Wankel bestand Israël-PLO
Jacht op
potvis van
bedreigde
de baan
Meer geheimzin n igheid
rond vliegtuigincident
Een onbuigzaam
voorvechter van
de harde lijn
Castro: „VS
voeren
biologische
Splintergroeperingen trekken zich er niets van aan
President Radjai van Iran:
BUITENLAND
MAANDAG 27 JULI 1981
BUENOS AIRES (UPI) - Dc eige
naren van het Argentijnse
vrachtvliegtuig, dat zes dagen
geleden verdween tijdens een
vlucht vanuit Iran,- hebben ge
zegd dat het toestel werd ge
dwongen Russisch luchtruim
binnen te vliegen. Algemeen di
recteur Jose Patetta van "Trans-
portes Aereos Rioplatenses",
kon echter in Buenos Aires geen
aanwijzingen geven over wat er
met het toestel is gebeurd nadat
het Sowjet-luchtruim was bin
nengevlogen. In Moskou blijft
het ministerie van buitenlandse
zaken commentaar weigeren
Men beperkt zich tot de medede
ling dat een vliegtuig dat vorige
week zaterdag na een botsing in
de zuidelijke Sowjet-republiek
Armenië neerstortte nog steeds
niet afdoende is geïdentificeerd
als het vermiste Argentijnse
vliegtuig.
Volgens Jose Patetta is het stilzwij
gen van dc Russische autoritei
ten over het lot van dc viermoto
rige turboprop en zijn vier be
manningsleden (drie Argentij-
nen en een Brit) "onverklaar
baar" in het licht van het feit dat
de Russen in het gebied waar het
toestel verdween over uiterst
moderne radar-apparatuur be
schikken. "Twee dingen zijn in
elk geval duidelijk", zo zei Patet
ta. "In de eerste plaats is het toe
stel in de Sowjet-Unie", omdat
Tulkse verkeersleiders het vlieg
tuig het Russische luchtruim za
gen binnengaan. En in de tweede
plaats werd het toestel gedwon
gen. door interne of externe
agenten, van zijn originele route
af te wijken". De Argentijnse di
recteur ging hierop niet verder
De verdwijning van het vliegtuig.
dat met 25 ton vracht van Tehe
ran naar Cyprus wilde vliegen,
laat vele vragen open. Er is een
zekere geheimzinnigheid ont
staan die toeneemt met de traag
heid van het Russische onder
zoek. Zo blijven nog steeds vra
gen onbeantwoord over de "ge
vaarlijke manoeuvres" die het
Argentijnse toestel zou hebben
uitgehaald, over de omstandig
heden van de luchtbotsing en
over de aard van de vracht die
werd vervoerd.
Wapensmokkel
Juist nu heeft een Engelstalig
weekblad op Cyprus gemeld dat
een internationale bende wanen-
smokkelaars de luchthaven Lar-
naca van de Cyprische hoofdstad
Nicosia gebruikt als een tussen-
halte om wapens en militaire
voorraden van Israël naar Iran te
verzenden. Het blad. Cyprus
Weekly genaamd, meldt dat be
schuldigingen over wapensmok
kel zijn ontstaan na berichten dat
de enige passagier aan boord van
het Argentijnse toestel een mys
terieuze Brit was "die bij buiten
landse regeringen bekend staat
als een internationale wapen
koopman".
Functionarissen van de Cyprische
burgerluchtvaart hebben beves
tigd dat het Argentijnse toestel
drie vluchten via Larnaca heeft
gemaakt - twee vanuit Teheran
en een vanuit Tel Aviv. Het vlieg
tuig maakte elke keer een tus
senlanding om brandstof in te
nemen en volgens de functiona
rissen op Larnaca wordt een mi
nimum aan vragen gesteld als
een toestel landt om bij te tan
ken. Op grond van internationale
regels, zo vertelden de functiona
rissen. "doorzoeken wij geen
transit-toestellen. tenzij dé doua
ne reden heeft om te geloven dat
er onregelmatigheden zijn". Bo
vendien. zo zetten zij uiteen,
maakt een groot aantal vliegtui
gen dat tussen Israël en Arabi
sche landen vliegt dergelijke
"technische tussenlandingen"
om de ban te omzeilen die de
Arabieren hebben ingesteld te
gen elk vliegtuig dat direct van
uit Israël komt.
De Amerikaanse omroepmaat-
schappij ABC citeerde bronnen
op Cyprus volgens welke het
vliegtuig was neergeschoten
door de Sowjet-Unie nadat men
had ontdekt dat het Israëlische
wapens vervoerde.
(Van onze correspondent Rienko Wilton)
BEIROET (GPD) Het afgelopen vrijdag over
eengekomen bestand tussen Israël en de PLO
wordt alweer bedreigd: zaterdag schonden Pa
lestijnse splintergroepen het bestand door op
de enclave te schieten van de door Israël ge
steunde militie-leider Haddad, en gisteren vlo
gen Israëlische jagers reeds weer boven Sidon
en Beiroet voor verkenningsvluchten.
Het bestand is wankel omdat alle
partijen het verschillend kunnen
uitleggen: er staat immers niets
op papier. Het heet dat „alle vij
andige militaire acties tussen het
Libanese en Israëlische territo
rium zijn gestaakt", maar Israël
zegt dat zijn 'verkenningsvluch
ten' boven Libanon niet Vijan
dig' zijn en Jeruzalem gaat er dan
ook mee door. PLO-chef Arafat
daarentegen beschouwt Israels
schendingen van het Libanese
luchtruim wel degelijk als een in
breuk op het bestand.
Ook is er duidelijk verschil van
HAVANA (UPI/AFP) - De Cu
baanse leider, Fidel Castro, heeft
de Verenigde Staten gisteren be
schuldigd van "biologische oor
logsvoering" tegen Cuba. Vol
gens Castro heeft de CIA een rol
gespeeld bij het in Cuba ontstaan
van een epidemie van tropische
koorts, die aan 113 mensen, on
der wie 81 kinderen, het leven
heeft gekost. Dit heeft het Cu
baanse persbureau Prensa Lati-
na gemeld. In welk tijdbestek de
slachtoffers zijn gevallen, werd
niet gemeld.
Castro uitte zijn beschuldiging in
een rede in Victoria de Las Tu
nas ter gelegenheid van de 28ste
verjaardag van de mislukte aan
val op de Moneade-kurzcrne, die
aan de communistische revolutie
op Cuba vooraf ging. De Cubaan
se president had weinig goede
woorden voor de Amerikaanse
regering. Het beleid van die rege
ring wordt gekenmerkt door cy
nisme, leugens en gewetenloos
heid, aldus Castro.
Hij verklaarde dat het virus dat de
tropische koorts veroorzaakte,
eerder in Cuba totaal onbekend
was. En hij deelde de achter
docht van het volk, dat Washing
ton mogelijk verantwoordelijk
voor die epidemie is. De ziekte
wordt verspreid door een soort
muggen.
In zijn herdenkingsrede zei Castro
dat president Reagan van de Ver
enigd,. Staten moet zeggen of hij
dc CIA al dan niet toestemming
geeft ziektes op Cuba te versprei
den.
De afgelopen vier werken hebben
ruim 270.000 mensen de zoge
naamde knokkelkoorts gekre
gen, aldus Castro.
CIA-plan voor
omverwerpen
bewind Libië
NEW YORK (UPI) - Volgens
"Newsweek" heeft CIA-direc-
teur William Casey zijn goedkeu
ring gehecht aan een kostbare
operatie om de Libische leider,
kolonel Gadaffi, af te zetten. Dit
plan stuitte op bezwaren in dc in-
iichtingdienst-commissic in het
Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden.
Volgens "Newsweek" diende Max
Hugel het plan bij dc commissie
in. Hugel was tot voor kort hoofd
van de afdeling geheime opera
ties. Hij trad eerder de/c maand
af, na publikaties over za
kentransacties die niet door de
beugel zouden kunnen.
Volgens "Newsweek" wilde de
CIA de "definitieve" ontzetting
uit de macht van Gaddaffi. Casey
ontkende dat hiermee moord op
de Libische leider werd bedoeld.
mening tussen Israël en de PLO
over de positie van Haddad: Is
raël zegt dat de Haddad-enclave
ook onder het bestand valt, ter
wijl de Palestijnen beweren dat
Israël Haddad wil gebruiken (zo
als het al jaren doet) voor indirec
te acties tegen de PLO in Zuid-
Libanon.
Niet unaniem
Het besluit om het bestand te res
pecteren, is niet unaniem door
de Palestijnen genomen. Het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina (Algemeen Com
mando) - dat onder Syrische in
vloed staat -, en het marxistische
Democratisch Front voor de Be
vrijding van Palestina achten
zich niet gebonden door het be
stand, en zetten hun beschietin
gen op Haddad onverminderd
voort. Arafat heeft het buiten
sporig optreden van zijn 'linker
vleugel' „onverantwoordelijk"
genoemd.
De PLO, d.w.z. Arafat's hoofd
stroom (Fatah) binnen het Pale
stijnse verzet heeft er alle belang
bij dat het bestand het houdt.
Arafat's geloofwaardigheid staat
op het spel, en hij moet zijn met
bloed en tranen verworven poli
tieke positie als toekomstige on
misbare onderhandelingspartner
bij elke vredesregeling inzake
het Midden-Oosten veilig stellen.
Bovendien moet Arafat bewijzen
de Palestijnse revolutie onafhan
kelijk te kunnen houden van
druk, uitgeoefend middels zijn
linkervleugel van de zijde van
bijv. Syrië, Libië en andere radi
cale Arabische regimes, die het
bestand in Libanon als resultaat
zien van een Amerikaans-Saoe-
dische congsi. Maar Arafat toon
de zich zaterdag op een perscon
ferentie dankbaar voor de Saoe-
dische bemiddeling.
De trend bij de PLO is dan ook dat
de geweldige politieke winst die
de Palestijnen de afgelopen twee
weken hebben behaald niet te
niet gedaan mag worden door
dissidenten van het Palestijnse
'verwerpingsfront'. Toch maken
de Palestijnen zich geen illusies
over Israels bedoelingen: men is
ervan overtuigd dat Begin
slechts tijdelijk onder Ameri
kaanse druk terugkrabbelde, en
dat Israël alles zal blijven doen
om de PLO te vernietigen.
Jasser Arafat: belang PLO bij standhouden bestand.
BRIGHTON (GPD) - Op de laatste dag van de vergadering van de Internationale Walvisvaart Commissie in het
Engelse Brighton heeft een meerderheid van de 31 lidstaten het voorstel van vier landen, waaronder Neder
land, om de jacht op de bedreigde potvis te stoppen, aangenomen. Alleen Japan stemde tegen.
Ook werd een resolutie aangeno
men om met ingang van het wal
visvaartseizoen '82-'83 het ge
bruik van harpoenen zonder gra
naat te verbieden. Deze harpoen,
die alleen gebruikt mag worden
voor het afschieten van dwerg
vinvissen, heeft een minutenlan
ge doodsstrijd van het dier tot
gevolg.
De onderhandelingen over het
jachtverbod op de potvis verlie
pen uiterst moeizaam. Uiteinde
lijk zegden alle lidstaten zater
dagnacht hun steun toe aan het
potvismoratorium in ruil voor af
schotvergunningen voor andere
walvissoorten. De gewone vin
vissen zijn overal beschermd, be
halve in de Noordatlantische
Oceaan.
Nancy Reagan. Amerxka's 'first lady' en de Britse premier Margaret
Thatcher zochten elkaar gisteren op in Oxford, waar het officiële buiten-
verblijf van Engelands premiers is gevestigd.
Nancy Reagan zal woensdag het huwelijk bijwonen van prins Charles en
Lady Diana Spencer.
Met name Spanje heeft voor haar
walvisvaart een fel omstreden
hoeveelheid van 210 af te schie
ten gewone vinvissen gekregen.
Ook werd een eveneens omstre
den hoeveelheid van 194 gewone
visvissen voor IJsland aangeno-
slaagde er ook dit
jaar niet in een algeheel vangst
verbod voor dev. commerciële
walvisvaart aangenomen te krij
gen. Overeenstemming werd be
reikt dat het komende seizoen in
totaal 13.748 walvissen mogen
worden afgeschoten, waarvan
12.017 dwergvinvissen. De jacht
op deze kleinste van de grote
walvissoorten wordt hoofdzake
lijk bedreven door Russische en
Japanse walvisvloten en maakt
totaal 90 procent van het totaal
quotum uit.
Met name op het wreedheidsas
pect van de jacht op walvissen-
was door Australi een voorstel
ingediend om het gebruik van
harpoenen zonder granaat (zgn.
koude harpoenen) te verbieden.
Alternatieven voor het gebruik
van deze harpoenen worden
door Japan intensief bestudeerd
en ontwikkeld, maar tot nu toe
zonder succes.
De commissie nam een resolutie
aan waarin het gebruik van deze
harpoen met ingang van het sei
zoen '82-'83 wordt verboden. Als
dan geen alternatief voorhanden
is, zal ook de jacht op dwergvin
vissen worden gestopt.
Financiering
Russisch
aardgas rond
DUSSELDORF - Westduitse ban
ken zullen kredieten tot een be
drag van ongeveer vier miljard
mark beschikbaar stellen voor
de financiering van Duitse le
veranties ten behoeve van de
aanleg van een aardgaspijplei
ding van Siberië naar West-Euro
pa. Deutsche Bank liet in een
verklaring slechts weten dat er
een overeenkomst is bereikt die
een noodzakelijke voorwaarde
vormt voor voltooiing van con
tracten voor de levering van goe
deren ten behoeve van de aanleg
van de leiding.
De twee belangrijkste besluiten
van de internationale walvis
vaartcommissie, het potvismora
torium en het toekomstig verbod
op de koude harpoenen, werden
door vele natuur- en dierbescher-
mingsorganisaties, bij de verga
dering aanwezig, met vreugde
ontvangen.
Pieter Lagendijk, medewerker van
de milieuorganisatie Greenpea
ce: „Het einde van de walvis
vaart is nu weer een stuk dichter
bij gekomen. Het is echter fru
strerend te zien hoe moeizaam de
zo noodzakelijke beschermende
maatregelen voor de walvissen
tot stand komen. Dank zij de toe
treding van nieuwe lidstaten is
de druk op het handjevol walvis
varende landen vergroot en werd
een verdere verlaging van het to
tale quotum bereikt. De walvis
vaartindustrie behoort nu tot een
uitstervende bedrijfstak"
Rode Brigades
dreigen toch
met executie
Roberto Peci
NAPELS (AFP/Reuter) - Leden
van de links-extremistische "Ro
de Brigades" hebben gedreigd
Roberto Peci, de laatste gegijzel
de die nog in hun handen is, te
executeren. In een in Napels ver
spreid communiqué zeggen de
Brigadistcn dat zij "op het goede
moment'0' zullen overgaan tot de
executie van de "verrader" Ro
berto Peci. De boodschap heeft
waarnemers verbaasd, omdat de
brigadisten twee dagen eerder in
een communiqué hadden laten
weten dat Peci zou profiteren
.van de "revolutionaire clemen
tie". Roberto Peci, broer van een
gevangen brigadist, werd op 11
juni ontvoerd en op 10 juli "ter
dood veroordeeld". Roberto Peci
heeft in een bij het jongste com
muniqué gevoegde brief aan de
directeur van de Italiaanse tele
visie gevraagd een video-opna
me van zijn ondervraging uit te
zenden.
Vrijdag lieten de Rode Brigades
twee gegijzelden vrij. de chris
tendemocratische politicus Ciro
Cirillo en dc Alfa Romeo-direc-
teur Renzo Sandrucci.
ANKARA (UPI/DPA) - De
Iraanse premier, Mohammed
Ali Radjai, heeft zoals ver
wacht werd de presidentsver
kiezingen in zijn land met
grote meerderheid gewon
nen. Het persbureau Pars
deelde gisteren mee dat er
van de tot dan toe 12.6 mil
joen getelde stemmen 11,3
miljoen voor Radjai waren.
De drie mededingers kregen
samen nog minder dan een
miljoen stemmen.
Radjais voorganger, de afgezet
te president Bani-Sadr, kreeg
vorig jaar bij zijn verkiezing
op 25 januarie 10,7 miljoen
stemmen. Met 2,5 procent is
het aantal ongeldige stem
men volgens politieke waar
nemers voor Iraanse verhou
dingen buitengewoon hoog.
De afgezette leider Bani-Sadr
had via een clandestiene
Koerdenzender opgeroepen
de verkiezingen te boycotten.
Radio Teheran maakte bekend
dat acht personen zaterdag
avond en gisterochtend in
Kerman, Sari en Babol ter
dood zijn gebracht omdat zij
gewapende opstand tegen de
islamitische republiek zou
den hebben gepleegd.
Radjai was een islamitische re
volutionair van de tweede
garnituur. Hij werd in 1933
geboren in de 180 km ten
westen van Teheran gelegen
stad Ghasvin en ging daar
ook school. Van 1948 tot 1953
vervulde hij zijn militaire
dienstplicht.
Gisteren werden in Kashmar in
de noordoostelijke provincie
Chorasan nog eens twee per
sonen terechtgesteld als "zio
nistische elementen", aldus
radio Teheran.
"Ik ben een creatuur van het
parlement, vertegenwoordig
de opvattingen van Imam
Chomeini en zal een broeder
voor Bani-Sadr zijn". Met de
ze woorden karakteriseerde
Mohammed Ali Radjai op 11
augustus van het vorig jaar in
het parlement in Teheran zijn
positie in het machtsbestel
van de islamitische republiek
Iran, nadat 80 procent der af
gevaardigden hem als kandi
daat van het compromis tot
eerste minister-president van
de islamitische republiek had
gekozen.
Waarnemers in Teheran gaven
de 48-jarige Radjai toen maar
een paar weken. Zijn eerste
optreden verried onzeker
heid. De voormalige wiskun
deleraar aan een islamitische
middelbare school ontwik
kelde voor zijn regeringspoli-
tiek geen concreet program,
maar liet er vanaf de eerste
dag geen twijfel over bestaan,
dat hij een harde politiek van
islamisering zou
Hij steunde bij zijn werk niet
op technocraten en specialis
ten, maar op "maktabis",
voorvechters van de zuivere
islamitische school, die hij op
sleutelposities in staat en re
gering plaatste.
Staatsman
Leek het erop dat hij in het be
gin van zijn openbare optre
den teveel hooi op zijn vork
had genomen, in de maanden
van zijn regeerperiode toon
de hij aan dat hij zich als
staatsman kon presenteren.
Met steun van de massame
dia die onder toezicht van de
islamitische republikeinse
partij staan, werd hij een on
buigzame voorvechter van
een harde lijn tegenover de
politieke oppositie in het bin
nenland.
Ook al sloot hij president Bani-
Sadr tot aan diens val uit van
zijn kritiek, met steun van
het parlement isoleerde hij
hem steeds meer.
Als opvolger werd hij niet aan
bevolen vanwege zijn charis
ma of populariteit bij het
volk, maar omdat de geeste
lijkheid, de machtige partij
en de organen van de revolu
tie zijn kandidatuur stelden
en steunden. Zijn waar
schijnlijke verkiezing tot pre
sident dankt hij niet in de
laatste plaats aan het feit, dat
zich geen echte tegenkandi
daat had aangeboden.
Dinsdag moest hij zelfs een ver
kiezingsbijeenkomst in een
stadion in Teheran afzeggen
omdat er geen belangstelling
Vanaf 1960 was Radjai aan de
staf van een school verbon
den. Zijn politieke werk
zaamheid dateerde reeds van
de jaren zestig en was door
het mohammedanisme ge
motiveerd. In 1963 werd hij
lid van de "bevrijdingsbewe
ging van Iran", die kort tevo
ren door Mehdi Bazargan en
ajatollah Taleghani was opge
richt en die vanwege haar
sterk islamitische oriëntering
geen lid van het nationaal
front werd.
Straf
Radjai's agitatie tegen het be
wind van de sjah leverde hem
als leraar aan verschillende
Mohammed Ali Radjai
religieuze scholen in Teheran
aanhoudingen en gevange
nisstraffen op. Na zijn vrijla
ting uit vierjarige detentie in
1978, die hij uitzat in de be
kende gevangenissen voor
politieke gevangenen in Te
heran, werd hij in 1978 lid
van de islamitische leraren-
bond.
Na de islamitische revolutie
was hij aanvankelijk eerst
weer als leraar werkzaam,
maar in november 1979, na
het aftreden van het kabinet--
Bazargan, werd hij minister
van onderwijs en gaf op
dracht tot het ontslag van en
kele duizenden onderwijzers
die niet trouw waren in de
leer. Andere maatregelen in
deze functie waren de ophef
fing van gemengde klassen
en het decreet dat onderwij
zeressen en leraressen voor
taan alleen nog aan meisjes
les mocht geven.
Door zijn waarschijnlijke be
noeming tot president willen
de politici van de republi
keinse partij de al zolang na
gestreefde eenheid in 's lands
bestuur verwezenlijken.
Hoelang de nieuwe president
zijn ambt zal mogen uitoefe
nen is niet bekend, aangezien
enerzijds bedreigingen tegen
zijn leven zijn geuit en ander
zijds het met zoveel woorden
verklaarde doel van de on
dergrondse oppositie is, het
hele systeem ten val te bren
gen.
De kleine, timide, ascetische en
van stoppelbaard voorziene
Radjai, is nog maar één keer
in zijn officiële capaciteit in
het buitenland geweest. In
oktober van het vorig jaar
was hij in New York, in het
gebouw van de Verenigde
Naties, waar hij aan journalis
ten de littekens op zijn voe
ten liet zien, gevolg van folte
ringen in de gevangenissen
van de sjah.
