Consument de dupe van
wijn-wild-west in EG
Peterseliewijn
Loonmaatregel werpt vruchten af
ÜS Beursweek
^VTERDAG 22 AUGUSTUS 1981
PAGINA 27
J In de normaal gesproken in au
gustus uitgestorven Europese
burelen in Brussel en Straats
burg is de afgelopen week
druk overlegd om een uitweg
te zoeken in het al oude. maar
recentelijke heftiger dan ooit
opgelaaide "wijn-conflict"
tussen Frankrijk en Italië.
Een conflict dat de laatste we
ken in Zuid-Europa tot wild
westachtige taferelen leidde,
waarbij Franse wijnboeren
het "recht" in eigen hand na
men en grote delen van de
Italiaanse wijnimporten ver
nietigden.
Dat eigen recht betekent voor
de Franse boer een gegaran
deerde afzet van zijn produkt
tegen een prijs die hijzelf be
paalt. Eisen die in strijd zijn
met het verdrag van Rome
(vrij handelsverkeer tussen
de EG-landen) en de Europe
se landbouwprijzen en dat
maakt het conflict uitzicht
loos. Geen énkel compromis
van de Europese Commissie
gaat de Fransen ver genoeg
en zo lang de regering in Pa
rijs min of meer werkloos
toeziet, duurt de oorlog voort.
Niet alleen de Italianen zijn
daarvan de dupe, maar alle
wijndrinkers, die de door
Frankrijk kunstmatig hoog
gehouden prijzen moeten
neertellen.
De wijngaarden in de tien EG-
landen brengen jaarlijks rond
de 150 miljoen hectoliter wijn
voort, bijna de helft van de
wereld-wijn-produktie.
Frankrijk en Italië nemen
daarvan 90% voor hun reke
ning. De overige 10% komt
uit wijngaarden in Grieken
land. West-Duiisland en Lu
xemburg.
De Fransen en Italianen produ
ceren niet «alleen het meest,
ze drinken ook het grootste
deel zelf op. Per hoofd van de
bevolking ligt het wijn ver
bruik, in de EG op 50 liter per
jaar, in Frankrijk geldt een
cijfer van 100 liter per per
soon. Ruim drie miljoen hec
tare Europese grond is als
wijngaard in gebruik; drie
miljoen wijnboeren verdie
nen daar hun boterham. Van
alle geproduceerde wijn ver
dient meer dan 27% de door
de EG gehanteerde aandui
ding "kwaliteitswijn" (eis is
onder meer een alcoholper
centage van 12%), 69% gaat
volgens de Brusselse norm
voor "tafelwijn" door (ten
minste 8%), de overige 4%
wordt als halfprodukt verder
verwerkt. De jaarlijkse ex
port beloopt zeven miljoen
hectoliter van voornamelijk
"kwaliteitswijn". Daar staat
een import tegenover van 5,5
miljoen hectoliter uit landen
als Algerije.
Oorzaak van de Frans/Italiaan
se burenruzie is het jaarlijks
toenemende overschot. Die
toename werd nog eens gesti
muleerd door de verplaatsing
van wijngaarden van heuvel-
gebieden, naar de eenvoudi
ger te exploiteren vlaktes.
Dat leverde meer opbrengst,
maar kwam de kwaliteit al
lerminst ten goede.
In 1970 werden de bestaande
belemmeringen weggeno
men en sindsdien wordt wijn
in de EG vrij verhandeld. Dat
besluit leidde al vrij snel tot
een verdubbeling van het
handelsverkeer en een toena
me van de consumptie. Wijn
werd ook buiten de grote pro-
duktieianden een geliefde
drank. Alleen de consumptie
in Groot-Brittanië is altijd
sterk achtergebleven- De
Britten drinken acht liter per
jaar, de Ieren nog geen drie
liter.
Na twee jaren met recordoog
sten namen in 1975 de span
ningen die al sinds het vrije
handelsverkeer in de EG een
feit werd aan de orde waren,
zo zeer toe dat in dat jaar voor
het eerst van een "wijnoor
log" kon worden gesproken.
Franse boeren gingen zelf tot
acties over, onder meer in de
vorm van blokkades bij de
grens. Een jaar later greep de
Franse en Italiaanse wijnboeren zijn de afgelopen weken
hun welhaast traditionele wijnoorlog begonnen. We
gen werden gebaricadeerd, tankwagens kapotgesto-
ken, in de haven van Sete stroomde 12.000 hectoliter
wijn over de kaden en werd de wijntanker Ampelos
bezet en de lading van 8.750 hectoliter Siciliaanse wijn
met dieselolie vermengd. De importen van goedkope
Italiaanse wijn zijn en blijven de Franse wijnboeren
een doorn in het oog. De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de Europese Gemeenschap, werkt aan
maatregelen om een einde te maken aan wat de Fran
sen "oneerlijke concurrentie" noemen, maar zolang
"Brussel" geen handreiking biedt, speelt men in de Mi
di voor eigen rechter.
Europese Commissie xn. De
aanleg van nieuwe wijngaar
den werd stopgezet, een deel
van de oogst werd gedistil
leerd, een ander deel opgesla
gen. Na de boterberg, de
melkplas en het olijfoliemeer
had de EG er een nieuw zor
genkind bij.
Na twee jaar van voorbereiding
publiceerde de Europese
Commissie, het dagelijks be
stuur van de gemeenschap,
in 1978 een vijfjarig actiepro
gramma voor "geleidelijk
herstel van het evenwicht op
de wijnmarkt". De tendens
tot verplaatsing naar vlaktes
zou worden tegengegaan. De
wijngaarden werden in drie
categoriën ingedeeld, voor
elk zouden aparte maatrege
len gelden inzake herplan
ting en nieuwe aanplant. Tot
de eerst catergorie behoor
den de wijngaarden die in het
verleden kwalitatief hoog
staand waren gebleken. Daar
zou heraanplant en nieuwe
aanplant gestimuleerd die
nen te worden. In de tweede
categorie werden de wijn
gaarden van mindere kwali
teit ondergebracht. Voor
nieuwe aanplant zou toe
stemming nodig zijn van de
commissie; een overschake
ling op andere vormen van
landbouw zou daar worden
gestimuleerd. Voor de gaar
den in de derde categorie
werd de nadruk gelegd op
opheffing. Daartoe zou een
subsidiesysteem worden ont
worpen.
kwam tot de
conclusie dat de wijngaarden
in Italië het beste produktie-
potentieel opleverden. In Ita
lië viel 580.000 hectare in de
eerste categorie, in Frankrijk
450.000. Dat viel bij de Fran
sen totaal verkeerd. De repu
tatie van de Franse wijnen is
tot op de dag van vandaag be
ter geweest dan die van de
Italiaanse. De Fransen reken
den ook meer voor hun pro-
dukten. Met deze opstelling
van de Europese Commissie
werd de indruk gewekt dat
dat ten onrechte
Het aanvaarden van het vijfja
renplan betekende olie op
het vuur van de strijd tussen
Italië en Frankrijk. Voor
Frankrijk speelt tegen de
achtergrond van dit conflict,
de meer algemene onvrede
over de Europese landbouw
politiek. Boeren maken een
groot deel van het Franse
electoraat uit en dat verklaar
de. met name in de afgelopen
verkiezingsperiode, de hals
starrige houding van de Fran
sen in het overleg van de mi
nisters van landbouw.
Anderhalve maand geleden, bij
de eerste dreiging van hervat
ting van de wijnoorlog,
kwam de Europese Commis
sie al met de toezegging dat
dit jaar een groter deel van de
oogst gedistilleerd mocht
worden. De stoom leek daar
mee van de ketel.
Begin deze maand werd de
"wapenstilstand0" opgehe
ven. Goederentreinen wer
den bij de grens aangehou
den, de tanks kapot gesto
ken, tankauto's werden op
straat omgegooid. De nieuwe
Franse minister van land
bouw, Edith Cresson, toog
naar Rome voor een gesprek
met haar collega Giuseppe
Bartolomei. Een gesprek dat
niets opleverde, behalve de
instelling van een gezamelij-
ke werkgroep die zich nader
over het probleemn zou gaan
buigen. Over de acties van de
Franse boeren zij Cresson na
afloop: "Mijn regering heeft
geen enkele mogelijkheid om
invloed uit te oefenen op de
landbouworganisaties en
acht repressieve maatregelen
op dit ogenblik niet oppor
tuun"
En zo kon het dat kort daarop
in de haven van het Zuidfran
se Sete 12.000 hectoliter Alge
rijnse wijn over de kaden
stroomde, een tanker met
8.750 hectoliter wijn uit Sici
lië door de Fransen met die
selolie werd vermengd. On
der druk van het Italiaanse
dreigement om tot een boy
cot van Franse landbouwpro-
dukten over te gaan, ging de
Franse regering overstag.
Nieuwe acties zouden niet
worden geduld.
Ook de Europese Commissie
leverde een bijdrage aan de
nu weer teruggekeerde rust.
Wederom mag meer wijn
worden gedistilleerd (9 mil
joen hectoliter) dan volgens
de verordening toegestaan.
Ook heeft de commissie aan
gekondigd zich de komende
week te zullen beraden op
een nieuwe verordening voor
de Europese wijnmarkt.
Voor de hand ligt dat de EG, bij
gebrek aan middelen om de
steun aan de wijnboeren te
vergroten, met name voor
stellen zal doen om de pro
blemen op fiscaal terrein te
verminderen. Wijn is in de
meeste landen van de ge
meenschap sterk belast. Elk
land heeft echter eigen tarie
ven. Daar moet een einde aan
komen, zo heeft ook het Eu
ropees Parlement vorig jaar
al in een resolutie vastgelegd.
Gebeurt dat en lukt het de
EG ook om de accijns op wijn
te verlagen, dan is de kans
groot dat het verbruik bij
voorbeeld in landen als Enge
land en Ierland zal toenemen.
Vast staat echter dat elke nieu
we maatregel van "Brussel"
op de lange duur prestigever
lies voor de Franse wijnboe
ren tot gevolg heeft. De afge
lopen weken hebben aan het
licht gebracht dat ook de
nieuwe Franse regering geen
alternatief voor handen heeft
en de acties van de nationa
listische boeren met min
stens zoveel ambivalentie be
nadert als haar voorganger,
die ze in het ene geval ooglui
kend toestond, maar op een
ander moment oproerpolitie
liet inzetten. Stelt de EG ech
ter geen duidelijke grenzen
aan de groei, dan is het pro
bleem niet meer te overzien
als in de nabije toekomst
Spanje en Portugal tot de ge
meenschap toetreden en aan
de produktie jaarlijks nog
eens met 10 miljoen hectoli
ter zal groeien.
Of zoals een wijnimporteur
zegt: "Het betrekkelijke mo
nopolie van Frankrijk zal niet
lang meer stand kunnen hou
den. Tegenover de verhalen
over slechte kwaliteit van Ita
liaanse wijn, staan de schan
dalen in Frankrijk zelf, over
het ontduiken van de EG-
kwaliteitsregels. De vraag is
of het jammer is. Het is net
als met de Franse keuken.
Die komt op de eerste plaats,
dan een hele tijd niets en dan
mag Italië meedoen. De Ita
liaanse keuken is voortreffe
lijk, net zoals veel Italiaanse
wijn dat is. Maar de Italianen
zijn altijd goedkoper ge
weest. Dat is het probleem.
Het is duidelüjk dat steed
meer mensen achter de waar
heid komen. Uiteindelijk
leidt dit alles tot kwaliteits
verbetering en prijsverlaging
en daar heeft de consument
baat bij"
Joop Dhert. De naam "boezemde me wei enig vertrou
wen in. Hij was de auteur van het boekje "Wijn
maken thuis"", dat mij op de avond van mijn ver
jaardag door een goede kennis werd aangereikt. Op
het eerste gezicht een merkwaardig boekje. Ver
wachtte ik de perfecte handleiding voor het brou
wen van een hoofdpijnverwekkende namaak-
Bourgogne, ik kwam bedrogen uit. De wijncultuur
van Joop Dhert was er een van geheel andere snit.
Als bemanningslid van een
KLM-toestel. zo betoogde hij
in zijn voorwoord, was hij in
Canada in aanraking geko
men met een winecircle. Een
groep enthousiaste lieden die
zich bezighield met een zeer
primitieve vorm van huis
vlijt. Nu ben ik niet vies van
een stukje ambachtelijkheid,
dus las ik verder.
Apparatuur
Wijnpakket
In VToeger jaren, zo legde Dhert
uit. toen de boeren hun over
vloedige hoeveelheden fruit
niet of slechts ten dele aan de
man konden brengen, brach
ten zij vruchten- of kruiden-
pulpen tot gisting. Op die wij
ze verkregen zij een drank,
die houdbaar bleek en die bo
vendien nog enige vrolijk
heid verschafte in hun vaak
sobere bestaan. Maar met de
toenemende handel in wij
nen uit de bekende Europese
wijngebieden was het zelf
maken van vruchtenwijnen
als ambacht langzamerhand
een zachte dood gestorven
Joop Dhert nu. was naar eigen
zeggen in Canada volkomen
in de ban geraakt van deze
mysterieuze en dankbare
hobby. Na er eerst veel erva
ring mee te hebben opge
daan. had hij er zelfs een
boekje over geschreven met
daarin uiteraard de benodig
de receptuur voor het berei
den van allerlei heerlijkhe
den als berkesapwijn, bra
menwijn, kersenwijn, vlier-
bessenwijn en zelfs bananen-
wijn.
Nu behoort dankbaarheid tot
mijn schaarse deugden, en
hoe kon ik die beter uiten
dan terstond een plan te ont
wikkelen ter productie van
mijn eerste echte eigen wijn?
Mocht ik nog twijfels heb
ben. dan nam Joop Dhert die
wel weg met de stellige bewe
ring dat zijn paardebloemen-
wijn uitstekend combineerde
met zijn vrydagse scholletje
Kenners hadden dat zelfs vol
mondig beaamd.
En daarbij kwam nog dat Dhert
zijn discipelen bepaald niet
in de kou liet staan. Zijn
boekje vertelde alles over de
barricades die nog in het ver
schiet lagen: het gisten, het
steriliseren van most, het fer
mentatieproces, de zuurme-
ting, het stabiliseren, het kla
ren en niet te vergeten het
bottelen. Ook liet hij niet na
een adres te noemen tenein
de in het bezit te komen van
de allernoodzakelijkste appa
ratuur: 't Gulden Okshoofd
b.v. te Zwartsluis. Had ik
daarna nog vragen, dan stond
mij het Adviescentrum Fer
mentatie Dranken te Den
Haag ter beschikking, dat ten
behoeve van amateur-wijn
makers zelfs een blad uit
geeft met als titel "Onder de
kurk".
keuze was daarom snel be
paald. Het werd peterselie
wyn. En wel om drie rede
nen. Ten tijde van mijn pro
beersel was de peterselie op
haar lekkerst, het recept was
niet te moeilijk en bovendien
beschikte ik over voldoende
tijd om mijn creatie te lage-
ren. omdat ik voornemens
was haar op de avond van 2
oktober aan het publiek prijs
te geven. Want zeg nou zelf:
hutspot met peterseliewijn.
waar vind je dat vandaag de
dag nog? Het leek mij reeds
op de voorhand een unieke
combinatie.
Eind juni ging ik aan de slag.
gewapend met een pond pe
terselie. 4 liter water. 1200
gram suiker, het sap van 2 ci
troenen en 2 sinaasappels,
alsmede een kopje sterke
thee. Als variatie vermeldde
het recept nog het meekoken
van gehakte bananen, doch
dit culinaire uitstapje leek
mij iets te bont. Ik vond het
overigens al moeilijk genoeg.
Maar hoe dan ook: door toe
voeging van allerlei ingewik
kelde tabletten en voedings-
zouten verkreeg ik na een
eerste gisting van vijf dagen
een fraaie most, die ik over
bracht in een gistingsfles met
daarop een waterslot Daarna
volgde nog een veelheid aan
handelingen, die ik hier kort
heidshalve niet zal r
Het duurde dus niet lang of ik
was in het bezit van een heus
wijnpakket, compleet met
hydrometer en waterslot. Het
feest kon beginnen. Doch
niet nadat ik nog een warme
aanbeveling van de schrijver
ter harte had genomen. Mijn
zelfgemaakte wijn zou aan
merkelijk aan smaak en bou
quet winnen, zo zei hij, door
ze enige tijd weg te leggen.
"Het is dan ook onverstandig
uw wijnfeest op korte termijn
te plannen Uw succes zal
waarschijnlijk veel groter
zijn als u daar enige maanden
i wacht", zo voegde hy er
i toe.
telt
Troebel
Waar het om gaat is dat Het
Etentje met rasse schreden
naderde. En dat mijn peterse
liewijn inmiddels al lang en
breed in flessen lag te njpen
op een kóele, niet al te warme
plek. Op de avond vooraf
gaande aan het grote gebeu
ren zette ik het eindproduct
alvast klaar. Door het groene
schijnsel van het omringende
glas ontwaarde ik met glazige
blik iets troebels, maar dat
zou me een biet zijn. Het was
trouwens peterselie
Zou ik de flessen koelen? Nee.
toch maar niet. Het aroma
kon wel eens niet goed tot
haar recht komen. Aroma?
Plotseling werd ik bevangen
door ernstige twijfels. Joop
Dhert kon mij nog meer ver
tellen, maar ik wilde eerst
even proeven. Tenslotte was
er genoeg. Ik hakte de knoop
door en rukte een fles open.
Je kon tenslotte nooit weten.
Iedereen maakt wel eens een
foutje. En er zijn zelfs botte
laars die onder het mom van
gecorseerde Bordeaux of na-
hangende Bourgogne je rein
ste bocht verkopen, waarte
gen zelfs geen buisje Norit
bestand is. Dit alles bedacht
toen ik de eerste slok nam.
Tegelijkertijd vroeg ik me af of
dit uniekè vocht wel veilig en
wel de urinewegen zou berei
ken. De smaak was niets
meer of minder dan die van
een overjarige bloemkool en
het aroma kwam overeen met
de letterlijke versie van het
poepje, dat ik mijn gasten
had willen laten ruiken. Kok
halzend klokte ik de vier fles
sen in de gootsteen leeg. Met
een gerimpelde, doch opge
luchte blik op mijn peterse
liewijn, waarvan ik - althans
psychisch - twaalf weken
lang hoogzwanger was ge
weest.
Aan Joop Dhert zal het stellig
niet gelegen hebben. Onge
twijfeld zal mij eén van de ve
lt vitale handelingen, die hu
in zijn boekje beschreef, zijn
ontgaan. Maar toch ik zou
voor geen goud bij die vent in
een vliegtuig stappen'
WILLEM SCHRAMA
Het beurswezen was deze week
in een katterige stemming.
Vooral Wall Street lag ge
drukt, want nadat vorige
week vrijdag al zeven punten
verloren waren gegaan, gin
gen deze week nog eens der
tien punten van de Dow Jo-
nes-stand af voor er een licht
herstel kon worden bereikt.
Daarbij kwam de index weer
op het laagste niveau van dit
jaar, dat eerder al op 22 juli
was ingenomen. Onder deze
omstandigheden kon ook de
Amsterdamse Effectenbeurs
weinig positiefs opbrengen,
maar gelukkig kon goed be
drijfsnieuws de markt voor
verder afglijden behoeden.
De zeurende stemming op de
Newyorkse effectenbeurs
was tegen de achtergrond
van een aantal onprettige ge
beurtenissen begrijpelijk. Op
de eerste plaats zorgde vorige
week vrijdag de publikatie
van de geldhoeveelheidcij-
fers voor een ernstige teleur
stelling. Nadat eerder die
week hoop was ontstaan op
enige versoepeling in de kre
dietverlening, werd vrijdag
duidelijk dat die hoop weer
kon worden vergeten. Want
de geldhoeveelheid bleek af
gelopen week maar even met
vijf miljard dollar te zijn toe
genomen. De geldwereld ver
strakte onmiddellijk en de te
leurstelling deed zijn negatie
ve invloed op de koersont
wikkeling gelden.
Onder dergelijke omstandighe
den kan de kans op renteda
ling uitermate klein worden
geacht, zodat nu alle hoop
weer op de volgende, deze
week vrijdag te verwachten
geldomloopcijfers was geves
tigd. Deze wekelijkse publi
katie begint zo langzamer
hand het belangrijkste beurs-
gegeven te worden en stelt al
le andere factoren van econo
mische of politieke aard ter
zijde. Hoewel ook die deze
week voor Wall Street min
der prettig luidden. Er was
een militair incident metLibi
en er waren onzekerheden
over de olieprijzen, met als
slotsom dat Saoedi-Arabi. de
grootste olieleverancier van
Amerika, zijn prijs met twee
Voorts was er nog de bevesti
ging dat in het tweede kwar
taal van 1981 een duidelijke
economische verslechtering
is opgetreden. Zo blijkt het
bruto nationale produkt met
2.4 procent te zijn gedaald, te
gen nog een stijging van zelfs
8 procent in het eerste kwar
taal. Maar het belangrijkste
gegeven was het onvermin
derd extreem hoog blijven
van het rentepeil op niveaus
van boven de 20 procent.
Toch vertoonde de dollar de
ze week weer een reactie, na
dat eind vorige week eerst
een herstel was ingetreden
van de toen opgetreden fikse
val. Maar ook nu liep de prijs
terug, hoewel er geen teke
nen over verwachtingen
meer waren van enige rente
daling in de Verenigde Sta
ten. Eerder werd de reactie
van de dollar toegeschreven
aan meer markttechnische
oorzaken, zoals overtrokken
hausse-posities die gladge
streken werden. De koers
bleef hangen op ongeveer
2,75 gulden.
Geen rentedaling dus in Amen-
ka en daarom ook hier te lan
de geen ontspanning op het
rentefront. Vadertje staat, die
elke maand een beroep op de
kapitaalmarkt moet doen om
de steeds groter wordende
begrotingsgaten te dichten,
wordt deze week dan ook ge
dwongen een record coupon-
rente van 12,5 procent op een
nieuwe lening aan te bieden
De eerste 12-procentlening
afgelopen voorjaar kon een
bedrag van 2,5 miljard gul
den tot zich trekken. Een
soortgelijk succes lijkt nu
moeilijker, want naast onze
kerheden over het toekomsti
ge rentebeloop is er nog de
even grote onzekerheid over
de politieke constellatie in dit
land. Aan het opstellen van 's
rijks begroting voor 1982
schijnt nog niemand te zijn
toegekomen.
door
C. Wagenaar
nieuwe laagterecords aan en
alle staatsleningen kwamen
voor het eerst beneden pari te
staan. Desondanks schijnt
het bedrijfsleven niet slecht
te boeren, geholjien daarbij
in niet geringe mate door de
verbeterde concurrentieposi
tie op buitenlandse markten
Op de eerste plaats door de
veel duurdere dollar en ver
der door het profijt dat de
loonmaatregel van de rege
ring langzamerhand begint af
te werpen. De ABN toverde
een 25 procent hogere winst
over de eerste zes maanden
van 1981 uit zijn hoed en het
resultaat van Akzo viel mee.
ook al bleef hier het resultaat
ver achter bij het nog gunsti
ge eerste halfjaar 1980
Dat was tevens het geval met
Audet, maar op grond van
goede uitkomsten die voor de
tweede helft van dit jaar wor
den verwacht, denkt Audet
voor 1981 een even grote
winst te behalen als vorig
jaar. Dit bericht had een ver
bluffend effect op de koers,
die hierdoor een paar dagen
lang steeg zondi-r tot hndl I
te komen. Audet liep zodoen
de op van f75 tot f85. Dit
trok nuk dt andere UttftVH I
mee die winsten boekten van
rond f2 en Elsevier NDU
zelfs f 10.
Bijzonder fraai was voorts de
winststijging van 70 procent
in het tweede kwartaal door
Unilever behaald, waardoor
dit aandeel aantrok van f 153
op f161 En verder waren er
nog positieve berichten van
Nutncia die door de sterk
verbeterde situatie voor het
eerst sedert een aantal jaren
weer een tussentijds divi
dend aankondigde en een. zy
het weliswaar fors lager re
sultaat van de Koninklyke
Shell, maar alleen door valu
ta ver liezen. De eerste beurs-
reactie was dan ook een
koersstyging van enkele gul-
Natuurlyk waren er ook trieste
berichten of ontwikkelingen.
Tilburgsche Hypotheekbank
kwam op nieuw.-
cords en viel tot even f 40 te
rug. Van Gelder Papier legde
het moede hoofd in de schoot
en liet op n dag maar dertig
cent voor zyn aandelen op
brengen Daar stonden ech
ter weer koersverbetenngen
tot f5 tegenover voor Pak
hoed. Smit Internationale en
Nedlloyd.
