Solo-acties bestuur
vertroebelen sfeer
binnen horecabond
Het grote treuren van Pim Hoek
Tevredenheid over
proef met nachtcafés
„Het afscheid
doet pijn. Leiden
heeft nu geen
onderzoeker meer"
1981
ZATERDAG 25 JUU 1981
lenkamp haalde het niet. Vervol
gens legde de horecabond in mei
de hele stad een zaterdagavond
droog. Maar liefst 33 horeca-on-
dernemers dienden bij de ge
meente een aanvraag in voor la
tere sluitingstijden.
In dit vooijaar lanceerde Goekoop
zijn zomerproef met drie nacht
cafés. De horecabond wilde aan
vankelijk niet meewerken omdat
men van het standpunt uitging:
allemaal een uurtje langer open
of geen van alle. Ook de PvdA,
PSP. PPR. D'66 en CPN. (een
meerderheid in de raad) waren
tegen een dergelijke proef. Maar
zowel het horecabestuur als de
D'66 en CPN draaiden op het
laatste moment bij zodat de zo
merproef kon ingaan.
De plotselinge knieval van het ho
recabestuur heeft bij vele kroeg
bazen kwaad bloed gezet Zij be
schuldigen voorzitter Wim Vis-
scher en de zijnen ervan buiten
de leden om hun eigen wil te
hebben doorgedrukt ter meerde
re eer en glorie van de eigen por-
temonnaie. Als vertolkers van de
onvrede onder de Leidse kroeg
bazen treden Peter van Hoorn
('De Uyl van Hoogland') en Wil
lem Ankorte ('De Hut van Ome
Henne') op. Zij zeggen namens
driekwart van de Leidse horeca
te spreken. Navraag bij enkele
caféhouders leert dat zij inder
daad achter de uitlatingen van
dit tweetal staan.
Bokkesprong
Volgens Van Hoorn en Ankorte
heeft het horecabestuur z'n wil
aan de leden opgedrongen. Op
een ledenvergadering in mei liet
het bestuur de leden weten toch
aan de zomerproef te willen mee
werken. "Dit is de allerlaatste
kans om tenminste nog wat te
bereiken", deelde het bestuur
mee. Peter van Hoorn, die overi
gens geen aanvraag voor verrui
ming van de sluitingstijden heeft
ingediend ("Wat heb ik eraan?
Dan lig ik nog later in m'n bed.
Het gaat mij op het principe. Ik
ben solidair met de anderen")
diende vervolgens een motie in
tegen de plannen van het be
stuur. Van Hoorn: "Van de onge
veer 35 aanwezigen stemden er
dertig voor de motie. Maar het
bestuur heelt deze unanieme af
wijzing gewoon naast zich neer
gelegd. Later hebben we uit de
krant moeten vernemen dat het
horecabestuur toch aan de proef
zou meedoen".
Peter van Hoorn is van mening dat
het horecabestuur zijn geloof
waardigheid by de leden door
deze bokkesprong totaal heeft
verspeeld. "De horecabond heet
een democratische club te zijn.
Maar van die democratie komt in
de praktijk helemaal niets te
recht. Die proef slaat werkelijk
helemaal nergens op. Er zijn ge
woon drie kroegbazen uitgeko
zen die meer mogen verdienen
dan de rest. Het publiek heeft
niets aan deze situatie. Alleen
mensen die in het weekeinde na
twee uur nog perée drank willen
hebben gaan naar die kroegen
toe. Wanneer jij lekker met een
paar vrienden de hele avond in je
eigen cafe hebt gezeten ga je na
sluitingstijd toch niet nog eens
naar een kroeg waar je normaal
ook nooit zal komen?"
Melaats
Willem Ankorte: "Het is ook opval
lend dat twee van de drie kroeg
bazen die aan de proef meedoen,
Wim Visscher en Nico Reyne-
veld, bestuursleden van de bond
zijn. De bestuursleden spekken
hun eigen kas over de rug van de
rest van de leden van de bond.
Het is een belachelijke zaak om
aan de proef mee te werken want
het is gewoon een kwestie van de
klok terugzetten. Deze situatie
hebben we namelijk ook jaren
geleden gehad toen 'Pardoeza',
'Club 70' en 'Samantha's' langer
open mochten blijven".
Peter van Hoorn verdenkt de ge
meente er overigens van dat zij
de proef bij voorbaat wil laten
mislukken. "Twee van de drie
cafes zitten in de zogaamde har
de sector. Daar staat regelmatig
politie voor de deur. Dat is dus
vragen om problemen zodat er
straks kan worden gezegd: "Zie
je wel. algehele verruiming is
geen haalbare zaak". Dat bete
kent dat het horeca-publiek na
tweëen weer de stad wordt uitge
dreven. Alsof mensen die een ca
fe bezoeken minderwaardig zijn.
Vroeger deden ze hetzelfde met
melaatsen. Die werden ook de
bewoonde wereld uitgejaagd.
Straks moet je hier in Leiden
nog, net als vroeger de melaat
sen, met een ratel gaan lopen
wanneer je ergens een biertje
wilt gaan halen".
Solo-acties
Volgens het rebellerende horeca-
tweetal is het negeren van de mo
tie Van Hoorn niet de eerste keer
dat het bestuur de democrati
sche beginselen aan z'n laars
lapt. "Neem byvoorbeeld de ac
tie van secretaris Leo Kamphues
tegen de mensa die hij van para-
commerciele praktijken beschul
digde. Daar wist geen van de le
den iets van af. Datzelfde geld
voor de plannen om de studen
tensociëteiten te gaan blokkeren.
En wanneer je het bestuur dan
vraagt naar de diepere bedoeling
achter deze solo-acties luidt het
antwoord: "Een beetje publici
teit is nooit weg. Dan hebben de
mensen in elk geval het idee dat
we niet stilzitten".
Deze instelling maakt volgens Van
Hoorn en Ankorte duidelijk dat
de afdeling Leiden van Horeca
Nederland beslist niet functio
neert. Peter van Hoorn: "Daarom
stap ik uit de bond". Willem An
korte: "Ik misschien ook".
Het is duidelijk: de band binnen de
horecabond. die tot voor kort zo
hecht leek, is uiteen gerafeld. De
sfeer is vertroebeld. Beduidend
minder helder dan het bier in elk
geval.
JAAP VISSER
Zijn collega Dick Wansink van
'The Duke' vult aan: "In het
weekeinde krijg ik na tweéen
zo'n dertig, veertig mensen ex
tra in huis. Het gaat uitstekend.
Het is net alsof ze stuk voor stuk
bij de deur ingefluisterd krijgen
dat ze zich keurig netjes moeten
gedragen".
Ook van politiezijde positieve ge
luiden over de zomerproef.
Woordvoerder Graveland: "Het
gaat tot dusver voorbeeldig.
Maar ik moet daar wel onmid
dellijk aan toevoegen dat door
de vakantieperiode en doordat
de proef nog niet zo lang draait
ons oordeel zeer voorlopig is".
J.V.
LEIDEN - En wéér is het
hommeles in het Leidse
horeca-wereldje. Ditmaal
is de opschudding ont
staan in eigen gelederen.
Leek de Leidse horeca tot
voor kort als'éen man te
strijden voor verruiming
van de openingstijden, het
plotselinge zwichten van
het plaatselijke horecabe
stuur voor de halsstarrige
houding van de gemeente
raad blijkt een groot deel
van de leden van de hore
cabond in het verkeerde
keelgat te zijn geschoten.
De feiten even op een rijtje. Zoals
bekend smeekt de horeca de ge
meente al een jaar of tien om in
het weekeinde een uurtje langer
open te mogen blijven (sluitings
tijd om drie uur in plaats van
twee). Tot op heden zonder suc
ces. De felste tegenstander van
latere sluitingstijden was tot
voor kort burgemeester Vis. Hij
wilde koste wat het kost de sche
ve verhoudingen (studentenso
ciëteiten onbeperkte sluitingstij
den en de 'gewone' cafes op tyd
dicht) handhaven. Zelfs een mo
tie van treurnis van PvdA-zijde
kon Leidens eerste burger niet
op andere gedachten brengen.
Met het vedwijnen van Vis laaide
de hoop in de horeca-harten
weer op. Vis' opvolger Goekoop
lijkt inderdaad meer geneigd om
aan de wensen van de kroegba
zen tegemoet te komen. Hij is in
elk geval de animator van de hui
dige proef met drie nachtcafés.
Knieval
Vorig jaar april kwam CDA-er
Joop Walenkamp met een voor
stel om vijf caféhouders aan te
wijzen bij wie in het weekeinde
de tap tot drie uur 's nachts zou
mogen openstaan. De motie-Wa-
LEIDEN - "Ze laten me zomaar
vallen. Ze willen me ontslaan en
op wachtgeld zetten". Drs. M.
(Pimmetje) Hoek (61), hoofd van
het Bureau Sociografie van de
j gemeente Leiden is boos op B en
W. Hij is slachtoffer van de reor-
I ganisatie bij de gemeente. Zijn
I burèau en zijn functie wordt op
geheven. Hij zal het er niet bij la
ten zitten; zijn bezwaarschrift
ligt klaar. "Ze hebben mijn bu-
I reau uitgehold. We hebben geen
j pest meer te doen".
I Een dag na bovenstaande uitspra
ken, gedraagt Hoek zich een stuk
minder rancuneus. Hij vraagt
I mild of ik "ze" niet te hard wil
aanpakken. Hij mag per 1 okto
ber met een mooie receptie de
I VUT in (vervroegde uittreding),
zo is besloten; en dat vindt hy al
met al zo gek niet. Zij bezwaar-
schrift blijft liggen in zijn kast.
Eigenlijk was Hoek liever tot zijn
65ste bij de gemeente in dienst
gebleven. Maar voor een gevecht
la Daey Ouwens voelt hij niets.
Of ik er dus "een leuk stukje van
wil maken, met niet teveel lelijke
dingen erin over B en W."
"Schrijf maar over een socio-
graaf die hart heeft voor de stad
en altijd met veel plezier onaf
hankelijk wetenschappelijk on
derzoek heeft bedreven voor de
gemeente".
In de 32 jaar dat hij bij de gemeente
werkt heeft Hoek zich ingegra
ven met ongeveer driehonderd,
meestal door hem zelf, geschre
ven nota's. Dikke en gedegen no
ta's, voornamelijk in opdracht
van B en W, of van gemeentewer
ken, maar ook bijna 75 nota's op
eigen initiatief want "als socio-
graaf wil ik een mooie stad voor
de ménsen".
j Beleidsafbrekend
j Hoek is van oorsprong Rotterdam
mer. "In '49 ben ik gevraagd om
hier bij gemeentewerken te ko
men werken. In die tijd v/as een
sociograaf een bijna nog onbe
kende figuur". Hoek is een open
hartig man die geen blad voor de
mond neemt. De conclusies van
zijn onderzoeken spuit hij ver
gezeld van de ene na* de andere
schaterlach - in het rond. De we
tenschap is voor hem heiliger
dan het beleid van B en W. Dat
leidde tot conflicten.
Over de jaren vijftig zegt hij"Döor
onbevangen, nieuwe geluiden,
die ik bracht, trad ik teveel op
lange tenen. Daardoor was ik in
feite meer beleidsafbrekend dan
beleidsopbouwend". Zijn rap
porten hadden weinig of geen ef
fect omdat ze niet in concreet be
leid werden omgezet.
Hoek was een van degenen die
'achter' het basiswegenplan van
'61 zat; een rampzalig plan dat
voorzag in de vernietiging van
het stadscentrum door kaalslag
voor kantoorkolossen en city-
ringen. Het plan is maar zeer ten
dele uitgevoerd en verdween uit
eindelijk in de prullebak. Hoek
verdedigt dit plan ook nu nog
met verve: "dat plan was échte
vernieuwing. Alleen de klein
schaligheid was ver te zoeken.
Maar in het centrum bleven alle
monumenten gespaard" (des
tijds was er slechts een zeer klei
ne monumentenlijst). "Het plan
zorgde voor bereikbaarheid en
de werkgelegenheid was prima
verzorgd. Dat is nü het grote eu
vel. Ach, de mensen van het ba
sisplan dachten iets te grootscha
lig. Het was immers ten tijde van
de 'auto-boom', maar in dat plan
zat nog altijd meer voetgangers-
gebeid dan er, nu is."
Berisping
Als zijn bazen (directeur gemeente
werken en B en W) de waarde
van sociografisch onderzoek
hoog inschatten, kon Hoek vrij
zijn gang gaan, vertelt hij. Ir.
Vos, de directeur van gemeente
werken die onlangs met pen
sioen ging, was niet zo'n liefheb
ber van zijn onderzoek, meent
Hoek. Met Vos had Hoek het dus
regelmatig aan de stok. Hoek:
"Als ik aan hem vroeg: 'Wat ga je
nou weer voor rot wijken bou
wen?', dan vond-ie dat niet leuk.
Ha ha".
Hoek kreeg in '69 zelfs een boete
van duizend gulden toen hij
meer groen bij de school en het
buurtcentrum in de Slaaghwijk
wilde doordrukken. De staf van
gemeentewerken "pikte" zijn ei
gengereid optreden niet. "Dat
was nogal wat in die tijd, duizend
gulden boete voor een ambte
naar. Mijn vriend, burgemeester
Van der Willigen die veel begrip
had voor sociografische werk
zaamheden, zette de boete om in
een schriftelijke berisping.
In de jaren zestig begon volgens
Hoek de eerste uitholling van
zijn werkgebied. Het Bureau
Voorlichting werd opgericht en
nam een stuk voorlichtingtaak
van Hoek weg. Ander 'onder
zoek' werd steeds meer gedecen
traliseerd in het gemeente-appa
raat. Hoek: "Toen Joop Kamp
huis in '69 met zijn Welzijnsraad
kwam, zei hij me: jij mag voor
ons het onderzoek blijven doen.
Het eerste wat hij deed, was drie
sociologen aantrekken". Hoek
schatert het weer uit. Als hy
lacht, schiet me plotseling te bin
nen dat hij landelijke bekend
heid geniet vanwege zijn be
moeienissen met de bond van
kunstgebithouders.
programcollege
Ondanks alle uitholling heeft het
bureau sociografie in de jaren ze
ventig tijdelijk vier mensen ge
teld na een uitvoerige opdracht
voor binnenstadsonderzoek. iDe
binnenstadsonderzoeken, een
maal klaar, kregen een onbevre
digend eind. "Ze deden er niks
mee", treurt Hoek.
Het bureau sociografie is, vertelt
Hoek vooral na de komst van het
programcollege van PvdA en
D'66 in '74 regelmatig gepas
seerd. Zijn medewerker D.
Geniale leuze
Het bureau sociografie anno '81.
Hoek vult zijn tijd met het lezen
van nota's van anderen. Met de
rode balpen zet hy pagina na pa
gina zijn niet malse kritiek in de
kantlyn. Af en toe stapt hij naar
de maker van de nota toe en zegt
"he' joh, daar staat onzin". "Dan
worden er soms wat kleine din
gen aangepast".
In "de betere tyden" schommelde
de gemiddelde produktie van het
bureau sociografie rond de an
derhalve nota per jaar. Dit jaar
heeft het bureau (nog bestaand
uit de ambtenaren Hoek en
Blogg) zegge en schrijve twee no
ta's geproduceerd. Een nota
"wijk- en buurtindeling ten be
hoeve van welzijnsplanning" van
Hoek en een nota over de prog
nose op onderwijsgebied van
1980 tot 1996 van Blogg "Een
mooi onderzoek", zegt Hoek
over het onderzoek van Blogg
om zijn uitspraak terstond weer,
haha-roepend, te relativeren.
"Van dat onderzoek klopt na
tuurlijk niks; 1966 ligt veel te ver
weg. Ik geloof trouwens dat 'ze'
er niet zo tevreden mee zijn. Er
zitten meer jongeren in de voor
spelling dan ze lief is".
Hoek is de man van de geniale Lei
der-promotie-leuze: "Leiden
heeft de op een na grootste bin
nenstad van Nederland" Na Am
sterdam de grootste. Iedereen
gelooft de leuze. Iedereen behal
ve de uitvinder zelf: "Ik heb het
eigenlijk nooit zo precies uitgere
kend. Misschien is de binnen
stad van Haarlem een tikkelye
groter dan het Leidse centrum".
Bedenkelijk kijkend: "Het cen
trum van Utrecht mag er ook we
zen".
Bloemlezing
Hoek zal ook na zyn afscheid bij de
gemeente geen blad voor de
mond nemen. Hy kan zich
kwaad maken over allies wat er
volgens hem mis gaat in zijn
stad. Geldgebrek voor ambitieu
ze plannen heeft de gemeente
volgens hem niet: "Leiden de al
lerarmste gemeente'' Kom nou.
Leiden is de gemeente die de
grootste tekorten weet te fok
ken" een bloemlezing uit zyn
uitspraken: "Driehonderd be
jaarden in een bejaardenflat is
misdadig Die zien er drie op een
dag sterven". Een eenkamerwo
ning heet bij Hoek een misdaad
voor de mensheid Flats zyn ook
onmenselijk. Zuid-West vindt hy
dus een ramp. "De flats in Zuid-
West moeten omgebouwd wor
den voor alleenstaanden en stel
len. De oude flatbewoners kun
nen dan naar de eengezinswo
ningen die in de Sta i n hol
moeten komen" Met zyn hand
op de kaart van Leiden somt hij
vlek na vlek op "de Leeuwen
hoek, daar ga je toch niet bou
wen bij die gifgassen. Zeg je dat
hardop, dan worden ze boos.
Boekhorst en Koppclstcm, die
stukjes hadden niet bebouwd
mogen worden. Wat dat? Nou na
tuurlijk had de Stevenshof al
lang bebouwd kunnen zijn. Een
industrieterrein op Roomburg is
helemaal fout. Roomburg had
den ze groen moeten houden. In
Alphen barsten ze van de indus
trieterreinen"
Soort zoekt soort
Graag spuit hy zyn theorie van "de
gebundelde deconcentratie":
"De woonomgeving en de woon
kwaliteit. en niet zozeer de woon-
prys bepalen de stand van de
wyk. Als in een rijke buurt ie
mand vertrekt, dan komt er een
rijke voor in de plaats ('positieve
selectie', de ry keren verdry ven
de armen). Als in een arme buurt
iemand vertrekt dan komt er een
arme voor in de plaats ('negatie
ve selectie') Die wetten gaan al
gemeen op. Zo'n positieve selec
tie zie je byvoorbeeld aan de
Rijnsburgerwcg en de Fruinlaan.
de negatieve in Zuid West in de
omgeving van de Hoflaan. Con
clusie: op het moment bestaan er
te grote eenheden van arbeiders
wijken Voor dé arme sloebers
moet je niet teveel op een hoop
bouwen. Er is meer integratie ge
wenst".
Integratie zou in de Stevenshof bij
voorbeeld te bereiken zijn,
meent Hoek, door gescheiden
eenheden voor 200 arme "sloe
bers". 200 middenstanders en
200 rykc "sodemieters" te bou
wen met daarnaast flats voor stu
denten en bejaarden. De eenhe
den worden gescheiden door
groen "Het opheffen van rangen
en standen blyft natuurlijk het
doel waarnaar we streven. Dat
kan door het buurthuis. Zo'n
wijk vind je nergens in Nederlan-
d Hoek is de eerste om zyn
eigen theorie heel serieus te ne
men. maar "zo'n theorie kan het
onderzoek verder brengen"
Fut genoeg
Als het aan Hoek had gelegen dan
zouden er nog taken genoeg zyn
voor een bureau sociografie Al
leen al het aanvullen en bijstel
len van zijn oude nota's betekent
veel werk De gemeente zou ver
der minder werk moeten uitbe
steden. vindt Hoek "Het onder
zoek datje zelf kunt doen, moet
je m eigen beheer houden. Als
onderzoek wordt uitbesteed, dan
zou het bureau sociografie con
trole kunnen uitoefenen op het
onderzoekswerk van buiten An
ders kryg je hele rare declaraties,
die kryg je trouwens nu al".
Hoek heeft eigenlijk nog veel te
veel fut om "nu al" de gemeente
Leiden vaarwel te zeggen. "Het
afscheid doet pyn. Leiden heeft
nu geen onderzoeker meer".
1(1 \E V,\:, UFK VELDEN
uim een maand geleden werd be-
gonnen met de proef met drie
'nachtcafés'. Cafe 'Het Centrum'
aan de Nieuwe Beestenmarkt,
Ïjazz-cafe 'The Duke' aan de Ou
de Singel en 'De Taverne' aan de
Koorevaarstraat mogen tot 1
oktober op vrijdag- en zaterdag
avond tot drie uur openblijven.
Een evaluatiecommissie, met
stad daarin vertegenwoordigers van
'j de horeca, gemeente, gemeente-
flijkel raad, politie en buurtcomites,
wen- bekijkt na die datum of de proef
als basis kan dienen voor ver-
lIare/| ruiming van de sluitingstijden.
(Uit de reacties van de betrokken
caféhouders blijkt de proef tot
1
dusver een succes. Wim Vis- geen centje last. Het publiek ge-
scher van cafe 'Het Centrum': draagt zich voorbeeldig".
"Na een aarzelende start gaat Ook de politie stelt zich volgens
het nu erg goed. Na twee uur Wim Visscher sportief op. Er
stromen er opeens tientallen be- wordt niet moeilijk gedaan. Er
zoekers binnen, echt uit alle ge- heerst dan ook bijna een 'Oom
ledingen van het uitgaangspu- agent' sfeertje waneer iemand
bliek. Ondanks dat de meesten van de politie even een kijkje
al een biertje op hebben heb ik komt nemen".
Het rebelle
rende horeca-
tweetal Wim
Ankoné (links)
en Peter van
Hoorn: "Be
stuursleden
spekken hun
eigen kas over
de rug van de
rest van de le
den van de
bond"
Drenth voerde een uitvoerige
brievenorlog met B. en W. maar
vertrok uiteindelijk gefrustreerd
naar de Nijmeegse universiteit.
"Opstandige ambtenaren kun
nen ze niet gebruiken", zegt
Hoek.
'Een programcollege heeft geen
behoefte aan onderzoek. Zo'n
college vraagt onderzoeksresul
taten die in de lijn van het pro
gramma liggen. Kreten zijn vol
doende als ze het program maar
ondersteunen. Ik heb me altyd
onafhankelijk wetenschappelijk
opgesteld en dan komt er wel
eens een coclusie die het college
niet pruimt. Mijn nota's zijn ook
altijd openbaar. Dat vindt het
college niet steeds even leuk. ge
loof ik", grinnikt hy.
In de jaren zeventig werd steeds
meer onderzoek uitbesteed aan
externe bureau's. Maar de ver
dere uitholling van zijn bureau
gebeurde, volgens Hoek, vooral
door de ambtenaren van de afde
ling stedebouw. "Zij onderzoe
ken niks. Maar schrijven dat ze
kunnen, kasten vol! En ze weten
't net zo te schrijven dat het ryk
het pikt. Want het is natuurlyk
alleen maar te doen om het geld
van het rijk. Zo'n verbeterings
plan voor Noordvest; dat is toch
schrikbarend slecht. Dat wordt
maar afgeroffeld. Als ik er byge-
zeten had, dan zaten er in elk ge
val geen typefouten in".
