht in het mysterieVan de ontdekte hoofden en spoorloos verdwenen lichamen, want arbeiders van een ultra-modern slachthuis in de provincie La Libertad onthulden, dat de vleesmachines door para-militaire groepen werden gebruikt voor de verwerking van mensen. Het gaat om het in 1971 gebouwde slachthuis van de vleesmultinational Quality Meat de Centroamerica. Volgens de arbeiders is het slachthuis gevestigd op een afgele gen privé-terrein van twee vierkante kilometer, niet ver van Santa Ana. De afgelopen maanden zouden er talloze levende mensen door de vleesfabriek zijn verwerkt. De mensen zou den volgens de arbeiders dezelfde behandeling hebben onder gaan als het slachtvee: eerst een verdovende elektrische la ding. vervolgens wordt er een priem afgeschoten die in dui zendsten van een seconde de schedel doorboort, en tot slot de ontleding van het lichaam en de verpulvering van de botte- Volgens de onthullingen gaat het om levende mensen, die vol gens de arbeiders worden aangevoerd door de nationale garde van El Salvador en de zgn. Guardia de Hacienda. Gezien de ligging van de fabriek, lijkt het echter zeer wel mogelijk dat het slachthuis ook is gebruikt voor de verdwijning van de naar schatting honderd lichamen waarvan de hoofden de afgelo pen week in het nabijgelegen Santa Ana zijn gevonden. De Salvadoriaanse minister van defensie, kolonel José Guiller- mo Garcia, heeft tot ieders verrassing de macabere reeks ont hoofdingen woensdag scherp veroordeeld. Kolonel Garcia staat bekend als een van de peetvaders van de rechtse terreur groepen. die voor een groot gedeelte zijn samengesteld uit leden van de para-militaire veiligheidstroepen. In Radom had de plaatselijke vak bondsafdeling voor vandaag een algemene staking uitgeschreven, nadat een waarschuwingssta king van één uur op dinsdag de regering niet aan de onderhande lingstafel had gekregen. De vak bond eist genoegdoening voor arbeiders die als gevolg van de voedselrellen van vijf jaar gele den arbeidsongeschikt raakten of ontslagen werden. In Warschau voerden vakbonds- en regeringsfunctioarissen een oriënterend gesprek over het verlenen van toegang aan de vak bond Solidariteit tot de massa media Beide partijen konden het echter nog niet eens worden Met het naderbijkomen van het na tionale congres van Solidariteit, dat op 5 september begint, pro beert de leiding van het vrije Poolse vakverbond de eenheid van handelen in de eigen gelede ren te herstellen. In Olsztvn dreigt een 'wilde' staking van de krantend'rukkers het gezag van Solidariteit te ondermijnen In Silo/u- houden leden van Solida riteit een enquête of ze hun di recteur willen houden. Eén van de leden van de staf van Solidariteit. Bogdan Lis. is naar Olsztvn gereisd om de drukkers ter plaatse af te brengen van hun besluit, op eigen gezag te staken. De drukkers eisen dat de rege ring haar verklaring intrekt, dat ze op 19 en 20 augustus, toen er op bevel van Solidariteit in heel Polen geen kranten weiden ge drukt. werkwillige drukkers ver hinderd zouden hebben, hun werk te doen Het centraal comité van de Poolse verenigde arbeiderspartij komt 2 september in voltallige zitting bijeen, aldus het Poolse persbu reau PAP Op do agenda van par lement van de in Polen aan de macht zijnde partij staat maar één punt het arbeiderszelfbc stuur en de taken van de partij dienaangaande Ondanks "ijzig klimaat" De Westduitse regerings top en leidende politici van de coalitiepartijen SPD en FDP hebben de laatste tijd om het hardst geroepen dat er geen sprake kan zijn van een mogelijke rege ringscrisis. Er bestaan natuurlijk menings verschillen zo wordt gezegd, maar dat is niet meer dan nor maal. en in elk geval mag daaruit niet worden afgeleid dat het tot een breuk tussen sociaal-democraten en libera len komt. Die sussende geluiden hebben betrekking op de moeilijkhe den bij het tot stand brengen van de begroting voor 1982 Wordt hier tegen beter weten in gesust, of kraakt en knarst het toch in de coalitiemachi ne? Die vraag wordt volgende week beantwoord, als het ka binet zich twee dagen beraadt over wat wel de ..operatie '82" wordt genoemd: een giganti sche bezuinigingsoperatie waardoor de staatshuishou ding met bijna 15 'miljard mark moet worden ontlas- t Eind juli. vlak voor de politieke zomerpauze, maakte bonds kanselier Helmut Schmidt op een persconferentie bekend dat zijn regering had besloten de begroting voor '82 met slechts 4.2 procent tot hooguit 440.8 miljard mark te laten stijgen. Vanwege onder meer de hoge staatsschuld zag Bonn zich genoodzaakt het stijgingspercentage van de openbare uitgaven drastisch te beperken. In september, zo kondigde Schmidt destijds aan. zouden de details van de bezuinigingsoperatie bekend worden gemaakt en wets voorstellen worden inge diend. ..De lasten worden over alle schouders ver deeld", aldus Schmidt toe- Na het bekend worden van de regeringsplannen meldden zich uiteraard onmiddellijk de critici. De oppositie had het overeen ..bankroetverkla ring" van de politiek van de bondskanselier De ambtena renbond kondigde aan. een klacht in te dienen bij het 'Bundesverfassungsgencht' (grondwettelijke gerechts hof). omdat de staatdienaren een ..extra offer" moesten brengen; de werkgevers von den dat de maatregelen om de investeringen te bevorderen ver onder de maat bleven; de vakbonden eisten toezeggin gen om de alsmaar stijgende werkloosheid^ (nu ruim 1.3 miljoen) te bestrijden. Die kritiek kwam niet onver wacht Schmidt: „Het is on mogelijk het iedereen naar de zin te maken". Wat echter wel onverwacht opdook, waren harde, kritische geluiden uit de hoek van de liberale rege ringspartner. met name van viee-kanselier en FDP- voorzitter Hans-Dietrich Genscher. Daarover ontstond ergernis en verbittering bij de grootste regeringspartij, en dat is de voornaamste reden van de steeds weer opduiken de speculaties over het einde van sociaal-liberale rege ringsbondgenootschap in Bonn. Hoewel SDP en FDP elkaar min of meer hadden beloofd gedurende de zomerpauze niet openlijk met elkaar te zullen gaan bekvechten, ver kondigden FDP-chef Gen scher en de liberale minister van economische zaken Lambsdorff in de ogen van de sociaal-democraten ineens provocerende geluiden. Gen scher schreef een brief aan de „beste vrienden" van de FDP- fractie. waarin onder meer stond dat de Bondsrepubliek zich in een situatie bevindt waarin de „markteconomie op de proef wordt gesteld de vrije democratische staats vorm zich eveneens op de proefbank bevindt op bui tenlands politiek terrein de behartiging van de nationale belangen wezenlijk afhangt van de economische potentie van de Bondsrepubliek. Dat wafen forse geluiden De FDP-voorzitter eiste in de zelfde brief een vermindering van de werkloosheidsuitke ringen en een beperking van de doorbetaling van het loon bij ziekte De mogelijkheid van een tijdelijke extra belas ting om werkgelegenheids programma's te financieren, werd door Genscher als „dood. totaal dood" afgedaan- De SPD voelde zich door deze uitlatingen in het harnas ge jaagd. De SPD-secretaris- generaal voor economische zaken. Peter Glotz „Wie de werkgelegenheidsbevorde- rende component van de be groting 1982 klein of dood praat, moet zich het verwijt la ten weggevallen dat hij aan de beperking van de werkloos heid niet wil meedoen". En Helmut Rohde, voorzitter van het werknemersinstituut in de SPD sociaal democratische werknemers, kunnen alleen achter een po litiek staan waarin de verant woordelijkheid voor de werk gelegenheid van de staat door actief handelen zichtbaar wordt". Het SPD-bestuurslid Bruno Fried rich is van mening dat Genschcrs optreden en trou wens ook dat van minister Lambsdorff heel goed tot een ander klimaat in de coalitie kunnen leiden Dat klimaat is nu inderdaad ijzig als zelden tevoren Weliswaar hebben de SPD-ministers Matthofcr (financien) en Ehrenberg (so ciale zaken) samen met FDP- minister van economische za ken Lambsdorff woensdag een compromis uitgedokterd over een programma van 1.5 miljard om de arbeidsmarkt te stimuleren, maar de finan ciering van 900 miljoen daar van staat nog open. met alle problemen van dien. Veel sociaal-democraten vin den die 1.5 miljard trouwens veel te weinig Volgend jaar dreigt in de Bondsrepubliek namelijk de hoogste werk loosheid sinds tientallen ja ren 1.5 miljoen mensen is de prognose Al met al is het toch niet waar schijnlijk dat de huidige Westduitse regeringscoalitie uit elkaar spat. Voor de SPD bestaat geen ander alternatief dan met de FDPaan de macht te blijven Er bestaan wel SPD-functionarissen die lie ver in de oppositie zouden gaan. maar de SPD-leiding wil daar zelfs niet aan denken. D<' FDP denkt er vermoede lijk ook met aan zomaar tus sen verkiezingen in van part ner te wisselen. De CDU- CSU-oppositie heeft nu ook niet zoveel te bieden dat een dergelijke wisseling aantrek kelijk zou maken Wat de FDP en haar voorzitter Genscher beogen, is ten eer ste een harde uitgangspositie voor het kabinetsberaad mid den volgende week en ten tweede alle deuren open laten - dus ook voor het onwaar schijnlijke geval dat de coali tie om welke reden dan ook toch nog voor 19M Uit elkaar zou vallen. HANS AMESZ Al vkoord Egypte-Israël over Sinaï ALEXANDRIA (AP) - Egypte en i raèl hebben git teren e n aantel ontmoetingen afgebroken, waar op de details van de teruggave van de door Israël bezette Sinai- woestyn moeten worden gere geld Dit is verklaard door de Israëlische minister van defensie Sharon en de Egyptische ondermini-vr van buitenlandse zaken Ghah Het besluit kwam niet geheel on verwacht. aangezien beide lan den al enige tijd op ministerieel niveau onderhandelen over de teruggave van de Sinai, die in 1967 door Israël op Egypte werd ven rui rd In het akkoord van Camp David, dat door bemiddeling van de toenmalige Amerikaanse presi dent Jimmy Carter werd geslo ten tussen de regeringsleiders Sadat en Begin, is een plan ont worpen over een gefaseerde te rugtrekking van de Israëlische troepen In 1982 moet deze ope ratie voltooid zijn Sinds het vre desakkoord van Camp Davis heelt Israel al 80 procent van het gebied aan Egypte overgedra-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 9