F-16 naar Israël
Drukkerssta king
in Polen
onafwendbaar
Libanon politieke barometer
Bani-Sadr hekelt Chomeini
Embargo opgeheven
San
Salvador
zonder
stroom
Handelaren sluiten winkels
Plaatsing MX-raket
nog niet bepaald
Voor alle tegenstellingen Midden-Oosten
brengen, dat de Arabieren Ame
rika onder druk zetten om Israel
tot inbinden te bewegen en dat
de Arabische landen Libanon
niet aan zijn lot overlaten oog in
oog met de dreiging vanuit Is
rael
In Libanorr is men als de dood dat
premier Begin, op het moment
dat de Amerikanen de F-15- en
F-16-jagers weer aan de joodse
staat gaan leveren. Libanon weer
zal aanvallen onder het voor
wendsel van de Palestijnse guer
rilla-aanwezigheid in dat land
Daarom meent de regering in
Beiroet dat alle Arabische lan
den militaire medeverantwoor
delijkheid moeten dragen in het
kader van een Pan-Arabische
strategie tegen Israel
Alleen met Arabische politieke
steun durft Libanon zijn eigen
militaire verdediging op poten te
zetten zonder die steun zal Liba
non. ook al krijgt het moderne
luchtdoelraketten van de Libirs
of van wie dan ook, machteloos
staan tegenover potentiele Israë
lische agressie
Z.-Afrikaanse
regering
biedt daklozen
werk aan
KAAPSTAD (Reuter) - In een
nieuwe poging om het vraagstuk
van de zwarte daklozen aan de
rand van Kaapstad op te lossen,
hebben Zuidafrikaanse rege
ringsfunctionarissen de betrok
kenen werk aangeboden elders
in het land.
De minister die zich met de aange
legenheden van de zwarte meer
derheid van de bevolking bezig
houdt. Piet Koornhof. verklaar
de dat al ruim 1.000 banen waren
gevonden.
Het gaat om de achtergebleven be
woners van het kamp Nyanga
dat de overheid vorige weck met
bulldozers met de grond gelyk
maakte, omdat de bewoners er il
legaal zouden verbleven
De erbarmelijke omstandigheden
waaronder de achtergeblevenen,
voornamelijk vrouwen en kinde
ren. na de verwoesting van hun
schamele behuizingen aan hun
lot werden overgelaten, hebben
hevige verontwaardiging ge
wekt
LOS-ANGELES (Reuter) De Amerikaanse president Ronald Reagan heeft zijn vakantie Cahfornie onder
broken voor overleg met zijn ministers Weinberger van defensie (links) en Haig van buitenlandse zaken
(rechts). Besproken werd onder meer de hervatting van de wapenleveranties aan Israel.
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1981
BEIROET (GPD) - De veiligheids
situatie in Libanon is de laatste
twee weken sterk verslechterd.
Eind vorige maand werd een be
stand van kracht tussen Israel en
de Palestijnen. maar sindsdien
braken op verschillende plaatsen
in het land steeds weer gevech
ten uit tussen lokale rivaliseren
de milities. Het laatst gebeurde
dit nog het afgelopen weekeinde
in Beiroet tussen sjhtische mos
lims en aanhangers van de Liba
nese communistische partij.
Al dit soort lokale gevechten zijn
terug te voeren op al bestaande
politieke tegenstellingen: zo
raakt de pro-Iraansc Libanese
sjiitische militie „Amal" om de
haverklap slaags met pro-Iraakse
baathisten, communisten of Pa
lestijnen. Het komt erop neer dat
de Iraaks-Iraanse Golfoorlog -
bijna één jaar geleden begonnen
- van tijd tot tijd in Libanon in
het klein wordt uitgevochten.
Ook Syrisch-Iraakse tegenstellin
gen, spanningen tussen Syrié en
„te gematigde" Palestijnen wor
den in Libanon met de wapens
LONDEN (AFP/Reuter) - De afge
zette president van Iran Abol-
hassan Bani-Sadr. beschouwt
het huidige bewind in zijn land
als onwettig en heeft landgeno
ten opgeroepen het omver te
werpen. Hij beschouwt zichzelf
als wettig president van Iran. zo
zegt hij in een boodschap aan het
Iraanse volk. De boodschap ver
scheen gisteren in de krant "Isla-
heidsraad van de Verenigde Na
ties in 1973 tot rechter gekozen,
beslecht: Libanon is als het ware
de politieke barometer van alle
tegenstellingen in het Midden-
Oosten (niet alleen van het Israe-
lisch-Arabische conflict), bijna
alle Arabische landen, plus Iran
en niet te vergeten Israel hebben
in het land hun lokale bondgeno
ten, en dat heeft natuurlijk con
sequenties. te meer daar al deze
partijen tot de tanden toe bewa
pend zijn.
Het zijn de eenheden van de zoge
naamde Arabische vredesmacht
in Libanon - die bijna geheel uit
Syrische troepen bestaat - die bij
dit soort lokale uitbarstingen
„tussenbeide komen" om de ge-
De staking is uitgeroepen uit pro
test van de drukkers tegen
"voortdurende aanvallen op en
belastering van onze bond in de
massamedia, terwijl deze geen
kans krijgt daarop te antwoor
den", zo hebben zij in een verkla
ring gezegd. De drukkers deden
tevens een beroep op de lezers
gedurende de staking geen kran
ten te kopen, waarschijnlijk vre
zen zij dat de overheid kranten
zal laten drukken bij staatsdruk
kerijen.
Een drukkersstaking is een ernsti
ge uitdaging aan het adres van de
communistische partij. De pers
is in het communistisch systeem
een belangrijk propagandamid
del. dat nauwgezet wordt gecon
troleerd.
Spotprent
Vorige week vrijdag sloten de au
toriteiten de drukkerij van een
vakbondsblad omdat hierin naar
hun mening anti-Sowjetrussi-
sche spotprenten hadden ge-
staar.. Een editie van dat blad
werd in beslag genomen.
De drukkers hebben laten weten
dat hun staking geen economi
sche verliezen zal opleveren, om
dat zij gedurende de stakingsda
gen ander werk binnen de bedrij
ven zullen doen.
Het besluit van de drukkers om in
staking te gaan volgde slechts
een dag nadat een confrontatie
met de regering was vermeden
toen een voorgenomen mars
naar Warschau uit protest tegen
het gevangen houden van poli
tieke delinquenten werd afge
last.
mitische revolutie" die in Lon
den verschijnt en de naar Frank
rijk uitgeweken oud-president
steunt.
De boodschap zal volgens Iraanse
ballingen illegaal in Iran worden
verspreid.
Bani-Sadr roept verder op tot het
vormen van verzetsgroepen in
dorpen en steden in geheel Iran.
Ook dienen de strijdkrachten.
in februari 1979 volgde zijn ver
kiezing tot president.
moederen met meestal grof ge
schut tot bedaren te brengen.
Probleem bij deze vredesrol is
dat de Syriërs ah lang niet meer
„neutraal" zijn: de Syriërs voe
ren een eigen politiek die gericht
is op het neutraliseren (diploma
tiek en-of militair) van met Israël
samenwerkende Libanese groe
pen. op het manipuleren van al
lerlei moslim-linkse Libanese
groeperingen die onder Syrische
protectie staan, en op „controle
ren" van de Palestijnen.
Afgezien van de falangisten en
Haddad. die zonder meer met de
„vijand Israel pacteren" probe
ren de Syriërs de overige, pro-
Handelaren
Ook groenten- en fruithandelaars
in Polen gaan vandaag staken
om te protesteren tegen prijs-
voorschnften van de overheid.
De handelaren mogen hun waar
niet boven vastgestelde prijzen
verkopen. De politie ziet hier
scherp op toe en overtreders
kunnen gevangenisstraffen tot
vijfjaar krijgen.
De prijzen zijn vaak te laag om
winst te kunnen maken. De han
delaren zit het dwars dat in feite
de groothandel, vaak boeren, de
prijzen dicteert. Die liggen dik
wijls hoger dan wat de kleinhan
del aan de consument mag bere
kenen. "De staat dient de prijzen
van de groothandel ook te con
troleren. Wij zullen staken tot de
autoriteiten het probleem van
het pnjssysteem hebben opge
lost", verklaarde een kleinhande
laar.
Er zijn naar schatting tienduizend
particuliere groenten- en fruit-
verkopers in Polen. Een massale
staking zou de consument dwin
gen voor deze produkten naar de
staatswinkels te gaan. waar de
kwaliteit meestal slechter is. De
handelaren zijn niet aangesloten
bij de onafhankelijke vakbond
Solidariteit.
In Polen zijn de afgelopen weken
herhaaldelijk straatbetogingen
cn stakingsacties gehouden uit
protest tegen de voedseltekor
ten. De demonstraties gelden
met name een verdere vleesrant
soenering die de regering deze
maand wil doorvoeren en plan
nen om prijzen van onmisbare
voedingswaren drastisch te ver
hogen teneinde de toegenomen
import te kunnen betalen. De
prijzen zouden in enkele geval
len tot 400 procent stijgen.
zonodig met geweld, elke poging
tot zuivering in hun gelederen af
te wijzen. Volgens Bani-Sadr be
roept ayatollah Chomeini zich op
dezelfde argumenten als de sjah
destijds om de terechtstellingen
van politieke activieten te verde
digen.
Bani-Sadr heeft tegenover de pers
berichten tegengesproken als
zou hij van plan zijn naar Egypte
uit te wijken. Het bericht dat pre
sident Sadat van Egypte hem po
litiek asiel had aangeboden
noemde hij onjuist Het zou met
opzet zijn verspreid door het
Iraanse persbureau Pars. Bani-
Sadr zei geen plannen te hebben
om Frankrijk te verlaten. "Voor
lopig blijf ik hier", zei hij in een
vraaggesprek met een Franse
krant.
Het Iraanse parlement heeft giste
ren het vertrouwen uitgesproken
in de nieuwe regering van pre
mier Mohammed Bahonar. maar
de kandidatuur van één minister
verworpen, aldus het persbureau
buitenlandse zaken. Hossein Mu-
savi Khamene heeft gezegd dat
Iran zijn banden met de buiten
wereld wil versterken.
gressieve Libanese partijen voor
eigen doeleinden tegen elkaar uit
te spelen. Deze politiek en de
verdeeldheid in de Arabische
wereld heeft als gevolg dat al de
ze partijen in Libanon - die wat
de confrontatie tegen Israel be
treft in feite ideologisch op n lijn
zitten - elkaar toch in de haren
zitten.
De huidige onrust in Libanon moet
ook gezien worden als uiting van
de vele pogingen van alle locale
partijen (inclusief de Syriërs en
de Palestijnen) om de van Arabi
sche zijde voorgestelde „nationa
le verzoening" in Libanon naar
eigen goeddunken met militaire
LOS ANGELES (UPI/AFP/
Reuter) - President Rea
gan van de Verenigde Sta
ten heeft gisteren besloten
het embargo op de leve
ring van gevechtsvliegtui
gen aan Israël met onmid
dellijke ingang op te hef
fen.
Dit heeft zijn minister van buiten
landse zaken. Alexander Haig.
meegedeeld. Het embargo werd
ingesteld na de Israëlische bom
bardementen op de kerncentrale
bij Bagdad begin juni en gehand
haafd na de luchtaanval op Bei
roet midden juli.
Haig verklaarde dat tot hervatting
van de leveranties is besloten
"na een grondige herziening van
de gevolgen van de Israëlische
acties". De kwestie is verder
openhartig besproken met pre
mier Begin van Israel en diens
ambassadeur in de VS. Efraïm
Evron. Begin heeft zijn felle kri
tiek op het Amerikaanse embar
go nooit onder stoelen of banken
gestoken.
De Amerikaanse regering heeft re
kening gehouden met de gebeur
tenissen en ontwikkelingen in
het Midden-Oosten Vooral het
bestand in Zuid-Libanon bete
kende een positief element daar-
Ook heeft hij Marokko er van be
schuldigd dat het betrokken is
bij de kaping van een raketpa-
trouilleboot die door een opposi
tiebeweging is overmeesterd bij
de overbrenging van Frankrijk
naar Iran.
Het Marokkaanse persbureau Map
berichtte gisteren dat de kapers
van de patrouilleboot Tabarzin
de haven van Casablanca waren
binnengevaren om onder bedrei
ging brandstof en voedsel in te
nemen. De boot had de Marok
kaanse wateren meer dan twee
dagen geleden verlaten, aldus
het persbureau.
Intussen gaan de executies van po
litieke tegenstanders in Iran on
verminderd door. In de Evin-ge
vangenis van Teheran werden 23
leden van de links-islamitische
beweging Moedjahedien-e-chalc
geexecuteerd. zo meldde radio
Teheran. De 23 waren beschul
digd van "deelneming aan terro
ristische en fascistische activitei
ten". Het totaal aantal executies
van politieke tegenstanders is
sinds de afzetting van de naar
Frankrijk uitgeweken Bani-Sadr
opgelopen tot 546.
middelen „te beïnvloeden Alle
Libanese artijen zweren bij hoog
en bij laag voor die nationale ver
zoening te zijn. maar dan wel op
eigen voorwaarden. De Syriërs
willen een vinger in de Libanese
pap houden zolang de Israeli's
dat ook doen. en de Palestijnen
ten slotte willen hun revolutie
redden.
De Libanese regering staat tegen
over al deze onrust machteloos,
vandaar de pogingen van de cen
trale regering in Beiroet om een
Arabische topconferentie bijeen
te krijgen. Beiroet wil dat de Ara
bische landen hun lokale bond
genoten in Libanon tot rede
in. aldus Haig. De VS hopen dat
het bestand zal standhouden en
de kansen op vrede in het gebied
groter zal maken.
In Israel is uiterst koel gereageerd
Op de verklaring van de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken Haig dat de F-15- en F-
16-gevechtsvliegtuigen binnen
kort aan Israël zullen worden ge
leverd. De woordvoerder van
premier Begin verwees naar de
uitspraken van Begin van afgelo
pen zondag. Daarin stelde de
premier dat Amerika door het
opschorten van de levering Is
rael onrecht heeft aangedaan.
Het opheffen van het embargo is
slechts een herstellen van dit on
recht. aldus premier Begin.
In Jeruzalem werd ten stelligste
ontkend dat Israël ook maar eni
ge toezegging aan de Verenigde
Staten had gedaan die het ophef
fen van het embargo kan hebben
bespoedigd.
In militaire kringen in Israel was
men vanmorgen opgelucht over
het voortzetten van de leveran
ties. Tot nu toe heeft het op
schorten geen ernstige proble
men veroorzaakt. De veertien F-
16- en twee F-15-gevechtsvlieg-
tuigen zullen nu binnen een
maand Israel bereiken en in de
luchtmacht worden opgenomen.
Vooral de F-15 wordt beschouwd
als een Israëlisch antwoord op de
Russische Mig-25-vliegtuigen die
Syrië tot haar beschikking heeft.
Het komend jaar zal Amerika
nog ZO'n 75 gevechtsvliegtuigen
aan Israel leveren.
De Palestijnse bevrijdingsbewe
ging PLO heeft het besluit van
de Amerikaanse regering veroor
deeld als een aanmoediging voor
het agressieve gedrag U I I
Volgens de officiële woordvoer-
dt i vo<n i' PU i in Beiroet, ilah-
moed Labadi. kan deze Ameri
kaanse beslissing heel goed het
wankele staakt-het-vuren tussen
Isr.il en de PLO in Zuêd*LibOHOH
teniet doen.
Het Russiche persbureau Tass be
schouwt het Amerikaanse be
sluit als niet meer dan een hui
chelachtige stap" omdat Was
hington weet dat Israel de vlieg
tuigen voor de aanval wil gebrui
ken. zo liet het gisteren weten
GUATEMALA - Als gevolg van
het politiek geweld in Guatemala
zijn in het afgelopen weekeinde
in de noordwestelijke provincie
Quiche 65 doden gevallen, zo is
van de zijde van de politie verno-
In gevechten tussen linkse guerril-
leros en regeringstroepen verlo
ren in totaal 26 guerrillastrijders
het leven, terwijl elders in de
provincie 39 mensen het slacht
offer werden van het politieke
geweld.
Tass vindt dat de hervatting van de
leveranties aantoont dat "de VS
bereid zijn enorm veel militair
materieel aan Israel te leveren
voor nieuwe gevaarlijke provo-
Desgevraagd zei Mocse dat de
beslissing niet zal worden beïn
vloed door begrotingsoverwe
gingen Het gaat er om of de MX
raketten in een ondergrond^ tun-
nelsystcem in de staten Utah en
Nevada zal worden opgesteld
dan wel aan boord van vliegtui
gen paraat zal worden gehouden
Minister van defensie Caspar
Weinberger voelt het meest oor
dit laatste, terwijl z^jn collega
van buitenlandse zaken Alexan
der Haig voorstander zou zijn
SAN SALVADOR (AFP) - De
hoofdstad San Salvador en het
centrale deel van El Salvador
zijn gisteren afgesneden van
electriciteit na een aanslag op
een hoogspanningsleiding. die
wordt toegeschreven aan het ver
enigde guerrillafront "Farabun-
do Marti" (FMLN). Een woord
voerder van de electnciteits-
maatschappij kon niet zeggen
hoe lang de storing zou duren
Guerrillastrijders van het FMNL
hebben de afgelopen dagen ook
het telefoonnet gesaboteerd.
waardoor een deel van de hoofd
stad zonder verbindingen kwam
te zitten De guerrillabeweging
meldde zaterdag via haar radio
station "Venceremos" (wy zullen
overwinnen) verder dat in de op
regeringstroepen veroverde stad
Perquin (200 kilometer ten
noordoosten van San Salvador)
een "revolutionaire regering" is
gevormd. Ongeveer 3000 man re
geringstroepen zijn gisteren, ge
steund door gevechtsvliegtuigen
en helikopters, opgerukt naar
het gebied rond Perquin
Het ministerie van defensie in San
Salvador weigert elk commen
taar op het verloop van de ge
vechten in de provincie Morazan.
waar de opstandelingen een
grootscheeps ofTensief zouden
hebben geopend.
Sri Lanka
COLOMBO (Reuter) - De regering
van Sn Lanka heeft gisteren
voor het gehele land de noodtoe
stand uitgeroepen, nadat er op
verscheidene plaatsen nieuwe
ongeregeldheden waren uitge
broken tussen de Singalese
meerderheid en de Tamils die in
de minderheid zijn.
Het is de tweede maal dat de
noodtoestand wordt afgekon
digd sinds er in juni rellen waren
ontstaan in het noordelijke dis
trict Jaffna waar veel Tamils wo
nen Zes dagen geleden was deze
maatregpl ingetrokken Met het
oog op nieuwe ongeregeldheden
is de noodtoestand nu weer van
kracht verklaard
WARSCHAU (UPI/Reuter/AFP) - Het nationale coördinatie comité van de onafhanke
lijke Poolse vakbond Solidariteit vergadert vandaag in Katowice om de laatste hand
te leggen aan de aangekondigde staking van drukkers bij de kranten, die morgen
begint en twee dagen duurt.
Frankrijk
zegt Polen
hulp toe
PARIJS (AFP) - Frankrijk zal
Polen in zijn huidige econo
mische moeilijkheden hel
pen met voedselleveranties
en leveranties van halfpro-
dukten ten behoeve van de
Poolse industrie. Dit heeft de
Franse premier Pierre Mau-
roy gisteren verklaard na af
loop van overleg met de Pool
se minister van buitenlandse
zaken. Jozef Czyrek, in Pa
rijs.
Czyrek heeft Mauroy bijzon
derheden gegeven over de
moeilijkheden in Polen op
het gebied van de economi
sche situatie in het algemeen,
bij de industrie en bij de
voedselvoorziening in het bij
zonder. Mauroy verklaarde
na afloop van het gesprek dat
Polen een "duizelingwekken
de crisis" doormaakt en dat
het land verscheidene jaren
nodig zal hebben om zijn vol
ledige produktiecapaciteit
weer te kunhen benutten. De
Franse premier zei dat zijn
land Polen te allen tijde zal
blijven steunen.
Frankrijk zal helpen bij het
treffen van een regeling voor
de Poolse schulden en zal
daarnaast bij zijn westerse
partners aandringen op het
verstrekken van een lening
van 500 miljoen dollar aan
Polen, zo zei hij.
Gekaapte patrouilleboot in Marokko
Hymphrey Waldoek overleden
DEN HAAG (ANP) - De president
van het Internationaal Gerechts
hof. sir Hymphrey Waldoek. is
zaterdag in Den Haag ten gevol
ge van een hartaanval overleden,
aldus heeft de woordvoerder van
het Hof meegedeeld.
Sir Humphrey is hoogleraar aan de
universiteit van Oxford en voor
zitter van het Internationaal Hof
voor de Rechten van de Mens in
Straatsburg geweest Hij zal
waarschijnlijk in Oxford worden
begraven.
Opnieuw
doden door
giftige olie
MADRID (AFP) In Spanje
zijn de afgelopen dagen vijf
mensen overleden tengevol
ge van het eten van vergiftig
de spijsolie. Het totale aantal
slachtoffers van de olie die
met raapzaadolie voor indus
trieel gebruik was vermengd,
komt daarmee in ruim 3
maanden op 96
De vergifle olie werd door han
delaren aan de deur verkocht
totdat men de olie in verband
bracht met de sterfgevallen.
Sindsdien zijn twintig mer
ken na onderzoek giftig ge
bleken en op last van de auto
riteiten uit de verkoop geno-
Noodtoestand
LOS ANGELES (DPA) -
President Ronald Reagan
zal, volgens zijn naaste
medewerker Edwin Mee-
se, over drie tot vijf weken
beslissen over het stelsel
van de intercontinentale
MX-raket en de eventuele
bouw van de bommen
werper B-l.
Dit werd bekend na afloop van een
bijeenkomst v.in drie uur van de
Amerikaanse Nationale Veilig
heidsraad in Los Angeles
Volgens Meese is aan de pr« ident
een reeks van mogelijkheden
voor de stationering van de nieu
we MX-raketten voorgelegd
van een stationering Haig zou
met het verzet tegen de andere
mogelijkheid Europese bezwa
ren tegen de installatie van nieu
we kernraketten voor de middel
grote afstand in Europa willen
wegnemen
Het Amerikaanse publiek is ver
deeld over het neutronenwapen
maar staat in meerderheid achter
president Reagan en de toon die
hij bezigt tegen de Sowjet-Unie.
aldus een opiniepeiling.
Terwijl 60 procent der Amerikanen
zegt ervan overtuigd te zijn dat
hun land in de komende jaren bij
een oorlog betrokken wordt, is
66 procent .an mening dat het
neutronenwapen het risico van
een gewapend conflict niet of
nauwelijks vergroot.
Eenendertig procent der onder
vraagden i.s het eens met het be
sluit van president Reagan het
neutronenwapen te maken en op
te slaan Zesentwintig procent
keurt het besluit af en acht pro
cent weet het niet. Vijfendertig
procent was niet van het besluit
op de hoogte.
Vierenzestig procent der onder
vraagde Amerikanen keurt de
houding goed die president Rca
gan tegenover de Sowjet-Unie
aanneemt.
