"Medische zorg in geding"
Vondst van 4000 jaar
CDA of: hoe
„nee" is „ja"?
Gelijk loon beroeps
en dienstplichtigen
Staatssecretaris van Lent (defensie):
Ziekenhuisraad in brief aan staatssecretaris:
bij explosies
in Goods hois
Van Agt: onderwijs
dicht bij oplossing
Woonplaats uit Ylaardingencultuur
VRIJDAG 31 JULI 1981
DEN HAAG (GPD) - Het is billijk
om de bezoldiging van dienst
plichtige militairen gelijk te ma
ken aan die van beroeps. Tot die
conclusie komt staatssecretaris
van defensie Van Lent aan de
hand van een studie die hij aan
de Tweede Kamer heeft aange
boden. De studie werd verricht
op verzoek van de Kamer, die
daarover in 1977 een motie van
het lid De Vries (PvdA) aannam.
In zijn motie ging De Vries er in
dertijd van uit dat dienstplichti
gen zodanig bezoldigd zouden
moeten worden „dat zij ten min
ste hetzelfde inkomen zouden
verwerven als hun leeftijdgeno
ten in de burgermaatschappij".
Er werd tegelijk een zekere voor
keur uitgesproken voor een sys
teem dat de wedde van een
dienstplichtige gelijk stelt aan
het inkomen van een vrijwillig
dienende (beroeps) met dezelfde
rang en in een gelijksoortige
functie.
De studie komt ook op dat punt
uit. Het is echter de vraag of het
er ooit van zal komen. De kosten
ervan zijn hoog. Al in 1978 reken
de staatssecretaris Van Lent de
Kamer voor dat gelijke beloning
van dienstplichtigen en beroeps
militairen op een extra uitgave
zou komen van 268,6 miljoen gul
den per jaar, gerekend naar de
beloning zoals die in 1978 gold.
Men besprak toentertijd ook een
andere mogelijkheid: een belo
ning van de dienstplichtigen be
rekend op het in de burgermaat
schappij gemiddeld verdiende
inkomen. De extra kosten zou
den dan 107,2 miljoen gulden
zijn.
Een van de argumenten bij de hele
discussie was de gedachte dat
het niet aangaat de jongemannen
die wel in militaire dienst moe
ten, af te schepen met een belo
ning die achter blijft bij het inko
men van anderen die toevallig
niet hoeven op te komen omdat
men mannen genoeg heeft.
In de studie worden geen bereke
ningen over meer-kosten ge
maakt; ze bevat ook geen tabel
len die zouden kunnen aangeven
hoe het er allemaal zou moeten
uitzien. Voor dienstplichtigen
die in dienst komen zou het gaan
betekenen dat zij met elke vorde
ring die zij maken, meer gaan
verdienen.
Als minimum zou het minimum
jeugdloon moeten gelden. Het
loon van de soldaat zou moeten
ingaan na de opleiding tot 'geoe
fend soldaat'. Het aantal dienst
jaren zou mede bepalend moeten
zijn voor de hoogte van de wed
de. In de studie wordt opge
merkt dat op deze manier extra
beloning in het vooruitzicht
wordt gesteld aan hen die langer
dienen.
UTRECHT (ANP) - De Nationale Ziekenhuisraad (NZR)
heeft 'onoverkomenlijke' bezwaren tegen de sinds 1 juni
geldende richtlijnen op het gebied van de gezondheids
zorg, die onder meer zullen leiden tot een vermindering
van het aantal ziekenhuisbedden. Toepassing van de
richtlijnen houdt volgens de ziekenhuisraad een kwalita
tieve achteruitgang van de gezondheidszorg in, ook door
dat bijvoorbeeld tal van ziekenhuizen specialismen zul
len moeten afstoten.
Dit blijkt uit een brief van de NZR
aan staatssecretaris Veder-Smit
(volksgezondheid), waarin op
herziening van de richtlijnen
wordt aangedrongen.
Volgens de door Veder-Smit opge
stelde normen mogen ziekenhui
zen voortaan alleen over specia
lismen beschikken, als per spe
cialisme ten minste twee op dat
gebied deskundige artsen
werken. Dat betekent volgens de
NZR dat het functiepakket van
ruim dertig basisziekenhuizen
moet worden beperkt, aangezien
er regionaal geen mogelijkheid
meer zal zijn voor het uitoefenen
van neurologie, oogheelkunde
en keel-, neus- en oorheelkunde.
Ook vreest de ziekenhuisraad
dat bij een strenge hantering van
de nieuwe richtlijnen in de toe
komst de specialismen urologie
en plastische chirurgie zullen
verdwijnen bij ongeveer vijftig
ziekenhuizen, de specialismen
cardiologie en neuro-chirurgie
bij ruim twintig ziekenhuizen,
het specialisme longziekten bij
dertig en het specialisme ortho
pedie bij ruim veertig ziekenhui
zen.
De betrokken specialisten zullen,
meent de ziekenhuisraad, lang
niet altijd in andere ziekenhui
zen terecht kunnen. Voor ortho
pedie en urologie bestaan op
grond van de planningsrichtlij
nen zelfs in geen van de 25 ge
zondheidsregio's nieuwe moge
lijkheden. De NZR voorziet daar
door een ernstige aantasting van
de kwaliteit en de voortgang in
de gezondheidszorg in een be
langrijk aantal bestaande zieken
huizen. De raad heeft verder be
rekend dat het specialisme plas
tische chirurgie in veertien re
gio's nog maar in één ziekenhuis
DEN HAAG (ANP) - De ESO,
het samenwerkingsorgaan van
de streekvervoerbedrijven in
ons land, heeft van minister
Tuijnman (verkeer en water
staat) toestemming gekregen 40
gelede bussen te bestellen. De
bussen worden vanaf mei 1982
afgeleverd. Met de order is een
bedrag van circa 14 miljoen gul
den gemoeid.
LEERRAPPORTEN
P
1
L
1
i
S
li
Amsterdam
onbewolkt
19
8
0
De Bilt
onbewolkt
19
8
0
Deelen
onbewolkt
19
8
0
Eelde
onbewolkt
17
5
0
Eindhoven
onbewolkt
20
8
0
Den Helder
onbewolkt
17
8
0
Rotterdam
onbewolkt
19
9
0
Twente
onbewolkt
19
6
0
Vlissingen
ïalf bewolkt
19
12
0
Zd. Limburg
licht bew.
20
10
0
Aberdeen
half bew.
18
9
0
Barcelona
licht bew.
28
19
0
geheel bew.
18
13
0
Bordeaux
36
22
0
half bew.
23
12
0
Frankfort
onbewolkt
25
9
0
Genève
31
Helsinki
20
14
9
Innsbruck
onbewolkt
28
12
0
Klagenfurt
onbewolkt
29
12
0
Kopenhagen
12
Lissabon
geheel bew.
26
17
7
Locarno
27
Londen
23
13
0.1
Luxemburg
zwaar bew.
24
13
0
Madrid
licht bew.
39
23
0
Malaga
licht bew.
30
21
0
Mallorca
onbewolkt
30
16
0
München
26
13
0
24
21
0
Oslo
onbewolkt
24
12
4
29
18
0
Split
onbewolkt
28
16
0
Stockholm
17
16
10
Wenen
onbewolkt
26
15
0
regenbui
28
14
0.1
Casa Blanca
27
21
0
Las Palmas
licht bew.
25
20
0
Tel Aviv
onbewolkt
29
25
0
Funis
onbewolkt
32
16
0
zal worden uitgeoefend, in vijf
gebieden in twee ziekenhuizen
en in zes regio's nergens. Voor
het specialisme neuro-chirurgie
zou een nog sterkere concentra
tie gelden: in twaalf regio's geen
uitoefening meer, in tien regio's
in één ziekenhuis en alleen in de
drie grote regio's (Groningen-
Drente, Amsterdam en Rijn
mond) in twee ziekenhuizen. De
NZR noemt dit uit oogpunt van
de bereikbaarheid niet verant
woord.
Grote bezwaren
Grote bezwaren heeft de NZR ook
tegen de nieuwe richtlijnen die
betrekking hebben op het aantal
verpleeghuisbedden voor geeste
lijk gestoorde bejaarden, op de
omvang van verpleeghuizen en
op de strakke normering van de
geestelijke gezondheidszorg in
het algemeen. De raad wijst er op
dat op het gebied van de geeste
lijke gezondheidszorg de histo
risch gegroeide verzorgingsge
bieden nu eenmaal niet precies
samenvallen met de 25 gezond
heidsregio's. Strikte toepassing
van de richtlijnen kan daardoor
leiden tot het verdwijnen van be
paalde voorzieningen. Dat bete
kent een omvangrijke kapitaals
vernietiging, die niet altijd op
weegt tegen de verbetering (door
een betere spreiding) van de be
reikbaarheid van de instellingen.
'Onoverkomenlijk' is het bezwaar
van de NZR tegen de richtlijn die
inhoudt, dat geestelijk gestoorde
bejaarden alleen mogen worden
geobserveerd in algemene zie
kenhuizen en psychiatrische
centra die voldoen aan de daar
voor te stellen eisen.
Daarnaast protesteert de raad te
gen verlaging van de norm voor
het aantal ziekenhuizen per regio
tot 3,7 per duizend inwoners. De
oude vier-promillenorm (vier per
duizend) is nog lang niet ge
haald, terwijl van die norm al wat
is afgegaan door 0,15 promille te
bestemmen voor 'revalidatiebed-
den' en doordat de psychiatri
sche afdelingen van algemene
ziekenhuizen eruit zijn gehaald.
Vergeleken bij de eind vorig jaar
toegepaste normen komt dit er
neer op het voor 1990 verdwijnen
van bijna 3500 bedden (ongeveer
tien middelgrote ziekenhuizen)
meer dan nog geen jaar geleden
werd voorzien.
GOUDA (ANP) Door een
reeks ontploffingen in de keu
ken van zijn woning en een
daarop volgende brand is het
Goudse echtpaar Broekhui
zen gistermiddag ernstig ge
wond geraakt. De woning
brandde totaal uit. Een vijf
jarig kind kon ongedeerd
worden gered.
Het echtpaar werd overge
bracht naar Bleulandzieken-
huis in Gouda. Drie Goudse
brandweermannen, die een
aantal butagasflessen uit het
hevig brandende pand wil
den halen, liepen brandwon
den op. Een van hen moest in
het ziekenhuis worden opge
nomen met brandwonden en
een shock.
Vermoedelijke oorzaak van de
reeks ontploffingen is het feit
dat in de keuken van het huis
of de daaronder gelegen keu
ken een aantal butagasfles
sen was opgeslagen, die ge
bruikt zouden worden bij het
aanbrengen van dakbedek
king. Op grond van de Goud
se brandpreventie-verorde
ning is het verboden meer
dan één butagasfles in huis te
hebben.
Gistermiddag is meteen begon
nen met het afbreken van de
restanten van het huis, waar
van het schamele overblijfsel
op de foto is te zien.
(Vervolg van pag. 1)
De moeilijkheden rondom de por
tefeuille van onderwijs lijken
volgens Van Agt dicht bij een op
lossing. Het overleg hierover is
gisterochtend opnieuw begon
nen in de informele sfeer tussen
de beoogd minister voor deze
post, Van Kemenade (PvdA), en
de beoogd staatssecretaris Deet-
man (CDA). Van Agt noemde de
ze zaak "naar onderwerp" op
zichzelf eenvoudig. "Als er nu
geen overeenstemming over mo
gelijk is, dan lukt dat ook niet tij
dens de formatie", zei hij.
Het conflict met de PvdA over de
taakverdeling op het ministerie
van onderwijs (met name de ver
antwoordelijkheid voor het
voortgezet onderwijs, in casu de
middenschool) is volgens Van
Agt van een zodanig politiek ge
wicht geworden dat het in elk ge
val moet worden geregeld.
Het derde twistpunt in de informa
tie, de sociaal-economische para
graaf (bezuinigingen en koop
kracht van de minima) kan vol
gens het CDA ook nog tijdens de
formatie worden geregeld. Maar
ook dit voorstel is met voorwaar
den omgeven. Zo wenst het CDA
het begin van de formatiebespre
kingen te beschouwen als een
principiële toezegging van de
overige fracties om hier serieus
over te praten.
Deze nieuwe gesprekken zouden
tot stand moeten komen op basis
van adviezen van de sociale part
ners (vakbeweging, werkgevers)
en de voornaamste adviseurs van
de regering. De christendemo
craten doelen hierbij op mensen
als dr. Zijlstra, president van de
Nederlandsche Bank, prof. Van
den Beid, directeur van het Cen
traal Planbureau, en de topamb->
tenaren van de ministeries van fi
nanciën en van sociale zaken.
De CDA-fractie gaat ervan uit dat
deze adviezen ook door de on
derhandelaars van PvdA en D'66
"onbevangen" zullen worden ge
lezen, aldus Van Agt op zijn pers
conferentie. Als het advies er dan
aanleiding toe geeft, ligt het voor
de hand dat het regeerakkoord in
die richting wordt bijgesteld, zei
hij.
Aardewerkscherven uit de Vlaardingencultuur die loerden aangetrof
fen in de woonresten in de Beverwaard bij Oud-IJsselmonde. Ze daleren
uan 2400 jaar vóór Christus en vertegenwoordigen dus een ouderdom van
ruim vierduizend jaar.
ROTTERDAM (ANP) -
Oudheidkundigen van
Gemeentewerken van
Rotterdam hebben in de
Beverwaard bij Oud-IJs
selmonde een woonplaats
aangetroffen uit ongeveer
2400 vóór Christus (Late
Steentijd). De opgegraven
vondsten zijn een stook
plaats, aardewerkscher
ven en vuurstenen gereed
schappen, die getuige de
vele afvalsplinters ter
plaatse moeten zijn ver
vaardigd.
Volgens Gemeentewerken beho
ren de woonresten tot de zoge
naamde Vlaardingencultuur.
Hiervan zijn in West-Nederland
twintig terreinen bekend. Bewo-
ningssporen uit de steentijd zijn
in Nederland weinig algemeen
en in het lage westen zelfs zeld
zaam.
uit de Vlaardingencul
tuur leefden van landbouw. Ook
de jacht op wild en de visvangst
leverden een bijdrage aan hun
voedselpakket. De oudheidkun
digen willen ook in de omgeving
de bodem onderzoeken. Moge
lijk geeft dat meer duidelijkheid
over de grootte van de nederzet
ting en de gebruikte behuizing.
Gemeentewerken heeft bij de op
gravingen hulp gekregen van het
Instituut voor Prehistorie in Lei
den en leden van de afdeling de
Nieuwe Maas van de Archeologi
sche Werkgemeenschap Neder
land. Het onderzochte terrein,
dat ligt op een rivierduin in het
drassige gebied van de Bever
waard. wordt direkt na de bouw-
vakantie bedekt met een laag
zand voor de aanleg van een ge
luidswal tussen de Beverwaard
en Rijksweg 16.
De trucendoos van mr. A. A. M.
van Agt is gisteren weer eens
wijd opengegooid. Terwijl ie
dereen meende dat het CDA
voor het blok stond en de ka
binetsformatie nog slechts
kon maken of breken, zaaide
Van Agt met weer een nieu
we toverformule verwarring.
Zijn eerste doel was een breuk
in de CDA-fractie te voorko
men. Of minstens uit te stel
len, want dat hij met zijn
nieuwe eisen, of beter: zijn
nieuw verpakte oude eisen,
de weg naar het beoogde ka
binet met PvdA en D'66 heeft
geëffend, kan moeilijk wor
den volhouden.
Na de fractievergadering van
dinsdag, en de afwijzing van
PvdA en D'66 van nieuwe on
derhandelingen, moest het
CDA ineens weer zelf het ver
lossende ja of nee over de
coalitie uitspreken. Er dreig
de een scheuring langs de de
marcatielijn tussen de nog
steeds bestaande KVP-,
CHU- en ARP-bloedgroepen,
waarvan de laatste voor het
ja" koos.
Een „nee", zelfs een „nee, ten
zij" zou door dat AR-deel niet
zijn gepikt. Het moest dus ja
worden, om niet met de zwar
te piet te blijven zitten. De
vraag voor Van Agt was daar
na hoe datja" zoveel moge
lijk met eisen te omkleden?
Eén van de ex-ARP'ers die
dinsdag al ja zeiden, zei giste
ren - vóór de fractie bijeen
kwam - dat het niet uitmaak
te of het een ja, mits" zou
worden. „Want 'ja, mits' is
ook ja". Een misrekening, zo
bleek later die dag.
Fraai nummer
Van Agt maakte er - ook tegen
over zijn fractie - een fraai
nummer van. Nadat hij de
bijeenkomst had geopend,
vertelde hij zijn fractiegeno
ten over de brievenwisseling
van de laatste dagen tussen
hem en Den Uyl, Terlouw en
de informateurs.
Om vervolgens de vergadering
te schorsen, zonder opgave
van redenen en met het ver
zoek „hierover nu geen vra
gen te stellen". Tal van
CDA'ers liepen anderhalf uur
lang volstrekt onwetend van
wat zich in Van Agts kamer
afspeelde, in het Tweede-Ka
mergebouw rond.
Tijdens die schorsing broedde
Van Agt zijn voorstellen ver
der uit met de meest betrok
kenen: de fractiespecialisten
voor defensie, onderwijs en
sociaal-economisch beleid,
en ten slotte met het fractie
bestuur en partijvoorzitter
Bukman.
Toen hij de CDA'ers daarna
weer bijeenriep om het resul
taat te melden, bleken deze
zó verrast dat de voorstellen
zonder discussie werden aan
vaard en Van Agt minder dan
een half uur later al de verza
melde pers kon inlichten. En
met de nauwelijks verholen
dreiging dat iets anders dan
dit voorstel voor hem onaan
vaardbaar was, oefende hij -
voorlopig met succes - tevens
flinke druk uit op de twijfe
laars uit de AR-hoek.
Het werd uiteindelijk een ja,
mits", waarvan het mits drie
eisen bevatte: in de informa
tie nog een akkoord bereiken
over de taakverdeling tussen
(PvdA-)minister en (CDA-
)staatssecretarissen op on
derwijs, in de fórmatie gaan
praten met sociaal-economi
sche deskundigen en eventu
eel daarna het akkoord aan
passen, en vervolgens de ge
hele defensieparagraaf uit
het ontwerp-akkoord schrap
pen.
Verrassend
Dat laatste was de meest ver
rassende zet. Het betekent
dat een regering zou aantre
den, zonder enige richtlijn
voor het defensiebeleid, en
met name voor de kruisraket
tenkwestie. Van Agt sugge
reerde gisteren zelfs dat ook
in de regeringsverklaring
best het onderwerp „defen
sie" zou kunnen ontbreken.
Nog even afgezien van de vraag
hoe dat aan de bondgenoten
uit te leggen (die zouden dus
moeten onderhandelen met
een partner die geen beleid
heeft), betekent dat het nu al
vastleggen van de eerste cri
sis in het kabinet.
toppolitici in twee maanden
niet gelukt is.
En laat het lukken, dan nog
wordt het conflict slechts
naar december verschoven,
wanneer de NAVO een be
sluit van ons verwacht. Want
met het schrappen van de de
fensieparagraaf, vervalt ook
de reeds bereikte overeen
stemming over het uitstel
van die beslissing. De nieuwe
botsing in december staat
dan al vast.
Daar komt bij dat in een regeer
akkoord „alles met alles sa
menhangt". Met andere
woorden: voor wat een partij
heeft gewonnen in zo'n de
fensieparagraaf, heeft zij op
een ander punt weer iets
moeten inleveren. Het
schrappen van zo'n paragraaf
leidt dan vanzelf tot nieuwe
eisen en haalt dus feitelijk
het hele akkoord overhoop.
Niets nieuws
Op sociaal-economisch gebied
heeft Van Agt eigenlijk niets
nieuws verlangd. In feite her
haalt hij slechts de eisen die
hij vorige week in zijn brief
aan de informateurs reeds op
tafel legde, en die toen zowel
door die informateurs als
door Den Uyl en Terlouw
werden afgewezen „omdat de
grens was bereikt".
Alleen de verpakking was gis
teren anders, zij het niet
nieuw. Want Van Agt pleitte
twee weken geleden al voor
het horen van deskundigen
als dr. Jelle Zijlstra van De
Nederlandsche Bank,van wie
hij weet dat zij zijn opvattin
gen delen. Informateur Lub
bers wees dat toen al als over
bodig van de hand.
Omdat dat toen niet lukte, pro
beert Van Agt het nu via de
formatie. Hij wil dat gespro
ken wordt met de sociale
partners en de vaste advi
seurs van de regering. En
PvdA en D'66 moeten vooraf
uitspreken dat zij bereid zijn
het ontwerp-akkoord te ver
anderen, wanneer die des
kundigen adviseren om het
programma te veranderen.
Voor Van Agt gaat het dan
vooral om Zijlstra, van wiens
steun hij zich verzekerd weet,
wat ook geldt voor CPB-di-
recteur Van den Beid, en de
werkgeversvoorzitters Van
Veen (VNO) en Van Eijkelen-
burg (NCW). Het tegengas
kan dan alleen komen van de
vakbondschefs Van der Meu-
len (CNV) en Kok (FNV).
Een dergelijke eis is voor Den
Uyl en Terlouw moeilijk te
verteren. Het programma dat
er nu ligt, is het resultaat van
lang, moeizaam onderhande
len. Wat het CDA vraagt, is in
feite het openbreken van dat
akkoord. En om niet weer op
een „nee" van Lubbers en De
Koning te stuiten, wil Van
Agt nu dat dit in de formatie
gebeurt, waarin zij geen rol
meer spelen.
Blauwtje
Daarmee blijft slechts de vraag
hoeveel ,ja" het ,ja, mits"
van de CDA-fractie in zich
bergt. Zij heeft zich beperkt
tot het anders formuleren
van dezelfde wensen, die het
CDA eerder deze week een
blauwtje deden lopen bij de
gesprekspartners.
Het nieuwe kabinet moet op
Prinsjesdag met een defen
siebegroting en een begro
ting van buitenlandse zaken
komen. De discussies daar
over, begin september, zou
den dan al meteen tot een cri
sis kunnen leiden. Want
waarom zou het nieuwe kabi
net, de nieuwe ministers van
defensie (D'66) en buiten
landse zaken (PvdA), in enke
le weken wél kunnen wat zes
Maar daarmee heeft de fractie
nog niet de indruk weggeno
men dat zij slechts heeft ge
zocht naar een mooie manier
om een „nee, tenzij" te krij
gen, zonder dat zelf te hoeven
uitspreken. Als PvdA en D'66
dat nu voor haar doen, is in
elk geval die truc van Van
Agt geslaagd.
HANS DE BRU1JN
