Kritiek
Begin
op
Sadat
Toenemende spanning Zimbabwe-Znid-afrika
Alle gijzelaars
in Gambia vrij
Arabische wereld
niet blij met
regering-Begin
Fransen mogen volgende
week uit Iran vertrekken
Nieuwe begroting
voorkomt crisis
Sowjet-Unie kwaad
op Franse president
Ontwerper
"Vespa
overleden
PAGINA 6
BUITENLAND
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1981
TEHERAN (UPI) - De Franse auto
riteiten beschuldigden gisteren
Iran van het tegenhouden van
Franse burgers die naar huis wil
den wegens de anti-Franse de
monstraties in Teheran.
Gezegd werd dat moslem-militan
ten 61 Fransen, onder wie 25 di
plomaten. hebben tegengehou
den toen zij gisterochtend aan
boord van een Boeing-747 van
Air France wilden gaan op het
vliegveld van Teheran. Als reden
werd opgegeven dat zij hun huur
en belastingen niet zouden heb
ben betaald.
President Francois Mitterrand zafe
af van een weekeindje in zijn
landhuis en beraadslaagde vijf
uren lang met zijn medewerkers
over de manier waarop de moei
lijkheden tussen beide landen
moeten worden behandeld.
Na afloop werd een communiqué
uitgegeven waarin wordt beves
tigd dat de Franse ambassadeur
in Teheran, Guy Georgy, en Mit-
terrands afgezant Paul Depis die
woensdag in Iran was aangeko
men. gisteren met verantwoorde
lijken in het ministerie van bui
tenlandse zaken over de kwestie
hadden gesproken. De Iraanse
autoriteiten "hadden woensdag
het vertrek van de Fransen be
treurd maar hun niets in de weg
gelegd. De uitreisvisa waren in
de loop van de dag verstrekt"
De vice-consul van Frankrijk in
Teheran. Jean-Louis Riche. zei
dat buiten de 61 op hel vliegveld
nog 55 Fransen in het land zijn
die niet op tijd bereikt konden
worden zodat zij gisterochtend
niet tijdig op het vliegveld kon
den zijn. Het zijn mensen die ver
verwijderd in het land werken.
De Iraanse autoriteiten zouden te
gen het Franse repatrieringsplan
zijn. Na een lang gesprek was
overeengekomen dat de eerste
groep maandag kan vertrekken
en een tweede, indien nodig,
woensdag, in beide gevallen met
een vliegtuig van Iranair.
Mitterrand had woensdagavond al
le landgenoten in Iran dringend
aangeraden naar huis terug te ke
ren. blijkbaar om te voorkomen
dat zij gegijzeld zouden worden,
nu Frankrijk oud-president Ba-
ni-Sadr niet wil uitleveren. Het
was hem duidelijk geworden dat
Chomeini zich niets aantrok van
de gebaren van goede wil, zoals
de levering van drie marinesche
pen waar sinds 1980 een embar
go op rustte, het verbod van con
tacten met journalisten dat Bani-
Sadr en Rajavi was opgelegd en
de ongewoon hartelijke geluk
wens aan de nieuwe president,
Rad.tai, van Iran.
De Franse president wil het am
bassadepersoneel in Teheran tot
vier man inkrimpen. De econo
mische betrekkingen tussen bei
de landen zijn na de komst van
Chomeini tot bijna niets geredu
ceerd door het opzeggen van
contracten voor industriële ont
wikkeling die door de sjah waren
ondertekend.
Radio-Teheran bleef gisteren
Frankrijk heftig aanvallen.
"De leuze dood aan Frankrijk moet
voor alle onderdrukte volken
gelden", aldus een der uitzendin
gen. Frankrijk werd ervan be
schuldigd "een basis voor alle
contrarevolutionairen en bank
roete politici die activiteit voeren
tegen de islamitische republiek
te zijn geworden.
Frankrijk had Chomeini in oktober
1978 asiel verleend nadat hij uit
Irak was gezet, waar hij 15 jaar in
ballingschap had geleefd. Cho
meini keerde na de omverwer
ping van het bewind van de sjah
in januari 1979 naar Iran terug.
Het Iraanse persbureau Pars
maakte voorts bekend dat giste
ren weer negen leden van de op
positie zijn doodgeschoten. Het
aantal executies na het vertrek
van Bam-Sadr is daarmee op 365
gekomen.
JERUZALEM (UPI/Reuter) De Israëlische mi
nister-president, Menachem Begin, heeft
scherp gereageerd op het voorstel van de Egyp
tische president, Anwar Sadat, in Washington
tot erkenning van de Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO door de Verenigde Staten.
ft
PARIJS - De 1100 kilometer lange vredesmars is gisteren in Parijs geëindigd. De mars liep va,
via West-Duitsland, Nederland. België en Frankrijk. Onderweg hebben zich bij de marslopers
veer 3.000 belangstellenden gevoegd.
i Kopenhagen,
nog eens onge-
"Wij zijn hel totaal oneens met pre
sident Sadat in deze kwestie. Wij
zullen niet onderhandelen met
de zgn PLO. Dit is geen bevrij
dingsorganisatie, maar een
bloeddorstige, moorddadige, ter-
rioristische organisatie".
Premier Begin zei dit voor de Is
raëlische radio nadat hij zijn
nieuwe regering officieel had ge
presenteerd aan president Jitz-
hak Navon. Na de benoeming
tenslotte van David Levy tot vi
ce-premier en minister voor het
leefklimaat telt het kabinet 18
ministers en 18 onder-ministers.
Levy had eerst geweigerd aan te
blijven omdat uit zijn portefeuil
le het onderdeel immigratie was
overgeheveld naar de oud-minis
ter van godsdienstzaken. Aharon
Aboe-Hatzera. Deze is nu minis
ter van immigratie, werkgelegen
heid en welzijn.
Premier Begin heeft meegedeeld
dat de onderhandelingen over
Palestijnse autonomie in sep
tember of uiterlijk in oktober
zullen worden hervat. "De her
vatting is het eerste oogmerk van
mijn nieuwe kabinet. De precie
ze datum zal vermoedelijk wor
den vastgesteld na mijn ontmoe
ting met president Reagan in
Washington op 8 september", al
dus de premier. Hij hoopte eind
augustus zijn "vriend Anwar (Sa
dat) in Alexandrie te spreken".
Dan zal hij hem zijn standpunt
over de PLO meedelen.
(Het autonomie-overleg had krach
tens de akkoorden van Camp Da
vid al op 26 mei vorig jaar afge
rond moeten zijn. Maar president
Sadat schortte de besprekingen
op uit protest tegen de officiële
annexatie van Jeruzalem door Is
rael).
De Amerikaanse president Reagan
en zijn Egyptische ambtgenoot
Sadat hebben gisteren gepleit
voor hervatting van de onder
handelingen als uitvloeisel van
Camp David over het Palestijnse
vraagstuk waarbij de Verenigde
Staten een belangrijke rol blij
ven spelen.
Aan het slot van het tweedaagse
bezoek van president Sadat aan
Washington zei Reagan dat bei
den graag willen dat het onder
handelingsproces wordt hervat
en slaagt. De VS zullen een volle
dige partner van Egypte blijven
bij het streven naar vrede en sta
biliteit in het Midden-Oosten.
Sadat noemde Reagan een groot
leider van een groot land. "Ik zal
u nooit laten vallen".
MOSKOU (Reuter) De Sowjet-Unie heeft gisteren bij monde
van Georgy Arbatow, hoofd van de afdeling Amerikaanse zaken
van het Kremlin, de president van Frankrijk. Francois Mitter
rand, gekapitteld om diens steun aan het NAVO-plan nieuwe
kernraketten in West-Europa te plaatsen. Volgens Arbatov had
^/litterrand er beter aan gedaan eerst onderhandelingen met de
Sowjet-Unie te verlangen.
Arbatov, die dit zei op een persconferentie in Moskou, geloofde
dat de nieuwe Franse regering nog met de vormgeving van haar
buitenlandse beleid bezig is en hi^hoopte dat de vriendschappe
lijke betrekkingen tussen Frankrijk en de Sowjet-Unie niet zou
den worden aangetast.
De Sowjet-Unie drong gisteren via Arbatov opnieuw aan op top-
besprekingen met de Verenigde Staten, die zij ervan beschul-
digde een vcrtragingstaktiek in deze kwestie te voeren en intus
sen de internationale spanning te vergroten. De rcgering-Rea-
gan probeert het publiek en sommige leiders te misleiden door
hen te doen geloven dat zij bereid is besprekingen met Moskou
te voeren, zei h*j.
BANJOEL (AFP/Reuter) - Sene
galese en Gambiaanse soldaten
hebben gisteren alle overgeble
ven gijzelaars die door opstande
lingen in Gambia werden vastge
houden in een kazerne buiten de
hoofdstad Banjoel, bevrijd.
De bevrijde mensen zijn onge
deerd. Hoeveel het er zijn is nog
onduidelijk. Volgens eerdere
schattingen hielden de rebellen
nog 24 mensen vast, onder wie
veertien kinderen en twee vrou
wen. Volgens goed ingelichte
bronnen zouden het er 160 zijn.
De bevrijde gijzelaars zaten in de
kavprne van het Gambiaanse le-
Wateroverlast in Britse
gerkorps op het eiland Bakau
even buiten Banjoel. Bij de aan
val van de te hulp geroepen Se
negalese en Gambiaanse solda
ten. bleek het handjevol rebellen
dat zich in de kazerne had ver
schanst, te zijn verdwenen.
Onder de aangetroffen gijzelaars
zaten vier kinderen van presi
dent Jawara. Woensdag waren al
zijn vrouw Jilel en nog vier kin
deren van hen bevrijd. De laatste
rebellen behoorden tot een groep
soldaten van de Gambiaanse zo
geheten Field Force die vorige
week donderdag in opstand
kwam en zei de macht van presi
dent Jawara te hebben overgeno-
Deze was op dat ogenblik in Lon
den waar hij het huwelijk van
prins Charles had bijgewoond.
De rebellen hadden als leider
Kukli Samba Sanyang van een
vorig jaar verboden socialisti
sche revolutionaire partij. Hij
stelde een nationale revolutio
naire raad samen, die de macht
moest' uitoefenen. Alle leden
daarvan kwamen uit de partij
van Sanyang.
Het onderzoek dat na het neerslaan
van de opstand is ingesteld, gaf
in eerste instantie aan dat buiten
Sanyangs partij meer groepen
achter de coup zaten. Gisteren
werd de leider van de nationale
conventiepartij in het Senegale
se ambassadegebouw door Sene
galese en Gambiaanse ondervra
gers aan de tand gevoeld.
Volgens officiële Senegalese krin
gen duurde het verhoor tot zeker
laat in de middag voort. De natio
nale conventiepartij is de enige
oppositiepartij in het Gambiaan
se parlement. Zij bezet vijf zetels
vergeleken met 29 voor de prö~
gressieve volkspartij van presi
dent Jawara.
- LONDEN - Een kort.
r zorgde gisteren in Londen
3W
danige wateroverlast.
JOHANNESBURG (GPD) Het
Zuidafrikaanse ministerie van
samenwerking en ontwikkeling
heeft verklaard dat arbeiders uit
Zimbabwe niet meer zullen wor
den toegelaten en dat de werk
vergunningen van de thans nog
in Zuid-Afrika aanwezige werk
krachten niet meer zullen wor
den verlengd. De meeste vergun
ningen voor deze meer dan
20.000 arbeiders uit het vroegere
Rhodesië zijn 12 tot 18 maanden
geldig. Dat betekent dus dat on
geveer medio volgend jaar geen
werkkrachten uit Zimbabwe
meer in Zuid-Afrika aanwezig
zullen zijn.
De „trek" van arbeiders naar het
zuiden bereikte in 1976 en 1977
zijn hoogtepunt, toen jaarlijks
20.000 Zimbabweaanse arbeiders
werk vonden in de Zuidafrikaan
se goudmijnen. In 1977 trokken
zelfs 32.716 arbeiders vanuit
Rhodesië nqar Zuid-Afrika. Ver
scheidene politici van de nieuwe
regering van Zimbabwe maak
ten echter van het begin af aan
bezwaar tegen de Zuidafrikaanse
wervingsmethodes en tegen het
feit dat arbeiders in mensonte
rende barakken en zonder hun
gezin in Zuid-Afrika moesten
werken.
Robert Mugabe gaf opdracht voor
een onderzoek. Daarna noemde
Zimbabwe's staatspresident Ca
naan Banana de trekarbeid in
Zuid-Afrika „slavenarbeid", die
beëindigd moest worden.
Van Zuidafrikaanse kant wordt
thans laconiek gezegd dat men
met het stoppen van contracten
voor arbeiders uit Zimbabwe aan
i de regering in Sa
lisbury tegemoet komt.
Intussen blijkt dat ook op econo
misch gebied de betrekkingen
tussen Salisbury en Pretoria met
de dag slechter worden. Reeds in
maart werd het bestaande voor
keur-handelsverdrag, dat nog
met de Rhodesische regering
was ondertekend, door Zuid-
Afrika opgezegd. Dit betekent
dat Salisbury in de toekomst niet
meer tegen voorkeurprijzen en
zonder invoerrechten en belas
tingen goederen aan Zuid-Afrika
kan verkopen of via dit land kan
exporteren.
Op politiek gebied is de rol van
Zuid-Afrika geenszins duidelijk.
Dit bewijst de moord op de ver
tegenwoordiger van het verbo
den African National Congress.
Joe Gqabi. verleden vrijdag in
Salisbury. In Washington werd
al door de vertegenwoordiger
van Transafnca, Randall Robin
son, bekendgemaakt dat Preto
ria voor deze moord verantwoor
delijk is. Al is dit nog niet bewe
zen. in talrijke Afrikaanse hoofd
steden vreest men dat het Zuid
afrikaanse regime er niet voor te
rugdeinst een dergelijke actie uit
te voeren.
Nog pas enkele weken geleden
waarschuwde de Zuidafrikaanse
minister van politie, Louis le
Grange, dat zijn land „hard zal
terugslaan" tegen welk land dan
ook dat onderdak zal verlenen
aan guerrillero's die tegen Zuid-
Afnka vechten. Zimbabwe's po
litieminister Richard Hove ont
kende toen dat de ANC een bu
reau in Salisbury geopend heeft.
De dood van Joe Gqabi. die al
eerder aan een bomaanslag ont
snapte, bewijst in elk geval dat
ANC-gucrrillastrijders in Zim
babwe op hun hoede moeten
zijn.
PISA (AFP) - De Italiaanse in
genieur Corradino d'Ascanio,
uitvinder van het hefschroef-
vliegtuig en de bekend ge
worden "Vespa". is gisteren
in Pisa op 90-jarige leeftijd
overleden.
d'Ascanio heeft veel ontwerpen
en prototypes vervaardigd en
was de eerste die een toestel
verwezenlijkte dat verticaal
kon opstijgen. Het was de
voorloper van het hefschroef-
vliegtuig. en het steeg op 13
oktober 1930 van het vlieg
veld Rome-Ciampino op.
Hij ging daarna werken bij de
maatschappij "Piaggio",
waar hij de "Vespa" ontwierp
die in 1946 op de markt ver
scheen en een der symbolen
van Italië werd.
Er werden miljoenen exempla
ren van gemaakt en over de
hele wereld uitgevoerd.
De formatie van het tweede ka
binet-Begin in Israël heeft
reacties van verslagenheid,
frustratie en angst in de Ara
bische wereld teweegge
bracht. Alle kranten-, radio-
en televisie-commentaren in
Libanon maken melding van
wat genoemd wordt „Begins
totale compromisloze en pro
vocerende regeringspro
gramma" met annexatie van
de bezette Arabische gebie
den, grootscheepse joodse
kolonisatie daar, en wellicht
nieuwe militaire avonturen
tegen Libanon, Syrië en de
Palestijnen.
Wat het laatste betreft, wordt
vooral in Libanese regerings
kringen de benoeming van
Ariel Sharon als Israëls nieu
we minister van defensie als
een bijzonder slecht voorte
ken gezien. PLO-woordvoer-
ders in Beiroet hebben het
ook op Sharon voorzien: „De
man is een super-havik die
ons bezette land wil bezaaien
met joodse nederzettingen.
Maar zijn misdaden tegen het
Palestijnse volk zijn niet van
vandaag of gisteren. Sharon
is persoonlijk verantwoorde
lijk voor de dood van 69 vrou
wen, kinderen en grijsaards
in het dorp Kybia. toen zijn
commando's in oktober '53
daar de huizen (met de men--
sen erin) opbliezen. Sharon
was de man die Begin in juni
overhaalde om de Iraakse nu
cleaire centrale bij Bagdad te
bombarderen. Hij is tegen
stander van elke dialoog met
de Palestijnen en voorstan
der van bombardementen op
bevolkingscentra in Liba
non", aldus PLO-woordvoer-
ders.
„De formatie van deze nieuwe
regering is het startsein voor
de tenuitvoerlegging van een
resolutie die de Israëlische
Knesset officieel heeft aange
nomen: namelijk uitroeiing
van de Palestijnse revolutie
en dat betekent uitroeiing
van het Palestijnse volk", is
de mening van Abu Iyad,
tweede man in Arafats Fatah.
In de bezette Arabische gebie
den zelf vertolkte de Pale
stijnse burgemeester van
Betlehem, Elias Frej, eerder
deze week voor Radio Israël
de gevoelens van angst zoals
die bij de plaatselijke bevol
king leven voor wat hij noem
de „het extremisme van de
nieuwe Israëlische regering".
Zelfs kroonprins Hassan van
Jordanië, die bepaald geen
extremist genoemd kan wor
den, ziet weinig goeds komen
van de nieuwe regering-Be
gin. In een interview in het
blad Ad Destour beschuldigt
prins Hassan premier Begin
ervan plannen te maken om
Jordanië binnen te vallen,
vervolgens de heilige steden
Mekka en Medina te verove
ren en uiteindelijk de Arabi
sche olievelden te willen be
zetten.
Het laatste mag allemaal irreëel
klinken, maar in de Arabi
sche wereld is men - met Be
gins bombardementen bij
Bagdad en op Beiroet nog
vers in het geheugen - op al
les voorbereid en ziet men
voorlopig geen verandering
komen in wat het Libanese
blad An Nahar omschrijft als
„Israëls ongelimiteerde mili
taire agressiviteit tegen de
Arabieren, de Palesfijnen in
het bijzonder".
Deze vermeende agressiviteit is
het beste bewijs voor Israëls
„werkelijke bedoelingen"
met Camp David: een hoge
Jordaanse regeringsfunctio
naris vertelde het Britse pers
bureau Reuter eerder deze
week dat Egypte en Amerika
de Camp-Davidakkoorden
als eerste stap beschouwden
voor een algehele vredesrege
ling in het Midden-Oosten,
terwijl Israël Camp David al
leen maar gebruikt in zijn mi
litaire strategie om Egypte
van de andere Arabische lan
den te isoleren om zodoende
in staat te zijn de bezette ge
bieden eeuwig te houden en
elke vorm van Palestijns na
tionalisme in de kiem te smo-
Genoemde regeringsfunctiona
ris onthulde dat Jordanië
overigens positief stond te
genover de herverkiezing van
Menachim Begin als eerste
minister van Israël „omdat
Begin het werkelijke gezicht
en bedoelingen van de joodse
staat laat zien".
RIENKO WILTON
Belgische regering:
BRUSSEL - De Belgische rege
ring heeft gisteren een nieuwe
begroting voor 1982 gepresen
teerd waarin het tekort dankzij
versobering beperkt blijft tot 201
miljard frank (ongeveer 13,5 mil
jard gulden). Hiermee is een
breuk tussen de coalitiepartners
voorkomen.
Premier Eyskens heeft een reeks
bezuinigingen op de overheids-
uitgaven pn_nieuwe belasting-
maatregelen bekendgemaakt die
een besparing van 136 miljard
frank opleveren in vergelijking
met de oorspronkelijke begro
tingsvoorstellen. Hij liet verder
weten dat er streng zal worden
opgetreden tegen fraude met de
belastingen en de sociale voor
zieningen. De defensie-uitgaven
zullen minder sterk stijgen dan
de verwachte inflatie en er komt
tot eind 1982 een stop op alle
nieuwe projecten op de terreinen
van defensie, wegenbouw, zie-
kenhuisbouw en universitair on
derwijs.
Eyskens verklaarde op een pers
conferentie dat veel burgers zul
len worden getroffen door de
maatregelen die noodzakelijk
zijn om de reusachtige staats
schuld van België te verminde
ren. De Vlaamse christen-demo
craten van Eyskens zijn het lan
ge tijd oneens geweest met hun
belangrijkste coalitiepartner, de
Franstalige socialisten, over de
wijze waarop de offers zouden
moeten worden verdeeld.
Woensdagavond bereikten de
belangrijkste ministers overeen
stemming na een maand onder
handelen en intensieve discus
sies sinds afgelopen zondag.
De uitgaven zullen in 1982 1.342
miljard frank (ongeveer 90.8 mil
jard gulden) bedragen. Dit bete
kent een stijging van 4,1 procent
ten opzichte van dit jaar, wat
minder is dan het huidige infla
tietempo van zeven a acht pro
cent per jaar. Het begrotingste
kort zal negen procent van het
bruto nationaal produkt bedra
gen. Dit jaar was dat elf procent.
Castro in
Mexico
MEXICO (Reuter) - De Cubaanse
leider Fidel Castro wordt van
daag onverwachts voor een offi
cieel bezoek in Mexico verwacht.
Hij zal er besprekingen voeren
met de Mexicaanse president Lo
pez Portillo die voornamelijk
gaan over de komende topbij
eenkomst in het kader van de
Noord-Zuiddialoog in Cancun.
Cuba zal deze bijeenkomst niet
bijwonen.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Mexico-stad ontmoeten
Castro en Lopez Portillo elkaar
op het eiland Cozumel. Nadere
bijzonderheden maakte hij ech
ter niet bekend.
In welingelichte kringen wordt
aangenomen dat de Cubaanse
president zijn collega op de
hoogte zal stellen Van zijn visie
op economische samenwerking
tussen rijke en arme landen, het
onderwerp van de bijeenkomst
van 22 rijke en arme landen in
Cancun in oktober.
