Helpt opruiming
alleen de handel?
amrraa
Grijpgrage armen van
fiscus zijn erg lang
Beursweek
Uitverkoop wordt deels ingekocht
Belastingen
SATERDAG 18 Jl'Ll 1981
WwMMBDbi!
In een winkel, waarvan
de deuren een maand
daarvoor voor het eerst
opengingen, wordt de
uitverkoop aangekon
digd. Ra ra, hoe kan
dat? Zit die midden
stander nu al met on
verkoopbare spullen,
die zo onbarmhartig als
'winkeldochters' wor
den aangeduid?
De werkelijkheid is hoogst
waarschijnlijk anders. De be
wuste middenstander, hij
staat niet alleen, zal de term
uitverkoop wellicht alleen
gebruiken om extra klanten
te trekken. En trékken doet
de opruiming.
Twee maal per jaar is het offi
cieel zover, 's Zomers en 's
winters, in de week waarin de
donderdag van respectieve
lijk 15 juli en 15 januari valt.
Uitzonderingen op die Uit-
verkopenwet zijn mogelijk.
Voor bijzondere aanleidin
gen (verbouwingen, ophef
fingen) is een regeling in de
wet gemaakt. Met toestem
ming kan de winkelier de
door het Hoofdbedrijfschap
Detailhandel vastgestelde
uitverkoop-perioden ontdui
ken. Maar regel is het nipt.
Juist door de Uitverkopen-
wet blijft de opruiming een
trekker voor slappere perio
den.
Maar de gemiddelde winkelier
is natuurlijk ook niet gek. Hij,
zal niet zozeer proberen bui
ten die perioden om uit te
verkopen - de boete van ma
ximaal 10.000 gulden die
daarop staat is niet mals -
maar hij speculeert op de
aantrekkingskracht van de
kreet 'alles moet weg'.
Dumppartijen
Voorraden kweken voor de uit
verkoop, dumppartijen opko
pen zijn voorbeelden van der
gelijke speculatie. En dat
mac. In de Uitverkopenwet
staat niets dat hem belet. De
Kamer van Koophandel pro
beert dergelijke aktiviteiten
weliswaar tegen te gaan,
maar staat vaak machteloos.
Ook andere overheidsinstel
lingen reageren berustend.
Zoals de Economische Con
troledienst, wier taak het als
opsporingsinstantie is te con
troleren of de Uitverkopen-
wet wordt nageleefd. Woord
voerder Groeneveld beaamt
dat er speciaal wordt inge
kocht voor de uitverkoop,
maar zegt daartegen niets te
kunnen ondernemen.
Het Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting hamert
er keer op keer op dat 'koop
jes' niet altijd zijn wat ze lij
ken. "Het kan erg frustrerend
werken als mensen denken
een koopje te hebben en
achteraf een normale prijs
betaald blijken te hebben"
zegt NIBUD-woordvoerder
Christine Groenewegen. ''En
wat je in deze tijd ook vaak
ziet: een zogenaamd officiële
prijs, doorgestreept, en ver
vangen door een lagere prijs.
Die eerste prijs is dan fictief,
of het betreft de adviesprijs.
Maar daar koopt tegenwoor
dig niemand meer voor. Vaak
worden aanbiedingen ook ge
hanteerd om de mensen in
verwarring te brengén. Zo'n
artikel blijkt achteraf in prijs
te stijgen, maar dat valt na
die aanbieding niet meer op."
Consumenten Kontakt en de
Consumentenbond wensen
zich heleméal verre te hou
den van de uitverkoop, onder
het motto: 'je kunt het alle
maal toch niet tegenhouden.'
Een rondvraag bij verschillen
de grootwinkelbedrijven
leert dat er in dit wereldje
heel verschillend wordt ge
dacht over de tendens om be
wust in te kopen voor de op
ruiming. Sommige bedrijven,
zoals het modewarenhuis C
A, zegt zelfs nu niet zonder
Forse advertenties in kranten en plakkaten op winkelruiten maken er
de koopjesjagers opmerkzaam op: de uitverkoop is weer begonnen.
Dat feit zegt een aantal landgenoten niets, maar een meerderheid
spreekt de opruiming wel degelijk aan. Vooral bij ouderen is de uit
verkoop nog razend populair. Wat te denken van de uitlating die een
woordvoerder van een groot meubelpaleis doet: "Er zijn mensen die
er hun vakantie op afstemmen of zelfs voor opzij zetten".
Op het eerste gezicht lijkt het reilen en zeilen rond die uitverkoop -
naar echt Nederlands gebruik - weer keurig geregeld. Een speciale
Uitverkopenwet voorkomt dat grootwinkelbedrijven het hele jaar
door 'stunten'. De wet biedt in dit opzicht bescherming aan de detail
listen die kleiner van omvang zijn. Maar de vlag dekt de lading niet.
In principe is de uitverkoop slechts bedoeld om 'winkeldochters' het
huis uit te krijgen. Steeds en meer kopen bedrijven spcriale 'dump
partijen op of houden ze een voorraad achter. Speciaal voor de uit
verkoop-tijd, wanneer alles toch al goedkoper lijkt.
Daarnaast gaat de strijd om de gunst van klanten het hele jaar door -
moet die uitverkoop dan nog wel zo nodig?
te kunnen. C A adverteert
dezer dagen in alle kranten
met de kreet 'minimaal' zo
veel stuks (broeken, jurken)
per filiaal verkrijgbaar.
Woordvoerder Remark: "Dan
zijn restanten niet genoeg.
Die advertentie-aanpak
maakt het voor ons noodza
kelijk om speciaal in te ko
pen voor de uitverkoop. Maar
zonder die noodzaak gebeurt
het ook wel. Als je een goeie
partij op de kop kunt tikken,
waarom niet? De fabrikanten
houden ook wel eens uitver
koop. Dat pikje dan méé."
De Bijenkorf (zowel dit waren
huis als de Hema zijn onder
deel van het KBB-concern)
heeft een heel specifieke filo
sofie over haar winkeldoch
ters. "Zodra we zien dat een
artikel niet loopt prijzen we
dat al af. We nemen het ver
lies liever onmiddellijk dan
te wachten op de uitverkoop.
Dan heb je tenminste ook de
kans je voorraden meteen te
Wolfs.
vertelt de heer
In de Bijenkorf en de Hema dit
keer geen speciale partijen
om de uitverkoop-voorraad
aan te vullen. "We doen het
een enkele keer, als het de
opruiming attraktief maakt.
Maar momenteel hebben we
nog wel één en ander in
huis."
Ook C A zit niet zonder, de
speciale partijen ten bate van
de advertentie-campagne ten
spijt. De C A-man hierover:
"Ja, want het sukkelende
voorjaar en de verslechteren
de economische situatie heb
ben ertoe geleid dat de klant
een grillig gedrag heeft ver
toond. We kunnen alleen
maar constateren dat hij
soms hele goeie dingen heeft
laten hangen."
Echt enthousiast over de uit
verkoop zijn ze pas bij meu
belgigant Van der Meer.
Woordvoerder Nieuwenhui-
zen, hij draait 40 jaar mee in
de meubelbranche, is van de
aantrekkingskracht van de
uitverkoop meer dan over
tuigd. Hij is het die signaleert
dat een zekere groep mensen
wacht met op vakantie gaan
tot de uitverkoop achter de
rug is. "Ik kan u nog sterker
vertellen. Ik word soms opge
beld met de vraag of ik wat
wil bewaren door mensen die
op vakantie zijn. Echt, de ge
dachte niet weg te kunnen
omdat het uitverkoop is leeft
nog in Nederland."
Speciaal inkopen doet Van der
Meer niet. "Ik weet dat er be
drijven zijn die dat doen,
maar wij hebben nog ge
noeg."
Evenals Van der Meer wil het
warenhuis V D éérst van
de overtollige voorraden af.
Volgens de secretaris van de
Raad van Bestuur, de heer
Lempers, zijn het vooral boe
ken, confectie en platen die
voor tientallen procenten
minder weggaan.
En tenslotte zegt de firma Blok
ker (huishoudelijke artike
len) voor de januari-uitver-
koop wel degelijk speciale
partijen op te kopen. Maar nu
gaat het erom de al aanwezi
ge voorraden weg te werken.
Waar Blokker vanaf wil?
"Niet speciaals" zegt de heer
J. Blokker. "We hebben geen
modegevoelige artikelen. Al
hoewel kleuren een rol spe
len."
Blokker heeft dit keer veel aan
dacht besteed aan de zomer-
opruiming. Dat terwijl het
concern doorgaans vraagte
kens zet bij de betekenis er
van. De woordvoerder merkt
op dat sommige collega's al
een maand eerder beginnen
met uitverkopen.
Waarom nog éen seizoenoprui
ming als de grote jongens
toch het hele jaar door al bo
demprijzen hanteren om de
gunst van de klant te verwer
ven? De Economische Con
troledienst denkt dat "de uit
verkoop allang op z'n gat ligt.
Dat vindt het bedrijfsleven
tenminste" verklaart Groene
veld.
Toch lijkt de middenstand er
niet écht vanaf te willen.
Deels om de aantrekkings
kracht, deels uit bescher
ming van de kleineren. Zou
er geen vastgestelde uitver
koop-periode zijn dan kon
den de grootwinkelbedrijven
het hele jaar door blijven 'op
ruimen'. Waardoor de kleine
ren gedwongen zouden wor
den om mee te doen in de
concurrentieslag.
Het meest somber over de toe
komst van de opruiming is de
Bijenkorf. "De uitverkoop is
aan 't vervagen - dat zal wel
verder doorgaan. Het echte
effect ervan is de laatste vijf
jaar al verdwenen. Honder
den mensen die voor de deur
staan te wachten tot je open
gaat, dat zie je niet meer" al
dus de heer Wolfs.
Van der Meer blijft een vurig
pleitbezorger. "De attraktie
blijft. Mensen stemmen hun
budget af op de uitverkoop.
Niet iedereen kan de volle
mep betalen."
Als het er op aankomt wil V
D er ook niet vanaf. "Vooral
in deze economische situatie
is het voor de klant interes
sant. en dus voor ons."
Maar aan de uitverkoop verdie
nen is er toch niet bij? "Nee"
zegt C A-man Remark.
"Maar afprijzen is afstand ne
men van je winst - dat is niet
anders."
De uitverkoop blijft dus - een
noodzakelijk kwaad.
Met de belastingmoraal (sommigen weten niet eens, wat dat is!)
nemen velen het niet zo nauw. Na het verschijnen van het belas
tingfraude-rapport van de ex-direkteur-gcneraal van de Belas
tingen. W. J van Bijsterveld. is de publicitaire aandacht voor het
fenomeen groter dan ooit Tal van suggesties worden gedaan om
de gezindheid op te vijzelen Een aantal politieke partijen denkt
mee in deze richting verlaag het tarief en zet rigoureus het mes
in de aftrekposten. Onze volksaard (onder de vaan van de rede
lijkheid ingewikkelde oplossingen bedenken, zonder wakker te
liggen van de uitvoeringsproblemen) zal de verwezenlijking van
deze simpele verbetering wel weer beletten.
Maar. hoe de zaak ook zal worden aangepakt, fraudeurs en valse
aangevers zullen er altijd blijven. Daarentegen zijn de gryp-ar-
men van de fiscus ook erg lang.
Het fiscaal strafrecht kent pittige en gevoelige correcties op het
onmaatschappelijk gedrag, dat belastingontduiking is. In dit ar
tikel een kijkje achter de schermen voor hen. die de strijd met de
tegenvoeter gaan verliezen.
FIOD
In het algemeen is de controlerende belasting-ambtenaar degene,
die als eerste met ernstige fiscale overtredingen worden gecon
fronteerd. De fiscale opsporingsambtenaar is eigenlijk de eerste
aangewezene, om - zonder dat daaraan een rechter te pas komt -
na te gaan of van een strafbaar feit sprake i>
In ons land kennen we een bijzondere opsporingsdienst; de Fisca
le Inlichtingen- en Opsporingsdienst, kortweg "FIOD" ge
naamd; een instelling, welke haar bekendheid en image ver
kreeg door (het in ogen van velen) spectaculaire werk van zo'n
70 man. Vanuit de Haarlemse vestiging doen zij aan het opspo
ren van fiscale delicten. Een andere uiterst belangrijke activiteit
van deze Dienst is. het inwinnen van inlichtingen en het verza
melen van de gegevens, die van belang zijn om de aangiften op
juistheid te kunnen beoordelen. Het informatiecentrum van de
FIOD beschikt over een arsenaal van gegevens van redelijke
winstmarges voor de kruidenier om de hoek tot recent gebleken
toepassingen van fiscale constructies en routes toe Alle FIOD-
ambtenaren zijn ambtenaren van de rijksbelastingdienst maar
zij onderscheiden zich van hun collega's in één opzicht zij heb
ben een opsporingsbevoegdheid in de hoedanigheid van (onbe
taald) politieman
door J. Booij
belastingadviseur
De Inspecteurs bij de FIOD zijn tevens hulpofficier van Justitie.
Zo kan iemand worden aangehouden en voorgeleid. Een voorlo
pige hechtenis is toegelaten, als er een verdenking is van het met
opzet doen van een onjuiste aangifte of het met opzet verstrek
ken van onjuiste inlichtingen. Daarbij moet dan tevens een
vluchtgevaar bestaan en voorts de mogelijkheid, dat eventuele
getuigen nog snel even worden beïnvloed.
Gesprek
In het merendeel van de gevallen begint het allemaal erg rustig,
een controleur van de Inspectie of een ambtenaar van de Ryks-
accountantsdicnst (de laatste doet zwaardere boekenonderzoe
ken van veelal langere duur: gemiddeld zo'n negen dagen per
onderzoek) neemt contact op met de ondernemer of onderne
ming voor het periodiek onderzoek. Het gaat daarbij niet om een
afdoende en sluitende controle, zoals die in accountantskringen
wordt toegepast, maar om een test van de aanvaardbaarheid en
betrouwbaarheid van de opgegeven bedragen. Deze in die zin
controlerende personen brengen schriftelijk rapport uit aan de
Inspecteur, die overigens verder zijn eigen koers mag volgen.
De Inspecteur zal. indien hij "slechts" onregelmatigheden con
stateert. de belastingplichtigen uitnodigen voor een gesprek. Hij
kan dan de aangifte laten verbeteren of navorderen.
Schikking
Indien de Inspecteur een ernstig fiscaal delict vermoedt, moet hu
aan de hierachiek boven hem gestelde - de Dirckteur der Rijks
belastingen - de vraag voorleggen, of deze een vervolging wense
lijk acht. Ook een door de FIOD uit te voeren opsporingsonder
zoek moet via dc Direkteur lopen. De Officier van Justitie kan.
na lezing van het proces-verbaal, over de wenselijkheid van ver
volging weer een eigen - andere - mening hebben Vragen als "is
het bewijsmateriaal voldoende", "loopt het werkelijk de spuiga
ten uit" en "kunnen we de zaak niet beter laten afdoen met een
administratieve boete' passerendan de revue Het voor de beoor
deling van de zaak nodige fiscaal inzicht wordt de Officier van
Justitie geboden dooreen contactambtenaar, die in dienst is van
de betreffende Direktie van 's Rijks Belastingen. Zolang het
proces verbaal nog niet in handen is van de Officier van Justitie
kan nog een aanbqd worden gedaan, om de zaak met een boete
in de sfeer van een schikking af te doen, om daarmede vervol
ging te voorkomen Op zo'n voorstel, ingegeven door de wens
om de strafrechtelijke sfeer te verlaten, wordt niet altijd inge
gaan. Daarna wordt de gerechtelijke procedure met mogelijk
heid van beroep ingezet
Hoe al deze kommer en kwel te voorkomen? Gewoon eerlijk zijn
AMSTERDAM - Wall Street
was besluiteloos en daardoor
verdeeld, waardoor de Am
sterdamse effectenbeurs
geen kompas had om op te
varen. Hier te lande overheer
ste de vakantiestemming en
werd er gewacht op duidelij
ker impulsen. De Newyorkse
effectenbeurs zat ook deze
week verstrikt in dc strijd
tussen een aantal grote Ame
rikaanse concerns om het be
zit van of in elk geval de zeg
genschap over de Ameri
kaanse oliegigant Conoco.
Vier grote Amerikaanse be
drijven en n Canadees probe
ren elkaar voortdurend te
overtroeven door het uitbren
gen van een bod op de aande
len Conoco, waarvan de
koers nu in korte tijd is geste
gen van 50 dollar tot tegen de
90 dollar.
Ondertussen heeft deze rage
ook heel wat losgemaakt bij
de bedrijven onderling en
met name in de olie-indus
trie, waar een aantal grote
concerns elkaar met arguso
gen bekijken en eikaars doen
en laten scherp in de gaten
houden. Vooral toen bekend
werd dat een van hén. de Te
xaco, in Europa beter bekend
onder de naam Caltex, onver
wacht zo'n 5,5 miljard dollar
is gaan lenen. Trouwens, ook
de andere achter Conoco aan
lopende ondernemingen heb
ben grote bankleningen afge
sloten om te laten zien dat
hun bod op deze oliemaat
schappij serieus bedoeld is.
Financiële kringen in de Ver
enigde Staten schatten het
totale bedrag dat door deze
affaire nu bij banken op le
ningsvoorwaarden is vastge
legd op ten minste 20 miljard
dollar. Wall Street is hierover
nogal onthutst, want in een
toch al uiterst krappe geld
markt met rentestanden van
boven de 20 procent, is een
dergelijk omvangrijk bedrag
voor iets wat voor de nationa
le economie als zodanig wei
nig zin heeft, wel het laatste
waarom gevraagd werd. Het
vormt bovendien nog een be
dreiging voor al die onderne
mingen die dit jaar nog veel
geld nodig hebben voor hun
investeringen, wat wel van
grote betekenis is voor de na
tionale economie.
Het is dan ook geen wonder dat
de rente ook deze week in de
Verenigde Staten nog weinig
tekenen van dalen vertoonde
Ook al neemt de overtuiging
toe dat de top voorlopig weer
is bereikt. Het hakketakken
om Conoco was wel bevor
door
C. Wagenaar
derlijk voor een betere stem
ming voor dc oliefondsen in
New York. Vorige weck wa
ren hier al flinke koersstijgin
gen opgetreden en ook deze
week lag de oliesector goed.
Met name voor de Koninklij
ke Shell bestond goede be
langstelling en de Koninklij
ke Petroleum liep dan ook
flink op. Dit had, zoals ge
bruikelijk, ook een opwaart
se tendens voor het grootste
aandeel op onze beurs tot ge
volg, waar de Koninklijke
eveneens tot de sterk oplo
pende aandelen ging beho-
de grote invloed die dit
fonds op de koersindex geeft,
gaf dit de indruk dat de Am
sterdamse effectenbeurs een
Ge
positieve week beleefde.
Maar zo optimistisch was de
beurs toch niet, ook al bleef
de Koninklijke niet alleen
staan. Want ook op onze
beurs speelt het rentevraag-
stuk nog altijd een domine
rende rol. Uit de deze week
bekend gemaakte nieuwe
staatslening van 11,75 pro
cent waarop tot en met vol
gende week dinsdag kan
worden ingeschreven, blijkt
dat sedert het midden van ju
ni de rente toch weer is geste
gen
Dc toen geplaatste staatslening
droeg een couponrcntc van
11 procent. Ditmaal dus drie
kwart procent meer. waar
door het ministerie zich wil
verzekeren van een groter
succes dan een maand gele
den. Toen werd maar voor
450 miljoen gulden inge
schreven Door het deze
weck bekend gemaakte ho
gere financieringstekort van
de overheid, dat op een extra
stijging van een kwart pro
cent uitkomt tot 7,25 procent
voor geheel 1981, kan de re
gering nog best een paar mil
jard gulden gebruiken.
Aan de andere kant werd oen
lening van 12 procent van de
Bank voor Nederlandse Ge
meenten een goed succes
Want ondanks de hoge emis-
siekoers van 101 procent
kwam de nieuwe lening op
101.50 procent m de officiële
handel terwijl ook de obliga-
tiemarkt zelf eerder een nei
ging tot aantrekken vertoon
de. Een en ander hield ver
band met de teruglopende
dollar die op verschillende
Westeuropese markten deze
week een flinke duikeling
maakte. In Amsterdam zakte
de waarde van f 2,75 op f 2.68
Hoe belangrijk de valutaver
houdingen voor de bedrijfs
resultaten kunnen zijn leer
den de bedrijfsberichten van
de KLM en de Koninklijke
Shell Eerstgenoemde publi
ceerde het jaarverslag, waar
in weliswaar nog een winst
stond vermeld, maar dat niet
overvloeide van optimisme.
Ook over het lopende boek
jaar blijkt de KLM niet erg
optimistisch te zijn. omdat
een groter aandeel in de kos
ten van de duurdere dollars
moet worden gedragen, hel
geen aan dollars aan vliegtic
kets wordt ontvangen Dat
het aandeel desondanks toch
opliep na het verschijnen van
dit verslag, kwam door de ho
gere beladingsgraad die de
KLM In juni en het
kwartaal van het nieuwe
boekjaar heeft kunnen beha
len.
duidelijk dat de gewyzigde
verhouding tussen dollar en
het Britse pond. waarin dc
bedrijfsresultaten worden
uitgedrukt, tot een flinke na
delige invloed op het tweede
kwartaal kan hebben geleid
Dit remde dc koersstijging
van het aandeel later in dc
weck sterk af, waardoor er
per saldo niet meer dan zo'n
10 gulden aan winststijging
overbleef.
Na een slecht begin met nieu
we laagterecords sedert jaren
herstelde vooral de Westland-
Utrecht Hypotheekbank zich
krachtig en hield rond 5 gul
den aan koerswinst over.
Voor de rest was de beurs
eerder wat lager gericht by
stille handel. Holec verloor 10
gulden. Nationale-Ncdcrlan
den en Mcneba ongeveer 5
gulden. Van Gelder kwam
beneden de 2 gulden en be
landde in de aparte note
ring sgroep van met-officieel
genoteerde fondsen, waar
mee het beurs bestuur wil
aangegeven voor dcrgclyk
speculatief materiaal geen
verantwoordclykh» ui meer
te willen dragen. Hoogovens
liep daarentegen een kleine 2
gulden op door een grote
kans op ruime overheids
steun.
