Geen gezamenlijke olieprijs
Veel Russische joden
gaan niet naar Israël
Brood- en meelpiijzen
in Polen fors omhoog
Economie in
Oeganda een
absolute chaos
OPEC-conferentie zonder akkoord uiteen
"Terrorisme zal naar
kernwapens grijpen"
Zwarte handel bloeit
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1981
(Van onze correspondent)
WENEN - Het aantal joodse emi
granten dat toestemming krijgt
de Sowjet-Unie te verlaten, loopt
sterk terug. Een van de mogelij
ke redenen daarvoor is volgens
de directeur van het Joods
Agentschap in Wenen. Baruch
Mikowitsj. het feit dat ongeveer
tweederde van de joodse emi
granten met een visum voor Is
raël niet naar Israël reizen, maar
in plaats daarvan naar Westerse
landen, voornamelijk de Ver
enigde Staten.
Mikowitsj ontkende dat het agent
schap van plan is het opvangcen
trum in Wenen, waar Russische
joodse emigranten vanuit de
Sowjet-Unie aankomen voordat
zij naar hun uiteindelijke be
stemming vertrekken, naar Ne
derland over te plaatsen.
Volgens Mikowitsj bedroeg het
aantal Russische joodse emi
granten met een visum voor Is
raël in 1979 51.000. van wie twee
derde naar de Verenigde Staten
doorreisde. In 1980 kwamen er
21.000 in Wenen aan. van wie
eveneens twee derde naar Ame
rika ging. In de eerste zes maan
den van dit jaar arriveerden 7000
Russische joden in de Oosten
rijkse hoofdstad. Over hun toe-
Mogelijke oorzaak van dalend aantal emigranten
Hij verklaarde dat zijn organisatie
is opgehouden de reizen te finan
cieren van degenen die vanuit
Wenen niet naar Israël willen,
met uitzondering van degenen
die verwanten in de eerste graad
hebben in het land waarheen zij
wel willen. Hij ontweek elk com
mentaar op de vraag, of de kos
ten voor verdere emigratie van
de overigen die niet naar Israël
willen, nu op het budget van de
Oostenrijkse staat drukken. Hij
ontkende dat er enige spanning
zou zijn tussen het Joods Agent
schap en de Oostenrijkse rege
ring over dit onderwerp. ..Wij ge
nieten hier in Oostenrijk een
enorme gastvrijheid aldus Mi
kowitsj
Al enige tijd doet in de Oostenrijk
se hoofdstad het gerucht de ron
de. dat de Israëlische regering zo
geïrriteerd is over het grote aan
tal Sowjetrussische joodse emi
granten dat een visum voor Is
raël gebruikt om in plaats van
naar Israël naar Amerika te emi
greren. dat zij geprobeerd heeft
r te vinden de vluchte
lingen rechtstreeks naar Israel te
laten vliegen zonder tussenlan
ding in een ander land Neder
land werd in dit verband ge
noemd als een mogelijke ..papie
ren bestemming" voor de vluch
telingen. van wie de meesten met
chartervliegtuigen reizen. De op
zet was in Amsterdam een tus
senlanding te maken, waarna
naar Tel Aviv zal worden doorge
vlogen zonder dat de passagiers
het toestel hebben verlaten. Als
de emigranten dan later vanuit
Israel naar andere landen zouden
emigreren, zouden de Russen
Elk vliegtuig en elke trein met
joodse emigranten uit de Sowjet-
Unie wordt ontvangen en bege
leid door leden van de Oosten
rijkse speciale anti-terroristen-
eenheid Het maken van films en
het fotograferen van de aan
komst is normaal verboden
Sinds 1974 duurt het verblijf van
de Russische joden in Oostenrijk
niet langer dan 48 uur voordat zij
op het volgende vliegtuig stap
pen naar het uiteindelijke land
van bestemming.
De Israëlische weigering de ver
dere reiskosten te financieren
van degenen die geen familie in
de eerste graad hebben in het
land van hun keuze, betekent dat
de Russische joden in Wenen
moeten blijven en als vluchtelin
gen die wachten op emigratie de
gebruikelijke procedure moeten
doorlopen - een proces dat van
wege de toenemende stroom
Poolse vluchtelingen minstens
zes maanden duurt. Het alterna
tief is dat de Oostenrijkers moe
ten opdraaien voor de vliegprijs
om de vluchtelingen volgens
plan binnen 48 te laten doorrei-
(Van onze correspondent)
3ENEVE - Een ramp voor OPEC, zo reageerde de Libi
sche olieminister Mohammed Zagaar vrijdagavond op
de mislukking van de olie-exporterende landen om sa
men een eenheidsprijs vast te stellen. Voor de afnemers
betekent dit dat zeker tot de volgende OPEC-conferen
tie in december de prijzen onveranderd blijven, koers
wijzigingen van de dollar daargelaten.
Oe mislukking na een week van
formele en informele besprekin
gen werd duidelijk toen vrijdag
middag rond vijf uur de Venezo
laanse minister Humberto Calde-
ron Berti plotseling het confe
rentieoord verliet. Het was Vene
zuela dat. samen met nog vier an
dere ÓPEC-leden. niet verder
wilde gaan dan een prijsverla
ging tot 36 dollar per vat. Een uur
later maakte OPEC-voorzitter.
de Indonesiër dr. Subroto, de
mislukking van het overleg we
reldkundig.
V erlaging
De OPEC-leden vallen daarmee te
rug op een besluit dat reeds in
december vorig jaar op het ei
land Bali is genomen: de prijzen
blijven, al naar gelang de kwali
teit. schommelen tussen de 32
dollar per vat. (Saoedi-Arabië) en
41 dollar per vat (Libië en Alge
rije).
De Scioedische olieminister sjeik
Yamani verklaarde na afloop het
spijtig te vinden dat geen ak
koord werd bereikt. Hij gaf de
verzekering dat Saoedi-Arabië
de huidige prijs van 32 dollar per
vat zal handhaven tot eind 1982.
Als tegemoetkoming naar OPEC
zegde hij toe de Saoedische pro-
duktie in september te zullen
verlagen met ruim tien procent
tot 9,3 miljoen vaten per dag.
Door overproduktie sinds eind vo
rig jaar heeft Saoedi-Arabie
kunstmatig een overschot op de
wereldmarkt in de hand ge
werkt. waardoor de prijzen van
ruwe olie op de vrije markt zijn
gekelderd tot beneden het
OPEC-gemiddelde van 36 dollar
per vat.
Schuld
Libië gaf de schuld van de misluk
king aan Saoedi-Arabië. Minister
Zagaar zei dat de Saoedi's on
wrikbaar waren en niet verder
wilden gaan dan een prijsverho
ging van 2 dollar om een een
heidsprijs te bereiken. Boven
dien, zo zei een verbitterde Za
gaar. wilden zij niet akkoord
gaan met een produktievermin-
dering. ..In plaats van een door
de OPEC ingesteld prijsbeleid
worden nu de prijzen overgela
ten aan de vrije markt", aldus Za
gaar, die eraan toevoegde dat het
Westen wel in zijn nopjes zal zijn
met deze mislukking. ,.De kracht
van de organisatie is deze week
danig uitgehold", zei hij.
OPEC-voorzitter Subroto beweer
de dat de situatie sinds Bali on
veranderd blijft. In december zal
in Abu Dhabi verder worden on-
derhandeld. Wel gaf hij toe dat
de politieke motieven achter de
meningsverschillen tussen de
OPEC-leden die van strategische
aard hebben overvleugeld.
Sjeik Yamani verklaarde ten slotte
dat handhaving van de Saoedi
sche prijs op 32 dollar in het be
lang is van de wereldeconomie
en dus van de hele mensheid
Bovendien houdt Saoedi-Arabi
vast aan dit standpunt om met
een gematigd prijsbeleid de
OPEC-organisatie voor de onder
gang te behoeden, aldus Yamani.
VS weigeren
Libische nota
BRUSSEL (DPA) - De Belgische
ambassadeur in Libië heeft vrij
dag de Libische protestnota te
gen het incident boven de Golf
van Sirte, waarbij twee Ameri
kaanse straaljagers twee Libi
sche militaire vliegtuigen van
Russische makelij neerschoten,
aan de regering in Tripoli moe
ten teruggeven.
Naar het Belgische ministerie van
buitenlandse zaken in Brussel
meedeelde, weigerden de Ver
enigde Staten het Libische pro
test aan te nemen en verzochten
de ambassadeur van België het
aan Tripoli terug te geven. België
behartigt in Tripoli de belangen
van Amerika.
WARSCHAU (DPA/AFP) - Met in
gang van 1 september gaat in Po
len de prijs van brood en meel-
produkten met ongeveer 130 pro
cent omhoog. Dit heeft de Poolse
radio vrijdag gemeld.
Een gewoon brood kost in Polen
nu bijna 7 zloty. In september
toeslag van 15U zloty per maand.
Mensen die moeten rondkomen
van een uitkering van minder
dan 3.500 zloty (ongeveer 290 gul
den) krijgen een toeslag van 200
zloty. Het gemiddelde salaris ligt
in Polen op 6.700 zloty (ongeveer
570 gulden).
Twee miljard schade in tien jaar
TEL AVIV (DPA) - Terroristen in
de hele wereld zouden volgens
internationaal bekende strategie-
deskundigen over tien jaar over
kernwapens kunnen beschik
ken. Deze opvatting werd ver
tolkt op een congres van strate
gen, dat in Haifa (Israël) gehou
den is.
Het Internationaal Instituut voor
Strategische Studies in George
town (Washington) heeft uitgere
kend dat er van 1970 tot 1980 pre
cies 10.748 gevallen van "zuive
re" terreur zijn geweest, waarbij
9.718 mensen gedood en 10.777
gewond werden. Er werd voor
een bedrag van ongeveer twee
wordt de prijs 20 zloty. De prijs Volgens de autoriteiten heeft Soli-
van een kilo meel gaat omhoog dariteit met de prijsverhoging in
gestemd. Het vakverbond zelf
spreekt dit tegen en zegt dat het
geen uniforme financiële com
pensatie wilde, maar toeslagen,
afhankelijk van de hoogte van
het loon.
Ook het vlees blijft schaars in Po
len. Volgens de minister van bin
nenlandse handel, Zygmunt La-
komiec. zouden de autoriteiten
de bevolking zelfs niet het rant
soen van 3 kilo per persoon per
maand kunnen garanderen. Het
suikerrantsoen kan daarentegen
verhoogd worden.
De regering wil in september ook
energiebesparende maatregelen
gaan nemen. De stroom zal dan
in huishouden en bedrijven van
tfjd tot tijd uitgeschakeld wor
den.
miljard gulden schade aange
richt.
Volgens de op het gebied van ter
rorisme gespecialiseerde des
kundige prof. Yona Alexander
zouden terroristen zich uitrusten
met chemische, biologische en
zelfs atoomwapens. Hun doel
zou zijn meer aandacht té wek
ken als moord en ontvoering
nauwelijks nog indruk zouden
maken.
Prof. Alexander kwam "tot de slot
som dat alles zou afhangen van
de regeringen en staten, die
slechts met vastbesloten interna
tionale samenwerking "de nor
male wereld voor chaos zouden
kunnen redden".
Staking
Drukkers in Olsztyn hebben vrij
dag de nationale staking bij
kranten van woensdag en don
derdag nog een dag voortgezet.
Zij weigerden het plaatselijke
dagblad "Gazeta Olsztynksa" te
drukken, omdat de bedrijfslei
ding geen loon wil doorbetalen
voor de twee gestaakte dagen en
wegens de kritiek van de Poolse
televisie op de actie.
De Poolse televisie heeft gisteren
andermaal een felle aanval ge
daan op het onafhankelijke vak
verbond Solidariteit. Het gaat
hier niet om "een of andere vak
bond, maar om een politieke op
positiekracht die zich op de weg
heeft begeven van een gewone
oppositiepartij" aldus de televi
sie.
"Welke regering in de wereld, wel
ke partij aan de macht zou haar
media en haar antennes ter be
schikking stellen van een vijan
dige politiek partij, die boven
dien steeds krachtiger roept dat
het systeem veranderd moet
worden en de regering ten val
moet worden gebracht" zo voeg
de de commentator eraan toe.
Schmidt verwacht
bezoek Honecker
BONN (DPA) - De bondskanselier
van West-Duitsland. Helmut
Schmidt, acht een ontmoeting
van hem met de Oostduitse
staats- en partijleider Erich Ho
necker kort na het bezoek aan de
BRD van president Leonid
Brezjnjev "voorstelbaar".
In een vraaggesprek met de West-
duitse televisie verklaarde de
bondskanselier vrijdag dat zijn
regering doende is een datum
vast te stellen voor de komst van
Brezjnjev in november. Een ont
moeting met Honecker. dat "in
betrekkelijk korte tijd" daarop
aansluit, is volgens Schmidt mo
gelijk.
NEW YORK - Het valt wel.
maar niet mee... En dat geldt
dan voor dit piepjonge Azia
tische olifantje, dat in de eer
ste uren na zijn geboorte in de
New Yorkse Bronx Zoo ver
woede pogingen deed om te
leren lopen. Na een tijdje oe
fenen lukte dat uiteindelijk
toch. Het beest kreeg de naam
Astor en is het zoontje van
moeder Patty, die met nog
drie soortgenoten haar stekje
in de Amerikaanse dieren
tuin deelt. Een AP-fotograaf
legde de eerste levensfase van
Astor in een vierluik vast.
"Meer zwarten
nodig in leger
Zuid-Afrika
POTCHEFSTROOM (UPI) - Zuid
Afrika moet zwarten, Indiërs en
kleurlingen voor het leger gaan
oproepen omdat alleen blanken
de last van het toegenomen ste
delijke terrorisme en de grens
oorlog in Namibië niet alleen
kunnen dragen. Dit heeft de op
perbevelhebber van het Zuid-
afrikaanse leger, generaal Con-
stand Viljoen, vrijdag gezegd.
Voor een gehoor van studenten
aan de universiteit van Potchef-
stroom zei Viljoen dat het blanke
leger onder zware druk staat bij
het bevechten van zwarte guer
rillastrijders. "In een revolutio
naire oorlog zoals die wordt ge
voerd in Zuidwest-Afnka (Nami
bië) bestrijken kleine groepjes
terroristen grote gebieden, zodat
zij veel mankracht aan veilig
heidstroepen nodig hebben", zo
zei hij.
De eerste resultaten van
een half jaar stabiele -
zij het niet onbetwiste -
regering-Obote in Oe
ganda beginnen zich af
te tekenen. De econo
mie moet met forse
maatregelen op diverse
gebieden in razend
tempo onder controle
worden gebracht, want
het land verkeert in een
absolute chaos.
Het is de erfenis van acht en
een half jaar Idi Amin. ge
volgd door nog eens ander
half jaar van instabiele, el
kaar afwisselende regerin
gen. die niet veel meer deden
dan elkaar bevechten in een
persoonlijke machtsstrijd.
Met leningen van het IMF en de
Wereldbank wordt er nu ge
probeerd nieuw leven te
pompen in handel en indus
trie. die beide vrijwel volle
dig stil liggen. Maar zoals ge
bruikelijk in Derde-Wereld
landen die volledig afhanke
lijk zijn van buitenlands ka
pitaal. zijn de voorwaarden
voor het verkrijgen van deze
leningen van dien aard. dat
ze. zeker in eerste instantie,
de arme lagen van de bevol
king treffen.
De regering heeft zojuist de be
groting voor 1981- 82 aan het
parlement gepresenteerd,
waarin de belangrijkste doel
stellingen zijn: het verkrijgen
van hardewaluta, het stimule
ren en uitbreiden van de pro-
duktie door kredietverlening
en prijsverhogingen, de toe
voer van machines en het
voorzien in de noodzakelijke
ondersteunende diensten,
het terugbrengen van de ka-
pitaalvlucht. en monetaire en
fiscale controles.
De eerste, direct voelbare maat
regel die Obote in zijn hoeda
nigheid van minister van fi
nancien trof, was het laten
„drijven" van de Oegandese
shilling, die daardoor in één
klap met maar liefst 1000 pro
cent devalueerde. Kostte
voor die tijd een Amerikaan
se dollar nog 8 shilling (vol
gens de officile koers - de
zwarte mark bood 25 keer zo
veel), nu ligt de koers rond de
78 shilling, bijna 10 keer zo
veel.
Tegelijkertijd zijn de prijzen in
een paar weken tijd met
sprongen gestegen.Naast de
prijsverhogingen van staats-
goederen zijn op veel particu
liere goederen en diensten
hoge belastingen gelegd. Zo
is de prijs van het hotel waar
in ik verblijf, in één nacht
verhoogd van 350 tot 750 shil
ling, allemaal belasting. Al
deze prijsverhogingen bren
gen de mensen het water tot
aan de lippen, want van enige
inkomensstijging is voorlo
pig geen sprake.
Verminderen
Een gevolg van de prijsverho
gingen en de drijvende shil
ling is dat de mensen al het
geld uit de zak geklopt wordt,
wat nodig is om de hoeveel
heid geld die in circulatie is
drastisch te verminderen. In
de tijd van Amin werden er
regelmatig, als de schatkist
leeg was. in het wilde weg
grote hoeveelheden shillin-
gen bijgedrukt, zodat nu nie
mand meer weet hoeveel
geld er precies in omloop is.
Een van de eerste economi
sche doelstellingen van Obo
te is dan ook het geld en de
enorme zwarte handel onder
controle te krijgen.
Maar om het geld te kunnen
uitgeven moeten er wel pro-
dukten in de winkels zijn en
dat is nauwelijks het geval
De nationale industrie ligt
vrijwel geheel stil, in de
meeste gevallen door gebrek
aan onderdelen, nodig om de
machines weer in werking te
stellen, die door de economi
sche sabotage niet meer func
tioneren. En in de haven van
Mombasa. Kenia, liggen mas
sa's goederen bestemd voor
Oeganda al jaren te wachten
tot de Oegandese regering in
staat is de havenbelasting te
betalen.
Nu Obote's regering blijk geeft
een serieuze poging te doen
om de economie weer op de
been te helpen, komen echter
ook de leningen los om dat
proces in gang te zetten. Ke
nia geeft een lening voor 300
miljoen shilling om Oeganda
in staat te stellen de goederen
uit Mombasa het land in te
krygen. Voor dat doel heeft
de Oegandese regering ïm-
porthcensies uitgegeven aan
firma's die daartoe eerst met
een exacte boekhouding over
de laatste jaren op de prop
pen moeten komen. Die fir
ma's die hun neus diep in de
smokkel en de zwarte handel
hebbengestoken, zijn zo
doende uitgesloten van deze
mogelijkheid.
"Dapper"
Geregeld komen er delegaties
van het IMF en van de We
reldbank een kjjkje nemen in
Oeganda, wat al geresulteerd
heelt in een lening van 95
miljoen dollar van de Wereld
bank om de industrie te re
activeren. Op een van die be
zoeken sprak Willy Wapen
hans. de vice-president van
de Wereldbank, zijn tevre
denheid uit over „de dappere
en stoutmoedige stappen van
Obote om de economie van
het land weer op een stevige
basis te funderen".
Ondertussen wordt het leven
van de mensen in Oeganda er
voorlopig alleen maar moei
lijker op. De enorme prijsver
hogingen hebben tot gevolg
dat men bijna niets meer kan
kopen, en het is haast onbe
grijpelijk hoe de Oegandezen
erin slagen in zulke moeilijke
tijden het hoofd boven water
te houden. „We eten nog
maar één keer per dag en we
ontvangen geen bezoekers
meer", krijg ik ten antwoord
als ik ernaar vraag.
De stedelingen zijn afhankelijk
van de steun van hun familie
leden op het platteland, die
op kleine stukjes grond wat
mais, bananen of zoete aard
appelen verbouwen. Een van
de belangrijkste onderdelen
van het mimmum-dieet is
pinda's, een goede maagvul-
ler. Kleren maakt iedereen
zelf. en schoenen moeten ge-
Woon maar een paar jaar ex
tra mee. ook al zijn ze versle
ten. Het enige dat de mensen
op de been houdt, is de over
tuiging dat het land zo aan de
grond zit. dat het alleen maar
beter kan worden.
Binnenlandse onrust
Al is de buitenwereld over het
algemeen tevreden met de re
gering-Obote, binnenslands
is de situatie nog geenszins
stabiel. Met name in de
hoofdstad en in de West-Nile-
provincie (waar Idi Amin
vandaan komt en zijn meeste
aanhangers heeft) wordt vaak
heftig gevochten tussen het
leger en diverse „guerrilla -
groeperingen. Als aanleiding
voor de strijd noemt de oppo
sitie de beschuldiging aan
het adres van Obote, dat hu
de verkiezingsuitslag van vo
rig jaar december vervalst
heeft.Alle partijen zun het er
over eens dat Amin een
schurk was. dat staat buiten
kijf. Om welke ideologische
verschillen de strijd nu ge
voerd wordt, bluft onduide
lijk De oppositie komt in het
parlement niet veel verder
dan de regelmatig terugke
rende haarkloverijen over
wie er - meer dan tien jaar ge
leden - beter was in de rege
ring.
Onderwijl gaat buiten het par
lement een absolute sabotage
van de economie en het ver
moorden van honderden
mensen gewoon door. Aan
vallen op leger- en politie-
kampen zun niet van de
lucht. In de steden zun de
winkels vrijwel leeg: de helft
is dichtgespijkerd met plan
ken. de rest heeft grote u*e-
ren tralies voor de ramen, die
allemaal kapot geschoten
zijn. In Kampala wordt nog
steeds elke avond heftig ge
schoten en het is dan ook
raadzaam maar binnen te
blijven.
Tussen 4 en 6 uur 's middags
vindt een grote uittocht uit
de stad plaats (iedereen gaat
te voet), en tegen zonsonder
gang zun de straten leeg.
Geen enkele winkelier kan
het zich veroorloven 's nachts
produkten in zun etalage te
laten liggen, of nieuw glas te
plaatsen en een mooi uit
hangbord op te hangen; voor
hetzelfde geld is de volgende
dag alles weer kapot gescho
ten en leeg gestolen
ELMA DOELEMAN
