Leidraad jeugdlectuur voor gezin en school éi ÜM-Ü DE GROENE MASKERS Trijfel SD3DB Boek en Jeugd 81-'82 Rijk moet het jeugd theater stimuleren Y (0AidCHieuius ©INSDAG 21 JULI 1981 Claudius Ceasar sloeg er zijn tenten op. Keizer Augustus logeerde er een tijdje. Keizer Claudius (die zo'n twintig eeuwen later nog wereldberoemder werd dank zij Claudius") werd er zelfs geboren. In 1473 werd er het eerste boek gedrukt, en nog geen zestig jaar later publiceerde Rabe lais er zijn (toen nog niet klas sieke) meesterwerk „Gargan- tua en Pantagruel", in afleve ringen, steeds ter gelegenheid van de jaarbeurzen die ter plekke werden georganiseerd en die blijkbaar een voldoen de afzet van zijn schelmenver halen garandeerden. Montgolfier steeg er op in zijn heteluchtballon, Laurent Mourguet schiep er de houten marionet Guignol, de Franse Jan Klaassen (dat gebeurde omstreeks 1800), en Jacquard vond in 1804 de .Jacquard" uit, de weefmachine waarmee één man het werk van zes mannen kon verrichten. De textielarbeiders die hun werkgelegenheid bedreigd za gen (5 op de 6 werden immers overbodig) wilden Jacquard in de Rhone smijten, de rivier die evenals de Saone de stad waarover we spreken door snijdt, maar Jacquard wist ze er bijtijds van te overtuigen dat zijn machine alleen maar extra werkgelegenheid zou scheppen, omdat de buiten landse concurrentie er in één klap door werd uitgescha keld. En zo geschiedde het in derdaad: de zijden stoffen werden goedkoper, de vraag werd daardoor groter, en de concurrentie werd alle wind uit de zeilen genomen, zodat de plaatselijke zijde industrie alleen maar (hoe zal ik dat nu eens zeggen?) zijde spon bij Jacquards uitvindin- Thimonnier Minder geluk had Jacquards stadgenoot Thimonnier. Hij vond in 1825 een machine uit die de kettingsteek kon uitvoe ren. In zijn geboortestad toont niemand belangstelling, Doer .Vin Scheepmaker n daarom sjort hij de machine op zijn rug en trekt ermee te voet naar Parijs, onderweg demonstraties gevend, waar na hij met de centenbak rond gaat om van het opgehaalde geld een maaltijd te kunnen betalen. Omdat de belangstel ling miniem bleek, verpakte hij zijn demonstraties in een, van Mourguet afgekeken, ma- rionettenvoorslelling. Ook in Parijs wil niemand iets van zijn uitvinding weten, sterker nog, men drijft de spot met zijn futuristische machi ne. Teleurgesteld loopt hij weer te rug naar zijn woonplaats, met de machine op zijn rug. Pas tegen het eind van zijn le ven, in 1851, stelt hij ten einde raad zijn machine ten toon in Londen. Engelse industriëlen tonen belangstelling, en hij verkoopt het apparaat voor een fooi. Kort daarna over lijdt hij, te vroeg (schrijft de Michelin) om nog weet te heb ben van de triomftocht die de naaimachine over de wereld zal maken... Traboules En dan had je nog Ampère, de man van de elektrodynamica, en de gebroeders Lumière, die op 10 juni 1896 hun nieuwe vinding, de cinematografie, in Lyon ten doop hielden, want Lyon, met zijn 1.200.000 inwoners is de stad waarover ik nu al een tijdje zit op te scheppen. Wat weet de gemid delde Nederlander dat ben ik dus) over Lyon? Van weinig tot niets. Toch werden al in 177 na Christus, zeg maar zes generaties na de kruisiging in Golgotha, de eerste christenen in het Romeinse amfitheater te Liion doodgemarteld. In 280 verleende keizer Probus Lyon het monopolie van de wijnver koop in Gallië, en in 1450 kreeg Lyon het monopolie van de zijdeverkoop. In 1473 werd er. zoals gezegd, het eerste boek gedrukt, in 1515 telde Lyon een honderdtal drukke rijen, in 1548 was dat getal al aangegroeid tot 400. Ik ben altijd wel gevoelig voor dat soort heldengetallen, en ook graag bereid de ..huiver van de historie" te ondergaan als ik, in de voetsporen van Rabelais, door de traboules loop, smalle straatjes van an derhalve tot twee meter breed, die in het oude Lyon („Vieux Lyon") de ook al niet veel bre dere hoofdstraten verbinden. Amsterdam kent ook wel van die smalle straatjes, tussen Rokin en Kalverstraat, tussen Damrak en Nieuwendijk, maar die zijn open van boven, smalle slurven, terwijl de tra boules van Lyon overkapt zijn, eigenlijk onder de huizen doorlopen, halverwege vaak uitmondend in een binnen plaatsje, en dan aan de over kant daarvan weer verder gaand naar de volgende straat. Er hangen ook vaak met de hand geschreven ver zoeken van de bewoners de traboule niet als toilet te ge bruiken. Oproeren In 1831 en daarna weer in 1834 vonden er bloedige oproeren plaats van zijdewerkers die de zwarte vlag voerden, het symbool van hun misère, met als slagzin:Werkend leven of vechtend sterven". Lopend, nee sluipend door die trabou les, kun je je ook anno 1981 nog wel voorstellen hoe dat er anderhalve eeuw geleden toe moet zijn gegaan. Lyon is trouwens nog steeds een in dustriestad, net als Liverpool, zal ik maar zeggen. Het strijd toneel ligt nog klaar, het wachten is op een gerede aan leiding... DEN HAAG (GPD) - Ou ders moeten dat verlam mende gevoel kennen. In een boekhandel staan, op de afdeling kinderboeken en iets willen kopen voor zoon Wouter-Jan die jarig is. Met een „hij is acht jaar en leest ontzettend veel", probeert moeder de vra gende blik van de ver koopster te neutraliseren. Als er geen merkbare reactie komt van de ande re kant van de toonbank, voegt ze er onzeker aan toe: „Ja, ik weet het ook niet, iets met avonturen, grote letters en veel teke ningen of foto's." vooral voor degenen die zich niet professioneel met het kinder- en jeugdboek bezighouden, is de keuze uit de enorme hoeveelheid boeken in deze categorie niet zo eenvoudig. Een paar cijfers. Elk jaar worden er ruim 1800 ver schillende titels door de uitge vers op de markt gebracht, waar van zo'n 800 a 900 nieuwe uitga ven. Zelfs voor onderwijsgeven den en mensen die werken bij bi bliotheken moet het een hele klus zijn om alles bij te houden. Het draait allemaal om de vraag: hoe kom ik aan goede kinderboe ken? Het Nederlandse Biblio theek en Lectuur Centrum in Den Haag en de Collectieve Pro paganda van het Nederlandse Boek in Amsterdam hebben in de vorm van de gids „Boek en Jeugd '81-'82" geprobeerd een antwoord op deze vraag te geven. Voor iedereen die iets met het jeugdboek te maken heeft, kan deze uitgave een leidraad zijn. Zij bevat ongeveer 1400 titels van verkrijgbare kinder- en jeugd boeken voor nul- tot vijftienjari gen met van elk boek een korte inhoudsbeschrijving, de ge bruiksmogelijkheden - leent het zich tot voorlezen, inspireert het tot creatieve activiteiten enz. - en een prijsopgave. De gids bevat DEN HAAG - Voor de oplossing van de grote noden binnen het jeugdtoneel ligt de eerste verant woordelijkheid bij de provincies en gemeenten. Het Rijk heeft echter een stimulerende taak, die in de eerste plaats tot uitdruk king moet komen in het ver strekken van stimulerings- en produktiesubsidies. Dat schrijft de raad voor de kunst in een ad vies aan de minister van CRM. over het jeugdtheater. Ondanks de bloei van het jeugd theater, hebben de overheden, vooral de rijksoverheid deze tak Van theater lange tijd verwaar loosd. Ook toen minister Garde niers hiervoor geld beschikbaar stelde kwam er nog geen beleid, aldus de raad voor de kunst. Het geld werd waarschijnlijk uit vrees voor langerlopende ver plichtingen besteed aan mate riaalsubsidies. Volgens de raad voor de kunst is door het ontbreken van beleid voor het jeugdtheater de achter stand zo groot, dat er specifieke maatregelen nodig zijn. Daarbij verdient volgens de raad vooral de toneeldiscipline aandacht, omdat er voor andere disciplines al wel regelingen zijn of nog wor den gemaakt. Alsyta 18 30 zo Kp St Vincent nr Birken head Arrow 19 te Rotterdam Brouwersgracht 8 140 nw Tenerife nr Tenerife Charolais Express 18 25 nnw Kp Blanc nr Cork Christina 20 te Laceiba Cornelis Broere 18 vn Rotterdam nr Tees Dutch Spirit 19 vn Rotterdam nr Tees Eva Danielsen 17 te Amsterdam Frisian 18 te Canton Frisian Skipper 18 rede Constantza Ida Smits 18 60 z Taranto nr Ancona Jacobus Broere 19 vn Rotterdam nr Tecs Lauriersgracht 18 15 zo Gedser nr Man- tyluoto Looiersgracht 18 90 Monrovia nr Port Harcourt Mare Liberum 19 /n Rotterdam nr Port Merwegas 19 Immingham nr Dumker- Passat Brasil 18 720 n Barbados Reguliersgracht 8 pass 17 Texel nr Vent- spils Rio Frio 18 360 no Puerto Rico nr Turbo Singelgracht 18 268 o Cayenne nr San- Slotergracht 18 dw Monrovia nr Bilboa Sylvia Epsilon 17 vn Amsterdam nr Tees Yolanda 18 vn Rotterdam nr Tilbury Grote vaart Acmaea 18 v Cardon nr Cristobal African Express 18 100 w Panama nr Iquiqui Alkmaar 17 360 ono Azoren nr La Guai- Alnati 18 te Rio Grande Amstelburcht 18 1140 o Washington nr Golf van Mexico Amstelvaart 18 vn Kawasaki nr Kaoh- Amstelwal 18 240 w Dakar nr Las Pal- Antilla Bay 18 vn Ras Tanura nr Singa pore Begonia 18 vn Houston nr Tuxpan Benattow 18 10 zo Gibraltar nr Port Said Bilderdijk 18 240 ozo Kaap Race nr Rot terdam Breda 18 vn Cadiz nr Bilbao Broere Emerald 18 vn Lagos nr Las Pal- Chevron The Hague 20 te Rotterdam Daphne 17 vn Fawley nr Milforhaven Dione 18 vn Rotterdam Farmsum 17 te Norfolk Felipes 18 te Anto Fagasta Flammulina 18 140 zw Cyprus nr Con- Gardenia 18 vn Ismir nr Tartous Hollandia 19 te Barbados Incotrans Speed 18 26 no Mona nr Cris tobal Lanai 19 te New York Meerdrecht 18 50 z Sicilië nr Tilbury Nedlloyd Forcados 18 vn Keelung nr Kobe Nedlloyd Holland 19 te Tauranga Nedlloyd Katwijk 18 1050 o Bermuda nr St. Maarten Nedlloyd Kembla 19 te Balboa Nedlloyd Kingston 17 pass. Balboa nr Olympia Nedlloyd Loire 17 720 nw Tristan da Cunha nr Hongkong Nedlloyd Manilla 18 300 zw Mocamedes nr Singapore Nedlloyd Nagoya 18 200 zo Saigon nr Hongkong Nedlloyd Napier 17 300 n Belem nr For- Nedlloyd Niger 18 te Lome Nedlloyd Rochester 18 200 ozo Malta nr Port Said Nedlloyd Rosario 18 pass. Straat hor- muz nr Djeddah Nedlloyd Rotterdam 19 te Charleston Nedlloyd Weser 17 te Owendo Onoba 18 vn Puerto Miranda nr Punta Cardon Prins Frederik Hendrik 17 130 o Para maribo nr San Lorenzo Prins Maurits iy vn Arzew nr St. Louis Savonia 18 vn Kieler kanaal nr Helsinki Scheldeborg 18 te Kieler kanaal Thameshaven 18 vn Buenos Aires nr Montevideo Viana 17 t.a. Aruba ongeveer 300 titels van boeken die in 1980 zijn uitgegeven. Het boekje is overzichtelijk inge deeld naar leeftijd en naar inte ressegebieden die soms niet sa menvallen met een bepaalde leeftijd. Elk hoofdstukje wordt ingeleid door Jan Paul Bresser, redacteur van de Volkskrant die jarenlang een rubriek met recen sies van jeugdboeken heeft ge had. Achterin volgen overzichten van sinds 1955 bekroonde jeugdboe ken, van Nederlandse vaklitera tuur op het gebied van jeugdboe ken, én een speciale rubriek met een opsomming van instellingen die zich met jeugdliteratuur be zighouden. Daarnaast een ru briek met verhalen en sprookjes bundels, een rubriek met boeken voor anderstaligen en een ru briek met boeken voor kinderen die moeite hebben met lezen. De gids „Boek en Jeugd '81-'82", met een inleiding van minister Gardeniers, is vanaf heden ver krijgbaar bij de boekhandel en ligt ter inzage bij alle (jeugdbi bliotheken. Prijs: f8,90. wie zw I u'M... AAGPMAN Ngrjes?? (WAr HEB JE. Oir JAAP 4EPCAA) AEA>OU>2 /kCS CCt. JAAC- V te PArADlAfcJES J _i2ü ,WT J FRED BASSET De belevenissen van Jomnieke Mee, ik heb nog niet veel lust om een van de volgende dagen naar de papegaaien hemel te verhuizen Agenda Leidse bioscopen LUXOR (071-121239) - "De gendarme ziet ze vliegen", a l. Dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30. 19.00 en 21 15 CAMERA (071-124919) - The Shining", 16 jr. Dag. 19.00 en 21.15 uur Kindermatinee: "Billy Turf', a.l. Dag. 23.30 l LIDO 1 en 2 (071-124130) "For eyes only". 12 jr. Dag 14.30, 19.00 cn 21.15 u Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 LIDO 3 (071-124130) - "Platvoet". 12 jr Dag 14.30. 19.00 en 21.15 uur Zo 14.30, 16.45. 19.00 en 21.15 uur LIDO 4 (071-124130) - "Private Benja min". al l Dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45. 19.00 en 21.15 uur. STUDIO (071-133210) - Hopscotch". 12 jr. Dag 19 00 en 21.15 uur Kindermatinee: "Dumbo", a.l. Dag. 14.30 Zo. 14.30 en 16.45 uur TRIANON (071-123875) - "De twee mis- a.l. Dag. 14.30. 19.00 en Zo. 14.15. 16.30, 19.00 en 21.15 REX (071-125414) - "Hoe heter, hoe be ter". 16 jr Dag. 14.30, 19 00 en 21 15 uur. Zo. 14.15. 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "Erexions", 16 jr. Za. 23.30 Bioscopen Katwijk aan Zee (Bespreeknummer voor alle bioscopen i City in Katwijk 01718 - 74075) City 1 - "Een vlucht regenwulpen", 16 jr Dag 14 45. 18 45 en 21.15 uur City 2 - "Supersmeris". 12 jr Dag. 14.45. 18 45 en 21 15 uur City 3 - "De Jazzsinger", 12 jr. Dag 18.45, 21.15 uur. Zo. 14.45, 18.45 en 21.15 Tevens tekenfilmprogramma. 14.30 uur (Niet op zondag) City 4 - "Zes Zweedse meisjes", 12 jr. Dag. 18.45 en 21.15 uur Zo. 14 45 uur "Robinson Crusoê", 14.30 uur. (Niet op zondag) Bioscopen Alphen aan den Rijn (Bespreeknummer voor alle bioscopen jr Dag 13 30. 18.30 en 21 15 i 13.15. 16.00. 18.30 en 21 15 uur Nachtvoorstelling Euro 1 "For your eyes only". 16 jr. Za. 24.00 uur. Nachtvoorstelling Euro 2: "Battle of Midway". 16 jr. Za. 24.00 uur. EURO 3 - "Buddv goes west", a I. Dag 13 45. 18.45 cn 21 00 uur. Zo 13 45. 16 15. 18.45 en 21.00 uur Nachtvoorstelling "The Omen II". 16 jr 19 00 en 2130 uur. Zo 16.30. 19.00 r 21.30 uur. Nachtvoorstelling "Zo vader, zo zoon", 18 jr Za. 24 00 Kindermatinee "De bende van hier naast". a.l. Dag. 14.00 uur Biscoop Voorschoten GREENWAY (01717-2566) - "When a stranger calls". 12 jr. Do. 20 15. vr en za 19.00 en 21.15 uur. zo. 16 00 en 20 15 uur ma., di. en wo. 20 15 uur. KindermaUnec Dik trom en het cir cus", a.l. Dag 14 00 uur PREISOEP ARLE plakl« en c hetzelfde met een kle nkelknol Houd voeg enkele takje* pe terselie en 1 takje selde appelschil, een ragfijn gesnipperd teentje kno flook en giet er 5 cello pels olgfobe over Meng pluk)e saffraandraadjes voeg dan saffraan en het gekleurde water. I eelle na ten puree en en n aan de toe Giet er de soep een half ken. Geef hiertnj en brood en ge K.' aardappelen Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dmsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13 00 uur Elisabeth-ziekenhuis Kraamafdeling dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19 30 Kinderafdeling: dagelijks van 15.00- louse "De Oude Rijn" - Stille Mare 4. t/m 27/8, tentoonstelling grafiek en beeldhouwwerk, geopend van 1048 uur. zondag van 11-17 uur. Ton Menkenhal tentoonstelling Air- rail, t/m 16/8, geopend van 10-18 uur, zon- en feestdagen van 12-18 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde. Steenstraat 1, t/m 3/1 '82. "Indianen van Mexico, Azteken in 't Verleden. Nahuas van Heden, geopend ma t/m za 10-17 uur; zo- en feestdagen 13-17 uur. Art Tea House Oude Rijn - expositie van Dons Groeneveld zeefdrukken. Ma- riet Schedler keramiek Stille Mare 4, tel. 146330. van 7/6 t/m 15/ 7, geopend van 10-18 uur, zondag van 11-17 uur. Lakenhal Leidse Schoolschilders tot 15 september. Centrale Bibliotheek - Nieuwstraat. tentoonstelling ter nagedachtenis aan de Lciderdorpse architect Piet van der Sterre; tot 1 september te bezichtigen d'Ouwe Vest - Oude Vest 81. fototen toonstelling "Performance", foto's van Annelies Braker en Wim Lamboo van 22/6 t/m 22/7 vanaf 16.00 uur. Hortus Botanicus - Oranjerie, ingang Rapenburg 73, tot 28/9, tentoonstelling 'Bomen, Beesten. Hout', geopend van ma tm za van 10 tot 16.30 uur en zo van 12 30 tot 15 30 uur Wassenaar - Auberge de Kievit Stoep- laan 27, expositie van veelkleurige tex tiele figuren, vervaardigd door de kun stenares Kea Tan uit Den Haag. van 21/6 t/m 13/8 Museum Boerhaave - Steenstraat la. t/m 15/11. tentoonstelling "Mooie klokken, beste kijkers", Sterrenkunde in de 19e eeuw ma t/m za van 10-17 uur zo.. 13 17 uur (na 1/10 tot 16 uur) Bezoekuren ziekenhuizen Diacooessenhuls: Middagbezoekuur 1345-14.30 uur Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18 30 uur Kinderafdeling dage Sportmedisch Advies Centrum; blessu- respreekuur: Ehsabethziekenhuis. Lei- derdorp. 's maandags van 19 30-20 30 Bezoekuren St Elisabeth-Ziekenhuis Volwassen dagelijks van 14.00-14 45 er CCU. (hartbewaking) dagelgks 14 15-14 45 en van 19 00-19 30 uur Intensieve verpleging dagelijks Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten (behalve kinderen) zijn de bezoekuren alt volat Elke dag: 14 15-15 00 uur 18 30-19 30 uur Avondbezoekuur afdeling Verloskunde verstrekken Bezoektijden Kinderkhniek: Dagelijks: 15 00-15 45 uur 18 30-19 00 uur Bezoektijden kinderafdeling Elke dag 14 15-1500 uur 18 30-19 00 uur Alphen aan den Rijn Rijd oord: la m 2e kla» 11-1130. 13 30 14 15 en 18 30-19 30 uur 3© klas 13 30-14 15 cn 18 30-19 30 uur Kraamaf deling 13.30-14 45 alleen voor echtgeno- Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip hol (020-175000) Een Dutlsche houtvester, Bemges geheeten, die in Oost- Rumelië door Bulgaarsche roo- vers gevangengenomen was. is met zijn secretaris Binder tegen een losgeld van omstreeks 15.000 gulden in vrijheid ge steld. De roovers hadden eerst 60.000 gulden gevraagd, maar lieten zich afdingen tol de ge noemde som, mits....zij nog drie gouden horloges als "eerge schenken" zouden ontvangen' Die zijn hun toen maar toege zonden. In een Engelsch blad kwam onlangs de volgende openharti ge huwelijks-advertentie voor: "een jong, knap en beschaafd man. die geen zeker middel van beslaan heeft, maar veel lust ge voelt om een goed leven te lei den, zoekt een levensgezellin met ten minste twintig duizend pond sterling (het pond was destijds f 12,50 waard, red). Zij kan alle bekoorlijkheden missen, dat is hem geheel omvr- schtlligja, zoo zich een wedu we of jonge dame van ten min ste 70 jaren mocht aanmelden, dan zou hij zelfs genegen zijn zich met de helft dier som tevre den te stellen" Vij/lig jaar geleden: In Bulgarije hebben de com munisten m verscheidene ste den betoogingen op touw gezet, die gedeeltelijk bloedig zijn ver- loopen. Voor het Renaissance- theater te Sofia trachtten zij een openluchtbijeenkomst te be leggen, welke echter door de po litie werd ontbonden. Daarbij werden twee communisten, on der wie twee afgevaardigden, in hechtenis genomen. In Jam- bolt trok een opgezweepte volks massa naar de gevangenis om daar vastgehouden communis ten te bevrijden. Er werd ge schoten en met steenen gegooid. Een leider werd gedood, twee toerden getoond. In Warna kwam het eveneens tot schiet partijen. Met behulp van de brandweer kwam kon de me nigte worden verstrooid De mi nister van binnenlandsche za ken Moeranof kondigde strenge maatregelen aan om verdere onlusten te voorkomen. Ernstig gevaar bestaat er volgens hem overigens niet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 13