Stakers wijzen
eis Reagan af
"Sliell handelt in Zuidafrikaanse kolen"
Beurs Amsterdam
Werkgroep Kairos wil olie- en kolenboycot
Strijd om
jaarverslag
Sekisui
duurt voort
Wereldwijde chaos vliegverkeer
Geen uitspraak in
conflict KLM-Israël
Recordniveau dollar;
goudprijs weer lager
Beursoverzicht
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1981
Start
Het uitzendbureau Start heeft vo
rig jaar 9.538 mensen aan een tij
delijke baan geholpen. Dat blijkt
uit het jaarverslag over 1980. In
1979 kwamen ongeveer 6000
mensen via Start aan tijdelijke
werk.
Start houdt zich bezig met moeilijk
plaatsbare werklozen, die om te
beginnen aan tijdelijk werk wor
den geholpen, maar wel met de
bedoeling hem uiteindelijk aan
een vaste baan te helpen. Dat
laatste is vorig jaar gelukt met 24
procent van de uitzendkrachten.
Start wordt bestuurd door werkne
mers, werkgevers en ministerie
van sociale zaken.
Kodak
Kodak Nederland gaat praten met
de aandeelhouders van het ont-
wikkellaboratorium Hoogwerff
Eikelenboom BV in Gouda
over overneming van aandelen
van dit laatste bedrijf. De werk
gelegenheid zal bij doorgaan van
de transactie worden gehand
haafd en de twee ondernemin
gen behouden hun eigen karak
ter. De SER, de bonden en de
Ondernemingsraad zijn inge
licht, aldus Kodak.
Amro
De Amro Bank is van plan om van
de Landwirtschaftliche Renten-
bank in Frankfort een meerder
heidsbelang over te nemen in de
Handels- und Privatbank AG te
Keulen. Dit is een middelgrote
Duitse bank met hoofd- en twee
bijkantoren in Keulen, drie kan
toren in Berlijn, twee in Düssel-
dorf, Frankfort en Hamburg en
een in Bonn, Münster, Mon-
chengladbach en Wuppertal. In
de 16 kantoren werkten vorig
jaar 325 medewerkers. Het ba
lanstotaal beliep ultimo decem
ber bijna DM 1,1 miljard.
Douwe Egberts
Douwe Egberts heeft het kort ge
ding, dat was aangespannen te
gen een andere koffiebrander,
Egberts Prohama uit Dalfsen,
verloren. Douwe Egberts had de
president van de rechtbank in
Zwolle, mr. F.C. Fliek, gevraagd
te verbieden dat de concurrent
nog langer koffie op de markt
brengt onder de merknaam Eg
berts Prohama, dit op verbeurd
verklaring van een dwangsom
van 10.000 gulden per overtre
ding.
LEIDEN - Op de Leidse veemarkt wer
den in totaal 3.700 dieren aangevoerd,
vandaag 1504. Gespecificeerd: 100
slachtrunderen, 248, gebruiksvee, 25
graskalveren, 1.429 nuchtere kalveren,
889 varkens, 47 biggen, 800 schapen/
lammeren en 112 bokken/geiten.
Prijsnoteringen: voor slachtrunderen
hetzelfde als gisteren; nuchtere slacht-
kalveren: ƒ125 tot ƒ200; slachtvarkens:
280 tot ƒ290; melk- en kalfkoeien:
ƒ1775 tot ƒ2150; varekoeien:fl225 tot
ƒ2550; pinken: ƒ900 tot ƒ1600; graskalve
ren: ƒ400 tot ƒ1200; nuchtere kalveren
rood:ƒ300 tot ƒ520; zwart: ƒ250 tot ƒ425,
biggen: ƒ100 tot ƒ110; schapen: ƒ190 tot
ƒ240; lammeren: ƒ190 tot ƒ220; geiten:
20 tot ƒ100.
Toelichting: slachtrunderen aanvoer:
matig; handel: rustig; prijzen: stabiel,
kalf en melkkoeien dito, varekoeien di
to, pinken dito, graskalveren dito, nuch
tere kalveren: redelijk, rustig en stabiel,
varkens: redelijk. Vlot en hoger, biggen:
matig, rustig en stabiel, schapen/lam
meren: redelijk, vlot en stabiel, geiten:
redelijk, redelik en stabiel.
GROENTEVEILING KATWIJK AAN
DEN RIJN - Datum: 3 augustus.
Rode Kool 0,30, Spitskool 12-30, Bos-
peen II 1,26-1,35, Waspeen AI per kist
3,60-4,50, Waspeen All per kist 3,60-5,50,
Waspeen BI per kist 3,60-5,30, Waspeen
Bil per kist 4,30, Aanvoer: 74'/2 ton.
Breekpeen Cl per kist 10,40-11,50, Prei
A per kg. 51-54, Rabarber 0,30. Sla (glas)
0,13-0,20, Uien per kg. 37-80, Peterselie
(krul) 0,09-0,20, Selderij 0.15-0,17,
Bloemkool 6 per bak I 54-73, Bloemkool
6 per bak II 44-66, Bloemkool 8 per bak I
46-62, Bloemkool 8 per bak II 23-35,
Bloemkool 10 per bak I 0,43, Aanvoer
8500 stuks.
UTRECHT (ANP) - De
werkgroep Kairos (tegen
de apartheid in Zuid-Afri-
ka) vindt dat de op han
den zijnde olieboycot te
gen Zuid-Afrika via toe
passing van de sanctie-
wet, moet worden uitge
breid met een kolenboy
cot.
In haar dossier ..zwarte diamanten
uit Zuid-Afrika". over de steen-
kolenexport naar Nederland,
zegt ze dat enkele Nederlandse
multinationals tot over hun oren
in de internationale handel van
SCHIPHOL (ANP) - Het Israëlisch
hooggerechtshof in Jeruzalem
heeft gisteren bekendgemaakt
geen uitspraak te zullen doen in
het proces dat de KLM onlangs
tegen de staat Israël bij dit
rechtscollege had aangespannen.
Het hof beschouwt zich in deze
niet bevoegd en ziet dit als een
zaak tussen twee overheden. Dit
heeft de KLM gisteravond beves
tigd.
De KLM wilde in dit proces van
het Israëlische hooggerechtshof
een uitspraak hebben of de Israë
lische regering al dan niet ge
rechtigd was de KLM een beper
king van de vluchten tussen Am
sterdam en Tel-Aviv op te leg
gen. Zoals bekend hebben de Is
raëlische luchtvaartautoriteiten
de KLM te kennen gegeven dat
de maatschappij slechts recht op
vier retourvluchten per week
heeft. De KLM meent recht te
hebben op vijf retourvluchten
per week.
Een woordvoerder van de KLM
Zuidafrikaanse kolen zitten en
dat Shell daarbij voorop loopt.
Kolen zijn weer „in" na de oliecri
sis van 1973, niet alleen voor di
recte verstoking. maar ook voor
vergassing en vloeibaarmaking
(olie uit kolen). Zuid-Afrika is
een belangrijke exporteur aan
het worden en de Nederlandse
invoer van Zuidafrikaanse kolen
is in vier jaar veertig keer zo
groot geworden (ruim 19.000 ton
in 1976 en ruim 785.000 ton in
1979).
De helft daarvan was bestemd voor
eigen gebruik en de andere helft
voor doorvoer naar andere lan
den. Twee, (met kolen „gevoede"
elektriciteitscentrales) in Gelder-
wilde geen nadere mededelingen
doen "Het wachten is eerst op de
officiële motivering van het Is
raëlisch hooggerechtshof, die
ons nog niet heeft bereikt", aldus
de woordvoerder. Ook de woord
voerder van de Rijksluchtvaart
dienst wilde geen commentaar
geven. Een woordvoerder van de
Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al zei desgevraagd te
hopen op een spoedige hervat
ting van het overleg tussen maat
schappijen en overheden.
De KLM had tot het aanspannen
van het proces besloten nadat de
tweede gespreksronde tussen de
luchtvaartautoriteiten van de
beide landen in juni van dit jaar
zonder enig resultaat was geëin
digd. Zoals bekend zijn de Israë
lische luchtvaartautoriteiten van
mening dat de KLM een oneven
redig groot aandeel van het ver
voer tussen de Verenigde Staten
en Israël via Amsterdam voor
haar rekening neemt.
land en Noord-Brabant hebben
na 1979 besloten, geen Zuidafri
kaanse kolen meer te stoken
Maar volgens Kairos betekent dat
geen boycot of rem op de Zuid
afrikaanse kolen, zeker nu er
nieuwe kolencentrales op het
programma staan evenals grote
industrieën en installaties voor
kolenvergassing, waarin Shell
ook een belangrijke rol speelt
Vier Nederlandse multinationals
hebben volgens Kairos in 1979
acht miljoen van de in totaal 24
miljoen ton door Zuid-Afrika
geexporteerde steenkolen ver
handeld: Shell, de Scheepvaart
en Steenkolen Maatschappij
(SSM). Anker Kolen Maatschap
pij (AKM) en de handelsmaat-
Niettemin hebben de spoorwegen
en busondernemers extra mate
rieel ingezet voor de reizigers die
over korte afstand niet meer
kunnen worden vervoerd. Ij
lings opgeroepen militair perso
neel en chefs van de verkeerslei
ding houden in eerste aanleg
vooral de vluchten over lange af
stand (van meer dan 900 kilome
ter) gaande. Op de Amerikaanse
vliegvelden is weliswaar geen
sprake van paniek, maar de cha
os groeit met het uur, nadat al
het hele weekeinde de balies wa
ren bestormd door vakantiegan
gers die nog voor de staking naar
huis wilden. De reizigers die
dreigen te stranden hebben,
voorspelbaar, geen enkele sym
pathie voor de stakers, die een
inkomensverbetering wensen
die tweemaal zo hoog is als die
waarmee andere overheidsamb
tenaren het moeten stellen.
schappij Van Ingen bv. Shell
nam 5.6 miljoen ton voor haar re
kening en dit concern zal in de
toekomst steeds meer steenkool
uit Zuid-Afrika gaan verhande
len, aldus het Kairos dossier.
Betrokkenheid
Kairos constateert, dat Nederland
se bedrijven zowel bij de vesti
ging als bij het afnemen van
Zuidafrikaanse „kolenteehnolo-
gie" zijn betrokken Volgens
haar dossier levert de Nederland
se dochter van het multinationa
le Fluor-ingenieursconcern,
Fluor Nederland, bijvoorbeeld
een belangrijke bijdrage aan
twee fabrieken (Sasol) die op het
LONDEN/AMSTERDAM (Reuter/
ANP) - De koers van de dollar
heeft gisteren ten opzichte van
vrijwel alle andere valuta's het
hoogste niveau sinds jaren be
reikt.
De belangrijkste oorzaken van de
koersstijging zijn de spanningen
in Polen, het vertrouwen in het
economische beleid van presi
dent Reagan en de verwachting
dat de rentestand in de Verenig
de Staten voorlopig hoog zal blij
ven. Bij de laatst genoemde twee
factoren was vooral het aanne
men van Reagan's belastingvoor
stellen van invloed.
Op een Londense wisselmarkt
sloot de koers in Amerikaanse
munt gisteren op 2,5272 mark,
bijna zes pfennig hoger dan de
slotkoers op vrijdag en het hoog
ste niveau sinds september 1976.
ogenblik in Zuid-Afrika worden
gebouwd en waarin men op gro
te schaal olie uit kolen wil gaan
halen.
Het dossier meldt ook, dat de Gas
unie aan de Eemsmond een ko-
lenvergassingsinstallatie gaat
bouwen voor het vergassen van
kolen volgens een proces dat tot
nu toe alleen nog maar in Zuid-
Afrika is toegepast: „Het kan dan
ook niet anders of de Gasunie zal
gebruik maken van Zuidafri
kaanse ervaringen".
Kairos stelt, dat er genoeg andere
leveranciers van steenkool ko-
lentechnologie (Australië. VS,
Canada, Polen. China. India,
Botswana, etc.) zijn. Gebruikers,
overslagbedrijven, multinationa-
Op de valutamarkt in Amster
dam werd een slotkoers gemaakt
van 2,7867. ruim vyf cent meer
dan de slotkoers van 2,7337 op
vrijdag en ook hoger dan de ope
ning op 2,7702. De Bundesbank
heeft maandag 87,3 miljoen dol
lar verkocht toen de officiële
koers in Frankfurt werd vastge
steld op 2,5035 mark. Het was de
omvangrijkste interventie van de
Westduitse Centrale Bank sinds
20 mei.
De goudprijs daalde gisteren onder
invloed van de opmars van de
dollar tot onder de vierhonderd
dollar per ounce (31,1 gram) en
bereikte het laagste niveau sinds
eind november 1979 De prijs
sloot in Londen op 390,50 dollar
per ounce, ruim vijftien dollar la
ger dan de slotpnjs van 406 dol
lar per ounce op vrijdag
le kolenhandclaren en bedrijven
die de kolentechnologie van
Zuid-Afrika af- of overnemen
zijn volgens haar medeverant
woordelijk voor handhaving van
het apartheidsysteem in Zuid-
Afrika.
Ze tekent hierbij aan. dat de Zuid
afrikaanse steenkool onder on
menselijke omstandigheden
wordt gedolven, dat Zuid Afrika
de export van steenkool en van
kolentechnologie als een politiek
wapen gebruikt en dat de Zuid
afrikaanse exportsteenkool dient
als een ruilmiddel tegen olie en
op die manier ook als een onder
mijning van eventuele interna
tionale sancties tegen dat land.
AMSTERDAM (ANP) - De Stich
ting Onderzoek Bedrijfs Infor
matie (SOBI) zegt over nieuwe
feiten te beschikken in het al ja
ren slepende juridische gevecht
met het Japanse concern Sekisui
en zijn Nederlandse dochter Se
kisui Systeembouw in Ensche
de. Deze nieuwe beschuldigende
feiten zullen aan het licht wor
den gebracht in een zogenoemde
"bodemprocedure" die deze da-
g?n aanhangig wordt gemaakt
it is gistermiddag gebleken ty-
dens een kort geding voor de vi
ce-president van de Amsterdam
se rechtbank, Mr. B J Asscher.
SOBI-voorzitter P T Lakeman had
het kort geding aangespannen
om te trachten de executie van
dwangsommen te voorkomen
die door Sekisui zijn geëist naar
aanleiding van een op 1 mei ge
houden radio-interview met La
keman en een vorige week met
hem gepubliceerd vraaggesprek
in de Haagse Post. In beide inter
views bracht Lakeman naar de
mening van Sekisui beschuldi
gingen naar voren. In december
1979 besliste de president van de
Amerikaanse rechtbank dat SO
BI en Lakeman geen uitlatingen
meer mogen doen waaruit zou
kunnen worden afgeleid dat Se
kisui strafbare of anderszins
laakbare handelingen zou heb
ben gepleegd met betrekking tot
het presenteren van onjuiste ge
gevens in de jaarrekening, op
straffe van een dwangsom van
50.000 gulden per overtreding.
De raadsman van SOBI, mr G
Kemper, voerde aan dat in de
aan te spannen bodemprocedure
kan blaken dat het vonnis van
1979 op onjuiste gronden tot
stand is gekomen. Zelf sprak La
keman in het radio-interview
over een "voorliegen van de
rechtbankpresident door Seki-
Eën van de laakbare handelingen
die SOBI Sekisui verwijt is het
verzwijgen van een deel van de
omzet in de jaarrekening Bij ei
gen speurwerk in Duitsland
heeft Lakeman al meer Sekisui-
huizen aangetroffen dan het in
de jaarrekening vermelde aantal
Ook ontdekte hij een niet in de
boeken verantwoord aantal ge
bouwde kantoorpanden en een
tennisclubgebouw
De raadsman van Sekisui, mr.
Hertz, legde mr Asscher voor
dat Lakeman. indien deze be
weert over nieuw feitenmateriaal
te beschikken, zich toch aan de
uitspraak van 1979 had dienen te
houden.
(Van onze correspondenten)
SCHIPHOL/WASHINGTON De Amerikaanse vakbond van luchtverkeersleiders Pat-
co legt de eis van president Ronald Reagan om het werk binnen 48 uur te hervatten
naast zich neer. Voegt Reagan de daad bij het woord dan betekent dat ontslag van alle
nu stakende vijftienduizend verkeersleiders.
De staking die gistermiddag om
een uur Nederlandse tijd begon,
heeft inmiddels een wereldwijde
chaos tot gevolg gehad. Op vrij
wel alle luchthavens op de aard
bol wachten in totaal vele tien
duizenden passagiers op een
vlucht.
Reagan kwam gisteren met zijn
dreigement, nadat een rechter in
Washington in kort geding had
uitgesproken dat de staking on
wettig is omdat de verkeerslei
ders in overheidsdienst zijn cn
geen stakingsrecht hebben. Het
presidentiële ultimatum, dat ver
gezeld ging van dreigementen
met gevangenisstraf, werd uit
gevaardigd nadat Reagan had Vertraging
overlegd met zijn ministers
transport en justitie.
Het Amerikaanse ministerie van
justitie heeft vervolgens in kort
geding beslag geëist op het sta
kingsfonds van Patco. De rege
ring heeft verder militaire ver
keersleiders opgeroepen hun
niet-stakende collega's voor het
civiele verkeer te assisteren in de
500 luchtverkeerscentra en 23 ra
darposten in de VS. Ongeveer
1500 civiele verkeersleiders doen
aan de staking niet mee. In plaats
van de 15.000 stakers zouden ma
ximaal 850 militaire verkeerslei
ders ingezet kunnen worden.
Ongeveer de helft van alle lucht
verkeer in de wereld voltickt
zich binnen de VS, maar daar
naast is vanuit alle werelddelen
een aanzienlijk, in veel landen
prioriteit genietend luchtverkeer
met de VS. Op veel Europese
luchthavens geven binnenlandse
en binnen-Europese vluchten
aansluiting op vluchten naar en
van de VS. Vliegtuigen die al ver
traging oplopen bij vertrek naar
de VS, hebben nog veel meer
vertraging gekregen voor zij bui
ten de VS weer terug zijn op hun
thuisbasis.
Intussen voltrekt in de VS zelf het
leeuwedeel van het passagiers-
verkeer over wat langere afstand
zich per vliegtuig. Per dag zijn er
gemiddeld 14.000 vluchten. De-
Amerikaanse trein, als intensief
massavervoerder al vijftien tot
twintig jaar geleden door het
vliegtuig definitief op een zij
spoor gezet, is zeker buiten het
traject Boston-New York-Was
hington niet meer bij machte een
vervoersrol van betekenis te spe
len.
Mevrouw Terry Gould staat in gedachten verzonken op het vliegveld
van Miami, terwijl op de achtergrond demonstranten een zg. pieket-iine
vormen om de staking van de Amerikaanse luchtverkeersleiders te onder
strepen. Meneer Gould was intussen druk doende een kaartje voor New
York te bemachtigen en zijn echtgenote vroeg zich vertwijfeld af of dat wel
zou lukken.
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1981
ACTIEVE
AANDELEN
297,00 299.0
Ogem Holding
Pakhoed Holding
Pakhoed Holding c
Philip*
BINNENLANDSE
AANDELEN
210,00b 210.00b
155,00 158,00
48,50
86,50
83,20
970,00
350,00
56,00
39,00
41,00
55,50
39.00
105.80
BELEGGINGS
INSTITUTEN
GOUD EN ZILVER
Goud f\jnmeUil 34850 - 35350
Zuiver fynmcUal - 765
BUITENLANDS
GELD
*1 24 25
,|Mi 15 M
AMSTERDAM (ANP) - Hot stij
gende rentepeil in ons land heeft
zich vandaag op het Damrak
weerspiegeld door koersdalin
gen op de staatsfondsenmarkt.
Liefhebbers betaalden hier tot
een halve punt minder voor de
stukken.
Op de aandelenmarkt zomerde het
voort. De internationals hadden
wat last van een langer Wall
Street. Zo werd Koninklijke Olie
1,30 goedkoper op 90.80 en
Unilever 0,70 op 147.30
Akzo ging 0,40 terug naar
f 25.20, Hoogovens ging 0.30
naar 18.30, terwijl Philips een
zelfde bedrag kwijtraakte op
24,10 KLM had tevens te lij
den van de staking van de Ame
rikaanse luehtvi rkeersleiders
die het bedrijf geld gaat kosten
en zakte 2 tot 101
Elsevier-NDU raakte 2 kwijt op
101,50 Pakhoed ging 1 om
laag naar 43,50. maar Nedlloyd
won 1,30 op f 144,30. Verder
bleven de verschuivingen naar
beide zijden nogal i
