Geen resultaat Pools beraad
Machtsvacuüm
in Panama na
dood Torrijos
Protest tegen bouwstop kerncentrales
Coup in Bolivia zaait verwarring
Irritatie FS-
West-Duitsland
Nieuwe golf
van aanslagen
NAV O-gesprek
over kwestie
Euro-raketten
Rebellen Gambia willen overleg
Partijen blijven op hun standpunten staan
PAGINA 6
BUITENLAND
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1981
F ranse werknemers in staking
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS (GPD) Werknemers van
Franse atoomcentrales in aan
bouw zijn in staking gegaan en
hebben barricades opgeworpen
uit protest tegen het besluit van
de socialistische regering vijf
centrales voorlopig te „bevrie
zen". De regering van president
Mitterrand wil de kwestie ko
mende herfst in het parlement
aan de orde stellen en omzien
naar alternatieve energiebron-
Tot de vijf centrales waar het werk
voorlopig wordt stil gelegd, ho
ren die van Cattenom in het
noorden en Golfech in het diepe
zuiden van Frankrijk. De bij de
bouw betrokken arbeiders heb-
Na een urenlange gedachten wisse
ling achter gesloten deuren gin
gen de delegaties uiteen zonder
enig resultaat geboekt te hebben.
Van de zijde van de vakbondsde
legatie sprak men van een slecht
verloop. Beide partijen waren op
hun standpunten blijven staan.
De regering denkt er niet over te
rug te komen van haar besluit de
vleesrantsoenen te verlagen.
Intussen hadden zich in het cen
trum van Warschau honderden
auto's, bussen, taxi's, vuilnisau
to's en vrachtwagens verzameld,
die met brandende koplampen
en claxoneren tegen de slechte
voedselsituatie en de prijsverho
gingen protesteerden De stoet
zette koers naar het gebouw van
het centrale comité van de com
munistische partij, maar werd op
een bepaald moment door een
grote politiemacht tegen gehou
den. De voertuigen vormden
toen een blokkade op de dwars
door de stad lopende Marszal-
kowskastraat.
De betoging was het begin van een
reeks protestacties, die Solidari
teit voor deze week heeft aange
kondigd. Morgen is een waar
schuwingsstaking van twee uur
Iran:
TEHERAN (AFP/Reuter) - Bij
bomaanslagen in de buurt van
het presidentskantoor in de
Iraanse hoofdstad Teheran en de
westelijke provinciehoofdstad
Kermansjah zijn volgens de eer
ste berichten minstens twintig
mensen omgekomen.
Twee bijzonder zware bommen
ontploften kort na elkaar in of
voor een auto die stond gepar
keerd voor een laboratorium op
200 meter van het presidentska
toor. Een functionaris verklaarde
dat het kantoor van president
Radjai. die even tevoren door de
Madjlis (parlement) was beédigd,
niet werd beschadigd.
De gevel van een ziekenhuis in de
zelfde straat werd zwaar bescha
digd. Volgens de eerste berich
ten zouden zeven mensen zijn
omgekomen. Gevreesd wordt
dat het dodental nog zal oplopen.
In Kermansjah ontplofte een
bom voor het postkantoor op het
centrale marktplein. Dertien
den gewond, aldus het persbu
reau Pars. Een gedeelte van de
overdekte markt werd vernield.
In het stadje Bahbahan, in de in
het oorlogsgebied liggende
zuidelijke provincie Choezestan,
werd gisteren de Hodjatoleslam
Abdolkarim Bechradian doodge
schoten door onbekenden. Afge
lopen weekeinde werden vol
gons Pars veertien mensen te
rechtgesteld wegens contrarevo
lutionaire activiteit en handel in
verdovende middelen. Van zes
van hen werd aangenomen dat ze
tot de* linkse Moedjahidien be
hoorden.
ben uit protest wegen afgezet en
met name vakantiegangers ern
stig benadeeld.
De protesten waren ingegeven
door de communistische vak
bond CGT. De communisten
hebben zich altijd voorstander
van consequent doorgevoerde
energie-planning door middel
van atoomsplijting getoond.
Vanuit de oppositiebanken heb
ben de socialisten voortdurend
geprotesteerd tegen de door het
toenmalige regime ondernomen
pogingen Frankrijk in de jaren
tachtig via de atoomenergie voor
zijn elektriciteitsvoorziening
min of meer onafhankelijk te ma
ken. Nu ze zelf aan de regering
zijn, komt hun utopie in botsing
met de werkelijkheid. De ecolo
gen 7ijn boos en herinneren de
in het gehele gebied van War
schau georganiseerd.
Kritiek
De regering en het politburo van
de partij hebben de protestgolf
sterk gekritiseerd en gewaar
schuwd voor 'een conflict van
nationale omvang'. "Het dreigen
met stakingen en vooral de
straatbelogingen betekenen een
groot gevaar voor het land", zo
staat in een mededeling van het
Politburo.
Het was gisteren de eerste keer se
dert maart dat regering en vak
bondsleiding weer voor onder
handelingen bij elkaar kwamen.
De vorige maal ging het om het
afwenden van een nationale alge
mene staking, die was uitgeroe
pen in verband met het optreden
van de politie van Bydgoszcz te
gen drie vakbondsfunctionaris-
Nu gaat het om zaken als betogin
gen en stakingen, vleesrantsoe
nen, levensmiddelenprijzen, eco
nomische hervormingen en zelf
bestuur in de bedrijven.
Solidariteit heeft tot dusver steeds
verklaard dat de voorgenomen
prijsverhogingen van honderd
tot vierhonderd procent voor
socialisten er nu aan dat die in al
hun programma's steeds spra
ken over het stopzetten van 14 in
aanbouw zijnde centrales, terwijl
er nu niet meer dan vijf „voorlo
pig bevroren worden tot het de
bat in de herfst".
De nieuwe regeerders hebben in
tussen begrepen dat ze in hun
strijd tegen de werkloosheid
geen halt kunnen toeroepen aan
ondernemingen waar - zoals in
het onderhavige geval - zo'n vier
duizend personen werkzaam
zijn, en in '83 10.000, terwijl het
geïnvesteerde kapitaal rond de
16 miljard francs schommelt.
Terwijl de ecologen roepen: ,.We
zijn bedrogen met de vijf centra
les in plaats van de beloofde
veertien", roepen de vakbonden
hun aanhang op tot protest tegen
haar slechts dan aanvaardbaar
zijn als tegelijkertijd een econo
mische hervorming plaatsvindt,
die de bedrijven zelfstandigheid
geeft.
Voortzetting
Nadat de vakbonds- en regerings
delegaties uiteen waren gegaan
verklaarde een regeringswoord
voerder dat de besprekingen
waarschijnlijk donderdag wor
den voortgezet. Vakbondsfunc
tionarissen zeiden dat het over-
de sluiting van die vijf. Geruch
ten over de sluiting van het werk
aan de centrale in Nogent sur
Seine bracht er zowat de hele be
volking uit protest op de been,
de burgemeester voorop. Twee
uur lang waren Troyes en Nog
ent door de barricaden onbereik
baar.
In Golfech - waar de protesten nu
ook zijn losgebroken - is al een
miljard francs geïnvesteerd en
staan - in '83 - 1200 banen op de
tocht. In het eveneens door op
roer geteisterde Cattenom wor
den 1700 werkers met ontslag be
dreigd. De parlementariërs uit
deze streek zien zich nu gecon
fronteerd met het probleem hoe
al deze mensen weer aan werk te
helpen.
Het verzet tegen de atoomenergie
leg zonder enige beslissing was
afgebroken. Men wilde echter
niet van een definitieve breuk
spreken.
Na de vergadering met de regering
sprak Lech Walesa de betogers
in het centrum van Warschau
toe. "Wij zullen niet wijken, het
hele land steunt ons", zei hij.
Volgens de vakbondsleider was
het 'aan de houding van de rege
ring' te wijten dat het overleg tot
dusver niets had opgeleverd.
Doelend op de weigering van de
politie de betogers voor het ge-
(Van onze correspondent)
MEXICOSTAD (GPD) - In Boli
via heerst de nodige verwarring
over een staatsgreeppoging te
gen generaal Garcia Meza. De
coup wordt geleid door kolonel
Natusch Busch, die in november
1979 16 dagen president was na
een bloedige staatsgreep, en ge
neraal Lucio Anez, opperbevel
hebber van de landmacht totdat
hij eind juni Garcia Meza pro
beerde af te zetten.
De rebellie brak mgisteren uit in
Santa Cruz, een stad in de oer
wouden van West-Bolivia. De re
bellen eisten via de radio dat de
junta van legercommandanten
Garcia Meza uit zijn ambt zou
ontzetten. De Boliviaanse presi
dent werd onder meer beschul
digd van wanbeleid en betrok
kenheid bij cocaïnesmokkel.
Rond de klok van twaalf uur 's
middags vond er een spoedzit
ting plaats van de Boliviaanse
junta. Garcia Meza was daarbij
afwezig, omdat hij het belangrij
ker vond zijn dagprogramma af
te werken: het openen van een
nieuw gebouw van de Nationale
Bank in de administratieve
hoofdstad La Paz. De uitkomst
van de spoedzitting van de Boli
viaanse junta werd streng ge
heim gehouden, maar Garcia Me
za sprak tegen het vallen van de
avond via de televisie. Hij verze
kerde dat hij de situatie onder
leeft niet wezenlijk onder de
Fransen en het was al kunstma
tig in stand gehouden door alter
natieve groeperingen. De socia
listen in de oppositie hebben
zich hier al te graag bij aangeslo
ten, terwijl de communisten juist
voor het atoomprogram waren -
en dat nu in de regering ook nog
zijn - al was het maar om de enor
me werkgelegenheid die het
biedt.
Aanstaande herfst zal in het aange
kondigde parlementair debat
over het al of niet doorgaan van
het bevriezen van de vijf centra
les blijken of slogans dan wel de
harde werkelijkheid de over
hand krijgen. Het personeel van
de bedreigde centrales zal intus
sen alles doen de publieke opinie
voor hun zaak te winnen.
bouw van het centrale comité en
de regering te laten demonstre
ren zei Walesa: "Wij hebben het
recht in onze straten te gaan
waar wij willen".
Zaterdag wordt een voltallige zit
ting gehouden van het nieuwe
centrale comité van de commu
nistische partij.
De bijeenkomst, de eerste van het
nieuwe comité sinds zijn demo
cratische verkiezing op het par
tijcongres van vorige maand, zal
gewijd zijn aan de sociaal-econo
mische crisis.
controle had en dat het ging om
een geïsoleerde opstand.
De rebellen in Santa Cruz blijven
echter via de radio oproepen tot
het aftreden van Garcia Meza,
die sinds hij op 17 juli vorig jaar
aan de macht kwam reeds zes
De dood van de Panamese ge
neraal Omar Torrijos Herre-
ra. om het leven gekomen
toen afgelopen vrijdag zijn
vliegtuig in het westen van
Panama te pletter sloeg, heeft
een gevaarlijk machtsva
cuüm gecreëerd. Torrijos
stond dertien jaar lang garant
voor politieke stabiliteit in
Panama. Met het wegvallen
van de populaire generaal
lijkt er een eind gekomen aan
die stabiliteit, hetgeen bijna
zeker gevolgen zal hebben in
het onrustige Midden-Ameri-
ka.
De op 52-jarige leeftijd overle
den Omar Torrijos was een
van de meest controversiële
figuren van Latijns-Amerika.
Nadat hij. in 1968 naar de
macht greep en zich aan het
hoofd stelde van de Paname
se Guardia Nacional, ontpop
te Torrijos zich als een on
voorstelbare persoonlijkheid.
Bij herhaling trad hij streng
op tegen de nationale privé-
sector, maar tegelijkertijd
uitte hij felle kritiek op het
Castro-regime in Cuba, de
linkse oppositie in Panama
en ook de regering van de
Verenigde Staten kreeg bij
tijd en wijle de nodige verwij
ten naar het hoofd geslin
gerd.
De critici van Torrijos hebben
altijd verweten dat zijn Pana
mese revolutie niet meer was
dan een wassen neus. Onder
Torrijos is het land inderdaad
steeds afhankelijker gewor
den van de internationale
handel, met als centrum de
„vrije zone van Columbus",
het door de Verenigde Staten
gecontroleerde Panama-ka
naal. Maar de generaal zorgde
er tegelijkertijd wel voor dat
het levensniveau van de ge
middelde Panamees werd
verbeterd, vandaar zijn im-
Omar Torrijos
staatsgrepen heeft overleefd. De
garnizoenen in belangrijke ste
den als Cochabamba, Trinidad
en de hoofdstad Sucre lijken de
nieuwe coup te steunen. De ver
boden maar belangrijke vak
bondsoverkoepeling COB heeft
mense populariteit in Pana-
Torrijos' revolutie was er niet
een van radicale veranderin
gen, het was eerder een mobi
lisatie van de bijna vergeten
nationalistischë gevoelens.
De Panamese revolutie be
reikte wat dat betreft een
symbolisch hoogtepunt toen
Torrijos met de regering Car
ter overeen kwam dat het Pa
nama-kanaal in het jaar 2000
zal wordèh teruggegeven.
Aristides Royo, de burger-pre
sident die Torrijos in 1978 op
de Panamese troon zette,
staat nu voor de onmogelijke
taak om Torrijos' Democrati
sche Revolutionaire Partij
bijeen te houden tot de presi
dentsverkiezingen van 1984.
Tegelijkertijd zal hij goede
vriendjes moeten blijven met
de Verenigde Staten aan de
ene kant en Cuba, Nicaragua
en Mexico aan de andere
kant. Een onmogelijke opga
ve die wellicht alleen de on
voorspelbare Torrijos kon
vervullen.
ROB SPRENKELS
haar leden opgeroepen vandaag
te staken en barricades op te
werpen.
BRUSSEL (DPA/UPI) - Onder
leiding van de Amerikaanse mi
nister voor Europese zaken,
Lawrence Eagleburger, heeft de
"speciale consultatieve groej^"
van de NAVO gisteren in Brussel
vergaderd over de voorgenomen
besprekingen tussen de VS en de
Sowjet-Unie over beperking van
de in Europa geplaatste kernra
ketten. Het was de negende keer
dat Eagleburger sprak met de
Europese NAVO-bondgenoten
over de politieke aspecten van de
komende onderhandelingen die
tussen half november en half de
cember moeten beginnen.
De Europese NAVO-landen lieten
na de bijeenkomst nadrukkelijk
weten onder de indruk te zijn
van de intensiteit waarmee de
Amerikanen de onderhandelin
gen voorbereiden. Daarmee la
ten zij de Russen duidelijk weten
dat het hun ernst is met het be
perken van het aantal kernraket
ten op Europees grondgebied.
De "speciale consultatieve
groep", die zich in de NAVO met
deze kwestie bezighoudt, zal op
14 september in Washington bij
eenkomen om de verdere details
voor de door de VS te volgen
strategie bij de onderhandelin
gen met de Russen te bespreken.
Kort daarna treffen de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken, Haig, en zijn Russische
ambtgenoot, Gromiko, elkaar in
Washington ter voorbereiding
van het overleg van eind dit jaar.
i het presidentskantoor werd Rad-
DAKAR (UPI/Reuter) - De linkse
opstandelingen in Gambia heb
ben 2 van de 29 personen vrijge
laten die zij sinds hun mislukte
staatsgreep gijzelden. Zij hebben
tevens ingestemd met onderhan
delingen om de geweldadighe-
den in het Wcstafrikaanse staatje
te beëindigen. Dit heeft de radio
van Senegal, het buurland van
Gambia, bekendgemaakt.
Naar uit diplomatieke bronnen in
Dakar, de hoofdstad van Sene
gal. verluidt hebben de opstan
delingen twee Senegalese diplo
maten vrijgelaten die zich onder
de gegijzelden zouden hebben
bevonden. De vrijlating vond
plaats nadat de Gambiaanse pre
sident Jawara via de radio de op
standelingen had opgeroepen
zich over te geven en hun gijze
laars vrij te laten.
BONN (AFP/UPI) Tussen de Verenigde Staten en West-Duits-
land is irritatie ontstaan naar aanleiding van het vorige week
door de regering van bondskanselier Helmut Schmidt genomen
besluit de defensiebegroting voor 1982 te besnoeien voor een
totaalbedrag van bijna twee miljard mark. Dit betekent dat de
Bondsrepubliek niet kon voldoen aan de doelstelling van de
NAVO dat de lidstaten volgend jaar hun defensieuitgaven reëel
met drie procent verhogen.
De ambassadeur van de Verenigde Staten in Bonn, Arthur Bums,
zal zich, zo is van goedingelichte zijde vernomen, de komende
dagen naar het buitenverblijf van bondskanselier Schmidt in
Hamburg spoeden om de teleurstelling van de Amerikaanse re
gering over het Westduitse besluit over te brengen.
De woordvoerder van de Westduitse regering, Kurt Becker, ver
wierp gisteren de Amerikaanse kritiek. Hij verklaarde onom
wonden dat de regering haar economische bezuinigingsplan zal
uitvoeren zonder met de geluiden uit Washington rekening te
houden.
Voor de regering in Bonn is de kritiek van de Amerikanen onge
rechtvaardigd en wel om de volgende redenen: a. volgens de
bondskanselier zelf kan men van de bevolking geen belangrijke
offers vragen en tevens de defensieuitgaven ongemoeid laten. b.
Volgens Westduitse functionarissen blijft de Bundeswehr, on
danks de besnoeiingen, het best uitgeruste conventionele leger
in West-Europa, c. Bonn heeft de laatste jaren meer op militair
gebied uitgegeven dan de andere NAVO-bondgenoten.
Men herinnert er voorts aan dat bondskanselier Schmidt op de
economische topconferentie in Ottawa president Ronald Rea
gan onder ogen heeft gebracht dat West-Duitsland de buikriem
zal moeten aanhalen en dat zulks mede het gevolg is van de
monetaire politiek en daardoor de hoge rentestand van de Ver
enigde Staten.
WARSCHAU (DPA/AFP/Reuter) In een ge
spannen sfeer in geheel Polen, maar vooral in
Warschau, hebben vice-premier Mieczyslaw
Rakowski en de leider van de onafhankelijke
vakbond Lech Walesa gisteren in de Poolse
hoofdstad besprekingen gevoerd over een op
lossing van de economische crisis van het land,
die voor de Polen vooral voelbaar is in schaar
ste en prijsstijgingen van de belangrijkste le
vensbehoeften.
Warschau uit protest tegen de plannen
