iiiüurM
Binnenschippers
'De ME komt maar,
wij zijn niet bang'
Saamhorigheid bij blokkades ^ePorta^e
BNSDAG 11 AUGUSTUS 1981
de naast hem nog. Dan kijkt
het groepje weer zwijgend
naar de blokkerende binnen-
Sinds zondagnacht heeft een groot aantal
binnenschippers de grote vaarwegen in
Nederland op dertig plaatsen geblok
keerd. Zij eisen dat de evenredige vracht
verdeling van zand en grind voortaan via
de schippersbeurs gaat lopen. De pro
testactie van de schippers is slecht geval
len bij de regering, die gisteren aankon
digde te zullen optreden als de openbare
orde nog langer op deze wijze wordt ver
stoord. Maar de schippers lijken voorlo
pig niet te vermurwen. Verslaggevers
Henk Dam en Taco Slagter staken hun
licht op in Rotterdam en Amsterdam.
AMSTERDAM - „Galbakken, waarom zijn jullie niet
solidair met de particuliere schippers". Een schelle
stem van een vrouw uit een marifoon schalt door
de kajuit van de Orka van schipper Zwerver uit
Lemmer. „Een onderonsje met een schipper die
niet aan de blokkade wil meedoen", zegt Zwerver.
„We moeten het hoofd koel houden", vervolgt hij
met een zorgelijke trek om de mond. „Aan onder
ling gekonkel heb je niks. Alleen saamhorigheid
kan de actie succes opleveren".
Een luchtfoto van de blokkade in Rotterda
dan wel roofbouw op jezelf
en je vrouw. Je moet dan wel
dag en nacht varen om met
die woekertarieven nog aan
de kost te kunnen komen".
Leden van de mobiele eenheid, uitgerust met kogelvrije vesten, gaan aan boord i
tuig. Het is zondag laat in de avond.
Blokkade of geen blokkade, het leven gaat door
Hij en dertig andere collega's
hebben maandagmorgen om
half zes in een half uur tijd de
schepen zij aan zij afgemeerd
in het Amsterdam-Rijnka
naal ter hoogte van de Oude
Slyizen bij Zeeburg in Am
sterdam. De belangrijkste
vaarroute van en naar de Rijn
is daarmee hermetisch afge
grendeld. Samen met de
blokkades bij de Oranjeslui
zen en het Noordzeekanaal
hebben de binnenvaartschip
pers het scheepvaartverkeer
rond de Amsterdamse haven
lamgelegd.
Gemor
Bij Zeeburg zijn vier mosselvis
sers uit Bruinisse voor anker
gegaan. Het gemor is van ver
re te horen. Ze dreigen met
hun schepen de blokkade te
rammen als hun de doorvaart
nog langer wordt geweigerd.
„We hebben er niks mee te
maken", zegt een nors kij
kende schipper van de Dol
fijn. „Die grap kost ons tien
duizenden guldens". Met ar
gumenten van de actievoe
rende schippers is deze bon
kige Zeeuw niet te overtui
gen. Het blijft bij dreigemen
ten.
Tegen tienen maken ze de tros
sen los. De havenmeester
heeft de vissers een andere
route aangeraden. Via de
Vecht naar Muiden. Het IJs-
selmeer oversteken. De slui
zen in de Afsluitdijk, die tot
de Waddenzee toegang ge
ven, zijn nog niet versperd.
De Zeeuwen wagen het erop.
Op de kade van Zeeburg staan
twee politiemannen. Rijkspoj
litie te water. En tuurt er door
een verrekijker. De ander no
teert. Foto's van de blokkade
zijn al eerder gemaakt. De
hoogste in rang van het twee
tal wil niet zeggen waarom de
registratienummers en de na
men van de schepen in het
boekje gaan. „Opdracht van
hogerhand", zegt hij. De poli
tiefoto's zijn gemaakt om bij
een eventuele beindiging van
de blokkade door de Mobiele
Eenheid de strategie te bepa
len, zo laten de politieman
nen doorschemeren.
,Ik vind het geen stijl van die
schippers", zegt de hoogste
in rang. „Wat mij betreft
komt de ME nu. Ze zijn in
een oogwenk weggesleept".
Hij raakt opgewonden. „De
schippers vergeten dat ze
niet de enigen zijn die in de
binnenvaart het brood ver
dienen. En die mensen zijn
toch al zo ernstig gedupeerd.
De economie op deze manier
platleggen kan niet in een tijd
met veel werkloosheid". De
collega maant zijn chef tot
kalmte. Hij lacht. „Maak je
niet druk. Doe gewoon wat
ons is opgedragen. Registre
ren en toezicht houden. Er
moet geen rotzooi komen. En
wat de politie ervan vindt,
dat doet er niet toe".
Stencils
Dan gebeurt er iets vreemds.
De politiemannen krijgen
van een collega-koerier sten
cils in de hand gedrukt die zij
'persoonlijk' aan de actie
voerders moeten uitreiken.
Opdracht van hogerhand. In
het schrijven waarschuwen
de Amsteidamse havenba
ronnen 'Scheepvaart Vereni
ging Noord' voor de financile
gevolgen van de blokkade.
Ze stellen de schippers aan
sprakelijk en sommeren de
versperring te beëindigen.
Blijkbaar om een confronta
tie tussen de directeuren van
havenbedrijven en de staken
de schippers-te mijden, is de
politie opgedragen de sten
cils uit te delen.
Elke blokkade heeft een blok
hoofd. In Zeeburg is dat
schipper Pols uit Maas-
bracht. Smalend neemt hij
het stencil in ontvangst.
Leest het en gooit het over
boord. „Zo zie je op welke
hand de politie is", zegt hij
verbitterd. „Hand- en span
diensten verrichten voor on
ze tegenstanders. We knok
ken voor eenrechtvaardige
zaak. Met tegenzin, maar ik
ga liever strijdende ten onder
dan passief toe te kijken hoe
de particuliere binnenvaart
binnen een jaar in het graf
zinkt".
Staatssecretaris Smit-Kroes
heeft het goed vefbruid bij
deze groep van de binnen
vaart. Niet bepaald vleiend is
de manier waarop over haar
wordt gesproken. „Neeltje
kan taai zijn,, maar wij wijken
nu geen duimbreed voor dit
fotomodel", zegt Pols vastbe
raden. Daar heeft ze het vol
gens hem wel naar gemaakt.
Belofte niet nagekomen.
Geen zak
Aan dek van zijn schip, omge
ven door collega's, legt Pols
de grieven nog eens op tafel.
„Nog geen 25 procent van al
le vrachten komt op de beurs.
Waarom heeft de ene schip
per vier reizen in de maand
en ligt het merendeel van de
collega's vier tot zes weken
bij de beurs op een lading te
wachten. Wat wij willen is
een verruiming van de even
redige vrachtverdeling, zodat
iedere schipper een belegde
boterham heeft. Ons is na de
blokkade in 1975 door Neelie
beloofd dat het deel van
zand- en grindtransporten
waarvoor geen contracen met
rederijen of huurschepen
was afgesloten, op de Schip
persbeurs zou worden aange
boden. Daar is geen zak van
terechtgekomen".
Een doorn in het oog van de.
schippers is het gesjoemel
met dubbele contracten. Op
de beurs gelden vaste tarie
ven. Voor de zogenaamde re
latievaart bestaal er een wet
tige regeling die bepaalt te
gen welk tarief de lading mag
worden aangenomen. Het
contract moet dan een zegel
krijgen van de rijksverkeers
inspectie die tevens de beur
zen beheert. „Ik heb talrijke
bewijzen", zegt Pols. „dat na
de bezegeling van het officile
contract een illegaal contract
wordt getekend waarvoor de
schipper dan tegen onder-
kruippnjzen de vracht aan
neemt".
Pols heeft er begrip voor dat
sommigen van zijn collega's,
gedwongen door de hoge las
ten van hypotheken en on
derhoud. met een verlader op
die manier in zee gaan.
„Maar", stelt hij. .je pleegt
V akantiegangers
Bij de Oranjesluizen is de stem
ming grimmiger dan in Zee
burg. De pleziervaart is hier
in het geding. Blokhoofd Jan
Kruizinga van de Hollandia
uit Amsterdam heeft van het
actiecentrum in Rotterdam
nog geen toestemming gekre
gen de talrijke zeiljachten
doorvaart te verlenen. Sinds
maandagmorgen vroeg lig
gen meer dan honderd varen
de vakantiegangers langs de
pieren aan weerszijden van
de sluis.
Mokkpnde vrouwen die bij hun
mannen blijven aandringen
erop af te gaan. Desnoods de
trossen door te snijden van
de schepen in de blokkade.
Een zeiler uit Hellevoetsluis
zegt tegen Kruizinga: „Waar
jullie voor staken weet ik
niet. maar het zal wel ergens
goed voor zijn. Laat ons er
toch door. Voor ons is het
vakantie". Kruizinga is voor
alsnog niet te vermurwen.
Je krijgt de indruk dat de belof
te van het actiecomité de ple
ziervaart te ontzien, niet ge
stand wordt gedaan. Langs
de sluiskade ontspinnen zich
heftige discussies. Engelsen
die voor de oversteek naar
het vaderland naar de Noord
zee moeten, voelen zich het
ergst gedupeerd. Sommigen
moeten woensdag weer aan
het werk. Gebrek aan kennis
van het Nederlands verhin
dert de Britten aan de woor
denvloed tussen de vakantie
gangers en de niet te overre
den schippers mee te doen.
Zittend op bolsters wachten
zij de gebeurtenissen gelaten
af.
Tegen half twee zijn sluismees-
ters en het actiecentrum
overeengekomen dat er voor
die dag bij hoge uitzondering
voor één keer zal worden ge
schut. De sluismeester advi
seert de zeilers de marifoons
af te zetten omdat is gebleken
dat de onderlinge communi
catie de schippers irriteert.
De verwensingen die ook de
kajuiten van de actievoeren
de schippers bereiken, zou
den hen kunnen provoceren.
Het schutten loopt gesmeerd.
Een schip is uit de blokkade
gevaren zodat de jachten na
zeven uur wachten het IJ op
kunnen. En omgekeerd. Om
vier uur wordt deze operatie
nog één keer herhaald. Uitge
laten opvarenden van plezier
boten wensen de schippers in
het voorbijgaan veel succes
met de actie. „Volhouden",
roept een vrouw uit Helle
voetsluis die aanvankelijk de
trossen van de blokkade wil
de kappen.
Niet bang
Schipper Kruizinga meesmuilt.
„Wc kunnen geen kwaad
meer doen. Zo gaat het al
tijd". Hij denkt dat morgen
alles minder soepel zal verlo
pen. Zojuist meldt de
nieuwslezer van het ANP dat
de regering „met alle haar ten
dienste staande middelen de
blokkade zal breken" Krui
zinga: „De ME komt maar
Wy zijn niet bang Slepen ze
ons weg, dan beginnen we
aan een nieuwe blokkade op
een andere plaats. Zij kei
hard. wij ook".
TACO SLAGTER
ROTTERDAM - Op de
Maasboulevard staat
een Rotterdammer,
fiets aan de hand. Hij
wijst met z'n andere
hand naar de tientallen
schepen die als een lint
op het smerige water
van de Nieuwe Maas
dobberen. „Dat gaat
niet goed. dat gaat
nooit goed", voorspelt
hij.
Duidelijk op effect uit
zegt hij met sombere
stem: „Dat laat de ri
vierpolitie niet toe. Mis
schien laten ze het
twee, drie dagen toe,
maar dan gaat het hard
tegen hard. Let maar
op, dan krijg je toestan
den zoals in Ierland."
Met de laatste voorspelling blij
ken zijn gedachten een
vlucht te hebben genomen
die voor de omstanders niet
meer te volgen is. .Ja. t is
erg", bromt een goedwillen-
schippers.
Daar liggen ze. met namen als
„Vertrouwen". „Kameleon".
„Federatie Dnm melen" of
„Nova Cura". Ongeveer 50
schepen die naast de nieuwe
Willemsbrug als een tweede
oeververbinding Rotterdam-
Noord verbinden met Zuid.
Vierhonderd meter aan bo
ten. want zo breed is de Nieu
we Maas hier
Het is maandagochtend. De ac
tie van de binnenschippers is
begonnen Op de schepen
leuzen die duidelijk moeten
maken waar het om gaat,
maar die voor de gemiddelde
passant abracadabra moeten
zijn „OGZV weg ermee.
Zand en grind via de EV". le
zen we op een van de doeken
Een klem scheepje vaart van
boot naar boot. om er vers
drinkwater te brengen Er
worden dekken geschrobd,
vrouwen verlaten met bood
schappentassen hun kajui
ten. en op een van de dekken
speelt een kind in zijn box.
Het leven gaat gewoon door.
ook als er actie moet worden
gevoerd.
Op de ..Rival" heeft zich inmid
dels een klein groepje man
nen gevormd. Het wachten is
op blokhoofd Dirk van der
Werf. ,Ja. da s wel een beetje
raar woord. blokhoofd",
vindt ook schipper Seine, die
zelf tweede blokhoofd is.
„Nee. niet van de BB of zo.
Het zal wel van blokkade-
hoofd komen. Ik weet ook
niet wie dat verzonnen heeft.
Daar loopt Van der Werf met
routineuze stappen van het
ene schip naar het andere, op
weg naar de „Rival". De man
nen daar gaan het ruim vast
binnen voor de ochtendver
gadering. „Ik ben blij dat jul
lie gekomen zijn. Het gaat
goed," meldt het blokhoofd.
Instemmend gemompel als
Van der Werf zegt „Laten we
asjeblieft geen sterke drank
gebruiken. Alles is tot nu toe
goed gelopen Ik heb net ge
beld met het actiecomité en
het zit in het hele land pot
dicht." Nijvere handen delen
stencils uit waarop 28 blok
kadeplaatsen staan vermeld.
Bedreigingen
Niet alle schippers voelen zich
op hun gemak. Via de mari
foon zijn heel wat bedreigin
gen binnengekomen. Van
mannen die wel willen varen,
omdat ze vaste, langlopende
contracten met bedrijven
hebben gesloten. „Kantoor-
schepen" worden die sma
lend genoemd.
.Hongerlijers. we komen de
boel 's avonds vernielen," en
boodschappen van vergelijk
bare strekking hebben die
ochtend uit de marifoon ge
klonken. en niet iedereen is
er even gerust op dat het by
verbale agressie zal blyven.
Sussen
Van der Werf probeert met en
kele zinnen de onrust te sus
sen. „Laat je niet misleiden
door de marifoon Zet m stil,
dan hoor jc ook niks", luidt
zyn logisch klinkende advies.
Toch neemt ook Van der Werf
maar liever het zekere voor
het onzekere. Zijn voorstel
om 's nachts wacht te lopen
wordt zonder hoofdelijke
stemming aanvaard. „In drie
ploegen, dan kunnen we alle
maal nog een beetje slapen
vannacht", zegt hy. „Ja. ja",
mompelen de mannen in het
donkere ruim.
Aarzelend vraagt een van hen
„Zeg eh. zyn er al reacties7
Wil Den Haag al onderhande
len?". Dat is dus niet het ge
val. „'t Kan twee dagen du
ren. maar het kan ook langer
duren." zegt blokhoofd Van
der Werf. daarmee een eind
makend aan de vergadering
De schippers klimmen een
voor een het ruim weer uit
Nee hoor. ze zyn niet bang
voor verveling „Er is altijd
onderhoud te doen Dat slaat
nooit stil. Bovendien, ik had
toch al twee weken geren
vracht gekregenzegt een
van hen
Op de Maasboulevard stopt een
auto Man. vrouw, vier kinde
ren. Dc man stelt zyn gezin
voor de schepen op „Nee,
beetje naar voren", instrueert
hy. en maakt zyn foto. Rot
terdam heeft er een toeristi
sche attractie by...
HENK DAM
