Israël geschokt
door kritiek VS
Polen protesteren
met hongermarsen
Sowjet-Unie
prikt eigen
zeepbel door
EG-commissie tikt België op vingers
Moskou houdt vast aan
samenwerken metWesten
Aanvallen op Znid-Libanon gaan door
Italiaanse
fabrikant
vrijgelaten
Winkelcentrum
Winkelhof
helpt"n handje...
Dader aanslag
paus gaat
niet in beroep
Britse kritiek op
beleid Washington
BUITENLAND
VRIJDAG 24 JULI 1981
Aanbevelingen om land uit begrotingsprobleem te halen
BRUSSEL (ANP) - De Belgische
eerste minister. Mark Eyskens,
heeft gisteren een brandbrief van
de EG-commissie gekregen,
waarin hem dringend wordt aan
geraden maatregelen te treffen
om het land van ondergang in de
begrotingsproblemen te redden.
De Europese Commissie heeft zich
met deze brief direct gemengd in
de politieke discussie in Brussel
over het beperken van het
groeiende tekort op de begroting
en de betalingsbalans. Het ge
beurt slechts hoogstzelden dat
de EG-commissie zich openlijk
tot de regering van een lid-staat
richt. De Italiaanse regering
heeft eerder dit jaar echter ook
een brief met een dergelijke
houd ontvangen. Gaston Thorn,
voorzitter van de Europese Com
missie, acht het mogelijk dat ook
andere regeringen brieven zullen
krijgen.
Als België niets onderneemt dreigt
het begrotingstekort op te lopen
tot minstens twaalf procent of
twintig miljard gulden van het
bruto nationaal produkt
(BNP).In de overige EG-lidsta
ten bedraagt het begrotingste
kort gemiddeld ongeveer
procent van het BNP. De EG
commissie wil, dat Belgie de ko
mende jaren weer aansluiting
vindt bij dit gemiddelde.
Verder moet België nog dit jaar
zijn systeem van automatisch
aan de prijsstijging gekoppelde
loonsverhogingen versoepelen.
De automatische prijscompensatie
is in België een heet hangijzer.
De vierde regering Martens is
over een herziening van die prij-
compensatie gevallen en de
Waalse socialisten, die in de rege
ring van premier Eyskens zitten,
hebben op het laatste partijcon
gres nog eens benadrukt dat aan
de prijscompensatie niet mag
worden getornd.
Verder zal, volgens de EG-commis
sie, de werkloosheidswetgeving
in België soepeler moeten wor
den toegepast, misbruik van
werkloosheidsuitkeringen moet
worden tegengegaan en 'zwart
werk' moet worden bestreden.
De Commissie meent, dat zonder
ingrijpende maatregelen België
nooit uit de problemen komt.
Volgend jaar moet 70 procent
van de toename van de lopende
ontvangsten van het Rijk ge
bruikt worden om rentelasten op
overheidsschulden te dekken.
In Belgie zijn op het ogenblik circa
vierhonderdduizend mensen
werkloos. Dit komt overeen met
elf procent van de beroepsbevol
king, terwijl het Europees ge
middelde 7,5 procent is.
Bij de inkomens ontwikkeling in
de komende jaren zal Belgie re
kening moeten houden met de
achterstand van de concurrentie
positie en met de te verwachten
zeer beperkte groei. De regering
moet ook maar eens gaan onder
zoeken naar welke mensen en
welke inkomensgroepen de so
ciale uitgaven (bijvoorbeeld on
derwijs en gezondheidszorg)
gaan. aldus de EG-commissie.
Het dagelijks bestuur van de EG is
verantwoordelijk voor de coördi
natie van het economisch beleid
in de Europese Gemeenschap.
Daarop worden ook de aanbeve
lingen aan de Belgische regering
gebaseerd. De Europese Com
missie kan echter geen maatre
gelen afdwingen.
TEL-AVIV - BEIROET (AFP/Reuter) Het Israëlische kabinet is gisteren
opnieuw in speciale zitting bijeen geweest. Het heeft zich beraden over
de situatie in het Libanese grensgebied en over de betrekkingen met de
Verenigde Staten die nog nooit zo gespannen zijn geweest als nu. De
scherpe Amerikaanse kritiek op het Israëlische optreden heeft ongerust
heid en teleurstelling gewekt.
Maar ook gisteren heeft de Israëli
sche luchtmacht Palestijnse doe
len en bruggen in Zuid-Libanon
aangevallen. In Tunis is de de
fensieraad van de Arabische Li
ga bijeengekomen om zich te be
raden over het Israëlische optre
den.
De speciale Amerikaanse afgezant
Philip Habib zou vandaag op
nieuw door premier Menachem
Begin worden ontvangen. Deze
heeft de scherpe kritiek van de
Amerikaanse minister van de-
MILAAN (ANP) - De Italiaanse
stadguerrillabcweging Rode Bri
gades heeft gisteren een hoge
functionaris van de autofabriek
Alfa Romeo, Renzo Sandriccu,
vrijgelaten. De 53-jarige Sand-
rucci werd 55 dagen geleden ont
voerd.
fensie, Caspar Weinberger, van
de hand gewezen. Volgens Wein
berger heeft Israël met zijn aan
val op de Iraakse kernreactor
van 7 juni en het bombardement
van 17 juli op Beiroet tot twee
maal toe de vredesinspanningen
van Habib getorpedeerd toen
een akkoord over de raketcrisis
met Syrië binnen handbereik
lag
Begin verklaarde dat dit voor hem
geheel nieuw was. Nooit had hij
bij zijn ontmoetingen met Habib
van dergelijke vorderingen ver-
Hij werd na een anoniem telefoon
tje geblindoekt aangetroffen op
de achterbank van een auto in
Milaan. Op het eerste gezicht
leek hij in goede gezondheid te
verkeren.
De stadsguerrillabeweging had
woensdag aanvankelijk aange
kondigd. dat twee door hen ont
voerde personen zouden worden
vrijgelaten. In hun handen be
vindt zich nu nog de op 10 juni
ontvoerde Roberto Peci, een
broer van het voormalige lid van
de Rode Brigades, Patrozio Peci.
Gisteren lieten zij weten ook
Pecci vrij te zullen laten, "omdat
hij zijn fouten had erkend en aan
zelfkritiek had gedaan". Zij heb
ben de vrijlating van Sanducci
en Peci een daad van "revolutio
naire grootmoedigheid" ge
noemd.
Sandrucci heeft bij Alfa Romeo de
leiding van de produktie- en ar
beidsorganisatie. Duidelijke ei
sen voor zijn vrijlating zijn niet
gesteld, behalve dat herhaalde
lijk door de Rode Brigades werd
aangedrongen op het terugdraai
en van het ontslag van 500 werk-
bij het staatsbedrijf.
In een nota aan de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken.
Alexander Haig, protesteerde de
premier tegen de Amerikaanse
kritiek op de aanval op Beiroet.
Hij zou Haig hebben laten weten
dat de door Syrië gepleegde mas
samoord op christenen in Liba
non niet veroordeeld werd.
Israël had in Beiroet "de hoofd
kwartieren van de terroristen"
aangevallen en zou er voortaan
"zoveel in onze macht ligt" voor
zorgen dat geen burgers worden
getroffen. Hij zou echter hebben
laten doorschemeren dat de Pa
lestijnse gurerillastrijders in Li
banon zich voortaan niet langer
op de bescherming van een civie
le omgeving kunnen verlaten.
Londen
Behalve de Verenigde Staten en
West-Duitsland heeft ook Groot-
Brittannië bezorgdheid geuit
over de vijandelijkheden in het
Midden-Oosten. Het heeft er bij
Israël op aangedrongen postief
te antwoorden op de inspannin
gen om een bestand te bewerk
stelligen. Het beroep werd ge
daan door de minister van bui
tenlandse zaken, Lord Carring-
ton, die de Israëlische ambassa
deur, Sjlomo Argov, bij zich riep.
Het nieuwe socialistische bewind
in Frankrijk heeft gisteren mee
gedeeld dat het Libanon meer
steun zou geven voor het reorga
niseren van zijn leger teneinde
weer het gezag over zijn gebied
te krijgen. Dit heeft een woord
voerder van president Francois
Mitterrand meegedeeld.
Parijs zal ook meer militairen zen
den voor de VN-vredesmacht in
Zuid-Libanon, Unifil, zei hij.
Frankrijk veroordeelde herhaal
delijk het toenemen van geweld
in het gebied en pleitte voor
beëindiging van de militaire ope
raties.
LONDEN - Voorafgaande aan de bruiloft van de Britse kroonprins
Charles en lady Spencer worden er bijna dagelijks (liefdadigheids) feest
jes georganiseerd. Zoals gisteren in de tuin van Buckingham Palace,
waar lady Di op een party in het kader van het Jaar van de Gehandicap
ten figureerde. Hier begroet zij Lord Snowdcm en diens tweede echtgenote.
Tanker vlot
ZEEBRUGGE (ANP) - Twin
tig sleepboten uit Nederland,
België en Duitsland, samen
goed voor een trekkracht van
ruim 100.000 pk. zijn erin ge
slaagd de 276.000 ton meten
de Liberiaanse supertanker
„World Dignity" vlot te trek
ken.
Het schip was woensdagavond,
geladen met 130.000 ton ruwe
olie, vastgelopen voor de ha
ven van het Belgische Zee-
brugge in de monding van de
Westerschelde. Volgens de
bergingsexperts ging het hier
om een spectaculair karwei.
Aanvankelijk had men een deel
van de lading over willen
pompen in andere tankers,
maar deze arriveerden te laat,
zodat besloten werd een nog
vloot grotere vloot van sleep
boten in te zetten. Een eerde
re poging met vijftien sleep
boten gistermorgen misluk
te.
ADVERTENTIE
WTNKTÏÏ CENTRUM
WINKELHOF
LEIDERDORP"
WARSCHAU (Reuter/UPI) In twee
Poolse steden dreigen honger
marsen te worden gehouden, ter
wijl de Poolse autoriteiten giste
ren bijzonderheden van een plan
bekendmaakten om sommige
voedselprijzen te verviervoudi
gen. De onafhankelijke vakbe
weging Solidariteit heeft laten
weten dat in Kutno, ten zuiden
van Warschau, morgen een hon-
germars wordt gehouden, terwijl
in Lodz de tweede stad van Po
len, op verschillende dagen vol
gende week dergelijke marsen
worden gehouden.
De mars in Kutno wordt gehouden
als protest tegen wat Solidariteit
noemde de chaos op de plaatse
lijke markt. Twee weken geleden
hielden buschauffeurs in Kutno
een waarschuwingsstaking van
twee uur om betere voedselvoor
ziening af te dwingen.
In Lodz zullen als de voedselsitua
tie niet verbetert volgende week
maandag, dinsdag en woensdag
meer dan duizend vrouwen dooi
de stad marcheren. In het stadje
Piotrkow Tribunalski eiste Soli
dariteit het ontslag van de plaat
selijke gouverneur wegens
slecht economisch beleid.
Een woordvoerder van Solidariteit
ROME (Reuter) - Mehmet Ali Ag-
ca, de Turk die tot levenslang
werd veroordeeld wegens een
moordaanslag op de paus, gaat
niet tegen zijn vonnis in beroep.
Dat heeft zijn advocaat gisteren
bekendgemaakt. „Ik heb dertig
minuten met Agca gesproken en
hij heeft mij gezegd dat hij geen
beroep wil aantekenen", aldus
advocaat Pietro.
De 23-jarige Agca werd woensdag
na een proces van drie dagen tot
levenslang veroordeeld. Agca.
die bekende op 13 mei op de
'paus te hebben geschoten, boy
cotte de rechtzitting na een korte
verklaring op de eerste dag waar
in hij het recht betwistte van de
Italiaanse rechter te oordelen
over vergrijpen gepleegd in Vati
caanstad.
zei dat er vooral in de provincie
gebrek aan voedsel was en dat
hier ook de distributie niet goed
functioneert. Solidariteit zal zich
maandag beraden over te hou
den protestacties. De vakbond
zal besprekingen voeren met
plaatselijke autoriteiten over wat
werd genoemd de catstrofale
voedselvoorzieningssituatie.
Prij sverhogingen
De voorgestelde voedselprijsver
hogingen zijn bedoeld om de
kostbare overheidssubsidies uit
de wereld te helpen, het teveel
aan contant geld af te romen en
de druk van de markt te nemen.
Zdzislaw Krasinski, de minister
die voorzitter is van de staats
commissie voor prijzen, zei giste
ren dat als de prijzen niet werden
verhoogd er tegen het eind van
het jaar enorme rijen voor lege
winkels zouden staan.
Een paar voorbeelden van de ver
hogingen: een kilo ham gaat van
100 naar 450 zlotys (een zloty is
volgens officiële koers acht cent,
volgens onofficiële 1,5 cent), een
brood gaat van zeven naar 21 zlo
tys en een kilo suiker van 10.5
naar veertig zlotys. Krasinski on
derstreepte dat de autoriteiten er
zich van bewust waren dal in het
verleden pogingen tot verhoging
van de prijzen van levensmidde
len aanleiding gaven tot massale
protesten die tot terugdraaiing
van de besluiten leidden. „Er zal
een openbaar debat moeten wor
den gevoerd voor er besluiten
worden genomen deze keer. zo
zei hy.
Lot
Gisteren werden nadere bijzonder
heden bekend over de overeen
komst bij de luchtvaartmaat
schappij Lot die een voor van
daag uitgeroepen staking voor
kwam. Premier Jaruzelski be
loofde een speciale wet die het
mogelijk maakt Lot als een com
merciële onderneming te laten
functioneren die alleen voor mi
litaire doeleinden ondergeschikt
is aan de autoriteiten.
De door de regering benoemde di
recteur, luchtmachtgeneraal Jo
zef Kowalski, krijgt de algemene
leiding, maar zo deelde het offi
ciële persbureau Pap mee, de
kandidaat van de werknemers,
Bronislaw Klimaszewski, wordt
onderdirecteur en krijgt de lei
ding over de commerciële activi
teiten van Lot.
Het officiële Sowjet-persbu-
reau Novosti heeft gisteren
een abrupt einde gemaakt
aan alle speculaties over een
veronderstelde bereidheid in
Moskou om delen van haar
grondgebied te betrekken bij
een eventueel kernwapenvrij
Noord-Europa. In een com
mentaar noemt het pers
agentschap het „inconse
quent" om delen van het
grondgebied van een kern
wapenmacht te willen be
trekken bij een dergelijke
kernwapenvrije zone. Eind
vorige maand liet de Russi
sche partijleider Brezjnjev te
genover SPD-voorzitter Willy
Brandt doorschemeren dat
daarover wel te praten zou
zijn.
Maar de Sowjet-leider stelde
zijn „voorstel" in zulke vage
bewoordingen, dat politieke
leiders in de Scandinavische
landen zich en bloc afvroe
gen wat Brezjnjev in zijn
schild voerde. Zelfs in Fin
land, dat zich in de regel ge
heel voegt naar de internatio
nale initiatieven van de
machtige oosterbuur, bleef
de reactie opvallend gema
tigd. Een krant als „Hufvud-
stadsbladet" vroeg zich zelfs
af, of het hier niet ging om
een poging van Moskou om
de groeiende meningsver
schillen tussen Amerika en
West-Europa te gebruiken.
Thema
Een kernwapenvrij Noord-Eu
ropa is een steeds terugke
rend thema in de Scandinavi
sche hoofdsteden, al sedert
het einde van de jaren vijftig
toen de toenmalige partijlei
der Nikita Chroesjtsjov een
Sowjet-garantie om geen
kernwapens tegen Scandina
vische landen te zullen inzet
ten aanbood in ruil voor een
kernwapenvrij houden van
Scandinavië. Sindsdien wa
ren er eigenlijk geen nieuwe
elementen in de discussie ge
bracht.
De „romantische zeepbel", zo
als een Westduits kabinetslid
de weer even opgelaaide dis
cussie noemde, is door het
Kremlin nu maar snel door-'
geprikt, vlak voor zij uit zich
zelf uiteen zou spatten.
Brezjnjev is er niet in ge
slaagd de scheidslijnen tus
sen voor- en tegenstanders
van een „open dialoog" tus
sen Moskou en de Scandina
vische landen in haar voor
deel te verschuiven.
De Russische voorstellen, later
uitgedragen door de Finse
president Kekkonen, worden
in het Westen algemeen als
pure propaganda be
schouwd. Mensen als de
Amerikaanse minister Haig
en bondskanselier Schmidt
verklaarden onlangs nog
eens duidelijk helemaal niets
te zien in zelfs maar een dis
cussie over dit onderwerp. In
heel Scandinavië staat im
mers geen enkel kernwapen
opgesteld, een situatie die de
NAVO-landen Noorwegen en
Denemarken officieel heb
ben vastgelegd. Alleen in tij
den van acute oorlogsdrei
ging zullen zij eventueel
kernwapens van de bondge
noten op hun grondgebied
toestaan.
Tegelijkertijd heeft de Sowjet-
Unie op het aan Finland en
Noorwegen grenzende schie
reiland Kola een gigantische
concentratie opgebouwd aan
(kern)wapens. Daaronder
zijn ook kernwapens met een
korte dracht, gericht op de
Scandinavische landen.
Wapendepots
In Noorwegen leidde de
groeiende militaire macht in
Noord-Rusland tot het ver
zoek aan de Verenigde Staten
om op Noors grondgebied
wapendepots aan te leggen.
Na een zwaar politiek offen
sief van Moskou krabbelde
de Noorse regering gedeelte
lijk terug. Uiteindelijk stem
de het Noorse parlement vo
rig jaar met grote meerder
heid in met een wapendepot
met uitrusting voor 8000 ma
riniers in Midden-Noorwe-
gen, en niet zoals aanvanke
lijk bedoeld was dichter bij
de Russische grens in het
Noorden.
In NAVO-kringen is men al ge
ruime tijd bezorgd over de
„zwakke noordfiank", die
voor de Westerse defensie
van groot belang is. De groot
ste Sowjet-vloot heeft haar
thuishaven in Moermansk
niet ver van de Noorse grens.
Van daaruit kan het Kremlin
in een crisissituatie het noor
delijk deel van de Atlantische
Oceaan bestrijken, en moge
lijk de verbindingsroute tus
sen de Atlantische bondge
noten ernstig verstoren. De
NAVO-strategie is juist voor
een groot deel gebaseerd op
het overbrengen van extra
troepenversterkingen vanuit
Noord-Amerika in geval van
dreigende oorlog in Europa.
RUUD KREUTZER
Op economisch gebied
MOSKOU (DPA) - De Sowjet-
Unie is en blijft bereid de econo
mische samenwerking met het
Westen te onderhouden en te
ontwikkelen, zo heeft de Russi
sche minister van buitenlandse
handel, Nikolai Patolitsjev, giste
ren laten weten naar aanleiding
van de uitkomst van de economi
sche topconferentie van de Wes
terse industrielanden in Ottawa.
Eerder had het partijblad "Praw-
da" geschreven dat de Verenigde
Staten hun bondgenoten tot een
LONDEN (Reuter) - Bekende persoonlijkheden, onder wie politici,
geestelijken en academici, hebben in een advertentie over een gehele
pagina in de Times vandaag in een open brief aan president Ronald
Reagan kritiek geleverd op de Amerikaanse buitenlandse politiek.
Zij uitten bezorgheid dat de Verenigde Staten in hun bezorgheid "het
communisme tegen te houden" zich mengen in de binnenlandse zaken
van andere landen. "Wij zijn bezorgd dat de nieuwe zelfverzekerheid
van de V.S. voornamelijk gericht is op gebieden en landen waar noch
de Sowjet-Unie noch de V.S. een recht hebben tussenbeide te komen".
Tot de ondertekenaars behoren 48 parlementsleden, vijf leden van het
house of Lords, zes leden van het Europees parlement. 10 vakbonds
mensen. hoogleraren en artistieke leiders. Onder de initiatiefnemers
zijn Lord Avebury (liberaal) en Lord Brockway (labour).
'Verklaard werd dat wij "vooral de Amerikaanse politiek jegens Midden-
en Zuid-Amerika, zuidelijk Afrika en het Midden-Oosten betreuren die
rechtstreeks indruist tegen de rechten van de volken in die gebieden
om wijzigingen na te streven van de sociale, politieke en economische
omstandigheden als zij menen dat deze uitbuitend en onderdrukkend
zijn".
"Wij veroordelen terreur, maar erkennen het recht van bevrijdingsbewc
gingen wapens op te nemen waar politieke strijd er niet in is geslaagd
een einde te maken aan economische en sociale onderdrukking".
vermindering van de Oost-West
handel hadden aangezet. Vol
gons Patolitsjev zal de Sowjet
Unie de economische betrekkin
gen blijven benutten voor hi
eigen technische vooruitgang en
voor het welzijn van de bevol
king. Hij noemde in dit verband
de levering van buizen door en
kele Westerse landen ten behoe
ve van de aardgasleiding Siberië-
Europa.
Graan
De Sowjet-Unie zal volgend jaar
minstens zoveel graan uit het
Westen moeten importeren als
dit jaar. Dit staat in een gisteren
geplubliceerde analyse van de
Internationale Tarweraad. De
Sowjet-Unie zal dit jaar naar
schatting 33 miljoen ton graan
invoeren.
De Sowjet-Unie streeft voor dit
jaar naar een graanproductie van
236 miljoen ton, evenveel als de
recordoogst in 1978. De oogsten
van 1979 en 1980 vielen veel klei
ner uit en deskundigen verwach
ten dat er ook dit jaar niet meer
dan omstreeks tweehonderd mil
joen ton zal worden geprodu
ceerd.
Het verbruik in de Sowjet-Unie lag
de afgelopen jaren tussen 225 en
230 miljoen ton. De afneming
van voorraden als gevolg van de
slechte oogsten van de laatste ja
ren zal voor de Sowjet-Unie ver
moedelijk een reden zijn om
meer te importeren dan voor het
dekken van de behoefte noodza-
.kelyk is.
