Pander verbouwt!
Rumoer blijft
rond giftige
Spaanse olie
Zware beschieting Z.-Libanon
Kijk nü naar de prijzen.
Strijd om leiderschap
in Polen is al beslist
Portugal verkoopt tankers
Verrassende winst nieuwe Britse partij
Pander
Israël wil toevoerroutes Palestijnen vernietigen
Onderzoek
naar
Britse
rellen
Aan de Botermarkt in Leiden gaat Pander
werken aan een optimale indeling en
presentatie. Daarvoor is ruimte nodig.
U kunt nü profiteren van zeer interessante
opruimingsprijzen in zitmeubelen, eetkamers,
slaapkamers, kasten etc.
Vrijmetselaarsaffaire in
Italië breidt zich nog uit
17 JULI 1981
BUITENLAND
Schrik voor Labour en Conservatieven
(Van onze correspondente Lia van
Bekhoven)
LONDEN (GPD) - De nieuwe so
ciaal-democratische partij in En
geland heeft zowel de Conserva
tieve als de Labourpartij de
schrik op het lijf gejaagd door
gisteren bij de tussentijdse ver
kiezingen in Warrington als goe
de tweede te eindigen. Het kies
district Warrington blijft in de
handen van de Labourpartij,
maar haar meerderheid is danig
geslonken dank zij de vier maan
den oude sociaal-democratische
partij.
De SDP deed het veel beter dan de
partij zelf en de opiniepeilingen
voorspelden. De Labourpartij
haalde 48 procent van de stem
men, de sociaal-democraten 42
vatieve partij 9. Het
was de eerste keer dat de nieuwe
sociaal-democratische partij
meedeed aan verkiezingen. Het
percentage stemmen dat ze in de
wacht sleepte zorgde voor een
van de meest sensationele ver
kiezingsuitslagen in Engeland
sinds de Tweede Wereldoorlog.
Een emotionele Roy Jenkins, ooit
tweede man in de Labourpartij,
en nu de SDP-kandidaat. noem
de het resultaat „absoluut fantas
tisch". Hij zei in het verleden 12
verkiezingen gevochten te heb
ben. „Dit is de eerste verkiezing
die ik in 35 jaar verloren heb,
maar tevens verreweg de groot
ste overwinning die ik ooit be
haald heb".
De Labourpartijkandidaat,
Douglas Hoyle, sprak over de
„vreselijke nederlaag" die de
Conservatieven hadden geleden.
Hij zei deze uitslag als overwin
ning te beschouwen voor het so
cialisme. Hoyle wilde er echter
niet meer aan herinnerd worden
dat hii no.e vlak voor de verkie
zingen had gezegd dat als zijn
Labourpartij minder dan 55 pro
cent van de stemmen zou beha
len, hij dat als een nederlaag zou
beschouwen Hoyle behaalde het
laagste percentage Labourstem-
men in Warrington van de afgelo
pen 50 jaar.
Roy Jenkins en andere leiders van
de SDP, de vroegere Bende van
Vier, probeerden uit te rekenen
wat de cijfers in Warrington voor
betekenis zouden hebben in een
landelijke verkiezing. Een over
weldigende meerderheidsrege
ring van liberalen en sociaal-de
mocraten zou het geval zijn.
Maar Warrington is geen gemid
delde zetel en landelijke verkie
zingen zullen pas over twee jaar
worden gehouden. Voor de La
bourpartij. die Warrington als
een van haar veiligste zetels be
schouwde, is het kiesdistrict nu
een marginale zetel die bij een
volgende verkiezing alle kanten
op kan.
De onophoudelijke interne ruzies
binnen de Labourpartij en de
zwaai naar links die de partij
doormaakt, zijn de oorzaken
voor het afhaken van de kiezers.
De Labourpartij is er niet in ge
slaagd munt te slaan uit de diepe
onpopulariteit van de Conserva
tieve regering. Normaliter zou
Labours voorsprong op de Con
servatieven veel groter moeten
zijn. De SDP heeft die voor
sprong eraf gebeten.
Warrington bewijst dat niet alleen
de teleurgestelde Tories op de
SDP hebben gestemd, maar dat
de sociaal-democraten ook een
veilige thuishaven vormen voor
gedesillusioneerde Labourkie-
zers. Het bewijst ook dat in het
Britse traditionele twee-partijen -
systeem ruimte is voor een derde
partij.
(Van onze correspondent Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Zuid-Libanon is van het noorden afgesne
den als gevolg van zware Israëlische bombardementen
van gisteren, waarbij 5 bruggen over de rivieren de Zach-
rani en de Litani werden verwoest. De Israëlische opper
bevelhebber, Etan, heeft gezegd dat Israël niet zal toe
staan dat de bruggen worden hersteld.
Doel van de Israëlische operatie is
de toevoerroute van zware wa
pens voor de Palestijnen in Zuid-
Libanon af te snijden. Er zijn nu
LONDEN (DPA/GPD) - De
Britse regering wil met be
hulp van een commissie on
der leiding van minister Mi
chael Heseltine van milieuza
ken de problemen van de
door onlusten getroffen ste
den gaan onderzoeken. Dit
heeft minister William White-
law van binnenlandse zaken
gisteren meegedeeld.
Volgens Whitelaw gaat de com
missie bekijken hoe de on
derontwikkelde en in verval
geraakte wijken kunnen wor
den geholpen. Deskundigen
moeten daarvoor nagaan wat
de oorzaken zijn van de onge
regeldheden, die zich bij
voorbeeld in de Liverpoolse
wijk Toxteth hebben voorge
daan.
Na het uitbreken van de rellen
was de eerste reactie van de
Britse regering de politie het
gebruik van traangas en plas
tic kogels 'in allerlaatste in
stantie' toe te staan en het
openen van een legerkamp
voor gearresteerde relschop
pers. Kritiek daarop door de
Labour-oppositie en verte
genwoordigers van minder
heidsgroepen werd door pre
mier Thatcher beantwoord
met de stelling dat het nu de
tijd niet was om de oorzaken
van de rellen te analyseren.
De regering blijkt daarover nu
van gedachten veranderd
Whitelaw zei geen tweede
rangs staatsburgerschap vooi
zwarten en Aziaten te tolere
ren en elk spoor van racisrm
te willen uitroeien. Hij zei dt
politie meer bij het gemeen
schapsleven te willen betrek
ken, "omdat het niet goed ij
de politie alleen de brokstuk
ken te laten oprapen die dooi
verval worden veroorzaakt"
nog twee bruggen in gebruik over
de Litani en Zachrani. Een daar
van staat onder VN-toezicht, de
andere wordt gecontroleerd door
de christelijke militie van Had-
dad.
Israël bombardeert niet alleen mili
taire doelen van de Palestijnen,
maar ook de infrastructuur, aldus
generaal Etan. Behalve 5 bruggen
hebben Israëlische vliegtuigen
volgens een legercommuniqué
de hoofdkwartieren van twee Pa
lestijnse organisaties vernietig-
In Damoer, 20 km ten zuiden van
Beiroet, werd het regionale
hoofdkwartier van Hauwatme's
Democratische Front voor de Be
vrijding van Palestina platge
gooid en ten zuiden van het
zuidelijker gelegen Sidon werd
het regionale hoofdkwartier van
het pro-Iraakse Arabische Bevrij
dingsfront verwoest. Ten zuiden
van Tyrus, in het vluchtelingen
kamp El Chilwe, werd een Pale
stijnse uitvalsbasis vernietigd. El
Chilwe is het grootste Palestijnse
vluchtelingenkamp in Libano-
De grootscheepse actie van gister
middag was kennelijk een vergel
ding op de Palestijnse raketbe
schietingen van woensdag, waar
bij 3 doden en 25 gewonden vie
len. Generaal Etan zei dat Israël
niet kan volstaan met het bom
barderen van louter militaire doe
len, maar dat het zaak is de infra
structuur van de Palestijnen aan
te tasten, om daarmee te voorko
men dat de grens met Libanon
een oorlogsfront wordt in de ware
betekenis van het woord.
Waar het Israël vooral om gaat, is
voorkomen dat de Palestijnen in
Zuid-Libanon een min of meer'
geregeld leger op de been kunnen
brengen, in een soort van Pale
stijnse ministaat op Libanees
grondgebied.
Oud-premier Rabin heeft de massa
le bombardementen op Zuid-
Libanon afgekeurd. Volgens Ra
bin werken dit soort bombarde
menten een algehele escalatie in
de hand zonder dat het doel - ver
mindering van Palestijnse ter-
reuractivitsit - bereikt wordt. Om
Palestijnse terreuracties in Israël
te voorkomen is volgens Rabin
nodig een hermetisch afsluiten
van de grens, alsmede selectieve
acties tegen de Palestijnen, van
beperkte omvang.
De Poolse partijsecretaris Kania spreekt tijdens e
ki (links) tot gedelegeerden.
i pauze gedurende het partijcongres met premier Jaruzels-
Uitslag tijdens middagzitting bekend
WARSCHAU (Reuter/UPI/GPD) -
Het buitengewoon congres van
de Ppolse communistische partij
heeft rond middernacht de stem
mingen voltooid voor de samen
stelling van het nieuwe centra
comité. De Poolse televisie deel
de mee dt de uitslagen vanmid
dag bekend gemaakt zouden
worden wanneer het congres
weer in openbare plenaire verga
dering bijeenkomt.
De gedelegeerden op het partijcon
gres hebben 275 kandidaten
voorgesteld en 105 plaatsvervan
gende leden voor het Centrale
Comité alsmede de kandidaten
voor de Rekenkamer en de Con-
trolecomissie voor het politieke
gedrag van de partijleden. De
procedure van de stemmingen is
ingewikkeld en tijdrovend.
Intriges
ADVERTENTIE
Leiden: Breestraat 146/Botermarkt 21-22
DEN HAAG - AMSTERDAM - ROi TERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE - APELDOORN
De kansen van de nog regerende
partijsecretaris Stanislaw Kama
zijn in de loop van gisteren ver
der geslonken en zoals eerder ge
zegd werkt het verstrijken van
de tijd in zijn nadeel. De intriges
acher de schermen zijn onmeet
baar in de strijd om het leider
schap tussen liberalen, conserva
tieven en de gematigde midden
groep.
Het feit dat de vroegere partijsecre
taris Edward Gierek uit de partij
is gezet heeft Kania ook weinig
goed gedaan. Teveel Polen, ver
tegenwoordigd door de afgevaar
digden bij het Partijcongres,
houden in herinnering dat Kama
als bestuurder in de top van de
Poolse communistische partij te
lang heeft meegedraaid onder
het Gierek-regime Het lijkt erop
alsof de Polen vragen om een
nieuw gezicht om het verloren
vertrouwen van het volk terug te
winnen. Als persoon heeft Kania
zich nooit goed kunnen profile
ren, zodat de strijd om het leider
schap van de Poolse communis
tische partij nog volledig open is.
Het personeel van de Poolse lucht
vaartmaatschappij LOT heeft be
vestigd dat zij van plan is op 24
juli voor onbepaalde tijd te gaan
staken. De controverse beweegt
zich om de door de staat be
noemde en de door het LOT-per-
soneel gekozen nieuwe direc
teur. Door de staat is de perso-
neelskeuze als niet-aanvaardbaar
afgewezen en de onderhandelin
gen zijn afgebroken. De werkne
mers bij de Poolse luchtvaart
maatschappij hebben de drin
gende waarschuwing gekregen
dat een staking voor onbepaalde
tijd de veiligheid van het land in
gevaar kan brengen met alle ge
volgen vandien.
(Van onze correspondent Gerrit-Jan Hoek)
MADRID - Spapje is nog steeds
niet verlost van de naweeen
van de longziekte, die begin
mei voor het eerst de kop op
stak. Hoewel sinds medio ju
ni de oorzaak van die long
ziekte vast staat - de con
sumptie van frauduleus als
spijsolie verkochte lijnolie
voor industriële doeleinden,
vermengd met giftige kleur
stoffen - blijft het aantal
slachtoffers dagelijks stijgen.
Terwijl tot medio juni 27 men
sen aan vergiftigingsver
schijnselen bezweken, is het
aantal slachtoffers tot giste
ren inmiddels opgelopen tot
68. Het aantal opgenomen pa
tiënten met vergiftigingsver
schijnselen is in die periode
weliswaar gedaald van boven
de 3000 tot ongeveer 1300,
maar dat beeld is vertekend,
omdat in dat aantal niet de
zieken zijn opgenomen die
gewoon thuis worden ver
pleegd.
Begin juli startte de Spaanse
regering een massale in-
ruilactie. Degenen die in het
bezit waren van goedkope
merkloze olie, konden die in
ruilen voor echte olijfolie. In
enkele dagen tijd werd er
ruim 150 ton goedkope olie
ingeleverd. Ondanks die in-
ruilactie en de waarschu
wingscampagne tegen het ge
bruik van goedkope, merklo
ze olie blijven zich evenwel
nieuwe gevallen van vergifti
ging voordoen. Dat wijst erop
dat er nog steeds mensen zijn
die die giftige olie gebruiken,
hetzij door gebrek aan infor
matie, hetzij omdat het hen
aan de financiële middelen
ontbreekt om de veel duurde
re merkolie te kopen.
In medische kringen maakt
men zich niet alleen zorgen
over het gestaag toenemende
aantal sterfgevallen. Maar
ook over de alarmerende be
richten van de laatste dagen,
dat de vergiftiging mogelij
kerwijs blijvende schade
heeft aangericht. Volgens de
directeur van het laborato
rium in Majadahonda bij Ma
drid heeft de giftige olie niet
alleen de longen aangetast,
maar ook nieren, lever en
hersenen. Onderzoek heeft
bovendien uitgewezen, dat
de giftige stoffen sterk kan
kerverwekkend zijn.
Over de hoofden van de onge
veer 15.000 mensen die de
vergiftiging overleefd heb
ben, speelt zich momenteel
een weinig frisse politieke
strijd af. De Spaanse rege
ring, en in het bijzonder de
minister van volksgezond
heid, Sancho Rof, probeert
de zwarte piet ijlings door te
spelen. Volgens Rof treft zijn
ministerie in deze affaire
(door de minister zelf be
stempeld als een „onaange
naam incident") geen enkele
blaam Volgens hem ligt de
schuld bij de gemeenten, de
pers en de consumenten. Bij
de gemeenten omdat die de
distributie niet gecontroleerd
zouden hebben. Bij de pers.
omdat deze schade heeft aan
gericht door ook alarmeren
de met-officiële berichten te
publiceren. En ten slotte dra
gen ook de consumenten zélf
schuld, omdat die volgens
Rof geen merkolie hadden
gekocht.
Dok de ministers van handel en
landbouw wijzen iedere ver
antwoordelijkheid van de
hand. Tydens een persconfe
rentie eerder deze week
meenden de drie ministers
zichzelf nog een pluim op de
eigen hoed te moeten steken:
niet alleen zijn 56 frauduleu
ze producenten en verkopers
gearresteerd, maar tevens
hebben de betrokken minis
teries „efficiënt" gewerkt.
Deze publiekelijke afwijzing
van elke schuld veroorzaakte
een storm van protest. Het
socialistische parlementslid
Ciriaco de Vicente daagde
minister Sancho Rof uit tot
een direct en publiekelijk tv-
debat, wat de minister om
zeilde door te verklaren dat
hij alleen wilde debatteren
met minder verhitte leden
van de Socialistische Partij
De regeringspartij UCD
kwam zijn eigen minister in
nood te hulp door de weinig
verheffende beschuldiging,
dat de socialisten politieke
munt wilden slaan uit de gi
faffaire met het oog op de ko
mende verkiezingen van
1983
-let enige positieve punt in de
ze macabere kwestie is mis
schien dat het olieschandaal
langzaam een bewustwor
dingsproces op gang heeft
gebracht. Pers en consumen
ten bfijken plotseling aan
zienlijk meer belangstelling
te tonen, getuige de recente
publikatics over frauduleuze
wijnen, vlees met hormonen,
bedorven kaas of melk met
een overdosis aan schadelij
ke bacteriën Maar het zal
nog wel enige tijd duren
voordat er een waterdichte
warenwet komt en de autori
teiten een echt efficient con
troleapparaat geformeerd
hebben. En tot dat moment
blijft het gissen, wat je in
Spapje eet of dnnkt, en ho
pen dat het goed afloopt
ROME (DPA) - De affaire rond de
Italiaanse vrijmetselaarsloge P-2
breidt zich steeds verder uit. Het
Openbaar Ministerie in Rome
heeft een gerechtelijk vooron
derzoek gelast tegen Walter Pelo-
si. die verantwoordelijk is voor
de coördinatie van de inlichtin
gendiensten. Hij wordt beschul
digd van de "vorming van een
criminele vereniging en van poli
tieke spionage". Pelosi heeft
daarop zijn onslag ingediend.
De 60-jarige Pelosi zou, naar giste
ren in Rome verluidde, op eigen
houtje een onderzoek van de in
lichtingendienst hebben
steld naar de huidige socialisti
sche minister voor staatsdeelne
ming, Gianni de Michelis. De be
vindingen zou hij vervolgens aan
de inmiddels voortvluchtige lei
der van de loge. Licio Gelli, ter
beschikking hebben gesteld
De discussie over het geheime ge
nootschap, de vrijmetselaarslo
ge, heeft uok de justitie in Italië
in een crisis gestort. De rechters
van het arrondissement Milaan,
die bij de onthullingen over de
affaire een belangrijke rol heb
ben gespeeld, hebben in een tele
gram aan president Pertini met
aftreden gedreigd. Zij vinden dat
zij ten onrecht door politici ervan
worden verdacht met hun onder
zoek te veel stof opgewaaid te
hebben en daarmee te hebben
bijgedragen tot een algemeen on
zekere toestand Bfj de affaire
zijn al 1000 deels hoge ambtena
ren, militairen, politici, zakenlie
den en publicisten betrokken.
Forse bezuinigingen op komst
LISSABON (ANP) - De Portugese
regering zal een uitgebreid be-
zuinigingsprogrhmma presente
ren. Er zal flink worden gesne
den in de overheidsuitgaven. Er
staan tevens enkele monetaire
maatregelen voor de deur, terwijl
de prijs van sommige oliepro-
dukten zal worden verhoogd.
Joao Carvalho Carreira. staatsse
cretaris van energie, heeft in een
vraaggesprek met het persbu
reau Reuter verklaard dat de
Portugese staatsolietankermaat-
schappij, Soponata, verschillen
de tankers zal moeten afstoten.
De regerihg is niet van plan om
Soponata, die de laatste jaren
zware verliezen lijdt, op te hef
fen, maar de maatschappij be
schikt op het ogenblik over een
vloot die twee keer zoveel olie
kan vervoeren als nodig is, aldus
Carreira.
Soponata vervoert tweederde van
de olie die Portugal importeert.
Het land kon daardoor vorig jaar
veertig miljoen dollar aan bui
tenlandse valuta besparen. Dit
bedrag zou nodig zijn geweest
om buitenlandse maatschappij
en voor hun vervoersdiensten te
betalen.
De Portugese premier, Francisco
Pinto Balsemao, kondigde de be
zuinigingsmaatregelen twee we
ken geleden al aan in een toe
spraak die door de Portugese te
levisie werd uitgezonden. Hij zei
toen dat de hoge koers van de
dollar en de voortdurende hoge
rentestand de regering hadden
gehoopt haar plannen voor een
gematigde economische groei dit
jaar bij te stellen.
Uranium
Portugal verkoopt Irak dit jaar 130
ton natuurlijk uranium, zo heeft
de Portugese staatssecretaris
van energie, Joao Carvalho Car
reira, gisteren meegedeeld. Irak
is Portugal groot U tUdcvtraO'
cier, verleden jaar leverde het
3,32 miljoen ton, ruim veertig
procent van het Portugese olie-
verbruik.
Portugal leverde Irak in 1980 120
ton uranium. In Lissabon is her
haaldelijk opgemerkt dat de ura
niumleveranties mets te maken
hebben met de garanties die Irak
verschaft voor de olievoorzie
ning van Portugal. Volgens Car
valho is de 130 ton uranium die
Portugal aan Irak levert de totale
Portugese uramumexport van
dit jaar
