"Niets is zo moeilijk te
beïnvloeden als de mens"
Poelgeeststraat niet
gevrijwaard van auto's
Onrust over
verdwijnen van
belangrijke
boekencollectie
Jongen vergeet te bukken
Leidse stadsrubriek
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1981
LEIDEN-
Poelgeeststraat blijft open voor auto
LEIDEN - De Poelgeeststraat
in de Maredijkbuurt wordt
niet autovrij gemaakt. Dat
hebben B en W besloten op
grond van 'financiële en ver
keerstechnische redenen'. De
bewoners hadden - op een en
kele uitzondering na - vóór
afsluiting van hun straat voor
het autoverkeer gepleit.
B en W volgen met hun besluit
het advies van hun ambtena
ren. Deze hebben becijferd
dat het scheppen van vervan
gende parkeerruimte op het
parkeerterreintje aan het
eind van de Vendelstraat zo'n
dertig tot vijfendertigdui
zend gulden zou kosten.
Bovendien kwamen de ambte
naren tot de conclusie dat af
sluiting van do straat op
grond van de eisen van be
reikbaarheid van de wonin
gen (voor onder meer brand
weer en ziekenauto) onge
wenst is.
Ambtenaren wijzen erop dat
het terreintje aan de Vendel
straat nog maar pas gereed is
gekomen en al de helft meer
heeft gekost dan was voor
zien. Bovendien vreest men
ten stadhuize dat als de Poel
geeststraat autovrij wordt ge
maakt ook bewoners van an
dere straten dit van de ge
meente zullen verlangen.
Buurtvertegenwoordiger Ten
Brink noemde de beslissing
van B en W 'een treurige
zaak'. "De Poelgeeststraat is
juist een straat waar verbete
ring van de woonomgeving
hard nodig is. En het kon
ook, omdat het parkeerter-
reintje aan de Vendelstraat
de mogelijkheid biedt voor
meer parkeerplaatsen", aldus
Ten Brink.
Hij herinnert B en W aan hun
uitspraak dat de wijk leef
baarder gemaakt moet wor
den. "Die uitspraak blijkt een
wassen neus Het is om te
janken. Ze hebben er gewoon
geen stuiver voor over.
Schande", zegt Ten Brink.
Verdachten
tasjesroof
in Den
Haag gepakt
LEIDEN - De Haagse politie heeft
twee jongens gearresteerd die
verdacht worden van tasjesroof.
De jongens, beiden zestien jaar
oud en woonachtig in Den Haag.
zouden tenminste tweemaal in
Leiden hun slag hebben gesla
gen.
Dat betreft de roof op 4 juni op de
Lammenschansweg en op 7 juni
in de Kraaierstraat. De jongens
roofden de tasjes door op een
brommer hard voorbij te rijden
en dan de tasjes weg te grissen.
Het afgelopen weekeinde werd in
Leiden op deze manier vier maal
een tas geroofd. Of dit ook het
werk zou zyn jgeweest van de
Haagse jongelui kon de politie
nog niet zeggen.
W.M.J. Duyne
wil liever
voorkomen
dan genezen
LEIDEN - Door minder suiker te eten kunnen we gaatjes
in ons gebit voorkomen, tillen doen we met een rechte
rug, tegen polio laten we ons vaccineren. Bij al deze voor
beelden gaan we preventief te werk. We proberen iets te
voorkomen.
Het Nederlands Instituut voor
Praeventieve Gezondheidszorg
aan de Wasenaarseweg in Leiden
is dagelijks met deze zaken be
zig. Op allerlei manieren probe
ren ze aandoeningen, die het le
ven van de mens op een niet zo
plezierige manier kunnen bein-
vloeden te 'voorkomen'.
Bewoner (41)
vreest voor
huiseigenaren
LEIDEN Een 41-jarige bewoner
van een pand op de Oude Singel
heeft om bescherming van de po
litie gevraagd. Hij zegt een dreig
brief van zijn huiseigenaren te
hebben ontvangen. Daarin zou
hem gesommeerd zijn de woning
uiterlijk morgen te verlaten, en
zo niet dan zouden de ruiten wor
den ingegooid en zijn eigendom
men elders 'een beurt krijgen'.
"Natuurlijk is niet alles te voorko
men. Je hebt daar verschillende
stadia in", zegt waarnemend di
recteur W.M.J. Duyne. "Het
mooiste voorbeeld is het vacci
natieprogramma. Er is nog niets
aanwezig, maar er kan na de vac
cinatie ook niets meer uitbreken.
Een ideale vorm van gezond
heidsbewaking. Daarna volgt het
stadium van vroegtijdig ontdek
ken. We zijn hier druk bezig ge
weest met bepaalde niet zichtba
re aangeboren afwijkingen bij
baby's. Nu wordt een baby thuis
of in het ziekenhuis in de tweede
week via een druppeltje bloed
uit de hiel gecontroleerd op
PKU, een stofwisselingsziekte
die leidt tot zwakzinnigheid.
Nog niet zo lang geleden zijn we
ook begonnen met het opsporen
van een aangeboren schildklie
rafwijking. Door speciale maat
regelen te nemen kunnen we bei
de ziekten verhinderen te ont
staan. Dit zijn landelijke pro
gramma's
Daarnaast proberen we te onder
zoeken hoelang zo'n kind met
die stofwisselingsziekte een
Bij universiteitsbibliotheek
LEIDEN - Er bestaat bij de Leidse
universiteitsbibliotheek enige
onrust over het verdwijnen van
een belangrijke collectie boeken.
Het betreft hier een gedeelte van
de bibliotheek van het voormali
ge ministerie voor Overzeese za
ken (vroeger ministerie van Ko
loniën). Van de zijde van de Leid
se universiteitsbibliotheek aan
het Rapenburg meldt men dat er
met collega's van de Katholieke
Universiteit van Nijmegen wordt
gepraat over een ruil. Volgens
een medewerkster van de Leidse
universiteitsbibliotheek zou Lei
den er bij die ruil flink inschie
ten. "De portie van Leiden is
aanmerkelijk groter dan die van
Nijmegen". Enkele duizenden
boeken zijn bij de ruilhandel in
het geding zijn. Bij de Nijmeegse
universiteit zegt men overigens
nog niets van een ewventuele
ruil te weten.
Het departement voor Overzeese
gebiedsdelen verloor in het be
gin van de jaren zestig zijn zelf
standigheid en ging op in het mi
nisterie van binnenlandse zaken.
De bibliotheek van het ministe
rie voor overzeese gebiedsdelen
werd toen overgedragen aan de
Leidse universiteitsbibliotheek
omdat oosterse wetenschappen
van oudsher een belangrijke
plaats innam in de universiteit
van Leiden. Bij die overdracht
zou afgesproken zijn om de col
lectie als eenheid te bewaren.
Iets wat door de woordvoerder
van de universiteit overigens
wordt ontkend. Wel werd op de
universitaire begroting een spe
ciaal bedrag uitgetrokken om de
bibliotheek op peil te houden.
In verband met de verhuizing van
de universiteitsbibliotheek in de
loop van volgend jaar besloot bi-
dieet moet volgen. Een logisch
gevolg van je eerste preventieve
stappen".
"Het derde stadium is dat de aan
doening zich al op allerei manie
ren heeft geopenbaard. Onze
taak is dan om maatregelen te
nemen, die onnodig lijden kun
nen voorkomen of de kwaliteit
van het leven kan verbeteren. Ik
denk hierbij aan protheses. Wij
houden ons voornamelijk met de
eerste en tweede vorm van pre
ventie bezig".
L)e preventie is niet alleen voorbe
houden aan doktoren. Ook psy
chologen, sociologen, economen
en ingenieurs werken op het in
stituut, dat nauw samenwerkt
met TNO. Duyne: "We zijn nu
bijvoorbeeld bezig met een on
derzoek naar bejaarden. Moeten
we deze bevolkingsgroep die al
lengs groter wordt 'opsluiten' in
bejaardenhuizen, of is het beter
als ze thuis in eigen omgeving
blijven. Willen we bejaardenoor
den in de bossen of is de drukte
in de stad juist veel gezelliger. Zo
hebben we in Leiden enkele ja
ren geleden een project voortijdi
ge schoolverlater opgezet en zijn
we nu weer bezig met problemen
bij middelbare scholieren. Ook
de belasting van buschauffeurs
wordt onderzocht. In een eigen
busje proberen we het één en an
der na te bootsen".
Bevolkingsonderzoek
Een ander aspect van preventie
zijn de massale bevolkingson
derzoeken. Duyne is van mening
datje met dit soort projecten niet
te vlug moet beginnen. "Je moet
je bij dit soort activiteiten steeds
afvragen in hoeverre bewijzen
we de mensen er een dienst mee?
Is er een reële kans op levensver
lenging of is het nuttig een ziekte
op te sporen waar je niet veel aan
kunt doen? Met dat laatste maak
je de mensen beslist niet geluk
kiger, integendeel ze worden er
denk ik alleen maar angstig van.
We moeten oppassen voor het
gevaar van overbehandeling".
"Preventie heeft ook heel veel te
maken met de gedragspatronen
van de mens. We weten veel
meer dan vroeger hoe het gedrag
van de mens invloed heeft op de
gezondheidszorg. Roken heeft
een ongunstige invloed op kan
kers, Overvloedig eten op hart en
vaatziekten, ga zo maar door. De
mens heeft veel zelf in de hand.
Niet alleen artsen en de overheid
zijn verantwoordelijk voor de ge
zondheidszorg".
Duyne heeft al leren leven met het
feit dat slechte gewoonten moei
lijk te veranderen zijn. Maar
campagnes hebben voor zijn ge
voel wel zin. Wel gaan er tien
tallen jaren overheen voordat je
resultaten ziet. Het sterfecijfer
voor hart- en vaatziekten is nu
wel over het hoogtepunt heen,
denk ik. In Amerika is het al dui
delijk aantoonbaar. Hier zie je
ook een leefverbetering. Roken
neemt bij mannen af. De fiets is
weer in. Er zijn gewoon signalen
dat de mens zich meer bewust is
van zijn eigen gezondheid dan
vroeger. Met de rookcampagne
hebben we wel wat ervaringen
opgedaan. Bedreigende voor
lichting werkt niet, inspelen op
het gevoel van eigen verantwoor
delijkheid slaat het meeste aan.
Maar dat kan zo weer veranderen
hoor. Niets is zo moeilijk te beïn
vloeden als de mens".
Wat de waarnemend directeur vro
lijk stemt is dat preventie meer
wordt gewaardeerd. Dat merk je
bij volksgezondheid. Was het en
kele jaren geleden nog de verfijn
de technieken, moderne appara
tuur: kortom de geavanceerde
geneeskunst waar de meeste
aandacht naar uit ging, nu eist
preventie (gedwongen) ook de
nodige aandacht. Dit komt onder
meer omdat de gezondheidszorg
onbetaalbaar dreigt te worden.
We moeten ons nu meer moeite
getroosten om de volksgezond
heid op hetzelfde peil te houden.
Ja,het ligt allemaal in het pre
ventieve vlak".
SASKIA STOELINGA
W. M. J. Duyne. waarnemend directeur van het Nederlands Instituut
voor Praeventiei>e Gezondheidszorg heeft al leren leven met het feit dat
slechte gewoonten moeilijk te veranderen zijn.
LEIDEN - Een twaalfjarige jon
gen is gistermiddag met een gro
te hoofdwond naar het Acade
misch Ziekenhuis gebracht. De
jongen reed mee op een tractor
langs het Rijn-Schiekanaal. Bij
het naderen van de Lammebrug
verzuimde de jongen te bukken
en stootte met zijn hoofd hard te
gen de (voor het wegverkeer vrij
lage) brug.
door René van der Velden Jaap Visser
bliothecaris J. de Groot echter
het mes in de 'Kolonïen-collec-
tie' te zetten. "Het oude huis
schoonmaken voordat we in het
nieuwe trekken", noemt drs.
L.K.N. Tjoa dat. Zij kreeg begin
juli samen met enkele medewer
kers tot september de tijd om de
grote bibliotheek - voor een deel
nog in een hulpmagazijn - te or
denen. Met andere woorden: red
den wat er nog te redden viel.
Want als de termijn is verstre
ken, gaan de boeken die nog niet
zijn gecategoliseerd onherroepe
lijk naar Nijmegen.
Dat zal volgens mevrouw Tjoa ook
zeker het geval zijn, want zij
houdt het voor onmogelijk om in
dat tijdbestek alle boeken onder
handen zijn genomen. Mevrouw
Tjoa beschouwt het uiteenvallen
van de Koloniën-collectie als een
groot verlies voor de universi
teitsbibliotheek. Bibliothecaris
De Groot is zelf op vakantie en
ook zyn plaatsvervanger dr. M O.
Woelders is wegens ziekte niet
voor commentaar bereikbaar.
Volgens een andere medewerker
van de universiteitsbibliotheek,
drs. J.A.M. Linmans zijn de
meeste boeken die naar Nijme
gen verhuizen, tweemaal in de
kasten van de bibliotheek te vin
den. "De Leidse universiteitsbi
bliotheek heeft altijd al vrij veel
gehad op dit terrein. Toen de col
lectie van het ministerie hier arri
veerde, had men een gedeelte
van dit materiaal dubbel. Vol
gens mij gaat dat nu grotendeels
naar Nijmegen"
Mevrouw Tjoa denkt echter dat
Linmans zich vergist. Het 'dub
bele materiaal' betreft volgens
haar een eerdere schenking van
uit Djakarta en gaat het niet om
de Kolomen-collectie.
Naar de wolken
"Maak met uw eigen woorden
(hoogstens dertig) deze tekst
luchtige
af:
De Hema zorgt
prijzen,
de NLM voor luchtige reizen...
om thuis en uit "in de wolken"
te zijn.
Als we de tekst goed "afma
ken", hebben we kans op een
vliegreis voor twee personen
naar één van de twaalf bui
tenlandse vliegbestemmin-
gen van de NLM plus nog
eens 500 gulden tractement
van de Hema. Daarvoor moe
ten we dan eerst bij de Hema
een boel goederen inslaan.
Zo sparen we de twaalf na
men van de NLM-bestem-
mingen bij elkaar die een
voor een op de kassabon ver
meld staan. De twaalf namen
moeten op het quizformulier
geplakt worden en uiterlijk
vóór 13 juni 1981 in de wed
strijdbus in de Hema-winkel.
Wat te denken van de aanvul
ling:
"Een buurtwinkeltje is nooit
weg,
M'n fiets regelmatig wei-
Geef me nu die prijs maar
snel".
Goed afgemaakt maar toch
geen prijs gewonnen. Het ge
zin Nobels uit de Tweede
Binnenvestgracht deed het
beter (de heer Nobels heeft
niet voor niets een boeken
zaak in Amsterdam) en zat
daarom gisteren op de koffie
met gebak bij G. van Ooste
rum, filiaalhouder van de He
ma in de Haarlemmerstraat.
Het gezin kan met 500 gulden
op zak naar Hamburg.
Van Oosterum zei dat 35.000
Nederlanders aan de quiz
hadden meegedaan. Zestig
prijswinnnaars zijn uitverko-
het westen van het land
woont: de familie Nobels.
Mevrouw Nobels vertelt dat
haar gezin gezamenlijk de
tekst heeft afgerond op het
thema "beter een goede buur
dan een verre vriend". De
precieze tekst weet geen van
de gezinsleden zich meer te
herinneren: "Het was iets
van: De Hema is een goede
Corso weg - bloembakken terug
buur en niet duur. De NLM
brengt een verre vriend snel
dichterbij". Kijk, zo win je
nou een prijs. Daar kun je
nog wat van leren...
De Hema heeft een gezin erg
blij gemaakt
en zelf een leuke omzet ge
maakt
Mevrouw Nobels is dol op
vliegen,
met de NLM of de KLM,
maar niet op die beestjes op de
jam.
De allerlaatste
"Is het nou al afgelopen" pro
testeerde het publiek zater
dag toen de laatste praalwa
gen van het 35ste bloemen
corso over de Haarlemmer
straat trok De allerlaatste
praalwagens kwamen echter
pas gisteren, buiten mede
dinging.
Enkele kraanwagens zetten
plantenbakken (1000 kilo
schoon aan de haak) weer op
de plaats waar zij stonden
voordat de praalstoet van za
terdag door de "Haarlemmer
straat, uw bloemenstraat"
trok.
Koud op het dak
Het dak van het Wereldwinkel
pand aan de Steenstraat,
vlakbij de ingang van het
Boerhaavemuseum. wordt
'internationaal solidair' gere
pareerd. De ene ambtenaar
vindt "het niet zo elegant" en
de andere ambtenaar zegt dat
"het nu eenmaal niet anders
kan"...
De gemeente gaat het dak repa
reren ten koste van een geld
pot met het etiket 'internatio
nale solidariteit'. "Het geld
moet toch ergens vandaan
komen" zeggen de ambtena
ren. Een opmerkelijke op
merking in een gemeente
waar gewoonlijk de potjester-
reur hoogtij viert De Wereld
winkel is verdrietig en te
leurgesteld' blij met het
nieuwe dak dat binnen enke
le maanden het Wereldwin
kelpand tooit, maar erg
kwaad dat geld voor het dak
wordt geput uit de pot 'inter
nationale solidariteit'.
De huisbaas van het Wereld
winkelpand, de gemeente,
heeft dit pand tot voor kort
slecht onderhouden. Dat
kwam mede omdat jarenlang
onduidelijk was welke ge
meentelijke afdeling het on
derhoud van het pandje voor
zijn rekening zou moeten ne
men. Dat is inmiddels duide
lijk. D. de Beer, van de afde
ling Beheer Gemeentelijke
Gebouwen, heeft het pand
onder zijn hoede.
De Beer zegt: "De reparole i
het dak is jtrenlav
steld en werd daarc*
steeds duurder". Dc ka:
structic is verrot De répara
tiekosten zijn inmiddels op
gelopen tot maar liefst 24 000
gulden Achterstallig onder
houd is voor rekening van de
verhuurder, zou je denken
Maar De Beer zegt "De We
reldwinkel heeft jarenlang te
goedkoop gezeten. 1800 gul
den huur per jaar. Uit zo'n
huuropbrengst kunnen we
het nieuwe dak niet betalen".
Dus wil de gemeente de huur
van het pand verhogen met
2000 gulden per jaar Omdat
de arme Wereldwinkel die
huurverhoging van 110 pro
cent niet kan betalen, is De
Beer gaan zoeken naar subsi
diepotjes. Eureka! De pot 'in
ternationale solidariteit'...
"Blij dat we die pot vonden",
zegt De Beer.
C Ingen van de gemeente-afde
ling Sociaal-Cultureel Werk
is niet zo blij. Onder zijn afde
ling valt de pot "Niet zo'n
elegante oplossing'', zegt hij
dus. "Het is my ook maar
koud op m'n dak komen val
len"
De pot "internationale solidan
teit" wordt jaarlijks gevuld
met geld dat op ex-burge
meester Vis wordt uitge
spaard. Zijn ambtswoning
aan de Witte Singel is ver
kocht en dat scheelt de ge
meente jaarlyks een bedrag
van 10 000 gulden onder
houdskosten Met de 10.000
gulden voor 'internationale
solidariteit' zou 'Leiden' dit
jaar geïnformeerd worden
over toestanden in Latyns-
Amenka Dc werkgroep 'LI
LA' (Leiden Informeert zich
over Latyns-Amenka) heeft
van tien september tot en
met tien oktober zowat 'de
stad afgehuurd' om Latijns-
Amenka met muziek, films,
sprekers en tentoonstellin
gen onder de aandacht te
brengen. Dat kost 10 000 gul
den.
"Plotseling hoorden we dat LI
LA geen 10 000 krijgt maar
500 gulden minder Die 500
gulden staat gelijk aan een
kwartaal huurverhoging voor
de Wereldwinkel vanwege de
reparatie van het dak Dat
wordt er even in vakantictyd
doorheen gejaagd", zegt Re-
m Hm namens de We-
de werkgroep
ci igt 2000 gul
an de pot 'internationa
le .solidariteit' in het dak van
d< W i reldwinkel te gaan zit
ten Maar mogelijk wordt de
geldpot nog verder opge
snoept. Zijn er nog slechte
gemeente-daken?
den
