Veertig kilometer
boeken verhuizen
Winter maakt
zich
waar m
Leidsche Hout
Koninklijke Bibliotheek naar
modern gebouw
kif hm'
SKI
PAS
LESSEN:
(Mscheeêó!
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1981
VARIA
PAGINA 15
De Koninklijke Bibliotheek bestaat bijna 200 jaar.
Basis was het achtergelaten boekenbezit van stad
houder Willem V. In 1798 werden 5000 banden on
dergebracht in de gebouwen van de tegenwoordi
ge Tweede kamer. Onder Frans beheer mocht de
bibliotheek zich al 'koninklijk' noemen. In de
Tweede Wereldoorlog is dat predikaat tijdelijk
omgezet in 'nationale'.
De KB is daarmee altijd een rijksinstelling geweest
die niet als andere wetenschappelijke bibliothe
ken aan een universiteit gebonden is. De KB heeft
zich sinds het einde van de vorige eeuw toegelegd
op het aankopen van binnen en buitenlandse pu-
blikaties in de rechts- en sociale wetenschappen,
geschiedenis, kunst, taal- en letterkunde, theolo
gie, wijsbegeerte, bibliografie en bibliotheekwe
tenschap. Naast die traditonele verzameltaak
geldt de KB als nationale bibliotheek die een cen
trale rol speelt tussen de andere wetenschappelij
ke bibliotheken. De KB heeft een vermaarde col
lectie oude handschriften.
De nationale taak uit zich in het uitlenen. Inwoners
van Den Haag moeten zelf naar de KB komen om
boeken te kunnen lenen. Andere inwoners van Ne
derland kunnen boeken per post laten komen. De
helft van het aantal uitleningen gaat per post naar
alle streken in Nederland.
DEN HAAG-Wie oude kranten
naleest over de Koninklijke
Bibliotheek in Den Haag ziet
alleen maar berichten over de
huisvesting. In negen van de
tien artikelen wordt die be
huizing, een voormalig paleis
je uit de achttiende eeuw, ge-
prezen om zijn voornaamheid
maar hartgrondig verguisd
om het tekort aan ruimte.
Vanaf 1926 bericht de Haagse
pers gestadig over de zoveel
ste verbouwing, aankoop of
aanpassing. In 1966 bereikte
die ellende een climax. In dat
jaar werden bij reparaties aan
de verwarming ontdekt dat
de volgestouwde zoldereta
ges van de bibliotheek ver
zakkingen en scheuringen
vertoonden. Tienduizenden
boeken moesten schielijk met
de hand worden overgedra
gen naar een veiliger stukje
nieuwbouw.
Dat was het moment dat serieus
gewerkt ging worden aan
nieuwbouw voor de Konink
lijke Bibliotheek. In januari
verhuist de bibliotheek van
uit het statige Lange Voor
hout (en vier bijgebouwen)
naar het voor sommigen
schokkend moderne gebouw
naast net Prins Bernhardvia-
duct.
De KB zoals de Koninklijke
wordt afgekort, kan de ruim
te-ellende uit het verleden
vergeten. De magazijnen in
het nieuwe gebouw zijn groot
genoeg om de verwachte boe-
kengroei in de eerstkomende
50 jaar Op te vangen. Er is ook
voldoende ruimte voor mo
derne documentatiesyste
men computers, en opslag
ruimte voor microfilms. Meer
lezers en studenten kunnen
sneller en makkelijker be
diend worden. Het personeel
(ruim 200) kan makkelijker
werken.
De verhuizing zelf zal enige
maanden in beslag nemen; de
uitlening komt enige weken
volledig stil te liggen. Veertig
kilometer boeken móet wor
den overgebracht. Hetfeitelij-
ke overbrengen is niet het
ergste werk. Het probleem is
dat alle boeken, handschrif
ten, tijdschriften volgens een
nauwluisterend systeem zijn
opgeborgen en geadmini
streerd. Precies volgens dat
systeem moet elk stuk over
gebracht worden zodat alles
vindbaar blijft. Een aantal in
stellingen die nu bij de KB
zijn'ondergebracht, verhuist
mee. Dat is bijvoorbeeld het
Nederlands Letterkundig
Museum en Documentatiec
entrum.
Onderbibliothecaris dr. A. W.
Willemsen is de laatste jaren
belast geweest met de voorbe
reidingen voor de verhuizing.
In zijn riante kamer (zoals alle
werkkamers riant zijn in het
oude paleisje) hangen de mu
ren vol werktekeningen en fo
to's van maquettes van het
opmerkelijke gebouw. Het ze
nuwcentrum? „Meer het ze
nuwencentrum", zegt hij.
Eisen
De voorbereiding van de nieuw
bouw is in de jaren '60 begon
nen met het opstellen van het
programma van eisen In 1972
is volgens Willemsen officieel
beslist dat voor de Koninklij
ke Bibliotheek alleen volledi
ge nieuwbouw de ruimtepro
blemen afdoende zou oplos
sen. Ruim twee jaar later lag
er al een ontwerp klaar. Dat
werd afgewezen omdat het
niet bij het ontwerp voor de
nieuwbouw van het ministe
rie van buitenlandse zaken
paste. Willemsen: „Het is
daarna helemaal veranderd
maar wel ten goede". Het
Delftse bureau OD 205 maak
te dit tweede ontwerp. De
bouw heeft vier jaar geduurd.
Kosten 200 miljoen, inclusief
verhuizing. De verhuizing
zelf zal ongeveer een miljoen
kosten.
Aluminium gevel
Wat van het uiterlijk het meest
in het oog loopt, zijn behalve
de ronde vormen vooral de
gevelbekleding: platen van
wit gemoffeld aluminium.
Het moderne karakter past in
de omgeving. Directe buren,
alle de laatste jaren gebouwd,
zijn het Rijksarchief (van wit
te baksteen) het moderne
Centraal Station met het win
kelcentrum Babylon. Aan dc
overkant het Paleis van Justi
tie en het. ook ai witte. Ko
ninklijk Conservatorium.
Voor de KB schoot eigenlijk
nog slechts een driehoekig
reststukje bouwgrond over in
dit gebied. Het betekende dat
een recht-toe-recht-aan ge
bouw onmogelijk werd. Door
het passen en meter, zijn de
grillig aandoende vormen
ontstaan. Een trambaan van
uit het Centraal Station
zweeft op enkele meters hoge
pilaren in een fraaie s-bocht
pal langs de tweede etage. De
tramreiziger waant zich op dit
stukje in een science
fictionfilm.
Trechter
Willemsen toont zich ingeno
men met de vormgeving. Ook
het interieur, belooft hij, is
bijzonder mooi. Vooral de
lichtinval moet iets bijzon
ders zijn. „We hebben bezoe
ken gebracht aan bibliothe-
Bibliothecaris dr. A.W. Willemsen die de laatste jaren belast is
geweest met de voorbereidingen voor de verhuizing.
ken in het buitenland; Ver
enigde Staten. Duitsland", al
dus Willemsen. Hij heeft, ver
telt hij met licht afgrijzen, in
de VS gezien hoe leeszalen ge
bouwd zijn waar geen straal
tje buitenlicht invalt. De KB
zal het tegendeel van donker
zijn. Lichtkappen en licht-
trechters zijn ingebouwd om
de zon tussen de etages door
naar de onderliggende leesza
len te leiden.
Het studeren zal er prettiger
zijn, het werken ook. „Het
personeel leeft er echt naar
toe", weet Willemsen. Nieuwe
gebouwen, nieuwe gebruiken
ook. Willemsen is doctor,
„maar we hebben afgespro
ken daar die titels niet meer te
gebruiken."
MAGAZIJNVERHUUR
De KB krijgt in het nieuwe ge-
bouw qua oppervlakte drie
keer zoveel ruimte; totaal
4K.000 netto vierkante meter.
Magazijnruimte neemt daar
van 25.000 m2 inbeslag Het
moet voor de eerstkomende
50 jaar genoeg zijn. De maga
zijnruimte zal vele jaren lang
deels leeg staan Wie wil. mag
tijdelijk een stukje huren om
privé-verzamehngen op te
slaan.
Het programma van eisen geeft
wat cijfers. De collectie van
de KB nu wordt geschat op
ruim een miljoen delen. Als
de aankopen in hetzelfde tem
po doorgaan, is dat over 50
jaar minstens verdubbeld tot
2.2 miljoen.
De KB wil in de nieuwe behui
zing echter meer. Ze rekent
het tot haar nationale taak als
rijksinstelling elke in Neder
land verschijnende pubhka-
tie te verzamelen, inclusief
kranten, tijdschriften, pam
fletten. affiches en muziek
werken. Voor alleen pamflet
ten wordt een ruimte nodig
geacht van 250 meter per j^ar-
In Nederland is geen wettelijk
depot zoals in andere landen.
Dat wettelijk depot houdt in
'dat uitgevers verplicht zijn
een exemplaar van elke nieu
we publikatie op te sturen
naar de KB. Dat gebeurt nu
op basis van vrijwilligheid.
Niet alle uitgevers nemen
deel in die vrijwillige rege
ling. De minister van onder
wijs en wetenschappen is de
ze maand geadviseerd dat
wettelijk depot in te voere-
Als het even kan. wil de KB ook
alle publikatics over Neder
land die in het buitenland ver
schijnen in de magazijnen
hebben.
Publiek
De Koninklijke Bibliotheek is
een wetenschappelijke bi
bliotheek waar weliswaar ie
dereen gratis toegang heeft,
maar waar de meeste Hage
naars omheen lopen Het
nieuwe gebouw is weliswaar
modern van uiterlijk, maar
komt net zo afstandelijk over
als het oude paleis. De service
aan het vaste studerende pu
bliek zal met sprongen om
hoog gaan. al was het alleen
maar omdat de leeszalen gro
teren ruimer worden. Willem
sen roept uit als de toeganke
lijkheid voor het publiek ter
sprake komt „dat nergens zo
veel over gepraat is als juist
daarover" De ligging naast
het station helpt natuurlijk.
Het gebouw wordt aange
kleed met veel groen. Er komt
onder het gebouw een loop-
en fietsroute.
Maar echt een populaire lees
zaal wil de KB niet worden.
„Daarvoor moet men naar de
Openbare bibliotheek. We
hebben hier geen roman
netjes".
De KB heeft een andere, weten
schappelijke functie. In het
gebouw zijn ook geen schap
pen waar de boeken in opge
tast staan. Een bezoeker kan
via de catalogus een gewenste
titel opgeven en krijgt het
even later uit de magazijnen
aangereikt.
De KB zal niet om bezoekers
verlegen zitten, verwacht Wil
lemsen „De toeloop explo
deert, dat voorspel ik u. Er is
geen bibliotheek in het bui
tenland die die ervaring niet
heeft. Als je de faciliteiten
vergroot, stroomt het toe." Op
hoeveel publiek de KB pre
cies kan rekenen, is niet be
kend Met behulp van CBS-
cijfers over het aantal studen
ten die in Den haag wonen en
elders studeren, zijn schattin
gen gemaakt. „Maar het blijft
natuurlijk natte-vingerwerk.
we hadden eigenlijk een en
quête moeten houden".
Blauw Zwart
bezorgt RCL
oefennederlaag
LEIDEN - RCL kreeg gistravond
een verrassende oefen nederlaag
te slikken van Blauw Zwart. Op
"De Bloemerd" versloegen de
Wassenaarders de zaterdag eer
steklasser met 2-3. De thuisclub
vatte het voor de pauze iets te ge
makkelijk op. waardoor Blauw
Zwart via Chris Theil op voor
sprong kon komen. Rob van Bo-
hemen bracht RCL nog wel op
gelijke hoogte, maar in het twee
de part was het Frans van Leeu
wen die de Timmer-ploeg op
nieuw op voorsprong zette: 1-2.
Dankzij Enk Doeselaar bleef
RCL nog even in de race, waarna
Cees van Leeuwen echter 2-3
scoorde.
In het kader van het VVSB-neder-
laagtoernooi ontving de Noord-
wijkerhoutse ploeg Noordwijk.
VVSB gaf in het aantrekkelijke
duel goed partij, maar kon toch
niet voorkomen, dat Noordwijk
zegevierde (4-2).
Dit lijkt de manier om Bernard Hinault van wieleroverwinningen af te
houden. De Franse Tourwinnaar werd gisteravond voor een profcrite
rium in Tiel uitgebreid rondgesjord door de Dolly Dots en moest later de
zege laten aan Henk Lubberding, die gevolgd werd door Gerrie Knete-
mann. Hinault werd twaalfde nu zijn dag toch al goed was.
Zwitser breekt wereldrecord
ZURICH (ANP) - De 27-jarige
Zwitserse stayer Max Hurzeler
heeft gisteravond in Zurich het
wereld uurrecord achter moto
ren verbeterd en gebracht op
81.910 meter. Het ou'L» zezord
stond sinds 12 juli 197 op aam
van dc Italiaan Taddeo Gnfoni,
die destijds 76.930 me er aflegde.
Hurzeler verbeterde tevens het
wereldrecord over 50 km.
Stuttgart ldopt Frans elftal
PARIJS - De Duitse Bundesliga-
club VFB Stuttgart heeft voor
een verrassing gezorgd door in
Parijs de oefenwedstrijd tegen
het Franse nationale voetbalelf
tal te winnen met 3-1. Bij de rust
stonden de Duitsers met 2-0
voor. Het eerste doelpunt kwam
op naam van de Franse achter
speler Tresor, die na 25 minuten
in eigen doel schoot. Het tweede
was afkomstig van verdediger
Martin (32-ste minuut). In de 53-
ste minuut maakte Kelsch 3-0.
Het Franse doelpunt werd na 67
minuten gescoord door Giresse.
Het spel van de Fransen, die bij de
voorronden van het wereldkam
pioenschap in één groep zijn in
gedeeld met o.m. Nederland en
Belgié, stelde de 30.000 toe
schouwers zeer teleur.
Het nationale elftal van Tsiecho-
Slowakije heeft de vriendschap
pelijke wedstrijd ter gelegenheid
van het 80-jarig bestaan van de
Tsjechische voetbalbond tegen
een 'Europees' elftal met 4-0 ge
wonnen. Er waren 45.000 toe
schouwers in Praag Het Euro
pees elftal was samengesteld uit:
Koncilia (Oost). Michel (Fra),
Pezzey (Oost), Humberto (Por),
Stojkovic (J.sl), Kallz (W.dl), Sur-
jak (J.sl). Kipiani (Sov), Antogno-
ni (Ita), Krankl (Oost) en Blochin
(Sov).
Invallers: Prohaska (Oost), Pante-
lie (J.sl), Nyilasi (Hon). Zajec
(J.sl) en Mavros (Grie). De wed
strijd werd geleid door de Neder
landse scheidsrechter Geurds.
Gisteravond werd ook eén wed
strijd gespeeld voorde Belgische
competitie. In deze openings
wedstrijd won SK Tongeren met
2-1 van KV Mechelen.
Sportagenda
Eredivisie
Vanavond:
Eredivisie
FC Utrecht-MVV
PSV FC Utrecht
NACRodaJC
Sparta-AZ'67
FC Groningen Haarlem
FC Den Haag NEC
Ajax-Feyenoord
De Graafschap-Willem II
FC Twente PEC-Zwolle
Eerste divisie
Wageningen-Eindhovi
Amersfoort-Heraclos
DS'79-Cambuur
Excelsior-FC Amsterdam
Fortuna-FC VVV
Tdatar Veendam
Volendam-SVV
Heerenveen-Helmond Sport
Vitesse-FC Den Bosch
ADVERTENTIE
LEIDEN - Marco \s inter, als eerste geplaatst in het sterk bezette tennis
toernooi van de Leidsche Hout. heeft zijn reputatie gisteren waarge
maakt In partijen oie niet meer dan anderhalf uur speeltijd vroegen,
boekte hij tweemaal ondubbelzinnige winst Eerst won hij van de nog
altijd geduchte veteraan Coen Dekker (6-2. 6-1) en vervolgens versloeg
hij Thijs Steensma van Unicum met 6-2 en 6-0. Met zijn spel, gebaseerd
op vastheid en lopen, weet Winter het gros van de B-spelers zonder al te
veel problemen op de knieen te brengen, zodat hij deze zomer waar
schijnlijk wel kan slagen in zijn poging het slotgebeuren van het Leidst
toernooien-circuit, het Matchtoernooi. te halen
Liet Winter gisteren zien dat hij recht heeft op kwalificatie, de als derde
geplaatste Henny Koemans bleek absoluut niet geïnspireerd. Anders is
niet te verklaren dat de man, die op Noordwijk nog zo'n gave partij
afwerkte tegen de Amsterdammer Hugo Ekker, nu de winst moest la
ten aan Enno Zimmerman: 4-6. 3-6
Er werden op de derde speeldag van het toernooi echter voldoende partij
en gespeeld die de teleurstelling over het optreden van de toch getalen
teerde Koemans wegnamen. Zo won Bob van Overbecke na zware
strijd van de als altijd secuur tennissende Adri van Leeuwen (6-3. 2-6.
6-4) en pakte de weer sterk spelende Freek van der Capellen in nauwe
lijks vijfendertig minuten Koesveld in 6-3. 6-3.
Lodewijk Kallenberg hield met zijn initiatief ondermijnende tennis Bub
van der Zee bij tot 7-5, 4-6. bij welke stand laatstgenoemde opgaf in
verband met zijn drukke trainerswerkzaamheden die hem niet in staat
stellen vandaag nog eens aan te treden voor het uitspelen van de derde
set. Daarbij komt nog dat Van der Zee graag zijn dubbel met Herman
van der Capellen in winst wil omzetten omdat hij zijn spaarzame vrije
tijd liever in het dubbelspel dan in het enkelspel investeert.
Dames
Wijk in twee sets van Janny
vee sets Joly Drok van de
twee sets (6-0, 6-2)
In het damesenkelspel B won Jacqueline var
Kaaien (6-1. 6-4). hield Petra Wessels in 1
winst af (6-3, 6-4) en gaf Marijke Guyt, c
Ellen de Groot geen kans.
In het damesenkel C bleef de als eerste geplaatste Marlies van Balen haar
tegenstandster Doris Knott. winnares van het toernooi van de Rijnkan
ters. in twee sets de baas: 6-3.6-3. De als derde genoteerde Ellen Winkel
had aanzienlijk meer moeite om zich langs Janny Goudsmit te werken
6-2. 6-7 en 7-5. Christel Verwoerd had holst negen matchpunten nodig
om Patricia La fay te bedwingen 6 7. 6 3. 6-4
In het gemengd dubbel C zorgden tot dusver Waldo Jansen en Ester van
Zuuren voor het meest opmerkelijke resultaat. Zij versloegen het als
tweede geplaatste koppel Charrel Kcngen Tini van Velzen 6-4.6-7. 6-4.
FRANK BONTE
15 SKI LESSEN VOOR
DE KERST KAN NOG!
Schrijf in vóór 30 augustus en
uw eerste les start gegarandeerd
begin september
dure ski-uitrusting is niet nodig, een
stevige oude broek, trui en
handschoenen is voldoende
HUUR
SKI'S
250
Voor elke dag
vrij skiën, een
heel |aar lang
(tot l sept.
1982).
alleen voor
ski pashouders:
10 lessen 125."
15 lessen 159."
20 lessen 199r
40 lessen 249.-
PRIVÉLES
mm. 2 per».
25:^
NEEM SKI LES (jeugd, huisvrouwen, enz.)
OVERDAG (maandag t/m vri|dag tot 17.00 uur)
EN U KRIJGT DE 2^.
SKI PAS voor siechtsi
HAAL SNEL ONZE GRATIS
KLEURENFOLDER metalle
informatie, of bel 02503 10138
(van 12.00 - 20 00 uur isde receptie
elke dag geopend)
SKIPISTE
DE MEERBERG
HOOFDDORP
Volg de borden "sport complex"
