Paniekvoetbal bij
SiilM Westland-Utrecht mjlb&
Beursparool: zoek het maar uit
Beursweek
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1981
PAGINA 17
Rollnci
261.00
259.80
Rolinco
260 50
260,50
259 >0
259.50
Koren to
135.30
135,50
Rorento
136.30
137.00
137.00
137.30
Unilever
149,10
147.50
Unilever
148.30
145,70
146.00
146.50
Ver. Bezit VNU
70,50
66.70
Ver. Bezit VNU
64.90
59,50
63.00
63.00
Volker Stevin
28.90
29,30
Volker Stevin
29.90
28,50
29.50
28.60
WUH
125.00
126.00
WUH
120.00
110.10
WUH
102 00
87.00
Rolinro
Rorento
Unilever
Ver. Bezit VNl'
Volker Stevin
WUH
259.SU 257.60
196.60 136.50
144 30 143.70
65.21» 65.10
29.40 29 20
07.50 9830
Rollneo
Rorenlo
Unilever
Ver. Beril VNU
Volker Slevio
HTH
261.00
259.00
138.30
136.50
147.10
146.10
64 30
65.90
28 50
28.30
94.50
93.00
Achteraf had iedereen
het natuurlijk al lang
zien aankomen. De in
eenstorting van de wo
ningmarkt zou niet
zonder gevolgen blij
ven voor projectont
wikkelaars en hypo
theekverschaffers. Het
kon niet anders of "één
keer" zou het "ergens"
goed fout lopen. Dat lot
bleek de Westland-
Utrecht (WUH) bescho
ren, de grootste hypo
theekbank van Neder
land.
Nadat in 1979 de resultaten en
de concernwinst met respec
tievelijk 12 en 10% teruglie
pen, tekende de malaise zich
in 1980 ook bij de WUH dui
delijk af. Werden in '79 nog
15.900 nieuwe hypotheken af
gesloten, een jaar later waren
dat er een dikke vierduizend
minder. Het bedrijfsresultaat
daalde van 109,7 miljoen tot
54.5 miljoen, de concernwinst
van 55,7 tot 30,5 miljoen. De
aandeelhouders kregen vorig
jaar voor een aandeel van
f50 nog f16 dividend; een
jaar eerder was dat nog f24.
Lichtpuntje
De tegenvallende inkomens
ontwikkeling en de hoge ren
testand, zo melden de
jaarverslagen, leiden tot een
'gebrek aan doorstroming,
een verminderde vraag naar
nieuwbouw, een afnemende
investeringsbereidheid bij
het bedrijfsleven. Het onroe-
rendgoedbezit kampt met
leegstand. De bank signaleert
"een groter aantal gedwon
gen afwikkelingen van kre
dieten". Enig lichtpuntje
vormt de sector buitenlands
bedrijf. De kredietverlening
daar groeit in de periode '79-
'80 van 70 tot 127 miljoen.
Toch wordt de aandeelhou
dersvergadering op 28 april
in het hoofdkantoor aan de
Amsterdamse Sarphatistraat
een allerminst 'ongunstig
beeld van de toekomst ge
schetst. Weliswaar wordt re
kening gehouden met "fluc
tuaties" (wisselingen) op kor
te termijn, maar algemeen is
de verwachting" van de raad
van bestuur dat het bedrijf
zich ook in deze moeilijke tij
den zal weten te handhaven
en de basis kan leggen voor
een gezonde toekomst. Met
name voor het buitenlands
bedrijf blijkt in dit verband
een belangrijke rol wegge
legd.
Koersval
De strekking van het bericht
dat donderdagochtend 4 juni
Beursplein 5 bereikt blijkt de
handel echter moeilijk als het,
gevolg van een' "fluctuatie" te
kunnen benaderen. WUH wil
een kwart van het personeel
ontslaan en zoals de traditie
wil reageert de beurs panie
kerig. Deed een aandeel
Westland-Utrecht aan de
vooravond van de ramp
spoed nog ƒ154,50, als de
beurs op die vierde juni sluit
staat de koers op ƒ146,00. In
de weken die volgen zal de
koersval zich voortzetten tot
een voorlopig dieptepunt van
ƒ87 is bereikt een een licht
herstel intreedt.
Het voorgenomen ontslag van
250 van de 921 personeelsle-
De Westland-Utrecht Hypotheekbank zit zwaar in de
moeilijkheden. Binnen twee jaar moet een kwart van
het personeel afvloeien. Aandelen en pandbrieven
staan op de Amsterdamse effectenbeurs onder zware
druk. En hoewel AMRO en ABN samen met de Neder-
landsche Bank een reddingsoperatie organiseerden
blijven de geruchten over een financieel debacle aan
houden. Geruchten die nieuw voedsel kregen door de
verkoop van het hoofdkantoor van de WUH aan de Ne-
derlandsche Bank en de degradatie van topman Boers-
ma. Zoals bij dit soort gelegenheden in het bedrijfsle
ven gebruikelijk ontbreekt het de buitenwacht aan in-
formatie over de gang van zaken. De banken zwijgen,
het wantrouwen bij beleggers en bij de bonden blijft.
Een (poging tot) reconstructie.
Door
Anneloes Timmerije
en Ton van Brussel
Maquette van
het
woningproject
van de
Westland-Utrecht
aan het
Leidse
Galgewater/
Noordeinde.
Nog niet
klaar, maar
nu al leeg
stand.
den komt hard aan. De on
rust heeft zijn weerslag op
het hele bankbedrijf. Ge
vreesd wordt dat de proble
men bij de Westland een
voorbode zijn van narigheid
ook bij andere banken. Drs
A.G F. Boersma, lid van de
raad van bestuur en directeur
van de divisie onroerend
goed, verkoopt de maatregel
onder de gebruikelijke vlag
van "gewenst voor de conti
nuïteit van het bedrijf'. Dat
resolute optreden moet hij
met een degradatie bekopen.
Boersma wordt als directeur
vervangen door voorzitter
Verhey van de raad van be
stuur. Deze is echter ziek, zo
dat vice-voorzitter mr. J.F
Visser de honeurs voorlopig
moet waarnemen. En zo werd
het eenzaam aan de top bij de
WUH.
Verzwegen
Het gegeven dat het terzijde
schuiven van Boersma zes
weken werd verzwegen, ge
combineerd met het bericht
van het ontslag en vervolgens
de omzetting in een besluit
tot afvloeiing gedurende een
période van twee jaar. doet
vermoeden welk een interes
sant schouwspel de vergade
ringen van de raad van be
stuur in ,die eerste week van
juni geboden moeten heb
ben. Boersma mag zich voor
lopig bezighouden met de
sector buitenlands bedrijf,
ironisch genoeg juist de tak
waarover de verwachting in
het jaarverslag zo hoog ge
spannen was.
We schrijven eind juni als op de
Amsterdamse effectenbeurs
de pandbrieven van de West
land-Utrecht onverkoopbaar
blijken. De verkoop van die
pandbrieven door de WUH,
maar ook door de handels
banken, levert de hypotheek
bank de middelen om de hy
potheekverstrekking te kun
nen financieren. De geruch
tenmachine draait op volle
toeren. Een groep banken
zou onder leiding van de Ne-
derlandsche Bank een "vang
net" creeren om de Westland
voor een faillisement te be
hoeden. De Nederlandsche
Bank zou bovendien het
hoofdkantoor aan de Sarpha
tistraat voor 22 mifjoen heb
ben overgenomen. Boersma.
die als eerst verantwoordelij
ke om commentaar wordt ge
vraagd (op dat moment is hij
al gedegradeerd, maar de
WUH houdt dat bericht nog
angstvallig geheim; het zou
pas twee weken later uitlek
ken en bevestigd worden) wil
nog immer niets van moei
lijkheden weten. "Wij bou
wen een nieuw hoofdkantoor
bij het Amstelstation. De' Ne
derlandsche Bank had al an
derhalf jaar een optie op ons
kantoor. Die transactie is nu
uitgevoerd".
Niet gerust
De beurs blijkt door die verkla
ring alles behalve gerustge
steld Het nieuwe kantoor is
immers pas eind 1983 klaar.
De WUH moet nu een ander
half jaar gaan huren bij de
Nederlandsche Bank. Waar
om niet gewoon gewacht.
Daar kan maar één verkla
ring voor zijn: de Westland zit
te springen om geld. Die con
clusie kon al eerder getrok
ken worden, op het moment
dat de AMRO. de ABN. de
RABO en de NMB dc WUH
zeshonderd miljoen leenden.
Vijf dagen later volgt het be
richt dat de Nederlandsche
Bank het initiatief heeft ge
nomen tot een reddingsope
ratie. Met de ABN, de AMRO,
de NMB en het verzekerings
concern Nationale Nederlan
den is een syndicaat ge
vormd, die en masse de over
tollige pandbrieven op de
Amsterdamse beurs op
koopt.
Het geld dat beleggers in pand
brieven van de Westland-
Utrecht hebben gestoken is
niet direct opeisbaar. De brie
ven kunnen op de beurs wel
worden verhandeld tegen de
dagkoers, die op basis van
vraag en aanbod tot stand
komt. De week tevoren wer
den pandbrieven van de
WUH bij tienduizenden op de
beurs gedumpt; de koers
stortte daardoor in en dat is
schadelijk voor niet alleen de
hypotheekbank zelf. maar
voor het hele bankbedrijf
Vandaar het initiatief van dc
Nederlandsche Bank, die
overigens desgevraagd ont
kent zelf financieel bij de ac
tie betrokken te zijn.
Oorzaak
Centrale vraag blijft wat er in
feite mis is bij de Westland-
Utrecht. Voorzover het de hy
potheekportefeuille betreft
lijken er niet werkelijk pro
blemen te zijn. Er is welis
waar een niet misselijke da
ling opgetreden in het aantal
afgesloten hypotheken, maar
het totaalbedrag aan uitgezet
te hypotheken (13,6 miljard)
wordt, hoewel de marktwaar
de van veel woningen en be
drijfspanden is gedaald, in re
delijk mate gedekt. De uitgif
te van pandbrieven levert
reeel echter weinig meer op.
De rente op zo'n brief loopt
min of meer gelijk met de hy
potheekrente en dat betekent
dat het geïnvesteerde
gen in de eigen projecten en
deelnemingen voor financië
le speelruimte moet zorgen.
In de sector projectontwikke
ling gaat het de Westland-
Utrecht echter als vele ande
ren niet voor de wind. Vol
gens gegevens van dc bank
staan meer dan duizend wo
ningen met een getaxeerde
verkoopwaarde van ƒ250 mil
joen onverkocht en dat al ge
ruime tijd. Op jaarbasis bete
kent dat een renteverlies van
tenminste twintig mifjoen.
Spanning
Op de Amsterdamse beurs
doen echter geheel andere
berichten de ronde. Daar valt
te beluisteren dat een dikke
tweeduizend woningen niet
te slijten zijn, een verliespost
van zestig miljoen per jaar.
Daarbij komen dan nog de
projecten in ontwikkeling
(bijv. tienduizend woningen
in Zwolle), waarvan het
eveens de vraag is of daar de
kopers straks voor in de rij
staan. Belangrijk is ook
ae niet uit de lucht gegrepen
veronderstelling dat het aan
trekken van de woningmarkt
nog wel enige tijd op zich zal
latén wachten en dat het ook
nog onduidelijk is wulk
prijspeil na het herstel aan dc
orde zal zijn.
Informatie van de Westland-
Utrecht zelf blijft zoals ge
zegd achterwege Bekend is
inmiddels wel dat over het
eerste kwartaal een winst
werd geboekt van 4,1 mil
joen. Met enige spanning
wordt gewacht op de cyfers
over de eerste zes maanden
van dit jaar Die worden in
augustus vrijgegeven en dan
zal blijken in hoeverre met
het besluit tot ontslag van be
gin juni al op tegenvallende
resultaten werd vooruitgelo
pen.
Analyse
Medio augustus wordt ook een
begin gemaakt met het over
leg tussen bonden en directie
over de afvloeiingsregelin
gen voor het personeel. And-
ré Stcyart van de FNV daar
over: We zijn pas vorige
week door de raad van be
stuur als overlegpartner er
kend. Men heeft ons de tijd
gegeven om de situatie te
beoordelen. Onze deskundi
gen werken aan een analyse
van de gang van zaken en een
beoordeling van de levens
vatbaarheid van het con-
Volgens Steyart ziet het er nu
naar uit dat de 228 man in
twuu jaar tijd vurd\vi;nun via
wat genoemd wordt "een ge
stimuleerde natuurlgke af
vloeiingsregeling" (in de
wandeling beter bekend als
"oprotpremie") Deze laatste
"vondst" stuit bij de FNV op
verzet. Het ligt voor dc hand
dat van dc zijde van de dien
stenbonden alternatieven op
tafel zullen worden gelegd.
Hut uurstu «peek tu I M
bonden en raad van bestuur
staat voor 19 augstus op de
agenda. Dat betekent dat de
stoom tenminste nog veer
tien dagen op de ketel blijft,
omdat rond die tijd ook de
halfjaarcijfers verschijnen
Maar zelfs al vallen die mee.
dan is het nog allerminst ze
ker dat de Westland l
Hypotheekbank zijn positie
aan de top zal kunnen blijven
behouden.
amsterdam - opnieuw ging een
week heen waarin de beleg
gers feitelijk geen raad met
de toestand wisten. Daarom
gebeurde er nauwelijks iets
van betekenis. Wel daarbui
ten, want in ons land werd de
financiële wereld weer opge
schrikt door een nieuwe, on
verwacht felle golf van ren
testijgingen, terwijl in de
Verenigde Staten de belas
tingverlagingen van presi
dent Reagan ook door de De
mocratische meerderheid
werd aanvaard: 5 procent dit
jaar en 10 procent in elk van
de twee opvolgende jaren.
Aanvankelijk begonnen de
beurzen in New York en Am
sterdam goed. Maar na drie
dagen handel liet Wall Street
alle winst van maandag, die
op bijna tien punten uit
kwam. weer vallen. Toen ech
ter president Reagan's belas
tingsucces bekend werd,
werd de stemming weer posi
tiever. Toch zitten ook hier
aan, zoals aan alle zich thans
voordoende economische
verschijnselen, twee elkaar in
hoge mate neutraliserende
aspecten. Een belastingverla
ging zal, als hierdoor de
spaarneiging toeneemt, de
economische groei kunnen
bevorderen, hetgeen positief
voor de beurs kan worden
uitgelegd.
Maar een versnelde economi
sche groei roept nieuwe mo
netaire spanningen op en
daarmee een toenemende
kans op hoge rentestanden,
wat weer nadelig is voor de
beurs. En wanneer de hogere
inkomsten direct voor con
sumptie zouden worden aan
gewend is het inflatie-eTfect
nog veel duidelijker. Twee
kanten voor de beurs en voor
de beleggers het probleeml-
welke kant het beste resul
taat zal opleveren
Omgekeerd houdt de teruglo
pende conjunctuur eveneens
een dergelijk dilemma in. Uit
het deze week bekend gewor
den conjunctuurcijfer in de
Verenigde Staten dat vele be
langrijke economische gege
vens omvat, bleek voor de ju
nimaand een verdere daling
van 1,3 procent, nadat de
meimaand al een daling van
1,5 procent had opgegeven.
Dit zijn cijfers die sedert de
recessie van voorjaar 1980
niet meer zijn voorgekomen.
Zoek het maar uit. Zo luidt nu
al enige tijd in Wall Street het
beursparool. Wat overigens
niet wegneemt dat de juli
maand niet zo gunslig is ge
weest. Zo'n 30 punten gingen
er verloren. Trouwens, ook
voor de Amsterdamse beurs
was juli geen opgewekte
maand. Door de vakanties
zijn de dagelijkse omzetten
flink teruggelopen, terwijl
het algemene indexcijfer van
de beurs zo'n viertal punten
tot circa 91 prijsgaf.
Toch was de afgelopen week
vooral in het begin niet on
vriendelijk. Voor een aantal
meer lokaal gerichte fondsen
bestond enige belangstelling
Maar de onverwacht sterk
oplopende tarieven op de
geldmarkt verstoorden dit
beeld. Binnen een paar dagen
moesten de handelsbanken
hierdoor de opslagrente met
een half procent verhogen,
zodat in het rood staan bij de
ze instellingen nu al 15 pro
cent kost. Mede hierdoor
maakte ook de beurs het be
lenen op effecten een vol pro
cent duurder, terwijl na de
hypotheekbanken ook de ge
wone banken de hypotheek
rente verhoogden. Steeds lui
der werd er om een discon
toverhoging geroepen, omdat
langzamerhand de opslagren
te, die boven de tarieven van
de centrale bank wordt ge
legd, te ver dreigt uit te lo
pen
Toch heeft deze ontwikkeling
velen verrast, omdat elders in
Europa tekenen waarneem
baar werden die op een lichte
rentedaling wezen Ook in de
Verenigde Staten werden de
banktaneven deze week niet
verder verhoogd Maar de
grote vakanticuittocht van
vele Nederlanders heeft me
nige bankrekening fors aan
getast en de gulden onder
druk gezet. Ook liggen de fis
cale opbrengsten m de zo
mertijd meestal lager. Hier
door neemt dc overheidsbe-
hoefte aan geld toe. Vooral de
geldmarkt was deze week erg
krap en de daggelden liepen
al op tot rentestanden van 17
procent.
Onder deze omstandigheden
had de obligatiemarkt het in
Amsterdam niet gemakke
lijk Er werd overigens matig
gehandeld. maar het
koerspeil liep sterk terug De
laatste 11,75-procentlening
van de staat, waarop kort ge
leden voor 100,5 procent kon
worden ingetekend, zakte tot
99,5 procent. Voor een 12-
procentlening van de Natio
nale Investeringsbank be
stond, ook tegen 100 procent,
maar matige belangstelling
Er werd zelfs van een misluk
king gesproken, maar vol
gende week komt de lening
pas in dc offieilc notering
Doordat de debetrente op ef
fecten duurder werd, moest
enige verkoopdruk worden
verwerkt, maar deze viel mee
omdat vele beleggers door de
door
C. Wagenaar
vakanties al een deel van de
debetposities hadden opge
ruimd Daarom overheersten
toch de kleine koersstijgin
gen. Alleen de banken moes
ten zo'n 5 gulden terug
Aandelen Westland Urecht Hy
potheekbank konden zich
weer van 93 gulden optrek
ken tot rond 100 gulden. Voor
Norit, Fokker en Centrale
Suiker Maatschappij bestond
enige beleggingsvraag, waar
door 3 tot 5 gulden winst
werd geboekt. Ook Philips
kon een paar gulden door
flinke vraag oplopen Vast in
de markt lag voorts de Nedl
loyd met een stijging van 133
gulden tot 139 gulden
