'Ik breng een boodschap'
METDEZOMERTREIN VOORDELIG NAAR DE MUSEA.
weekeinde..
toegelicht
Peter Tosh en de zwarte schepper
Venezolaanse mooiste
DINSDAG 21 JULI 1981
RADIO - TV KUNST
PAGINA 5
AMSTERDAM (GPD) -
Zacht wiegend op de to
nen uit zijn draagbare
minirecorder schuifelt
Peter Tosh de bar van het
Amstel Hotel binnen.
Zijn tot dreadlocks ver
vlochten haar wegge
werkt onder een wollen
muts. Daaroverheen de
koptelefoon, die hij tij
dens het hele gesprek op
houdt. Enige concessie is
dat hij wel de recorder
tijdelijk afzet. Zijn ogen
blijven verborgen achter
een donkere bril.
Sinds de dood van Bob
Marley is Peter Tosh de
belangrijkste vertegen
woordiger van r^ggae-mu-
ziek. Maar reggae is meer
dan alleen muziek. Reg
gae bevat een boodschap,
die door Tosh op vrij mili
tante wijze de wereld
.vordt toegezongen.
De in Trenchtown, de gettowijk
van het Jamaicaanse Kingston,
opgegroeide Tosh zingt over ar
moe, politieke wantoestanden en
'Apartheid'. En over marihuana,
herb genaamd. In 1975 nam Tosh
het nummer „Legalize it" op, een
loflied op marihuana, dat on
danks de boycot van de Jamai
caanse radiostations een hit
werd. Wereldberoemd wordt hij
zodra hij samen met Mick Jagger
van de Rolling Stones het duet
„Don't Look Back" op de plaat
zet.
Een gesprek voeren met Peter
Tosh is niet gemakkelijk. Hij
slingert zijn stellingên resoluut
de wereld in en duldt geen tegen
spraak. Zijn beweringen komen
een beetje over als goed gerepe
teerde clichés. Uitleg wenst hij
nauwelijks te geven bij zijn vaak
provocerende uitspraken. Tosh
„weet" dat het zo is als hij be
weert en dan heb je dat maar te
geloven. Probeer je hem soms
toch tot een discussie te verlei
den, dan reageert deze profeet
van de reggae door met stemver
heffing zijn eerdere profetie te
herhalen.
Elk optreden van Tosh is volgens
hem een bijdrage in de strijd te
gen apartheid. Apartheid is over
al. Het is onmenselijk en verne
derend voor de zwarte man. Elke
ongelijkheid is onjuist. Tosh:
„Shituations, shit-situaties dus,
zoals in Zuid-Afrika zie je overal.
Raciale wantoestanden. Maar ik
vertel je dat rond het jaar 2000
een totale ommekeer zal plaats
hebben. Een opleving van alles
wat positief en gerechtigd is. De
bordjes wórden verhangen. En
we hoeven alleen maar rustig toe
te kijken. En het gaat gebeuren.
Je ziet nu al overal ter wereld de
aanzet daartoe. Misschien moet
er oorlog voor worden gevoerd.
Als apartheid alleen op een bloe
dige manier kan worden opge
lost, nou dan moet dat maar. Niet
dat ik het gebruik van wapens
predik. Maar wat denk jij dat de
onderdrukkers zullen doen met
hun wapens? Ze opeten mis
schien? Dat laat de zwarte man
dus niet veel keus. Want apart
heid moet verdwijnen".
Geweld
Geweld is waarschijnlijk de enige
oplossing, stelt Peter Tosh. Een
uitspraak die niet helemaal
strookt met het geloof in Jah, het
Rasta-geloof. Aanhangers van
dat geloof, de Rastari's, willen te
rug naar het beloofde land Afri
ka, het land van hun voorouders.
Vrijwel alle Jamaicanen stam
men af van uit Afrika gehaalde
slaven. Tosh zegt daar dan ook
over: „Kijk, ze hebben ons uit
Afrika weggehaald, maar ze heb
ben Afrika niet uit ons kunnen
wegnemen".
Het Rasta-geloof echter is duide
lijk tegen geweld. Tosh reageert
daarop wat nukkig: „Inderdaad
ja, de rastaman is tegen geweld.
Zijn wapens zijn donder en blik
sem. Wij hebben geen geweren
nodig. De rastaman is zelf een ge
weer dat blijft vuren. Op het ein
de overwinnen onze wapens
toch. Wat afkomstig is van een
kwade geest, zal op den duur
door een positieve geest worden
vernietigd".
„Nee, ik ben nog nooit in Zuid-
Afrika geweest. Het systeem
staat me tegen. Ik ga erheen zo
dra het bevrijd is. Of de blanken
Afrika zullen verlaten weet ik
ook niet. Iedereen moet zelf
maar uitvinden waar hij thuis
hoort. Kijk man, apartheid kan
alleen maar bestaan omdat de
blanken de zwarte man met ge
weld onontwikkeld houdt. De
zwarten moeten bang blijven.
Waarom? Om de westerse fanta
sie te kunnen laten voortbestaan
natuurlijk. Alles wat jullie hier
hebben is fantasie. Allemaal illu
sies. Geen enkele realiteit. Er lo
pen bij jullie meer gekken rond
dan in een krankzinnigenge
sticht".
Boodschap
Peter Tosh: 'Tk werd al gediscrimineerd nog voordat ik was geboren".
Herb
„Herb prikkelt ook mijn muzikale
inspiratie en het motiveert mijn
creativiteit/ Sommigen doen er
maanden over om een song te
schrijven. Mensen die herb ge
bruiken schudden ze uit hun
mouw. Kwestie van minuten. Ie
dereen die reggae speelt rookt
herb. Als ik reggae speel en herb
rook ben ik dubbel high. Maar je
mag er niet over zingen. Dan
pakken ze je en word je gediscri
mineerd. Maar ik werd al gedis
crimineerd nog voordat ik was
geboren. Dat raakt me niet meer.
Ik ben eraan gewend. De hele
westerse wereld bestaat uit dis
criminatie".
Opnieuw windt Peter Tosh zich
overmatig op wanneer gesteld
wordt dat dat wel iets te negatief
overkomt. Tosh: „Negatief? Ne
gatief? Welnee man. daar is niets
negatiefs bij. Hoe kun je nu nega
tief denken over een maatschap
pij waarin je wordt gediscrimi
neerd vanwege de kleur van je
huid? Alles wat je over zo'n
maatschappij denkt is terecht en
zeker niet negatief. Wat wil jij
dan dat ik doe? Lief zijn en hun
reet likken? Ik constateer alleen
maar wat er gebeurt. En het doet
er niet toe of je nu in een commu
nistische staat of in een fascisti
sche staat leeft. Eén pot nat. Alle
maal systemen van de blanke
Tosh is een vurig aanhanger van
het rasta-geloof. Een geloof dat
verhoudingsgewijs niet eens zo
veel aanhangers telt op Jamaica.
Toch geniet het vrij grote be
kendheid, wat mede wordt ver
oorzaakt door mensen als Tosh.
die niet nalaten hun liefde voor
Jah te bezingen. Keizer Haile Se
lassie van Ethiopië werd als god
vereerd, maar het rasta-geloof
kent meer goden. Er is echter
maar één schepper. En één doel:
terug naar Afrika.
eens naar Rusland en Amerika.
Al die bommen en raketten. Wat
denk je dat ze daar mee gaan
doen? Die worden nog wel eens
gebruikt. En je kunt het niet
voorkomen. De mensen die de
touwtjes in handen hebben zijn
allemaal 60 jaar of ouder. Neem
nu zo'n Reagan. Je zou die men
sen moeten leren wat leven is.
Maar ze zijn al te oud. Ze berei
den zich er al op voor om te ster
ven".
Zwart
lemaal jaloers zijn dat de schep
per zwart is. Daarom willen ze de
wereld beheersen. Nee. natuur
lijk zien jullie dat anders. Erg
dom ook. want ik weet het zeker.
De schepper is zwart. Ik heb het
al gezegd. Jullie kennen de reali
teit niet. Jullie leven in een we
reld van illusies. En één daarvan
is dat jullie denken dat God wit
Onlangs overleed Bob Marley aan
kanker. Lange tijd heeft Tosh
toch een beetje in de schaduw
van zijn reggae-collega gestaan.
Ooit begonnen ze samen in een
groep, maar in de loop der jaren
zijn beiden uit elkaar gegroeid.
Over de redenen wil Tosh verder
niets kwijt. Over zijn dood zegt
hij het volgende: „De dood bete
kent niets voor mij. Die van Bob
Marley is er gewoon één van de
velen. Mensen gaan namelijk
dood. Ik begin er aan te wennen.
In 1974 overleed mijn eigen
vrouw. De dood is niet meer dan
het licht in een lamp. Als je de
schakelaar omdraait is het weer
uit. Ik geloof ook niet in een le
ven na de dood. Dat is weer zo'n
westerse filosofie. Kijk, de dood
van Bob Marley is een groot ver
lies voor zijn fans. Dat is alles.
Het is zelfs tegen het principe
van de rastaman over de dood te
praten. Waarom ik het dan nu
wel doe? Om jou te onderwijzen.
Zodat je het voortaan weet"
Gebruikt
De laatste keer dat Peter Tosh zich
opwindt is als hem wordt verwe
ten barstensvol kritiek te zitten
op de westerse maatschappij,
maar dat hij geen seconde aarzel
de om gebruik te maken van de
gigantische populariteit van de
blanke Mick Jagger. Tosh: „In
derdaad ja, ik heb Mick Jagger
alleen maar gebruikt om zelf be
kend te worden. Maar voor een
goed doel. Nu kan ik tenminste
mijn boodschap verkondigen.
Anders had niemand naar mij ge
luisterd. Reggae vecht tegen
shit-systemen. En dus zal het
nog veel populairder worden. De
jeugd is namelijk klaar voor mijn
boodschap. Ze zijn ziek van al
die corruptie en dat moorden.
Wacht maar af'.
PIETER GROENEVELD
En dan, met overslaande stem:
„Wat ik hier dan kom doen? Je
denkt toch zeker niet dat ik hier
voor mijn lol ben? Ik heb een
boodschap te brengen. Ik verte
genwoordig de reggae. Daarom
ben ik hier. Ik zal moeten leren
tussen jullie te kunnen leven. Tot
dat de tijd komt dat ik terug kan
naar de plaats waar ik thuis
hoor".
Peter Tosh is een enthousiast ge
bruiker van marihuana, wat op
Jamaica herb genoemd wordt. Al
jarenlang pleit hij voor de legali
sering van deze soft-drug. Toen
hij nog minder bekend was
kwam hem dat geregeld op cel
straf te staan. En op een niet
zachtzinnige behandeling door
de politie op Jamaica. Nu Tosh
wereldberoemd is kan hij zijn
boodschap vrij verkondigen,
want nu durven de autoriteiten
hem niet meer lastig te vallen.
Waarom is ïosh voor legalisering?
Peter Tosh: „Wel man. ik wil het
criminele element elimineren. Ik
rook herb, maar daarom ben ik
toch zeker geen misdadiger?
Maar zolang de overheid je wel
als zodanig behandelt, moet er
iets gedaan worden. Nu stoppen
ze je in een cel. Ik ben vroeger
vaak in elkaar geslagen in de cel.
Dat is toch te gek? Er werd na
tuurlijk goed op mij gelet, omdat
ik niet bang ben de waarheid te
'zeggen. Shit-systemen verdra
gen het niet wanneer je de waar
heid zegt. Dan pakken ze je. Ze
zijn bang voor de waarheid. Ook
op Jamaica, ja. Kijk, herb is lek
ker. Herb houdt de geest bijeer.
En het is kolder om te beweren
datje door gebruik van herb zou
overstappen op hard-drugs. Dat
wordt alleen maar beweerd om
de mensen bang te maken".
„Weet je, mensen die met zichzelf
in de knoop raken proberen zich
voor zichzelf te verstoppen. De
een gaat naar de bar en verdrinkt
het en de ander gaat hard-drugs
gebruiken. Maar herb kun je niet
gebruiken om iets te verdringen,
omdat het juist een ontmaske
rende werking heeft. Het legt je
geest bloot. Daarom is herb ook
veel beter dan alcohol. Ik heb uit
principe nog nooit een druppel
alcohol gedronken. Dat is tegen
de wetten van de rastafanV.
Energie
Wat voor betekenis heeft rasta voor
Peter Tosh? „Rasta betekent al
les voor mij", verklaart hij. „het
is als frisse lucht. Energie. Als je
over rasta spreekt, spreek je over
de schepper. Dat is veel groter
dan God. God is voor de wester
se wereld. De rastafari spreekt
van de altijd bestaande schep
per. Het is ook eigenlijk geen ge-
levcn. Westerse geloven zijn alle
maal irreëel. Allemaal trucs. Jul
lie gaan naar de kerk om over
god te horen. Dat houdt jullie
een beetje bij elkaar en overeind.
Jullie kopen geloof uit angst. En
dan gaan jullie ook nog eens naar
Afrika om ons daar te hersen
spoelen. Er is ook een duidelijke
relatie tussen reggae en rasta.
Dat zijn bloedbroeders. Zonder
elkaar kunnen ze niet bestaan.
Ooit zal ook het moment komen
dat de hele wereld uit rastafari's
bestaat".
En dan luid lachend: „Iedereen
tenminste die dan nog is overge
bleven. Wat denk je man. Kijk
NEW YORK (UPl) - De 19-jange Venezolaanse studente Irene Saez
Conde is gisteravond in New York "Miss Universe 1981" geworden. Zij
versloeg 75 andere kandidaten voor de titel. De nieuwe Miss Universe
die 1.77 meter lang is en roodbruin haar heeft, verklaarde alles te
willen genieten wat de wereld te bieden heeft". Haar uitverkiezing le
verde haar in elk geval ruim 100.000 dollar aan geld en prijzen op. Een
andere kandidate voor de titel, miss Mauritius, was zondag naar huis
teruggekeerd omdat :e "heimwee" had Twee anderen waren
leugentje had verteld over haar leef-
r hel telt de natuur een handje had
weggestuurd: de ene omdat ze
tijd en de andere omdat ze u
geholpen.
ADVERTENTIE
|i.i»T .lira fiéfHiiÊK,
Musea niks voor kinderen? Wat dacht u van het Poppenmuseum. Spoorwegmuseum, Speelgoedmuseum,
om er maar eens een paar te noemen. Ga er eens heen met een voordelige NS-Gezinstoerkaart Daarmee mag
u voor f 120,- zoveel met z'n allen reizen als u wilt. 4 Dagen lang. Dus slechts f 30,- per dag
NEDERLAND I
13.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
15.30 - Blocinert bloeien waar je wilt. film documentaire
(AVRO)
Kuifje en de blauwe sinaasappelen (AVRO»
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
Bereboot (NOS)
EO-Zomerkrant (EO)
Grizzly Adams, tv-serie (EO)
Zingt de Here een nieuw lied (EO)
Het ontstaan van de wereld (EO)
Intermezzo (EO)
Het woord des kruises (EO)
Journaal (NOS)
Muziek voor clavecimbel (NOS)
Journaal (NOS)
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
1600
1825
18 55
19.00
19.30
20.15
20 35
21.1 J
21.15
21.37
21.55
2242
22 47
NEDERLAND II
18.57 - Journaal (NOS)
19.25 - Kerkepad '81 (NCRV)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 De familie Bellamy, tv-serie (NCRV)
21.20 - Zaalvoetbal dames (NCRV)
22 00 - Hier en nu (NCRV)
22.40 Tien woorden (NCRV)
22.55 - Journaal (NOS)
23.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
20.00 Journ. 20.15 Spelprogr 21 00
Actual 21/45 Dallas, tv-serie 22 30
Actual Aansl Muziekprogr 24 00
Joum. (Region, progr NDR 18 00
Achtung Zoll. tv-serie. 18.30 Actual.
18.45 Kleuterserie 18 5 Achtung
ZoU, tv-serie. 19.25 Region, mag
19 59 Progr OVW1 «DB 18 0.)
Amus. progr. 18 10 Die Granshupfer
DUITSLAND II
18.20 Tekenfilmserie. 18 57 Pro
gr.overz 19.00 Joum 19.30 Hokus-
pokus. Duitse speelfilm 21.00 Ac
tual 21 20 Rep 22 05 Filmrubnek.
22.50 Concert 23.50 Joum.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleijterprogr. 18 30 Die seltsa-
men Abenteuer des Herman van
Veen. tv-serie 19 00 Showprogr
19 35 Popmuziek 20 00 Joum 20 15
Weitere Aussichten. tv-spel. 21 00
Gesprek 21 45 Inform, progr 22.30
Jazzmuziek. 23.50 Joum.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.30 Kinderfilmserie. 18 35 Slap
stick. 18 40 Kleuterprogr 19 07 Uitz.
door derden. 19.37 Lotto-winnaars,
meded. en morgen 19.45 Nws. Aan
sl.: Verkeerstips. 20 10 Doe serie
21 00 Ten oosten van Eden (East ol
Eden), speelfilm 22 50 Tot en
NET II
Van 18.00 tot 20.10 Zie NET 1. 20 10
Opera- en belcantoprogr 21.30 We
tenschap. sehe.
De NOS zendt op 21 juli. 28 juli en 8 september drie programma's
uit waarin steeds één muziekinstrument en zijn begeleiders cen
traal staan clavecimbel. saxofoon en slagwerk. Het eerste pro
gramma. "Muziek voor clavecimbel" dus. wordt vanavond uitge
zonden en heeft betrekking op het clavecimbel ran Bob ran Aspc
ren. Bob van Asperen studeerde bij de clavecinist Gustav Leon-
hardt. In 1979 kreeg hij een Edison voor zijn solistische aandeel in
de vertolking van Josef Haydns eerste zestien klaviertrio's. In dit
programma speelt hij de Wurttembergische Sonate nr. 1 in a van
Carl Philipp Emanuel Bach, de Sinata in Bes van Domenico Scar
latti. de Sonate in b eveneens ran DomenicO Scarlatti en 80HMD
met Lucy ran Doel (viool), Alda StlittfOp (vtOOl)t THontU Albrrt
(altviool). Wouter Möller (cello) en Jeroen "an der Linden (contra
bas) het Concert voor clavecimbel in d van Johann Sebastian
Bach. Nederland I. 21.55 uuri.
lier en Nu, de actualiteitenrubriek van de NCRV. brengt van-
ond een reportage over de laatste ontwikkelingen in Polen.
iarin ook een terugblik op het jongste partijcongres 1 s opgeno-
■n. Ook zal aandacht worden besteed aan de kabinetsformatie m
s eigen land. (Nederland II, 22.00 uur).
DINSDAG 21 JULI
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws AVRO 1811
Radiojourn. 18 25 Toppers van toen
19 02 Lichte gram muziek 19.30
Operettefrag 20.03 Spel met poczie
gedichtenprogr 20.29 De mensheid
bestaat uit mensen, hoorspelserie
21.02 Voor u alleen praatje en mu
ziek 22.02 Sportpanorama NOS
23 04 Met het oog op morgen VA
RA 00 02 Elpee tuin 102 Groot
licht. 5 02 Truck.
HILVERSUM II
KRO 18 00 Een katholieke arbeider
samen met de "rooien", drie ge
sprekken HUM VERBOND 18 20
Het bloed onder te Meeb uM kk<
18 50 Werner Muller 10 00 Wat geen
oog gezien heeft. 19 45 Kruispunt
20 00 The gentle art of singing 21.15
Spektakel 22.20 Overweging 22 30
Nws 22 40 Zin in muziek 23 30 Mu
ziek op het spel (136 23.55 N»'«
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws NOS 18 04
De Avond pit \1
cert van VARA's lijn drie 21 02
Nashville 22 02 and all that jazz
23 02 Elpee tuin
WOENSDAG 22 JULI
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws VOO 7 03<S)
Ook Goeie Morgen 9 03 (S) Muziek
terwijl u werkt 10 02 (S) Kletskop
VPRO 10 45 (S) Villa VPRO Magazi
ne 13 03 (S) Welingelichte Kringen.
13 30 (S) Raio Art EO 14 20(S)Zo-
mcf KWuta rfcranl 14.45 Q
plein Ni-derlandstahge gospelmu
ziek 15 02 (S) Ronduit Extra progr
voor j"nge mensen 16.02 (S) Lirht
i uitzicht: gewijde muziek 16 45
<S)
EO-Metterdaad-
Zomermagazine 17 02 (S) Tijdsein
NCRV 17 45(S)TheaterorgcIbcspe-
hng
HILVERSUM II
VXRA 7 00 Nws 7 10 Ochtend
gymn 7 20 De Wekkerradio (7 30.
8 00 en 8 30 Nws i 9 00 Gymn v d
huisvrouw 9 10 Waterstanden
NOS 9 15 De Werkbank VARA
9 25 DimIiitg.ini: "lil II' li >r I l.i.ir
1 1 05 fit l.i-t 1. ven .in «-en
kellner 11 25 Lichte grammofoon
muz 1135 Den B-.srh Centraal
OVERHEIDSVOORLICHTING
12.16 Uit/ voor di landbouw va
RA 12.26 Meded t b v land-en tuin
bouw 12 30 Nws. 12 36 Dingen var
de dag 13 00 Nws 13 11 Den Bosch
Centraal (vervolg) 13 30 Kinderer
een kwartje* 14 10 Oude schoollied
Jes 14 30 De schuurpapier 15.01
Leeftijd-genoeg 16 00 Paniek o|
Ganymedes 16 45 Operette 17 2-
Med.-d SOS- en politieber 17 31
Nwi 1 7 56 Dingen van de dag
HILVERSUM III
twaalf 12 03 iSi De Noenshow 14 03
(Si De Theo Stokkinkshow. 17 03(S)
Stampij
HILVERSUM IV
NCRV 7 00 Nws. 7 02 Het levend*
Woord 7 10 (S) Preludium 8 30 <S
Musica Sacra 9 00 Nws 9 02 (S) Di
vertimento. 9 15 Onder de hoogte
zon 10 00 (S) Orkcstpalct. 12 iK
Nws. 12 02 (Si Pianowerken uit d.
Romantiek 12 35 (S) Muzikale vond
- n bi Bdm n (Vin) 13 30 <s> Pia
tennieuws 13 55 Zojuist versche
nen 14 00 Nws 14 02(S)Klass l.ede
ren. 14 30 (S) orgelmuz 15 00 (S) Ir
kleine bezetting 15 30 (S) De kamer
muz van Mozart(15) 16 15(S> Klas*
muz 16.55-17 00 (S) Kunst- en vlieg
werk
