De eerste tekenen van paniek Prins Charles trouwt de perfecte Engelse roos ZATERDAG 25 JVU 1981 EXTRA PAGINA 15 Korte samenvatting van het voorafgaande. De Britse troonopvolger prins Charles (32) laat zich vier jaar gele den ontvallen dat hij dertig jaar een geschikte leeftijd acht om te trouwen. De pers muskieten bijten zich aan hem vast als bloedzuigers en beschouwen iedere vrouw- met wie Charles zich ver toont als een serieuze kandi date. De meeste vrouwen zijn niet in staat de hindernissen die de pers hen oplegt te nemen. Enkelen overtreden alle eti quettes door met journalis ten over hun ex-vrienden te praten. Sommigen gaan nog verder door hun nachtelijke avonturen met de prins te onthullen. De romances lo pen één voor één stuk. Prins Charles wordt steeds eenza mer. Moeder, koningin Eli zabeth de tweede, dringt aan op een schoondochter, aan gespoord door de Britse na tie die huivert voor een toe komstige koning die vrijge zel is. Dan wordt Charles op een mooie dag door vriendin La dy Sarah Spencer voorge steld aan haar jongere zusje Diana (20). Een voorzichtige vriendschap ontstaat, die uitgroeit tot een waarlijke liefdesverhouding. In fe bruari dit jaar verlooft het paar zich. De pers kan geen spoor van blaam in Lady Diana ontdekken. Haar verleden is zo zuiver als een Engelse prins zich kan wen sen. Vrijers heeft ze nooit ge had. Bovendien is ze van adellijke. Engelse en protes tantse afkomst. Di. zoals ze al snel genoemd wordt, is de perfecte Engelse roos. door Lia van Bekhoven Prins Charles is, evenals de meeste publieke personen met een aanzienlijke hoeveelheid fanmail, altijd bijzonder ge voelig geweest voor het imago dat hij heeft. Volgens. biograaf Anthony Holden vertelde de prins pas toen hij dertig werd dat hij drie prioriteiten had die hij de komen de tien jaar wilde vervullen. Hij wilde meer te weten ko men over het land en de mensen waar hij ooit over zou regeren. Hij wilde meer werk verrichten als Engelands onofficiële diplomaat in het buitenland met de bedoe ling de Britse industrie te "verkopen", en hij wilde de natie een koningin schenken. Prins Charles wilde het imago kwijt dat hij niet meer was dan een ouder wordende playboy en een luierende lapzwans die niet verder komt dan adellijke soi- rées en liefdadigheidsvoorstel lingen. Hij wilde niet gezien wor den als een typische gentleman, waarvan Engeland er al genoeg heeft, die zich in het weekeinde graag mag bezighouden met een jachtpartij en zich alleen zorgen maakt over hoe hij op zijn vele gratis buitenlandse reizen de al te opdringere inheemse schoon heden op een afstand kan hou den. Zijn grootste handicap was dat hij niet getrouwd was, meen de hij. Een ander probleem is dat hij geen vastomlijnde baan heeft en al leen maar gefotografeerd lijkt te worden op vliegtuigtrappen en rijdend op paarden. „Ik werk verdomde hard en zal dat ook blijven doen", zei hij eens onver wacht, doelend op de vele bui tenlandse reizen die hij maakte als „Engelands goodwill-ambas- sadeur" en de studiereizen die hij in het binnenland doorbracht bij de diverse regeringsdeparte menten en andere Britse organi saties, instituten en bedrijven. Zijn moeder, die nauwelijks op haar taak was voorbereid toen ze het koningschap aanvaardde, stond erop dat Charles zou weten wat er in de wereld te koop was voordat hij haar zal opvolgen. Charles was de eerste Britse prins die in Cambridge examens deed en slaagde. Zijn grootvader en overgrootvader woonden in geïsoleerde buitenhuizen aan de rand van de universiteitstad, waar de docenten heenreisden om privélessen te geven. Ze durf den niet het risico te nemen exa mens af te leggen ingeval ze er voor zouden zakken. Wales Na Cambridge nam Charles de on gewone stap om aan de Universi teit van Wales Welsh te leren. Hij werd de eerste Prins van Wales in de 668-jarige geschiedenis die de taal, zij het niet vloeiend, sprak. De meesten van zijn voor gangers hadden niet eens de moeite genomen om Wales te be kijken, laat staan de taal en cul tuur te leren. In 1969 werd hij of ficieel geinstalleerd als de Prins van Wales. Hij hield bij die gele genheid een toespraak in het Welsh. Helaas verstaat slechts 20 procent van de bevolking Welsh, maar het gebaar werd op prijs ge steld. Zijn volwaardig lidmaatschap van de Britse monarchie ging ge paard met een serie interviews, waaruit bleek dat hij in ieder ge val gevoel voor humor had. Men begon op Charles te letten. Hij begon buitenlandse reizen te ma ken en haalde onder andere in Japan Sony over om een fabriek in Wales te bouwen, in een van de gebieden die het meest getrof fen was door de de economische crisis. Langzaam maar zeker begon hij de Britten te bewijzen dat hij een nuttige taak kon vervullen. Zijn populariteit steeg, omdat hij zich vaak in het openbaar liet zien en een niet pretentieuze indruk maakte. Van zijn vader heeft hij het vermogen gerfd bij tijd en wijle geestig en ad rem te zijn. Toen de pers hem op een van zijn buitenlandse reizen bleef achter volgen in de hoop hem te kun nen betrappen op „a blond bird", plat voor blonde vrouw, over handigde hij een bijzonder lasti ge fotograaf een opgezette vogel met een blonde pruik. Op zijn dertigste verjaardag was hij de oudste ongehuwde prins van Wales sinds James Stuart in 1718 en behalve natuurlijk zijn oud oom, de hertog van Windsor, die de kroon in 1936 opgaf voor ,,de vrouw van wie ik houd", een gescheiden Amerikaanse. Char les beschouwde het als een be hoorlijke prestatie op zijn dertig ste nog steeds vrijgezel te zijn en daarmee alle koninklijke records te breken. Van zijn eigen genera tie trouwde zijn zus Anne op 23- jarige leeftijd en zijn ouders trouwden toen zijn vader 26 en zijn moeder 21 was. Onafhankelijk Charles had zich in zijn eigen vleu gel van Buckingham Palace steeds onafhankelijker gemaakt van zijn ouders en diens paleise- lijke reglementen. Zijn leven werd in zijn jongere jaren tot in de kleinste details voor hem ge regeld, en nu wilde hij het zoveel mogelijk in eigen handen ne men. Hij stelde zijn eigen per soonlijke secretaris aan en ande re leden van zijn staf. Allen wa ren in de dertig, en hoewel van traditioneel goede komaf, waren ze, naar koninklijke maatstaven tenminste, jong. Charles is geen moderne trendset ter. De muffe en verouderde sfeer die door Buckingham Pala ce waait, heeft hem daarvoor be hoed. Maar door een betrekkelijk jong team aan te stellen werd de sfeer in de universiteit-achtige paleisvertrekken een tikje gemo derniseerd. Hoewel dat zijn le ven veraangenaamde, was de kous daarmee niet af. Charles hoefde door niemand verteld te worden dat zijn derde prioriteit nummer één moest worden. Opgevoed in de beschermde sfeer van een hecht gezin, miste hij het gezelschap van een vertrouwe linge die maar niet wilde komen opdagen. Volgens het ene deel van de roddelpers was hij een toegewijde vrijgezel, volgens de andere een verkapt homoseksu eel. Volgens de meer betrouwba re bronnen was hij gewoon een zaam. Hij at vaak alleen in zijn driekamerappartement in het pa leis voor de tv. Het kleine groep je vrienden waarmee hij zich om ringde, konden niet tot 's lands grootste intellectuelen gerekend worden en hun belangstelling reikte niet verder dan water en paardesport en de adellijke kliek. Anthony Holden, een van de weini ge journalisten die lange ge sprekken met de prins voerde, schrijft in zijn boek „Their Royal Highnesses" dat het alleenzijn en de spanningen en frustraties van zijn werk hem steeds meer gin gen beinvloeden. Een stewar dess die enkele jaren geleden met hem aan de praat raakte en vroeg naar zijn werkzaamheden, gaf hem zonder de normale cli- ché's te verstaan dat Charles vol gens haar een „stomvervelende baan" had. Aangenaam Tijdens het privé-diner dat hem la ter door het kabinet van Callag- han werd aangeboden, vertelde hij deze anekdote woord voor woord. De heren ministers luis terden beleefd en lachten nog be leefder over de opmerking van de stewardess. „Nee", verwierp Charles hun reactie, „begrijpt u dan niet dat ze gelijk had?". Een van de aanwezige politici zou daarop Charles in de wang heb ben geknepen en hem hebben gezegd: „In dat geval had je die baan niet moeten kiezen, joh". De troonopvolger was zich er zo mogelijk nog meer dan de aan wezige politici van bewust dat de enige keuze die een monarch heeft is. de baan zo aangenaam mogelijk te maken. Charles wordt beschouwd als een van de meest gevoelige en zachtaardige leden van het Brit se koninklijk huis, te zamen met ziin grootmoeder, de 81-jarige koningin-moeder Elisabeth. In 1936, toen er sprake van was dat Edward VIII afstand van de troon zou doen, vond de helft van de Britten dat een goede ge legenheid om de monarchie aan de kant te zetten ten gunste van een republiek. In 1978 toonde een opinieonderzoek voor een damesblad aan dat 86 procent van de Britse natie vond dat het koninklijk huis moest blijven. In 1980 wees een ander onderzoek Charles aan als het meest popu laire lid van het Koninklijk Huis. Door haar huwelijk met Charles is Lady Diana Spencer de eerste Engelse die een troonopvolger trouwt sinds 300 jaar; wordt ze de eerste prinses van Wales sinds 70 jaar en later de 48e koningin van Engeland. Diana werd gebo ren op het landgoed Park House, dat haar vader van de koningin huurde. Aan de andere kant van de muur bracht het koninklijk gezin de vakantie door en Diana speelde in haar jeugd regelmatig met Charles' jongere broers, Andrew en Edward. Ze kende de koningin goed genoeg om haar tante 'Lillibet' te noemen. Stambomen Diana heeft te veel blauw bloed in de aderen om afgeschilderd te worden als „het doodgewone En gelse buurmeisje" waar Charles op latere leeftijd over struikelde. Ze was de derde dochter van de burggraaf Althrop. opvolger van de zevende graaf Spencer, en zijn vrouw Frances, dochter van de vierde baron Fermoy. Opgevoed aan de rand van het koninklijk gebeuren wisten de Spencer-kin- deren hun plaats. De oude Ed- wardiaanse gewoonten waren hen met de paplepel ingegoten. Ze toonden diepe eerbied voor ouderen, spraken met twee woorden en alleen als ze zelf toe gesproken werden, en maakten als kinderen het minimum aan lawaai. Stambomen tonen aan dat Diana een rechtstreekse afstammeling is van de Stuart-komngen. De meer recente geschiedenis van de Spencer-familie komt over een met een gemoderniseerde Forsyth Saga of een upper-class Peyton Place. Diana was zes toen haar moeder in 1967 plotseling verdween, haar vier kinderen bij haar echtgenoot achterlatend. Frances was een verhouding be gonnen met de behangpapier magnaat Peter Shand Kydd. De oudere kinderen gingen naar school, terwijl gouvernantes en au-pairs voor Diana en haar jon gere broer zorgden. Diana's va der hoopte op een verzoening, maar haar moeder beschouwde haar vertrek als definitief. Zes maanden later werd ze ge noemd als „de andere vrouw" in de echtscheidingszaak van Peter en Janet Shand Kydd die drie kinderen hadden. Diana werd naar een kostschool gestuurd waar het motto ..vooruitkijken was. Evenals haar andere 130 schoolgenoten werd haar bijge bracht de bovenlip stijf te hou den in tijden van blijheid en droefenis. Bijzonder blije tijden kunnen het niet geweest zijn. Dag-in-dag-uit werden haar kranteberichten onder de neus gewreven die nieuws brachten over de echtscheidingszaak die haar beide ouders bitter aan vochten. Uiteindelijk won haar vader het recht de kinderen bij zich te hou den. Haar moeder trouwde Shand Kydd en begon met hem een nieuw leven op een boerderij waarvoor ze in 1972 een miljoen neertelde in het afgelegen noord westen van Schotland. Naarmate haar vader een meer terugge trokken leven ging leiden, bracht Diana in de vakanties meer tijd door bij haar moeder. Stiefmoeder In 1975 veranderde het leven van de Spencers weer toen Diana's vader een verhouding begon met de lieveling van de roddelpers. Lady Dartmouth. Raine Dart mouth was behalve de uitgespro ken dochter van romanschrijf ster Barbara Cartland, zelf een „televisiepersoonlijkheid". Als lid van de Londense gemeente raad had ze zich luidruchtig be ziggehouden met zaken als mo rele vervuiling op de tv en gebar sten koffiebekers op het Londen se vliegveld. Ze geniet de reputa tie een wolf in schaapskleren te zijn bij mensen die haar niet mo gen en wordt liefdevol, vrolijk en doortastend genoemd door haar vrienden. Diana doorliep inmiddels de mid delbare school waar ze niet uit blonk door intellectueel vermo gen, wel door haar inzet. Haar va der fotografeerde haar veel op 15- en 16-jarige leeftijd, bij voor keur met pony's en in het zwem bad. Zwemmen was de hobby waarin ze uitblonk. Op de foto staat ze vaak verlegen, soms uit gelaten. vaak gekleed in spyker- broek en soms in een mooie uit- gaansjurk. Niets onderscheidde haar van leeftijdgenotes uit de zelfde gegoede klasse Diana was 16 toen ze van de dure, particu liere middelbare school kwam zonder diploma Thuis was de sfeer wat verbeterd door de toe wijding en zorg die Raine aan John Spencer besteedde. In 1978 kreeg Diana's vader plotse ling een hersenbloeding De spe cialisten hadden hem opgege ven. Volgens dit veel aangehaal de voorbeeld was het Ramo s toewijding en haar weigering om bij de pakken neer te zitten die hem in leven hield. Ze reisde van hot naar her voor de allernieuw ste medicijnen en sjouwde met hem van het ene ziekenhuis naar het andere. Zotlfl latei ii m gebruikte ik mijn leven en mijn energie voor het zijne". Fotografen Zoals alle hooggeboren Engelse meisjes werd Diana naar een ex clusieve school in Zwitserland gestuurd om haar educatie af te ronden. Terug in Engeland in stalleerde haar vader haar in een appartement van vyf ton in Lon den die ze deelde met drie vrien dinnen. Evenals haar zussen, maar in tegenstelling tot de jon ge generatie jet-setters, vertoon de ze zich nooit in super de luxe nachtclubs of andere zondige etablissementen Overdag werk te ze in een van de betere crèches en als ze 's avonds uitging was het naar de bioscoop op de hoek of met vrienden in de kroeg. Tijdens de zomermaanden van vo rig jaar vertelde ze vrienden dat ze af en toe uitging met ene Char les. Pas toen de pers erachter kwam wie die Charles wel was, werden hun ontmoetingen ge heim. Voor Diana brak een perio de aan van verlegen lachjes en vooral tanden op elkaar Haar oudste zus Sarah was enkele ja-, ren eerder regelmatig in gezel schap van de prins gesignaleerd. Aan haar kansen op een mogelijk huwelijk kwam snel een einde toen ze de „ernstige overtreding" beging een interview weg te ge ven aan een damesblad. Dus Diana zag niks. hoorde niks en wist van niks. Elke ochtend baande ze zich een weg door de persfotografen die op de stoep van haar voordeur de nacht had den doorgebracht en haar tot in de kleuterschool achtervolgden. Even snel boodschappen doen was er niet meer by. Haar doop ceel werd op alle voorpagina's gelicht maar het enige schandaal wat opgegraven werd was het verhaal dat ze ooit met kleren en al in het zwembad gegooid was. Veel genanter was de opmerking van haar oom die met de hand op zijn hart verklaarde tegenover verbaasde verslaggevers dat Dia na maagd was. In kringen waar de invloed van het Victoriaanse tijdperk even voel baar is als by gewone stervelin gen de invloed van de zestiger ja ren, was het van essenn-1 I lang. Na de verloving werd „Shy Di" minder shy (Vcriogl n) 611 zelfbewuster Tot het uiterste ge tergd door de pers is ze erin ge slaagd haar relatie met Charles op peil te houden, daar waar ou dere, zelfstandigere en intelli gentere vrouwen het hebben la ten afweten. Openbaar bezit Lady Diana zal als de pnnses van Wales een groot deel van haar ou de vriendschappen, die te licht voor de koninklijke kringen zijn bevonden, moeten opgeven. Ze zal haar leven lang openbaar be zit blijven en nergens meer on aangekondigd binnen kunnen lopen. Ze zal nooit meer de afwas hoeven doen of de luiers van haar kinderen uitspoelen. Ze zal zich geen zorgen hoeven maken over hoe ze de huur of hypotheek moet afbetalen of wat ze voor welke gelegenheid moet aantrek ken. Daar staat tegenover dat er van haar verwacht wordt beleefd te converseren met deftige burge meesters en potentaten. Dat ze een levendige belangstelling voor platteland m lubs i an vrou wen moet tonen, voor het plan ten van bomen, het doorknippen van linten an het te water laten van schepen Maar bovenal wordt er van haar verwacht dat ze koninklykc erfgenamen zal baren. Voordat de verloving werd aangekondigd werd Diana aan een discreet, gynaecologisch onderzoek onderworpen waaruit bleek dat ze vruchtbaar was. De toekomst van Lady Diana is verzekerd. Haar huwelijk met prins Charles wordt gezien als de voortzetting van een van de wei nige stabiele elementen die Groot-Brittannie nog njk is En ondanks het l«-it dat h.i.ii i i.1. noot een aardig inkomen heeft, eigenaar is van een aanzicnlyk deel van Zuidwest-Engeland. op den duur een van de rykstc man nen ter wereld zal zyn en toch op d<- .-.ik an h-1 v.mk btyfl term zal het huwelijk op 29 ju 11 de po polariteit van het Britse Konink lijk Huis h: Zoals bij de meeste huwelijks voorbereidingen het geval is, is ook het Britse koninklijk huwelijk niet geheel vrij van spanningen, ordinaire ruzies over geld, en beledigde fami lieleden en kennissen die geen uitnodiging ontvingen. De St. Pauls Cathedral zou te veel geld vragen voor de eer de huwelijksplechtigheid er te laten plaatsvinden. Het koor. dat speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde liederen instudeerde, zou na de 29e juli zo rijk zijn dat het nooit meer zou hoeven te zin gen en verzekeringsmaat schappijen worden beschul digd van wansmaak omdat ze het huwelijk tegen absurd hoge bedragen zouden heb ben verzekerd. De levens van Charles en Diana zijn voor ruim 30 miljoen gul den verzekerd. Een verzeke ring ter waarde van nog eens 60 miljoen gulden is afgeslo ten voor het geval dat het hu welijk uitgesteld wordt, of niet door zal gaan. De getrof fen veiligheidsmaatregelen voor de koningin en andere leden van het Koninklijk Huis zijn groter dan ooit. Het aantal min of meer discreet opgestelde veiligheidsagen ten zal alle records overtref fen. Paniek Scotland Yard heeft de agenten die langs de route zullen staan, de opdracht gegeven terug te keren naar de ko ninklijke processie om zo doende het publiek in de ga ten te kunnen houden Agen ten in burger zullen zich tus sen de toeschouwers inengen en bewapende politie zal zich Nancy Reagan: gevleid... op dakens en achter gordij nen verschansen. Elk ge bouw langs de route is meer dere malen geinspecteerd en de politie heeft lijsten met na men van diegenen die zich de 29e juli in die panden zullen bevinden. De eerste tekenen van paniek zijn reeds volop aanwezig. De directeur van de Britse veilig heidsdienst heeft ruzie met de brandweer over de brand veiligheid van de St. Pauls Cathedral. Volgens de eerste hoeft er maar iemand een si gaar op te steken of een rook- bommetje te gooien en de pa niek die dan zou ontstaan zou vele levens kosten. De brand weer zegt dat er niets aan de hand is en beschuldigt de di recteur van het zaaien van pa niek en het onnodig alarm slaan. Dan is er een lijst met indruk wekkende namen van gasten die wel uitgenodigd zijn maar niet willen, en gasten die wel willen maar niet uitgenodigd zijn. Sticfgrootmoeder van de bruid, Barbara Cartland, zal schitteren door afwezigheid. Deze 81-jarige koningin van de romance die zojuist haar 300e stuiverroman af heeft, moet het met de kleurentele visie doen. Zij en haar doch ter Raine kwamen al tijdens de verloving in opspraak toen de kranten bekend maakten dat ze Amerikaanse toeristen voor veel geld in Diana's ouderlijk huis ont vingen. Er werden strenge woorden gesproken over mensen die geld sloegen uit de koninklijke relatie en Bar bara Cartland moest het laten afweten. Boos Diana's vader, graaf John Spencer, is boos over de ma nier waarop het paleis de gas ten selecteerde en over de na men van de vijftig personen die hij mocht uitnodigen en die gecensureerd zijn. Onder de 2900 gasten in St. Pauls zal zich de Amerikaanse first la dy Nancy Reagan bevinden, die „gevleid was met de uit nodiging zo'n romantische en historische gebeurtenis mee te mogen maken" en verte genwoordigers van de mees te monarchien Uitgenodigde Labour-politici zeggen wel wat beters te doen te hebben op die dag en de leider van de Londense gemeenteraad zegt gekozen te zijn om het openbaar ver voer te runnen en niet om ko ninklijke huwelijken by te wonen. Socialisten en vak bondsvertegenwoordigers die zeggen doodziek te zijn van alles wat met het konink lijk huwelijk te maken heeft, organiseren dagtrips naar Boulogne voor 50 gulden om Ds. Paisley: boos... de eindeloze tv- en radiover slagen te ontvluchten. De protestantse leider van Noord-Ierland Ian Paisley was wel uitgenodigd maar wilde niet omdat hij het schandalig vindt dat ook de katholieke kardinaal is uitge nodigd. Republikeinse ge moederen in de Ierse Repu bliek hebben de Ierse pre mier doen afzien van de uil- nodiging De Bxitee opper rabbijn wilde wel, maar is niet uitgenodigd, een gege ven waar veel Britse joden zich boos over maken M.i.h opperrabbijn Jacobovits is volgens een woordvoerder op zijn kantoor een veel te aardi ge en bescheiden man om be ledigd te zyn over het feit dat de koninklijke familie hem over het hoofd heeft gezien. Klef De BBC heeft besloten om van de 29e juli een bijzondere zoete en romantische, om niet te zeggen kleffe, dag te maken. Behalve een recht streeks verslag van het ge beuren zullen de kijkers de musical 'The sound of music' voorgeschoteld krijgen. En om alvast in de stemming te komen zal enkele dagen voor het grote gebeuren een ge filmd portret van Charles, ge titeld „A prince for our time", te zien zijn Hoteleigenaren en touropera tors klagen over de wereld omvattende televisieverslag- geving van het huwelijk dat volgens hen vele loensten van een reis naar Engeland heeft doen afzien. Een reisbu reau heeft haar speciale ko- ninklijke-huwelijkstours moeten afzeggen omdat er te weinig belangstelling voor was en een andere, die alvast duizend Londense hotclka mers reserveerde. hoeft slechts een 65 boekingen ont vangen. Voor de liefhebbers die het he le ceremonieel toch in Lon den willen meemaken of thuis voor de buis, nog enke le onmisbare feiten en gege vens De rode loper in St Pauls Ca thedral is 652 voet lang. en de kathedraal heeft twaalf klok ken. Er zullen 3600 bloemen op 40 verschillende plaatsen in de kathedraal staan. De bruiloftstaart bevat 15 pond eieren. 50 pond marsepein en de grootste cakelaag werd 8.5 uur in do oven gebakken voordat het gaar was. De vele duizenden rupsen die verant woordelijk waren voor de zij de van de bruidsjurk komen uit Dorset. De bruidsjurk zelf is nog geheim Het pak van prins Charles niet De bruide gom zal een uniform dragen met twaalf koperen knopen in twee rijen van zes

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 15