Agressieve verkoop
schaadt naam
van boekenclubs
Rinser voor
oude verf
Meer ruimte in de kast
's Werelds laatste
echte vijlenmaker
houdt er mee op
Twee miljoen
leden zorgen
voor 24% van
boekenomzet
Fotograferen
Zo doe
je dat
ISATERDAG 15 AUGUSTUS 1
Wanneer je in gezelschap zou vra
gen wie lid is van een boeken
club, zou niemand reageren. Men
schaamt er zich nog steeds voor,
want men is bang dat iedereen
denkt: „Die is er ook mooi inge
luisd". Dat is de mening van F. J.
Schouten, de marketing
manager van de Nederlandse
Boekenclub Hij raakt met zijn
opmerking de pijnlijke plek van
postorderbedrijven in boeken,
hun verkoopmethode.
Klachten die bij de consumenten
organisaties binnenkomen gaan
voornamelijk over de wijze, waar
op colporteurs of advertenties de
boeken aan de man brengen.
Mensen voelen zich genomen
omdat zij met onjuiste of halve
informaties worden gestrikt als
lid van een boekenclub. Hoe hard
bepaalde clubs daarna kunnen
optreden jegens hun nieuwe le
den hebben tal van mensen erva
ren wanneer zij zelfs voor de rech
ter werden gesleept wanneer ze
weigerden te betalen.
Een van de opmerkelijkste staaltjes
meldde enige tijd geleden Konsu-
menten Kontakt. Een mevrouw
had een zogenaamd kennisma-
kingsboek aangevraagd bij Boek
en Plaat. Zij had de voorwaarden
niet al te best, of helemaal niet
gelezen en wist daarom niet dat
zij automatisch lid was door het
boek te houden. Tot bij de kan
tonrechter werd de zaak uitge
vochten. Deze besliste dat zij niet
hoefde te betalen. Een colporteur
kwam bij een van onze kennissen
met een aanbieding van dezelfde
club. „Het lidmaatschap kent
geen verplichtingen", vertelde
hij. Nu zit de kennis vast aan een
contract van minstens een jaar en
moet elk kwartaal een boek kope n.
De Colportagewet geeft de koper
een afkoelingsperiode van acht
dagen. Dat geldt overigens voor
artikelen van 75 gulden of meer.
In die tijd kan men de koop nog
ongedaan maken. De kennis
moest enkele weken wachten
voor het eerste boek binnen
kwam. Toen was hij al te sterk
afgekoeld en zat vast aan een con
tract. In een van de winkels van
de club kreeg hij nog te horen dat
de colportage werd verzorgd
door een zelfstandig werkend be
drijf. Een argument dat de kennis
niet erg overtuigde.
Tekenen
Men zou zich natuurlijk kunnen af
vragen waarom de mensen zo
vlug ingaan op de verkoopsmoe-
zen van colporteurs en adverten
ties. Wie tekent er nou een con
tract voor hij precies weet welke
voorwaarden eraan zijn verbon
den? Uit de klachten die consu
mentenorganisaties binnenkrij
gen blijkt dat er altijd nog goed
gelovige mensen zijn die bezwij
ken voor een lekker verkoopver
haal. Schouten van de Neder
landse Boekenclub onderkent
dat de werkwijze van 'sommige'
colporteurs de naam van de hele
groep kan bederven.
Door Harry Bouts
„De colportage is een uitstervend
fenomeen", zegt hij. „Er zijn
steeds minder mensen die dit
werk willen doen en daarom
moeten we lagere eisen stellen".
Dat roept automatisch de vraag
op, waarom de boekenclubs toch
doorgaan met de colportage,
naast de gewone reclame, die
trouwens ook niet altijd even dui
delijk is. De grote clubs zijn aan
gesloten bij de bond van postor
derbedrijven.
Daarom moet het toch mogelijk
zijn onderlinge afspraken te ma
ken. Vooral omdat zij altijd bewe
ren geen directe concurrent van
de gewone boekwinkels te zijn.
Naar het oordeel van de consu
mentenbond kan er overigens
geen schaarste aan colporteurs
zijn. want de klachten over hun
werkwijze blijven onverminderd
binnenkomen.
Agressief
„Wij moesten omstreeks 1968 gaan
meedoen met de colportage om
dat de anderen met hun agressie
ve verkoopmethode onze leden
weghaalden", zo verdedigt
Schouten zich.
Een mededeling waar de leden niet
zoveel aan hebben. „Maar", aldus
Schouten, „wanneer wij klachten
krijgen van de klanten doen wij
er iets aan. Heeft de klant gelijk,
dan vliegt de colporteur eruit. Wij
houden een afkoelingsperiode
aan van tien dagen. Zou een lid
pas na drie weken na zijn inschrij
ven reageren met een goed argu
ment, dan schrappen wij hem als
lid. Wat moeten we met een on
willige klant?"
Schouten wil nog even kwijt dat er
overigens niet alleen fouten wor
den gemaakt door de clubs. Als
voorbeeld noemt hij de activitei
ten van één lid. Die kocht in een
clubwinkel een afspeelapparaat.
Hij gaf daarvoor een machtiging
voor een giro-overschrijving, liep
vervolgens naar een postkantoor
en trok de machtiging in. Of het
een wraakoefening was van een
onwillige klant, of pure oplichte
rij, vertelt Schouten niet. „Wij
hebben ook wel betalingsbevelen
bij de rechtbank". Als iemand na
vier aanmaningen nog niet heeft
gereageerd, dan nemen wij aan
dat hij te kwader trouw is", aldus
Schouten.
De Nederlandse Boekenclub heeft
volgens hem nog nooit een offi
ciële klacht van de Consumen
tenbond gehad. Niemand bij dc
twee consumentenorganisaties
Voordelen biedt het kopen bij boekenclubs wel. zeker als je vlak bij f
club-winkel woont, want dan betaal je ook geen verzendkosten.
kon zich inderdaad enig verwijl
herinneren. Klachten over ECI
de grootste in Nederland, konden
altijd worden rechtgetrokken
Van de mensen die zonder ver
koopdruk lid werden van Boek
en Plaat kwamen overigens al
leen positieve geluiden.
Opzeggen
De opzegtermijnen bij de boeken
clubs zijn ook wel eens aanlei
ding voor meningsverschillen.
Men moet drie maanden voor het
abonnementsjaar afloopt waar
schuwen dat men ermee wil stop
pen. Omdat niet iedereen meer
weet wanneer het lidmaaschap
inging, zit men langer eraan vast
dan men vermoedt. Er zitten ver
schillen in de opzegtermijnen
van de clubs. Problemen kunnen
hier eveneens worden voorko
men door de condities goed te le
zen. Aangezien de administraties
van de uitgevers niet allemaal
even nauwkeurig lijken te
werken (dat is mijn eigen erva
ring), is het verstandig het bericht
van opzegging aangetekend te
versturen.
Voordeel
Voordelen bieden de boekenclubs
in elk geval. Omdat zij bij de uit
gevers hogere kortingen kunnen
bedingen kunnen zij goedkoper
leveren.
Het prijsverschil kan een kwart of
meer bedragen van de officiële
winkelwaarde. Elk lid is ver
plicht een boek per kwartaal af te
nemen en dat gedurende min
stens een jaar. De grote clubs bie
den hun leden ook platen en mu-
ziekcassettes tegen een speciale
priis.
Een deel van het voordeel gaat ver
loren omdat de verzendkosten
voor rekening van de klant ko
men. De drie grootste clubs heb
ben eigen winkels, waar dezelfde
titels voor dezelfde (lagere) prij
zen worden verkocht aan de le
den. Sommige mensen vinden
het plezierig dat hun club al een
vóór-selectie heeft gemaakt van
de boeken die op de Nederlandse
markt worden aangeboden. Van
de rond 10.000 titels die er zijn
bieden de clubs er 400 tot 500 aan
Voor andere mensen is de kleine
re sortering juist een reden om
geen lid te worden. De gewone
boekwinkel kan bovendien altijd
een boek dat niet voorradig is be
stellen en dat doen de clubs nie-
Het gevaar bestaat dat de boekwin
kels alleen nog klanten krijgen
voor de minder gangbare titels,
terwijl de clubs de bestsellers
kwijtraken. Als dat zou leiden tot
een vermindering van het aantal
gewone winkels, dan zou het een
verarming betekenen voor de le
zer. W. F Hermans heeft tot nu
toe zijn toestemming geweigerd
voor de verkoop van zijn boeken
via de clubs. Harry Mulisch en en
kele andere auteurs willen per ti
tel beslissen over een eventuele
goedkeuring.
Twee miljoen
Er zijn ruim twee miljoen leden
aangesloten bij een club, die het
vorig jaar samen 24 procent van
de totale boekenomzet in Neder
land kochten. De gemiddelde
duur van een lidmaatschap is vijf
jaar. Elk jaar valt 20 tot 25 procent
af.
Daar staat een jaarlijkse groei met
40 procent tegenover. Schouten
is van mening dat de markt voor
de clubs langzamerhand wel ver
zadigd raakt.
Er zijn 1.5 miljoen huishoudens lid
van een club. Het aantal huishou
dens (inclusief een miljoen al
leenstaanden) in Nederland was
eind 1980 vijf miljoen. Het bete
kent dat drie op de tien huishou
dens zijn aangesloten. ECI heeft
800.000 leden. Boek en Plaat
500.000 en de Nederlandse Boe
kenclub 350.000. Daarnaast is er
nog een aantal kleinere, zoals Sil
houet en The English Book Club.
Vergelijkt men het aantal klachten
met het aantal clubleden, dan
lijkt het nog best mee te vallen.
Alleen, wanneer je door een
slinkse verkoopmethode een lid
maatschap is opgedrongen, dan
telt geen enkel cijfer dan de vier
van de verplicht te kopen boeken.
Werk zorgvuldig
met merbau
Hardhouten krijgt de laatste
tijd steeds meer belangstel
ling, ook van de doc-het-
zelver. Een van de beste hard
houtsoorten is merbau. een
erg sterke houtsoort, met een
wellicht met zo erg tot de ver
beelding sprekende 'teke
ning'. maar toch met een
voornaam karakter Hoewel
merbau duur is, gebruikt ook
de particulier het graag. Wie
bij de houthandel een partij
tje merbau haalt om er iets
van te maken, moet echter
wel heel zorgvuldig te werk
gaan wat de afwerking be
treft.
Daarom een paar tips:
- Sla het nog onbehandelde
hout zó op dat het volkomen
gevrijwaard is tegen voch t.
- Verwerk het niet buiten tij
dens nat weer. Vocht doet be
paalde stoffen uit het hout
'wegbloeden' en dat geeft
heel lastig te verwijderen stre
pen en 'spetters' op tegels,
stenen enz.
- Werk merbau bij voorkeur af
met een blanke lak op polyre-
thaan basis. Strijk kopse kan
ten, ingezaagde gedeelten (zo
als voor verbindingen) e.d.
eerst met die lak in, alvorens
de constructie definitief in el
kaar te zetten
- Als merbau geschaafd moet
worden: dan met een heel
'zoet' ingestelde schaaf.
Schuur het hout met zorg.
Borstel schuurstof weg voor
dat het hout gelakt wordt
Sinds de uitvinding van de Daguer
réotypie in 1839 is ..de mors MO
favoriet onderwerp geweest voor
iedere fotograaf. Ook nu nog is
het grootste aantal foto's over de
hele wereld gewijd aan de men-
Bij Elsevier Focus verscheen nu
een praktish handboek dat in de
tail alle methoden verklaart die
leiden tot goede foto's van men
sen, onverschillig hoe eenvoudig
- of hij gecompliceerd - uw came
ra, uitrusting en mogelijkheden
mogen zijn. Met veel kleuren- en
zwart-wit-foto's en daarbij beho
rende verklarende tekst en teke
ningen vormt dit boek een goede
gids voor een fascinerende tak
van de fotografie.
Handboek voor het fotograferen
van mensen door Michael Bussel-
Ie, prijs f 59,50.
Wanneer over oude verflagen opnieuw wordt geschilderd, ontstaan in
sommige gevallen hechtingsproblemen: wanneer de nieuwe verf volle
dig is doorgehard, 'houdt' hij niet goed. 'Slechte verf, zegt menige
amateurschilder dan. Slechte verf in die zin bestaat echter niet; er zijn
wel slechte (of laten we zeggen: te haastige) schilders. De voorbereiding
van de ondergrond is bepalend voor de hechting van de nieuwe verf.
Een pas nieuw produkt dat daarbij een stuk kan helpen is Vloeibaar Rinser
van Flexa. Het maakt oude verflagen snel tot een goed 'dragend' opper
vlak voor de nieuwe verf. Zelfs wanneer die oude verf met was is behan
deld, ontstaan er geen problemen, aldus de fabrikant. De rinser wordt
voor dit doel in een verhouding van 1 op 5 met water verdund.
Hetzelfde produkt kan ook gebruikt worden om bestaande verf-, lak- en
beitsafwerkingen een grondige schoonmaakbeurt te geven; dan is de
mengverhouding 1 deel rinser op 10 delen water.
Een Pittige bijzonderheid is dat de rinser geen schadelijke stoffen bevat
zodat huid- en oogirritaties tijdens het gebruik niet voorkomen. Verder
kunnen ook erg vuil geworden tegels, wastafels, toiletten en de badkuip
veilig en grondig schoongemaakt worden. Een fles van een halve liter
Voor zover valt na te gaan is er
op de hele wereld nog maar
één man die helemaal met de
hand vijlen maakt ('kapt' is de
vakterm) en dat is Hubert
Elisson. een erg aardige en be
scheiden Zweed die elke
werkdag in Eskilstuna op zijn
speciale 'vijlmakersbok' gaat
zitten om in de nog vlakke
vijlbladen de vereiste groe
ven te kappen. Hij is over en
kele maanden aan zijn pen
sioen toe. Dan is het gedaan
met een oud handwerk waar
aan een vakmanschap te pas
komt dat zijn weerga niet ken-
t.
We hadden Hubert al eens bezig
gezien op de beurs Karwei in
Utrecht, in de stand van
Sandvik, waar hij (een beetje
verlegen reagerend op al die
mensen die naar hem en zijn
werk keken) met trefzekere
hand en in een strak tempo
vijlen zat te maken. Onlangs
zagen we hem weer, in zijn ei
gen 'vijlenatelier' in het
Zweedse Eskilstuna. Hij keek
even vriendelijk lachend van
zijn werk op, terwijl het ritme
van het slaan op de beitel nau
welijks werd onderbroke-
Hubert houdt ermee op en nie
mand neemt zijn werk over.
Op enkele meters afstand van
zijn 'bok' staan geperfectio
neerde machines in een hon
derdvoudig tempo vijlen te
maken... even goeie vijlen als
hij met de hand kapt en wel
een heel stuk goedkoper dan
de exemplaren die hij maakt.
Want dat is de tragedie van
een ambachtelijk monument
dat Hubert Elisson is: tegen
de snelheid vün de machine
kan hij niet op.
De vijlen die hij kapt zult u ook
niet in de winkel vinden. Ze
zouden niet te betalen zijn.
Hij maakt nog slechts 'rela
tie-vijlen' het bezit van zo'n
handgemaakte vijl is een bij
zonderheid. Daar moetje dan
ook niet mee vijlen, die moet
je in een vitrine leggen of aan
de kamerwand hangen!
Als jonge jongen is Hubert bij
de Zweedse vijlenfabnek
Oberg begonnen en hij heeft
er een jaar of zeven voor nodig
gehad om een echt bruikbare
vijl te kunnen kappen. Hij is
een meester, die vele leerlin
gen heeft opgeleid. Toen
kwam de onafwendbare me
chanisatie; de leerlingen kwa
men achter de machine en
toen restte de wereld nog
slechts één ambachtelijke vij
lenmaker: Hubert.
Het is, als je een beetje gevoel
voor techniek hebt, ongeloof
lijk wat die man kan. Wel eens
aandachtig naar een vijl geke
ken? De 'kap' moet volkomen
gelijk zijn, zowel wat de on-
Het kappen
derlinge afstanden, de 'hoek'
en de diepte betreft. Voor een
machine geen probleem,
maar doe dat maar eens 'uit de
hand'. In een razendsnel tem
po slaat die man met een klein
beiteltje de groeven in het
vijlblad, allemaal onder de
juiste hoek, op dezelfde diep
te en op exact gelijke afstan
den Pang-pang-pang (even
opkijken dag meneer) en in
tussen 'feilt' er niets aan het
werkritme.
gespecialiseerde Oberg-
vijlenfabneken behoren in
tussen tot het Sandvik-
concern. Hubert gaat met
pensioen en er zal binnenkort
geen enkele vijl meer met de
hand worden gekapt
1. Een kast met legplanken waarop
veel spullen van uiteenlopende
vormen en afmetingen geborgen
worden, kan een stuk praktischer
worden ingedeeld, zodat alles be
ter bereikbaar is. Ook de berg
ruimte zelf kan worden uitge
breid. zodat u méér spullen kwijt
kunt. Begin met de planken (of
een aantal) smaller te maken;
eenvoudig een strook afzage-
2. Gebruik die stroken (bijvoor
beeld 8a 10cm breed)om ertegen
de achterwand van de kast extra
plankjes van te maken. Daarvoor
is telkens een hulpplankje nodig,
dat tegen de achterwand wordt
bevestigd. De hoogte van de ex
tra plankjes, ten opzichte van de
gewone planken, kan ca. 10 cm
zijn, of naar eigen keus bepaald
worden.
3. Teken nu tegen de binnenzijde
van de kastdeur de plaatsen af
waar een aantal 'bakjes' kan wor
den aangebracht. Ze moeten zo
danig worden bevestigd dat, als
de deur gesloten wordt, de bakjes
zelf en de erin geborgen spullen
niet tegen een of ander obstakel
kunnen komen. Zorg ervoor dat
de lijnen zuiver horizontaal lope n.
4. De bakjes kunnen worden ge
maakt van stukjes multiplex een
achterplankje dat in feite alleen
dient om de bakjes makkelijk te
gen de kastdeur te bevestigen
(enkele centimeters hoger dan de
andere delen) twee zijstukjes,
een voorwandje en een bodem.
Lijm en spijker (dunne koploze
nagels) elk bakje nauwkeurig in
elkaar. Dan schuren en eventueel
schilderen.
5. Schroef de bakjes volgens de af
geschreven lijnen tegen de deur.
Een 'holle' deur kan daarbij pro
blemen geven; in zo'n geval kun
nen de bakjes ook gelijmd wor
den, met contactlijm Schuur dan
wel de verf op de lijmvlakken he
lemaal dof. (Misschien is het ook
wel handig om het kruidenrekje
tegen de binnenkant van de deur
te bevestigen).
6. Kleine /oorwerpen op de extra
plankjes boven de gewone kast
planken zijn gemakkelijk bereik
baar Ook in de bakjes kleine
spullen. Richt de kast verder zo in
dat grotere spullen geen sta in-
dc-weg vormen voor de bakjes
aan de deur Mischien mot u enke
le malen her indelen, maar wan
neer de juiste indeling is gevon
den, biedt de kast wel 50 procent
meer ruimte.
