Kerkdiensten
@BBBDSBZ3
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1981
Hoe zou het toch komen, dat bij een aller
wegen teruglopend kerkbezoek een 'gena
de-oord' ter ere van Onze Lieve Vrouwe,
zoals 'Banneux' in de Belgische Arden
nen, record op record kan boeken?
Al wordt dat soms overtrokken, een feit is
dat de kerk in dit deel van de wereld een
duidelijke terugval doormaakt. Maar het
is wel de vraag, of de religieuze gezind
heid van de westerse mens in dezelfde
mate is afgenomen.
Neem nou Banneux. Daar trekken per jaar
alleen al uit Nederland zo'n 25.000 pel
grims naartoe, met alle vervoermiddelen
die er zijn en....te voet. Ze komen uit alle
bisdommen, van Groningen tot Roer
mond.
Elk jaar zijn er onder leiding van een bis
schop - en ze doen allemaal mee - vier
Nederlandse dagen voor zieken, gehandi
capten en hulpbehoevende bejaarden,
twee in het voorjaar en twee in het na
jaar.
De eerstvolgende pelgrimstocht - met deel
nemers wat het bisdom Rotterdam be
treft uit Leiden, Noordwijk. Alphen aan
den Rijn, Gouda, Den Haag, Delft, Rotter
dam en omliggende plaatsen - is van 4 tot
en met 8 september. Dit bisdom mag dan
in totaal 70 mensen leveren. Bovendien
zullen op 5 en 6 september 130 niet-zieken
Moe
De heer H. C. B. Starmans in Nootdorp, die
secretaris is van het Banneux-secreta-
riaat in het bisdom Rotterdam en ook een
plaats heeft in het overkoepelende lande
lijke comité, kan de jeugdige belangstel
ling voor het genade-oord, niet ver van
Luik, wel verklaren. "Het spreekt de jon
ge mensen vooral aan, dat er zoveel zie
ken zijn die hier bemoediging en geeste
lijke versterking vinden".
De toeloop naar Banneux - "wij kunnen
het haast niet aan" - verwondert hem,
bewust gelovig rooms-katholiek, even
min. "Er is in de kerk veel veranderd en
er wordt erg veel gediscussieerd. Vaak
buiten de mensen om en over de hoofden
heen. Velen zijn daar geestelijk moe van
geworden. Er zijn ook vertrouwde vor
men van religieuze beleving weggegooid.
Mensen zoeken weer naar mogelijkheden
voor meditatie, bezinning, gebed en ge
meenschap. Het gebeuren in Banneux
doet hen zichtbaar goed. Velen komen er
blij vandaan. Ook wel protestanten".
is 'Banneux' een ontwijfelbare werkelijk
heid.
Starmans, afkomstig uit Brabant, nu ge
meente-ambtenaar met vervroegd pen
sioen (VUT), steekt elk jaar weer veel tijd
in het Maria-oord. Met goedvinden van
zijn anders geaarde vrouw, die altijd
thuis blijft "omdat de bus mij te vol is".
Hij gelooft vast aan de verschijningen van
Onze Lieve Vrouw op die plek en aan de
geestelijke kracht die de pelgrim juist
daar uit haar boodschap toevalt. Het ver
haal van Banneux is voor hem niet alleen
historie maar ook voedsel op de leve
In 1933, toen Hitier aan
de macht kwam en het
1900 jaar geleden was
dat Jezus Christus op
de Calvarieberg (Gol
gotha) de kruisdood
stierf, is de Heilige
Maagd acht keer ver
schenen aan het twaalf
jarige meisje Mariette
Beco, het oudste kind
van een heel arm gezin,
dat toen zeven kinde
ren later elf telde.
Op zondag 15 januari zweefde
Maria haar voor het eerst
voor ogen en de laatste ver
schijning was op donderdag
2 maart. De Moeder Gods
diende zich aan als 'de maagd
der armen' die het lijden
kwam verlichten. Steeds leg
de zij, vóór zij weer ten hemel
steeg. Mariette Beco zege
nend de handen op.
Het heeft tot 22 augustus 1949
geduurd voordat de toenma
lige bisschop van Luik, mgr.
L. J. Kerkhofs. namens de
Rooms-Katholieke Kerk de
acht verschijningen van Onze
Lieve Vrouw bij dat kleine,
zelfgebouwde huisje aan de
bosrand van Banneux 'zon
der enig voorbehoud' erken
de.
Het vroeger onbekende dorpje
is nadien uitgegroeid tot een
genade-oord waar ieder jaar
honderdduizenden pelgrims,
uit alle landen van Europa,
heen trekken. Om met de
heer Starmans te spreken:
"Bij uitstek een plaats van
ontmoeting en gebed, spe
ciaal voor zieken en lijden
den; zij zoeken er verlichting
en troost bij de maagd der ar-
Op de plaats waar Maria zich
aan Mariette vertoonde, in
het voortuintje van de scha
mele arbeiderswoning, werd
onmiddellijk een kapel ge
bouwd. De 'Kapel van de
Verschijningen'. Aan een
groot plein, de 'Esplanade
waar in de zomermaanden de
stoeten pelgrims worden ont
vangen, staan nog twee ka
pellen. Een eenvoudig hospi
taal biedt jaarlijks onderdak
aan 5000 zieken en 2000 bege
leiders (priesters, artsen, ver
pleegkundigen en verzor
gend personeel).
Iedere dag, winter en zomer
door, wordt in Banneux 's
avonds om 7 uur de rozen
krans (gebedssnoer) gebe
den. Dit om aan Maria's ver
zoek tot aanhoudend bidden
op gepaste wijze te voldoen.
Daarvoor is zelfs een 'interna
tionale gebedsunie' opge
richt. De leden daarvan bid
den elke dag in eigen omge
ving de avondrozenkrans van
Banneux mee. Het meertali
ge tijdschrijft van het bede
vaartsoord gaat naar meer
dan 150.000 abonnees.
Verlichting
Waarin onderscheidt Banneux
zich nu van andere pelgrim
soorden?
Starmans: "U kent, neem ik
aan. Lourdes. Welnu, Maria's
verschijningsvorm in Ban
neux is vrijwel dezelfde. Al
leen heeft zij in Banneux ge
zegd, dat zij de maagd der ar
men is. Dat gebeurde ner
gens anders. Zij komt het lij
den dragelijk maken. En dat
voor alle natiën"
Wat is de kracht van Ban
neux?
"De opbeuring. Maria neemt
het lijden niet weg. maar ver
licht het. Zij roept de pel
grims op het te aanvaarden
als behorend bij het christen
zijn. Zieken worden er niet
genezen, al zijn ook wel won
deren gebeurd, maar daar is
niet over geschreven. Ook is
Banneux een tegemoetko
ming aan de moderne mens
die vervreemd is van het reli
gieuze. Die niet meer bidt en
geestelijk arm is"
Heeft de term 'maagd der ar
men' ook nog maatschappe
lijke en politieke betekenis?
"Het is beide, geestelijk en
maatschappelijk. Zie maar:
Maria verschijnt aan een arm
kind waarvan de vader werk
loos was. en aan het Waalse
volk, dat in die tijd het spoor
van kerk en geloof bijster
was. Haar verschijning is zo
een vereenzelviging met bei
de vormen van armoede.
Banneux is zich daarvan be
wust. Evangelisch gezien zul
len de armen ons het meest
nabij moeten zijn. Juist mis
sionarissen en pelgrims uit
de derde wereld hebben
daarom bij ons altijd een spe
ciale plaats"
Banneux, Maria's genade-oord. i
Verering
..."We kunnen het haast niet
U bent zelf gezond en niet ver
vreemd van kerk en geloof.
Wat is uw eigen diepste ge
voelen bij deze devotie?
"Het bevorderen van de. vere
ring van de Moeder Gods en
van het gebedsleven waartoe
zij bij haar gezegende ver
schijningen heeft opgeroe
pen. Ik word er sterk aan her
innerd, dat gelovigen meer
als biddende mensen door de
wereld moeten gaan. We dis
cussiëren tegenwoordig te
veel in de kerk. Dan komt het
geestelijke tekort. Bezinning
en boete zijn de hoofdzaak in
Banneux'.'
"Ik kan me best wel leukere
reisjes voorstellen. Maar het
is vooral de gemeenschaps
beleving die 't doet. Elk jaar
vraag ik me weer af: zouden
er toch weer mensen komen?
Wie reageert daar in deze tijd
nou nog op? We leven, naar
het schijnt, zo oppervlakkig
en gejaagd. En steeds sta ik
weer versteld"
Is Banneux méér dan een
mooie traditie?
"Wat is traditie? Moet dat per
se negatief worden uitge
legd? De rozenkrans mag dan
uit de zestiende eeuw komen,
maar is kennelijk voor velen
nog een bruikbaar middel tot
meditatief gebed. Iets waar
aan weer behoefte bestaat bij
alle veranderingen die men
sen moeten meemaken. Wij
proberen er natuurlijk een
nieuwe zin aan te geven, door
het levende woord van de
Heer erbij te betrekken. Geen
conservatisme asjeblieft. Af
schuwelijk! Je moet ook hier
in zo actueel mogelijk zijn.
Als ik werkelijk geloof, dat
de moeder van God in Ban-
schenen, dan kan ik mij niet
onttrekken aan de vraag, wat
ze mij nii, in mijn situatie van
vandaag, heeft te vertellen"
En dat is?
"Wel, punt 1 dat we meer bid
den, punt 2 dat we het lijden
aanvaarden en punt 3 dat we
ons bewust worden van de te
genwoordigheid van Chris
tus daarin. Hij is haar zoon.
Zoon van God. Ons leven
gaat Hém aan en is op Hém
betrokken".
Protestanten hebben moeite
met de plaats die rooms-ka-
tholieken in het heilsgebeu
ren aan Maria toekennen. De
herleving van de Maria-ver-
ering, zoals Johannes Paulus
2 die op gang heeft gebracht,
stuit hen tegen de borst.
"Maar wat wil je? Het is de in
gang van God bij de mensen
om zijn eigen zoon uit deze
vrouw geboren te laten wor
den. Is dat dan geen reden tot
verering? Wij aanbidden haar
niet. Aanbidden doe je alleen
God. We dragen haar wel alle
eer toe die haar vanwege
Gods raadsbesluit toekomt.
Alles wat Maria is, is zonder
Christus eenvoudig niet
denkbaar".
"Ik vind het positieve van die
verering dat mensen hun
godsdienst weer gaan bele
ven. Banneux is in wezen
niets anders dan een terug
roepen van Maria tot het
evangelie"
Milder
Starmans ziet zichzelf meer als
Cluthentiek-katholiek dan als
eng-rooms. Dat laatste zou
wellicht een hinderpaal voor
hem zijn geweest om in zijn
woonplaats aan een oecume
nische kring mee te doen. Hij
heeft als zodanig zelfs enkele
protestantse kerkdiensten bij
gewoond. Graag kijkt hij
naar de dagsluitingen van de
NCRV mist ze node bij de
KRO en voor de EO koester
hij een onverholen sympathie
Hij bespeurt 'een zekere ver:
dering' in de protestantse
sie op Maria. "Het is meer be
spreekbaar geworden, dach
ik. De opstelling aan protes
tantse kant is milder, getuig
van toenemend begrip".
"Dat is eigenlijk net zoals
de bijbel bij óns. Die moch
ten de leken vroeger
eens lezen. De betekenis van
de bijbel begint nu pas bij
óns door te dringen".
Straks, begin volgende maand,
gaat bisschop Simonis van
Rotterdam in Banneux de
Nederlandse pelgrims voor
bij de plechtigheden. Dokter
A. Bakkeren uit Nootdorp zal
er zijn voor de medische be
geleiding van de zieken, ge
handicapten en bejaarden.
Het thema van die dagen is, i
zoals van het deze zomer i
houden eucharistische con
gres in Lourdes: "De Heilige
Eucharistie verbindt ons aan
Christus en met elkaar".
Maar behalve met het Kind, de
vrucht van haar schoot,
wordt Banneux ook weer een
ontmoeting met Onze Lieve
Vrouw. Het is haér genade
oord, "waar zij de mensen op
wacht die haar als hun moe
der willen begroeten", zo
schrijft pater B. G. Henning
(73), vroeger deken van Rot
terdam, het in het program
ma van de pelgrimstochten
1981. "Geloof in mij, ik zal in
u geloven", heeft Maria, vol
gens de overlevering, op
woensdag 15 februari 1933 tot
Mariette gesproken.
Dat wordt dus weer een harte
lijk weerzienin Banneux.
De pelgrims zullen er neerknie
len voor het Kind en zijn Moe
der en er hun gaven aanbie
den. Want niemand gaat ter
bedevaart alleen maar om
wat te krijgen.
De Wijzen uit het Oosten kwa
men indertijd met goud, wie
rook en mirre.
De Nederlanders anno 1981
doen het met gebeden, liefde
en offers.
S. J. DE GROOT
LEIDEN Herv. Gem. Hoog), kerk 10 ds.
Eekhof, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. Schrij
ver, Woerden;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. v.
Leeuwen, 11.15 ds. v. Leeuwen en pater
Sweerts;
Bethlehemk.(Driftstr) 10 ds. Broekema;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr) 9 dr.
Jongeneel en ds. Rietveld, av.. 5 ds.
Koolstra:
Vredesk.(Burggravenl.) 10 dr. Lamping;
Diakonessenhuis 10.30 ds. v. 't Hof;
Endegeest 9.30 ds. Friederich;
Petrakerk (Surinamestr.) 10.30 hr. Brui
ning, dovendienst.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 dr. Rietveld, Den Haag;
Petrak. (Surinamestr 10 ds. Horten-
Maranathak.(L. Morsw.) 10 ds. Koolstra;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Hem-
Petrakerk (Surinamestr.) 10.30 hr. Brui
ning. dovendienst.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.):
8.30 en 5 hr. v. Houten.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
ds. Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr):
10.15 ds. Happee.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): 10 ds. Kuipers.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3)
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr v. Diggelen.
Evangehecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Rie-
kerk.
Leger des Heils (Hooigr): 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd, 24): 9.30
en 4, wo. 8.
Zevendedagadventisten (Lokhorstk
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.v 9.30. 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7. zo. 9
en 10.45.
Herensingel zat. 7, zo. 8.30. 9.30 en 11.
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7. zc
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7. zo. 8.30. 10. 11.30.
en 7;
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem 9.30 ds. Berg-
AARLANDERVEEN Herv Gem 10
ds. Westera-Franke, 7 hr. Christ, Leiden.
Geref. K 10 ds. Stolk, 6.30 ds. Fern-
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 ds. De Jonge; Kruis
kerk 9.30 ds. Stelwagen, Boskoop; Op-
afscheid dr. v. Santen; De Bron 9
10.30 ds. Verheul, 6.30 ds. Oosthoek.
Ashram 9.30 dr. v Santen; Albamanae
(Diamantstr 10 ds. Moll; Onderweg
(Lijsterl.) 10 ds. Oort; Sionskerk (Plane-
Geref. K.: Mar.kerk 9.30 ds. Fernhout,
6.30 ds. Borman. Assen; Salv.kerk 9.30
ds. Borman, 6.30 ds. Stolk. Zie ook herv.
gemeente.
Ned. Geref. K. (school Willemstr.): 9.30
ds. Waagmeester, 4 30 dienst.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 evang,
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7. zo. 9.45 e
11 30
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30.
De Bron zat. 7. zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN Herv Gem. 9.30 en
ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
Wh
Salv.kerk 9.30 ds. Heijmans, Alphen,
6.30 ds. De Vreugd;
Bethl.kerk 9.30 ds. Wieman, 6.30 ds. Mo
lenaar. Schevcningen.
Geref K.: 9.30 ds. Elderman, 6.30 ds.
Gerei K. Vrijg.: 10 ds. Veefkind, 2.30 ds.
De Stek 9 3(1 ds. Omta.
Gerei. K.: 9.30 ds. Minnema, Den Haag,
6.30 ds. Bakker. Amstelveen.
Chr Geref. K.: 9.30 ds. v. Langevelde, 5
leesdienst.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
ds. De Graaf.
Geref. K 9.30 ds. Welbedacht. 5 ds. Ver-
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.3.0'
HILLEGOM: Herv Gem. 8.45 ds. v.d.
Wal, 10.15 ds. Kolkman, De Kaag, 7 ds.
v.d. Wal; Parkwijk 3 ds. v.d. Wal. Avond-
Geref. K zie herv. gemeente.
Chr. Geref. K 10 en 7 ds. Biesma
Rk Kerk Mart. zat. 7. zo. 8.30. 10 en
11.30;
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Mac-
kaav, Leiden.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 9.30 ds. v. Niel, Rijns
burg. 6 ds. Baas, jeugddienst.
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad. 6.30 ds.
Boer; wijkgeb. De Wiek 10 ds. v. Melle.
vlootpred.
Geref. K.: 9.30 ds. v.d. Horst. 6.30 kand.
De Vries. Amstelveen.
Rk Kerk zat 7. zo 9.30 en 11.15
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem N.
Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. Vroegin-
dewey;
O. Kerk 10 ds. Kievit, Gouda. 6 ds. Vink;
Ichthusk. 10 ds. De Jong, 6 ds. v. Roon;
Pnielk. 9 30 ds. Kielder, Zevenhoven. 6
kand Nijland;
Gr. v. Pr.school 10 ds. Visser;
Overduin 2 ds. Baas;
De Hoeksteen 10 Duitse dienst.
Geref K Vr.kerk 9.30 hr. Verkouteren.
Voorburg;
Tnumfatork. 9.30 ds Bakker. Amstel
veen. 5 mevr Attema-Roosjen. Leider-
Geref. K. Vrijg. 10.15 leesdienst. 3.30 ds.
Heida.
Ncd. Geref. K. 8.45 br. v. Seventer, 7 ds.
Waagmeester.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr 10 en 5, wo.
7.30 ds. Harinck, Den Haag.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. 10 ds. Bogers, Alphen, 7 ds.
Leene, Halfweg.
Geref. K.: 10 dr. Bade, 7 zie herv. ge
meente.
LEIDERDORP Herv Gem. en Geref.
K. Dorpsk 10 ds. Knorth. av.. 6.30 ds. v.
Waarde. Rijsenhout:
Hoofdstr. 110 ds. Doesburg, av.;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen;
Leythenrode 10 mevr. ds. v. Everdin-
gen;
Elis.ziekenhuis 9.30 rector Vijftigschild.
Bapt.gem. (V.d.Valk Boumanweg 236)
LEIMUIDEN: Herv Gem. 9.30 ds.
Schalk.
Geref. K 9.30 en 7 ds. Averes.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 8.30. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10.30 en
7 ds. 't Hooft.
Pauluskerk 9 ds. 't Hooft.
Geref. K 10 dr. Vlijm. Leiden. 5 ds. El-
gersma. Noordwijk
Geref. K. Vrijg 10.30 en 4 30 ds. De Put-
Ned Geref. K. (Salvatori) 1045 ds
Schuurman, 5 ds. Verhey.
Chr Geref K.: 10 en 4.30 ds. v. Dijken,
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Bronsgeest.
Geref. K.: 9.30 ds. Baerends. Nieuw-
Vennep, 6.30 ds. Scholten, Ouderkerk
a.d. Amstel.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2.15 ds. v.d.
Ent.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 hr. Sie-
rat, Leiden, 6.30 ds. Gebraad.
Geref. K.: 9.30 ds. v.d. Berg, Bodegra
ven, 7 kand. v. Leeuwen.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Goverts, 7 ds. Bergsma.
Geref. K.: 9.30 ds. Rang, 6.30 ds. Wijn
gaarden.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Zoutendijk, av.
Geref K (W. Verlaat): 9.30 en 7 ds. Noot-
eboom.
Rk Kerk zat. 7.30. zo. 9 en 10.30
NOORDWIJK Herv Gem Voorstr
.(Binnen) 10 prof. dr. Verdonk, Oegst-
geest. 7 hr. Visser;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning,
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser, 8
nam. Duitse dienst.
Geref. K.: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Gesink,
7 (gez. dienst) ds. Elgersma.
kerk Vinkenl.
Rk Kerk Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11. 7
Duitse dienst;
Binnen zat. 7. zo. 8. 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk 10 ds
Streefland. Nijkerk
Rk Kerk Victork zat. 7. zo. 9 30 en 11
Jozefk. zat. 7. zo. 8.30 en 10.
OEGSTGEEST: Herv.Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. Kooman, av.;
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman,
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 dr. Fa-
ber, Maarn, 7 ds. Heemskerk.
Geref. K.: 10 ds. Heemskerk, 7 in Gem-
.centr. ds. Heemskerk.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 ds. De Putter, 4.30
Ned. Geref. K. (Gem.centrum): 8.45 ds.
Brink, 4 br. Groenevelt.
Van Wijckerslooth: 4 ds. v. Achterberg.
Endegeest: zie Leiden.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7. zo. 9 en 11.30;
Bonaventurakapel zat. 6.30. zo. 9 en 11.
OUD-ADE Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 hr. Krispijn, Scheve-
ningen.
Geref. K.: 9.30 ds. Jaspers Focks, 6.30
Remonstr. Gem.: geen dienst.
Rk Kerk: zat-. 7, zo. 8, 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 8. 9.30 en 11;
Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 2
nam. afscheid ds. De Kruijf.
Chr. Geref. K.: geen opgave.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Voorhof 10
ds. Vermeulen. Valkenburg, 5 drs. Kat-
tenberg. jeugddienst;
Bethelkerk 8.45 en 10 ds. Romein, 5 ds.
Ten Napel, Giessen-Oudekerk; camping
10 hr. Faber.
Geref. K.: Petrak. 9.30 ds. Bouma,
Noordwijk, 5 dr. v. Oevedren;
Imm.kerk 9 en 10.30 dr. v. Oeveren, 5 ds.
Gesink. Noordwijk;
Mar.kerk 9.30 ds De Raadt, Valken
burg, 5 ds. v.d. Horst, Katwijk; camping
10 hr. Faber.
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5.15 ds. Zomer.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. De Joode.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10
evang. Niemeyer.
Rk Kerk: zat 7. zo. 10.30
RIJPWETERING Rk Kerk zat. 7. zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30
ds. v.d. Meer. 7 ds. v. Stam, Leidschen-
dam, gez. dienst.
Geref. K.: 9.30 ds. Baas, 7 zie herv. gem.
Chr Geref. K 10 en 5 ds. Rebel
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17): 10.30 hr.
Klijnsma.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 ds. Klein
Kranenburg. 6.30 ds. Haakman.
Geref K. 9.30 hr. v. Duin. Noordwijk. 5
ds. Den Braber, Medemblik.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 8.30, 9.30 en
11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 hr.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 hr. D. Bro-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9, 10.30 en 11.45.
aula Noord-Hofl. 9.30 ds. De Zeeuw;
kapel Rijndijk 10 ds. Oost;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Geref. K.: 9.30 ds. De Zwart, 7 zie herv.
-gemeente.
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5 ds. Arnold.
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo. 10 en
11.30,
aula Noord-Hofl. zo. 11.
WaDDINXVEEN: Herv.Gem. Brugk.
9.30 ds. Kok, 5 ds. Zoutendijk;
Hoeksteen 9.30 kand. Verhagen, 3 ds.
Verboom (met gehandicapten), 6.30 ds.
Verboom;
Bethelk. 9.30 ds. Verboom, 5 kand. Ver-
Imm.kerk 10 en 5 ds. Hulst.
Geref. Kerk: Kruisk. 9.15 ds. De Moor, 5
ds. Welbedacht;
Ontm.kerk 10.15 ds. Verdoorn.
Rk Kerk: Victork. zo. 10;
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11.45.
WARMOND: Herv.Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra. 4.30 ds. Koelewijn, Wou-
brugge, 7 orgelconcert;
Kievietk. 10 ds. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 Niko
van Noordenne, A.dam.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Koelewijn
Geref. K.: 9.30 ds. Huizebosch, Steen-
wijk. 6.30 ds. v.d. Horst, Katwijk.
Rk Kerk:
10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Lefeber.
Geref. K.: 9.30 kand. v. Leeuwen, 7 hr.
Tazelaar, Alphen.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv.Gem 10 ds.
Wolthaus.
Rk Kerk: St. Jan zo. 9.30 en 11;
Chr Dienaark. zat. 7, zo. 10,
H Rijndijk zat. 7. zo. 9 30 en 11
ZWAMMERDAM Herv.Gem. 9.30 ds.
Haakman, 6.30 ds. Klein Kranenburg.
Geref K.: 9.30 kand. Schneider, Kam
pen, 6.30 ds. Den Braber.
Remonstr. Gem.: geen dienst
