Fokker gaat boer op
BHran
Bij Ogem gaan
111 banen weg
Verschraling
van nieuws door
verdwijnen UPI
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
marktberichten
CNV: fraude in bouw kost vi jf miljard
Akkoord met McDonnel-Douglas over MDF-100
DINSDAG 21 JULI 1981
Grondwerk voor Irak
Het ingenieursbureau Eurocon
sult, een gezamenlijke onderne
ming van de Heidemij en de
Grontmij, zal in samenwerking
met DHV leiding geven aan en
plannen ontwerpen voor de ont
wikkeling van een landbouwge
bied van 50.000 hectare in Irak.
Het projekt zal worden uitge
voerd door Boskalis, Verenigde
HVA-bedrijven en Prins Dok-
kum, zo staat in de personeels-
krant „De Rechte Voor" van de
Heidemij.
Praten over textiel
De onderhandelingen over een
nieuwe internationale textiel-
overeenkomst tussen ontwikke
lingslanden en industrielanden
zijn verdaagd tot 21 september
Dit heeft een woordvoerder van
de Algemene Overeenkomst in
zake Tarieven en Handel (Gatt)
bekendgemaakt. De nieuwe
overeenkomst moet in de plaats
komen van het akkoord dat aan
het eind van dit jaar afloopt. De
51 landen die deze overeenkomst
hebben ondertekend zullen op
21 september bijeenkomen voor
voorbereidende besprekingen
die moeten leiden tot een volgen
de onderhandelingsronde van
enkele weken vanaf 18
ber.
Esso bouwt duurder
De Industriebond FNV wil meer
duidelijkheid van het oliecon*
cern Esso over de miljardenin
vesteringen in het Rijnmondge
bied. Ook van Shell wil de Indus
triebond meer weten over de op
stapel staande investeringen in
hetzelfde gebied. Dit heeft dis
trictsbestuurder Piet Scheele
van de Industriebond in een
brief aan de directies van beide
bedrijven gevraagd. De Esso-di-
rectie deelde onlangs aan het
personeel mee dat een studie
groep zich nader beraadt op de
„opzienbarende" kostenstijgin
gen van de geplande nieuwe raf
finaderij -eenheid. Begin vorig
jaar begrootte Esso de in te bou
wen flexikoker op 1,5 miljard
gulden. In maart van dit jaar
werd de begroting voor deze fa
briek gewijzigd in 2,2 miljard en
de jongste berekeningen geven
een nog verdere stijging van de
kosten te zien tot 3 miljard.
GROENTEVEILING KATWIJK AAN
DEN RIJN
Andijvie per kg 34.44, tuinbonen 0,22-
0,24, kroten A 0,23, rode kool 0,34, spits
kool 0,17-0,30, bospeen II 74-89. was-
peen AI - per kist 4.60-7.50. All 6,00-7,00.
BI 14,80-19,90, bonekruid 0,05, capucij-
ners 4,8-4,20, BI 3.10-3.80, Cl 8.60-14.00,
DEN HAAG (GPD) - Fraude
in de bouwwereld kost de
Staat jaarlijks ruim vijf mil
jard gulden aan inkomsten.
Het gaat hierbij om niet be
taalde belastingen en sociale
premies. Dat heeft het
Christelijk Nationaal Vakver
bond (CNV) gisteravond be
kend gemaakt. Deskundigen
van het CNV hebben bere
kend, dat de gemiddelde Ne
derlander per jaar 1500 gul
den minder aan belastingen
zou hoeven te betalen wan
neer aan de bouwfraudes een
einde wordt gemaakt.
Het CNV eist van de overheid
dat stringente maatregelen
worden getroffen om de frau
de uit te bannen. Woordvoer
der Ad Molendijk van het
CNV: „Volgens schattingen
van het ministerie van justi
tie belopen de bouwfraudes
jaarlijks vijf miljard gulden.
Maar dat is een minimale
schatting. Het zou best meer
kunnen zijn".
Het CNV bepleit een groot
scheepse aanpak van de
bouwfraudes. ..Het opspo
ringsapparaat dient uitge
breid te worden. Niet alleen
om de fraudeurs te pakken
maar ook om de burger te be
schermen, die wel trouw zijn
belastingen en sociale pre
mies betaalt", aldus Molen
dijk.
AMSTERDAM (ANP) Het basisontwerp voor de MDF-
100, het gezamenlijke vliegtuigprojekt van Fokker en het
Amerikaanse McDonnel-Douglas, is klaar. De verkoop
teams van Fokker en McDonnel-Douglas zijn gisteren
gezamenlijk met het ontwerp de boer op gegaan om het
aan de luchtvaartmaatschappijen te presenteren, zo heeft
een woordvoerder van Fokker desgevraagd meegedeeld.
30. spinazie 0.27-0.34. peterselie (krul)
0,24 0.25, selderij (bos) 0.38-0.87. bloem
kool 6 per bak 1 1.12 1,21. 611 0,39-0,42,
811 0,35. Aanvoer: waspeen 69180 kg.
Bospeen: 8664 bos.
LEIDEN - Veemarktberichten.
In totaal werden deze week 5547 stuks
i vandaag 4140.
ichtrunderen; 250 ge
skalveren; 1822 nuch-
varkens; 10 biggen;
1088 schapen of lammeren; 77 bokken
of geiten.
Slachtvee (per kilogram geslacht ge
wicht): slachtrunderen als gisteren;
nuchtere slachtkalveren 1,25-2,00;
slachtzeuegn 1,60-2,70.
Gebruiksvee (per stuk): melk- en kalf-
koeien 1775-3150; varekoeien
1200-2550; pinken 900-1600; graskal
veren 400—1200; nuchtere kalveren rood
300-525; zwart 250-425; biggen 110;
schapen 190-240; weide/zuiglammeren
185-235, geiten 20-100.
Toelichtingen (achtereenvolgens aan
voer, handel, prijzen): slachtrunderen
matig, rustig, stabiel; kalf- en melk
koeien matig, rustig, stabiel; varekoeien
matig, rustig, stabiel; vaarzen en pinken
matig, rustig, stabiel; graskalveren ma
tig, rustig, stabiel; nuchtere kalveren re
delijk, redelijk, stabiel; varkens rede
lijk, kalm, iets lager; lopers en biggen
matig, kalm, stabiel; schapen en lamme
ren redelijk, redelijk, stabiel; geiten re
delijk, redelijk, stabiel.
Het basisontwerp is het resultaat
van twee en een halve maand
hard werken door het Joint Ven
ture Program Office (het con
structiebureau van Fokker en
McDonnel-Douglas) in Long
Beach, Californië. Op 1 mei te
kenden Fokker en de Ameri
kaanse vliegtuigbouwer een
"memorandum of understan
ding", waarin zij overeenkwa
men om op fïfty-fifty basis sa
men te gaan werken bij de ont
wikkeling van een nieuw ver
keersvliegtuig - de MDF-100 -
met een capaciteit van ca. 150
stoelen. Fokker bracht haar ont
werp voor een dergelijk vliegtuig
(de F-29) in en McDonnel-
Douglas haar DC-11.
De ontwerpers van de maatschap
pijen stelden een lijst van 180
punten op, wat betreft de ver-
FNV tegen
proef met
nachtarbeid
door vrouwen
UTRECHT (ANP) - De FNV voelt
er niets voor om mee te werken
aan experimenten met nachtar
beid door vrouwen in de indus
trie. Vooruitlopend op een wets
wijziging die die nachtarbeid
niet meer verbiedt, wil minister
Albeda (sociale zaken) al bij wij
ze van proef nachtarbeid toe
staan maar dat is de FNV in het
verkeerde keelgat geschoten.
De vakcentrale is zo blijkt uit een
brief aan de minister, boos over
het feit dat de vakbonden niet
zijn ingelicht over het besluit om
met de experimenten te begin
nen. Dat is temeer onaanvaard
baar omdat het gaat om experi
menten die strikt genomen in
strijd zijn met de geldende wet,
terwijl de minister ook zou moe
ten weten dat er in de vakbewe
ging grote reserves bestaan over
nachtarbeid door vrouwen.
Gepikeerd is de FNV voorts over
het feit dat Albeda voor de expe
rimenten toestemming van de re
gionale werknemersorganisaties
wil vragen. De FNV wijst erop
dat ons land helemaal geen re
gionale werknemersorganisaties
heeft.
De FNV heeft "het onaangename
gevoel" dat achter haar rug om
onder de noemer experiment een
beleid wordt doorgedrukt waar
de vakbeweging helemaal niet zo
happig op is.
ALMEREHAVEN (GPD) - De
werknemers van Polaks Meu
belindustrie hebben afgelopen
vrijdag te horen gekregen, dat
morgen 22 juli faillissement
voor hun bedrijf wordt aange
vraagd. Onder druk van de
Houtbond van de FNV is het sa
laris van de 40 werknemers
over de maand juli via een
bankgarantie veilig gesteld. De
vakantietoeslag was al betaald.
schillen in de ontwerpen. Hier
van werden ruim 100 punten snel
opgelost. Een zeventigtal punten
vereisten nader overleg, maar
het is nu zover, dat het basisont
werp aan luchtvaartmaatschap
pijen kan worden voorgelegd, al
dus de woordvoerder.
Gangpaden
De luchtvaartmaatschappijen zul
len zich moeten buigen over
twee punten, die nog zijn open
gelaten: het aantal gangpaden in
het vliegtuig (één of twee) en de
grootte van de eerste versie (130
of 150 zitplaatsen). "Wij laten het
aan de markt over om hierover te
beslissen", aldus Fokker-woord
voerder. Fokker zelf acht het
moeilijker om eerst een toestel
met een capaciteit van 150 passa
giers op de markt te brengen en
later deze versie te verkorten.
Voorts is volgens Fokker een
toestel met twee gangpaden min
der gunstig wat brandstofver
bruik betreft dan een vliegtuig
met een gangpad.
Van de mogelijke afnemers is be
kend, dat de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijn United Air
lines denkt aan een toestel met
twee gangpaden. Een tweede
klant, Delta Airlines, heeft nog
geen duidelijk mening. Deze
maatschappijen zijn overigens
geen "kleine jongens". United
Airlines is de grootste lucht
vaartmaatschappij van de Wes
terse wereld en Delta Airlines de
rijkste. Als deze maatschappijen
besluiten het MDF-100 toestel te
kopen - United mogelijk 150
stuks en Delta 100 - zou dit een
doorbraak in de markt beteke
nen, aldus Fokker.
Behalve van een aantal andere
maatschappijen is ook van de
KLM bekend, dat zij grote inte
resse voor de MDF-100 heeft. De
drie maatschappijen zijn voorts
belangrijk, omdat zij een eigen
studie- en ontwerpbureau heb
ben, die bijna zelf een vliegtuig
zouden kunnen ontwerpen, zo
zei de woordvoerder. "Het is
daarom van doorslaggevende be
tekenis als deze maatschappijen
voor de MDF-100 kiezen".
UTRECHT (ANP) - Het federa
tiebestuur van de vervoersbon-
den FNV heeft gisteren ontkend
dat er in het bestuur verschil
lende stromingen zouden zijn,
een 'Rotterdamse lijn' (van de
bedrijfsgroep havens) en een an
dere, die van ex-voorzitter Jan
Schroër.
Het plotselinge aftreden van
voorzitter Jan Schroër als voor
zitter van de federatie heeft de
ze maand nogal wat onrust ver
oorzaakt binnen de bond. Zo
vroeg de bedrijfsgroep burger
luchtvaart zich in een motie af,
of Schroër niet 'zogenaamd' op
medisch advies aftrad en of het
huidige federatiebestuur nog
wel in staat is het brede beleid
van de vervoersbonden waar te
maken.
Jane Noonan uit Londen heeft een ideale methode gevonden om zich met
haar twee kinderen Timothy en Hermione door het drukke stadsverkeer te
begeven: een driewieler met twee kinderzitjes. Het voertuig werd speciaal
voor haar gemaakt en kennelijk voelt het drietal zich er wel bij.
ENSCHEDE (ANP) - Het electro-
technisch installatiebureau Wie-
derhold Jongman bv gaat deze
maand voor 111 van de 250 me
dewerkers ontslag aanvragen.
Op het hoofdkantoor in Ensche
de vervallen 45 arbeidsplaatsen
en bij de vestiging in Apeldoorn
verliezen 21 mensen hun baan.
Het steunpunt in Zwolle gaat
dicht, waardoor 45 personeelsle
den overbodig worden.
Er wordt naar gestreefd voor zo
veel mogelijk ontslagen perso
neelsleden werk te vinden bij het
moederbedrijf REM voorheen
Croon en co in Rotterdam. REM
maakt deel uit van Ogem. In het
jaarverslag van dit concern werd
melding gemaakt van de proble
men bij Wiederhold Jongman.
Vorig jaar verdwenen bij het be
drijf na sanering al tachtig
beidsplaatsen. Een nieuwe her
structurering is volgens de direc
tie noodzakelijk door het verval
len en uitstellen van opdrachten
in de bouw en het missen van be
langrijke orders in de sector van
de kabeltelevisie.
Dat laatste wordt vooral veroor
zaakt door de sterke concurren
tie. In de nieuwe structuur krijgt
Wiederhold Jongman bv onder
steuning van REM voorheen
Croon en co. Deze firma werkt
over het hele land.
H -t is de ironie van het nood
lot, dat juist het persbureau
dat is opgericht om een einde
te maken aan de monopolie
positie van andere internatio
nale nieuwsagentschappen,
door zijn ondergang die mo
nopoliepositie weer ver
sterkt. En even ironisch is
het, te bedenken dat van alle
internationale persbureaus
het enige dat het doel heeft
om winst te maken, dat niet
blijkt te kunnen en zich daar
om ten verkoop moet aanbie
den.
Want UPI, joepie-ai, zoals het
in vakkringen wordt ge
noemd. is het enige onder
zijns gelijken in particulier
eigendom. De Amerikaanse
krante-uitgever E. W. Scripps
legde er de basis voor omdat
Amerika's grote persbureau
The Associated Press niet ie
dere krant als abonnee nam
en omdat het, samen met an
dere nieuwsagentschappen,
de wereld in exclusieve ter
reinen had verdeeld. Zo kon
alleen het Franse nieuws
agentschap Havas nieuws
verkopen in Latijns-Ameri-
ka, terwijl het Verre Oosten
gereserveerd was voor het
Britse Reuter. „Ik geloof niet
in monopolies", zei Scripps,
„ik geloof dat op den duur de
monopolisten er meer onder
lijden dan hun slachtoffers".
Op die basis breidde UPI zich
uit tot een volwaardige con
currente van de andere bu
reaus. Maar het bleef in twee
opzichten van ze verschillen:
terwijl geleidelijk alle parti
culiere agentschappen tot ei
gendom van de afnemende
kranten werden, of, zoals
Agence France Presse. de op
volgster van Havas, tot een
soort semi-openbare instel
ling, bleef UPI particulier be
zit. Waarvan overigens de
winstgevendheid tegenviel:
in geen twintig jaar hebben
aandeelhouders er dividend
van gezien.
Het tweede verschil is nog
steeds dat geen van de ande
re bureaus in zijn personele
bezetting zo internationaal is
als UPI. In Latijns-Amerika
is van de posten óf de direc
teur óf de onder-directeur ie
mand uit het betreffende
land, in Azië zijn vijf van de
negen bureau-managers
Aziaten, in Japan is het een
Japanner, in Hongkong een
Filippijn. In Europa zijn on
der de bureau-directeuren
een Griek, een Libanees, een
Ier, een Zwitser, een Belg,
verschillende Australiërs en
Britten. De staf in vreemde
landen bestaat over het alge
meen uit onderdanen van het
land waarin ze werken.
Daardoor gaat voor UPI niet of
nauwelijks het verwijt op dat
in de internationale discussie
over de nieuwsstromen over
de wereld zo dikwijls wordt
gehoord vanuit de landen
van de Derde Wereld, dat de
internationale persbureaus,
of de „transnationals" zoals
de tegenstanders ze noemen,
over ontwikkelingslanden
schrijven vanuit de optiek
van het Westen.
Dat werken met mensen uit het
betrokken land maakt het
overigens niet gemakkelijker
voor een internationaal
nieuwsagentschap dat streeft
naar zo groot mogelijke ob
jectiviteit. Want veel Derde-
Wereldlanden hebben autori
taire of dictatoriale regerin
gen die van journalisten ver
wachten - of hun in de ergste
gevallen zelfs voorschrijven -
dat ze een positieve rol ver
vullen in het proces van na
tionale opbouw. Hetgeen in
houdt: geen onthullingen
over misstanden, geen be
richten over tegenvallers,
veel aandacht voor wat de
machthebbers zeggen en
doen, niets over wat ze mis
doen en nalaten. Buitenlan
ders onttrekken zich gemak
kelijker aan die druk dan ei
gen burgers. En dat betekent
dat UPI nogal eens dergelijke
medewerkers moet over
plaatsen, voor hun eigen vei
ligheid.
Het is jammerlijk dat een der
gelijke leverancier van
nieuws over de hele wereld
nu gedoemd lijkt te verdwij
nen. Ieder gewetensvolle
redactie gebruikt de berich
ten van de grote persbureaus
om te „checken": kijken of
de berichten uit verschillen
de bronnen elkaar bevestigen
en aanvullen. En het verdwij
nen van UPI betekent dat
vooral ten aanzien van de
Verenigde Staten een belang
rijke „check" wegvalt. Dat
geldt niet alleen voor de
redacties van radio- en televi
siestations en van kranten,
maar ook voor die van kleine-
re, nationale persbureaus die
op UPI zijn geabonneerd.
Dat zyn er 39, van Qatar tot
Polen, van Korea tot Brazilië.
Ook ons eigen ANP behoort
daartoe.
Het gevaar voor verschraling
van de internationale niéuws-
stroom is dus aanwezig. Maar
niet alle gevaren worden ook
werkelijkheid. Monopolisten
kunnen misbruik van hun
macht maken. Maar ze doen
het niet altijd. Soms omdat
hun eigen gevoel voor fat
soen hen ervan weerhoudt -
of, in het geval van persbu
reaus, hun journalistieke ge
weten - of omdat ze weten dat
ze kritiek en tegenmaatrege
len kunnen verwachten als ze
hun monopolie misbruiken.
Bij de grote westerse persbu
reaus is sprake van beide om
standigheden. Ze maakten
toch al niet veel misbruik van
hun monopolie, maar door de
internationale discussie over
hun rol in de wereld die de
laatste zes. zeven jaar in en
om Unesco raast, zijn ze zich
er meer dan ooit van bewust
geworden dat ze m glazen
huizen werken. Als UPI
straks verdwijnt zal die
waakzaamheid nog toene
men en zullen kranten, en
krantencombinaties, radio
stations en televisie-organisa
ties nog eerder geneigd zijn
dan nu al t>m, als ze de
nieuwsverzorging van de
agentschappen onvoldoende
vinden, eigen mensen uit te
sturen naar de plaatsen in de
wereld waar zich belangrijke
ontwikkelingen afspelen.
MAX SNIJDERS
MAANDAG 20 JULI 1981
ACTIEVE
AANDELEN
ispolsky 88.00
50.00 4SJ.SU
86.50 86.00
85.70 85.00e
905.00 907 .UU
Tokyo V
Viktnc
2 5380 24*00
Beursoverzicht
180.0
BINNENLANDSE
AANDELEN
ACF 82.50
ADM Beheer
«M.50 Hl.50
194.00 193.00
369.00 307.00
25.00 24.00
19.80 19.10
27,80 27.50
46.00
Technologie F. 32.00 31.70
Vance Sand 24.00 24.00
GOUD EN ZILVER
.SS-'Ï.-
BUITENLANDS
GELD
sir- isr is?"
BELEGGINGS
INSTITUTEN
AMSTERDAM (ANP) - Op dc
Amsterdamse effectenbeurs
moesten vandaag enkele fond
sen scherp terug De handelaren
klaagden over gebrek aan affaire.
Hierdoor zorgden relatief klein»-
paketten aandelen voor aanzien
lijke koersdalingen.
De internationale aandelen hielden
zich vrvj goed. Hier bleven de
verliezen beperkt, hoewel een
flauw Wall Street het ergste had
doen vrezen. Op de obligatie-
markt overheerste hetzelfde
beeld met wat aanbod in een
dunne markt. Wel was er volgens
handelaren toch enige vraag, zij
het op een wat lager niveau. Per
saldo waren de staatsfondsen 0.2
tot 0.3 punt lager.
Voor de nieuwe 11.75 pet. staatsle
ning. waarop vandaag kon wor
den ingeschreven, verwacht de
beurs een uitgiflekoers van 100,5
pet. bu een bedrag van 500
min. Bij de verzekeringsfondsen
moest Ennia maar liefst 3 te
rug op
Elsevier-Nl
125
*DU
101. Bos 1
vry vlug 2,50 kwijt op
Ook Gist-Brocades zag dc
snel slinken met een vcrli
2.80 op 64.30 Pakhot
1.40 in reactie op 41.
